Τι σηματοδοτεί για την Ελλάδα η εκλογή Πιερρακάκη στην ηγεσία του Eurogroup

Mια μέρα μετά την ιστορική νίκη του Έλληνα υπουργού Οικονομικών, Κυριάκου Πιερρακάκη έναντι του Βέλγου συνυποψηφίου του για την προεδρία του Eurogroup εγκωμιαστικά είναι τα δημοσιεύματα στα διεθνή ΜΜΕ, όπως το Reuters να επισημαίνουν ότι «σηματοδοτεί την επιστροφή της Ελλάδας από μια περίοδο κρίσης στην καρδιά της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής»

«Η εκλογή του Έλληνα υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών στην προεδρία του Eurogroup αποτελεί όχι απλώς ένα θεσμικό γεγονός αλλά μια ευρωπαϊκή «στιγμή»: ισχυρό σύμβολο για την Ελλάδα, που αναδεικνύουν τη σημασία της επιλογής αυτής για την Ε.Ε. και πέραν αυτής«, επισημαίνει το ειδησεογραφικό πρακτορείο στο δημοσίευμά του.

Παράλληλα, το Reuters επισημαίνει ότι «η χώρα, που πριν από μια δεκαετία δεν αποκλείονταν καν η έξοδός της από την ευρωζώνη, πλέον εκλέγει τον δικό της εκπρόσωπο σε ένα από τα βασικότερα όργανα διαμόρφωσης οικονομικής πολιτικής της Ευρώπης».

Σε άρθρο του Associated Press η εκλογή του Έλληνα ΥΠΕΞ χαρακτηρίζεται ως «ιστορική αλλαγή πλεύσης» για την Ελλάδα, η οποία σήμερα εμφανίζεται ως ένας από τους κορυφαίους φορείς του οικονομικού διαλόγου στην Ευρωζώνη, με προοπτική να συμβάλει σε θέματα όπως η δημοσιονομική σταθερότητα και η οικονομική ανάπτυξη.

Το πρακτορείο Bloomberg σημειώνει ότι η εκλογή ενός Έλληνα επικεφαλής στο Eurogroup αποτελεί «απομάκρυνση από το παρελθόν της χρεοκοπίας και των μνημονίων». Τα περισσότερα δημοσιεύματα στον ευρωπαϊκό Τύπο συγκλίνουν στο ότι είναι μια «συμβολική νίκη» μετά από χρόνια όπου η χώρα ήταν στην περιφέρεια των οικονομικών συζητήσεων, λόγω της κρίσης χρέους και των προγραμμάτων διάσωσης.

Kρίσιμη συγκυρία για την ΕΕ
Ωστόσο, η εκλογή του Κυριάκου Πιερρακάκη που στο πρώτο μήνυμά του τόνισε ότι «οι παλιές διακρίσεις στην Ευρώπη έχουν υποχωρήσει, εκτός από τιμητική είναι και ουσιαστική καθώς ο πρόεδρος του Eurogroup συντονίζει τις συνεδριάσεις των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, παρακολουθεί και συχνά καθοδηγεί τις συζητήσεις για δημοσιονομική πολιτική, ανάπτυξη, και οικονομική ολοκλήρωση και εκπροσωπεί την ευρωζώνη σε μεγάλα οικονομικά φόρουμ.

Η ανάληψης της προεδρίας του Eurogroup από τον Έλλληνα πολιτικό έρχεται όμως και σε μια κρίσιμη συγκυρία όπου η Ευρωζώνη αντιμετωπίζει πίεση από δημοσιονομικές ανισορροπίες σε μεγάλες οικονομίες όπως η Γαλλία και η Ιταλία, αβεβαιότητες για την ανάπτυξη στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, προβλήματα ενεργειακής μετάβασης και γεωπολιτικών εντάσεων.

Σχολιάζοντας την ανάδειξη του Κ. Πιερρακάκη στην υψηλή θέση ευθύνης στα ευρωπαϊκά όργανα ο Πρωθυπουργός ανέφερε μεταξύ άλλων: «Η εκλογή του Υπουργού Οικονομικών της χώρας μας στην ηγεσία του Eurogroup είναι σημαντικό ορόσημο σε αυτή τη διαδρομή προόδου. Ένα γεγονός που δίνει στη χώρα αυτοπεποίθηση. Οπλίζει επίσης την κυβέρνηση με νέα ορμή για να υλοποιήσει το πρόγραμμά της, με πρώτο σταθμό το 2027 και ορίζοντα το 2030. Κυρίως, όμως, στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα αισιοδοξίας και εθνικής ανάτασης ότι τα καλύτερα έρχονται».

Τι δείχνει η ιστορική εμπειρία
Το παράδειγμα του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, πρωθυπουργού του Λουξεμβούργου και πρώτου μόνιμου προέδρου του Eurogroup από το 2005 ως το 2013, δείχνει πώς ένα μικρό χρηματοπιστωτικό κέντρο απέκτησε δυσανάλογη επιρροή στα χρόνια της κρίσης χρέους, όταν σχεδιάστηκαν τα πρώτα ευρωπαϊκά «δίχτυα ασφαλείας» (EFSF, ESM) και οι κανόνες επιτήρησης της ΟΝΕ.

Στην περίοδο Γιούνκερ, οι βασικές αποφάσεις για τα προγράμματα διάσωσης Ελλάδας, Ιρλανδίας και Πορτογαλίας ελήφθησαν σε ένα σχήμα όπου ο πρόεδρος είχε κεντρικό ρόλο στη διαχείριση των συγκρούσεων μεταξύ Βερολίνου και Παρισιού.

Στη συνέχεια, ο Γερούν Ντάισελμπλουμ από την Ολλανδία (2013 – 2018) εξέφρασε τη σκληρή γραμμή του «Βορρά» στη διαχείριση της κρίσης, από το bail-in των καταθετών στην Κύπρο μέχρι το τρίτο ελληνικό μνημονιακό πρόγραμμα. Η προεδρία του ταυτίστηκε με την προσπάθεια να εμπεδωθεί η αρχή ότι το κόστος των διασώσεων πρέπει να το επωμίζονται πρώτα επενδυτές και καταθέτες και όχι ο φορολογούμενος, θέση απολύτως συνεπής με την ολλανδική δημοσιονομική φιλοσοφία.

Με τον Μάριο Σεντένο από την Πορτογαλία (2018 – 2020), που είχε ήδη «τρέξει» την έξοδο της χώρας του από το μνημόνιο, το Eurogroup πέρασε σε μια περίοδο «μετα-κρίσης» με μεγαλύτερη έμφαση στην ανάπτυξη και στην ευελιξία εντός των κανόνων. Η εκλογή του παρουσιάστηκε τότε ως αναγνώριση της επιτυχίας ενός περιφερειακού κράτους που εφάρμοσε μνημόνια και επανήλθε σε ρυθμούς ανάπτυξης, ενισχύοντας ταυτόχρονα τη διαπραγματευτική θέση της Λισαβόνας σε ζητήματα μεταρρύθμισης της ΟΝΕ.

Ο Πασκάλ Ντόναχιου από την Ιρλανδία (2020 – 2025) ανέλαβε σε συνθήκες πανδημίας και συντόνισε την απάντηση της Ευρωζώνης στην πανδημία, την υλοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης και τις πρώτες συζητήσεις για τη νέα ευρωπαϊκή δημοσιονομική αρχιτεκτονική. Για το Δουβλίνο, η τριπλή του θητεία λειτούργησε ως ισχυρό πολιτικό κεφάλαιο, την ώρα που η Ιρλανδία προσπαθούσε να προστατεύσει το μοντέλο του εταιρικού της φόρου και να διαχειριστεί τα πλεονάσματα από τα έσοδα των πολυεθνικών.