1953-'54: Η πρώτη συμμετοχή (από τις 30) της Παναχαϊκής στο κορυφαίο πρωτάθλημα

Στην ετήσια ΓΣ της ΕΠΟ, που πραγματοποιήθηκε το διήμερο 5-6 Σεπτεμβρίου 1953, οι παράγοντες της ομοσπονδίας διαπίστωσαν ότι είχαν ωριμάσει οι συνθήκες για τη διεύρυνση του πανελληνίου Πρωταθλήματος, όχι μόνο με αύξηση των συμμετεχουσών ομάδων, αλλά με τη συμμετοχή ομάδων από την περιφέρεια, εκτός της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης.

Συνέβαλαν, φυσικά, οι φωνές των ενώσεων 1ης κατηγορίας, κυρίως των Πατρών, της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης, που διαμαρτύρονταν καιρό για άνιση μεταχείριση και αντιμετώπιση της ομοσπονδίας μεταξύ αυτών και των τριών ιδρυτριών ενώσεων.

Το πλάνο προέβλεπε τη συμμετοχή 6 ομάδων, όπως και την περίοδο 1946-47. Τότε, όμως, μετείχαν ομάδες μόνο από τις τρεις ιδρύτριες ενώσεις, από 2 της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης.

Με το νέο σύστημα η Αθήνα, ως η ισχυρότερη και η μεγαλύτερη σε αριθμό μελών ένωση, έδωσε δύο ομάδες (την πρωταθλήτρια και τη δευτεραθλήτρια), μία ο Πειραιάς (την πρωταθλήτρια), μία η Θεσσαλονίκη (την πρωταθλήτρια), και δύο η περιφέρεια, με γεωγραφικά κριτήρια, μία από τον νότο και μία από τον βορρά. Μετά τη διεξαγωγή των Πρωταθλημάτων των ενώσεων 1ης κατηγορίας οι πρωταθλήτριές τους σχημάτισαν δύο προκριματικούς ομίλους, του νότου και του βορρά και οι νικήτριές τους εξασφάλισαν τα δύο εισιτήρια για την τελική φάση.

Οι ενώσεις, που εκπροσωπήθηκαν στη ΓΣ της ΕΠΟ, ήταν οι εξής:
Οι 3 ιδρύτριες: Αθήνας, Πειραιά, Μακεδονίας (Θεσσαλονίκης)
Οι 7 της 1ης κατηγορίας: Πατρών, Αργολιδοκορινθίας, Εύβοιας-Βοιωτίας, Καλαμών, Ανατολικής Μακεδονίας, Θράκης, Θεσσαλίας
Οι 3 της 2ης κατηγορίας: Ηρακλείου, Δωδεκανήσων, Χίου
Οι 7 της 3ης κατηγορίας: Ηπείρου, Κέρκυρας, Λακωνίας, Φθιωτιδοφωκίδας, Χανίων, Ρεθύμνου, Λέσβου

Τα σωματεία που υπάγονταν απευθείας στην ΕΠΟ (δεν ανήκαν σε κάποια Ένωση) και προέρχονταν από τις Σέρρες, το Κιλκίς, την Κοζάνη, την Καστοριά, τη Φλώρινα, την Έδεσσα, την Άρτα, την Τρίπολη, τη Σύρο και τη Σάμο.

Στη διήμερη ΓΣ έγινε χαμός, με πέτρα του σκανδάλου την ένωση Καλαμών. Το προεδρείο της ομοσπονδίας την είχε καταχωρημένη στην 1η κατηγορία, αφού πληρούσε τη βασική προϋπόθεση, να έχει στη δύναμή της τουλάχιστον 15 ομάδες-μέλη.

Η αντιπροσωπεία της ΕΠΣΑ, που αποχώρησε πριν την ολοκλήρωση των εργασιών της ΕΠΟ, αμφισβήτησε έντονα την κατάταξη της ΕΠΣ Καλαμών, υποστηρίζοντας ότι δύο σωματεία, εκείνα των Προσκόπων Καλαμών και των Μοτοσυκλετιστών Καλαμών, ήταν κατ’ επίφασιν ομάδες, πότε αγωνίζονταν και πότε εξαφανίζονταν… από τον χάρτη. Χωρίς αυτά τα δύο σωματεία η ΕΠΣ Καλαμών δεν συμπλήρωνε τις απαιτούμενες 15 ομάδες και έπρεπε να εκπέσει στη 2η κατηγορία. Προϊόντος του χρόνου φάνηκε ότι οι παράγοντες της ΕΠΣΑ είχαν δίκιο, η ένωση Καλαμών υποβιβάστηκε και η πρωταθλήτριά της δεν μετείχε στην προκριματική φάση του πανελληνίου Πρωταθλήματος.

Πρώτο ξεκίνησε το πειραϊκό Πρωτάθλημα, χωρίς όμως τη συμμετοχή των δύο μεγάλων, αφού προείχαν οι αγώνες της Εθνικής ομάδας και αμφότεροι είχαν διεθνείς παίκτες. Στις 18 Οκτωβρίου η Ελλάδα υποδέχθηκε στη Λεωφόρο τη Β’ Γαλλίας, σε αγώνα για το Μεσογειακό Κύπελλο, που έληξε 0-0. Επρόκειτο ουσιαστικά για τη διεύρυνση (και μετονομασία) του Κυπέλλου Φιλίας Ανατολικής Μεσογείου, αφού στις αρχικές 4 συμμετέχουσες (Ελλάδα, Αίγυπτος, Τουρκία, Β’ Ιταλίας) προστέθηκαν η Β’ Γαλλίας και η Β’ Ισπανίας.

Όμως, ο αγώνας της 1ης Νοεμβρίου στη Λεωφόρο κόντρα στο Ισραήλ, είχε σαφώς μεγαλύτερη αξία, αφού έγινε στο πλαίσιο του 10ου προκριματικού ομίλου του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1954. Η Ελλάδα νίκησε με 1-0, με γκολ που σημείωσε στο 52’ ο Θανάσης Μπέμπης και έμεινε «ζωντανή» στο κυνήγι της πρόκρισης.

Το αθηναϊκό Πρωτάθλημα ξεκίνησε στις 8 Νοεμβρίου με δύο ντέρμπι. Στη Λεωφόρο ο Παναθηναϊκός επικράτησε με 1-0 της ΑΕΚ, χάρη στο γκολ του Μπάμπη Φυλακτού (21’).
Την ίδια ημέρα στη Ριζούπολη ο Πανιώνιος νίκησε με 2-0 τον Απόλλωνα. Σκόραραν στο 35’ με κεφαλιά ο Φώτης Τσολιάς και στο 85’ ο Κώστας Κωνσταντινίδης.
Στο τρίτο ματς της 1ης αγωνιστικής ο Φωστήρας κέρδισε με 2-0 τον Αστέρα Γκύζη (57’ Νίκος Δημητσάνας, 63’ Βαγγέλης Γιάκαλος).
Ο Παναθηναϊκός έμεινε μόνος πρώτος από τη 2η κιόλας αγωνιστική (15 Νοεμβρίου), κερδίζοντας με 1-0 τον Απόλλωνα (48’ Δημήτρης Καζάκος), αφού ο Πανιώνιος «σκόνταψε» (0-0) στον Αστέρα Γκύζη.
Η γκέλα των «πράσινων» με τον Αστέρα Γκύζη (0-0) στις 22 Νοεμβρίου πέρασε ανεκμετάλλευτη για τον Πανιώνιο, ο οποίος «κόλλησε» με τη σειρά του (1-1) στο γήπεδο του Ταύρου με αντίπαλο τον Φωστήρα (56’ πέναλτι Νίκος Δημητσάνας - 4’ Κώστας Κωνσταντινίδης).

Την ίδια ημέρα στη Νέα Φιλαδέλφεια διεξήχθη το επεισοδιακό ντέρμπι ΑΕΚ - Απόλλων, το οποίο δεν έληξε ποτέ, αναδεικνύοντας για ακόμη μία φορά την ανικανότητα των παραγόντων που διοικούσαν το ποδόσφαιρο, στην προκειμένη το αθηναϊκό, αλλά και τη μεροληψία υπέρ των μεγάλων. Ο Απόλλων προηγήθηκε στο 10’ με κεφαλιά του Γιάννη Σκανδάλη. Στο 22’ ο «δικέφαλος» έμεινε με 10 παίκτες, λόγω αποβολής του Ηλία Παπαγεωργίου.
Στο 45’ ένας θερμόαιμος οπαδός της ΑΕΚ έριξε μια πέτρα, η οποία άνοιξε το κεφάλι του Κώστα Τζίτζη. Ο έμπειρος διαιτητής διακομίστηκε αιμόφυρτος στο νοσοκομείο, αλλά ο αγώνας δεν διακόπηκε!. Μετά από αρκετά μεγάλη καθυστέρηση τη θέση του Τζίτζη πήρε ο πρώτος επόπτης Αλεξάνδρου, ο οποίος αναγκάστηκε να διακόψει τον αγώνα στο 73’, αφού είχε σκοτεινιάσει και οι παίκτες δεν έβλεπαν ούτε στα δύο μέτρα.
Δεν υπήρξε τιμωρία και μηδενισμός της ΑΕΚ, αλλά δεν ίσχυσε και το σκορ. Ο αγώνας επαναλήφθηκε, στις 20 Ιανουαρίου 1954 και κέρδισε ο Απόλλων με 2-1 (33’ κεφαλιά, 38’ κεφαλιά Γιώργος Καμάρας - 2’ Αντρέας Σταματιάδης).

Ο Πανιώνιος έπιασε στη βαθμολογία τον Παναθηναϊκό στις 29 Νοεμβρίου. Οι Νεοσμυρνιώτες μετά από εξαιρετική εμφάνιση νίκησαν εντός έδρας με 2-1 τους «πράσινους» (29’ Σαπουντζόπουλος, 75’ Γιάννης Σκορδίλης - 88’ αυτογκόλ Αδάμ Τσουχνικάς).
Όμως, μία εβδομάδα αργότερα, στις 6 Δεκεμβρίου, οι «κυανέρυθροι» την «πάτησαν» αφού η ΑΕΚ αποδείχθηκε ανώτερή τους, κερδίζοντάς τους με 2-1 (53’ Νίκος Μελισσής, 61’ Αντρέας Σταματιάδης - 89’ Φώτης Τσολιάς).

Στην πρεμιέρα του β’ γύρου, στις 13 Δεκεμβρίου, ΑΕΚ και Παναθηναϊκός έμειναν στο 0-0, ενώ ισόπαλο (1-1) έληξε και το ντέρμπι των Σμυρνιών (33’ Φώτης Τσολιάς - 43’ Γιώργος Καμάρας).
Στη συνέχεια ο Παναθηναϊκός κέρδισε και τα 4 παιχνίδια που απέμεναν, κατακτώντας για 13η φορά τον τίτλο. Στα πιο σημαντικά, νίκησε στις 10 Ιανουαρίου με 3-0 τον Απόλλωνα στη Ριζούπολη (21’ Νίκος Ραδίτσας, 36’ Βαγγέλης Πανάκης, 89’ Γιώργος Φιλίππου) και στις 31 του ίδιου μήνα με 2-0 τον Πανιώνιο στη Λεωφόρο (3’ Λάκης Πετρόπουλος, 87’ Βαγγέλης Πανάκης).

Η Αθήνα, όμως, έστελνε δύο ομάδες στο πανελλήνιο Πρωτάθλημα. Έτσι, το ματς της τελευταίας αγωνιστικής, στις 14 Φεβρουαρίου, μεταξύ του Πανιωνίου και της ΑΕΚ έκρινε τη 2η θέση. Στο 13’ ο Κώστας Νεστορίδης άνοιξε το σκορ. Οι «κυανέρυθροι» κρατούσαν το δεύτερο εισιτήριο έως το 89’, όταν ισοφάρισε για τον «δικέφαλο» ο Παναγιώτης Πατάκας. Η ΑΕΚ έφτασε τους 22 βαθμούς και άφησε στους 21 τον Πανιώνιο.

Οι «κυανέρυθροι» νίκησαν με 1-0 (84’ Γιάννης Σκορδίλης) τον ισόβαθμό τους Απόλλωνα σε αγώνα κατάταξης για την 3η θέση.
Πέμπτος τερμάτισε ο Φωστήρας και ουραγός ήταν ο Αστέρας Γκύζη, αλλά δεν υποβιβάστηκε. Οι «ερυθρόλευκοι» επικράτησαν στους αγώνες διαβάθμισης της πρωταθλήτριας της Α2’ κατηγορίας ομάδας του Αιγάλεω (1-1, 1-0), αλλά οι αγώνες δεν μέτρησαν, αφού η ΕΠΣΑ αποφάσισε την αύξηση των ομάδων της Α1’ κατηγορίας από 6 σε 8.
Πρώτος σκόρερ με 7 γκολ αναδείχθηκε ο Γιώργος Καμάρας (το πραγματικό του επώνυμο ήταν Κατροδαύλης) και τον ακολούθησαν με 4 γκολ έκαστος δύο παίκτες της ΑΕΚ, ο Νίκος Μελισσής και ο Παναγιώτης Πατάκας.
Στην πρεμιέρα του πειραϊκού Πρωταθλήματος (11 Οκτωβρίου) η ΑΕ Νίκαιας και ο Ατρόμητος αναδείχθηκαν ισόπαλοι με 2-2 (25’, 74’ Γαβριήλ Γεμενιτζόγλου - 43’ Προυσαλίδης, 71’ Βερνάρδος).
Ο Ολυμπιακός και ο Εθνικός μπήκαν στη μάχη στις 8 Νοεμβρίου. Οι «ερυθρόλευκοι» υποδέχθηκαν στη Νέα Σμύρνη τον Ατρόμητο και επικράτησαν με 3-0 των «κυανόλευκων» στο τελευταίο τέταρτο (76’ Γιάννης Ιωάννου, 82’, 89’ Άρης Μπιζάν). Από την πλευρά του ο Εθνικός δυσκολεύτηκε να κερδίσει (2-1) στη Νίκαια την ΑΕΝ (52’, 81’ Νίκος Λεκατσάς - 89’ πέναλτι Λευτέρης Τριανταφύλλου).

Την επόμενη αγωνιστική (15 Νοεμβρίου) έγινε το «μπαμ». Ο γηπεδούχος Πανελευσινιακός κέρδισε με 2-0 τον Εθνικό (52’, 69’ Σωτήρης Καρποδίνης), την ίδια ώρα που ο Ολυμπιακός σάρωνε με 5-0 στον Ταύρο τον Άρη Νίκαιας (6’, 16’ Γιώργος Κανσός, 36’, 83’ Θέμης Μουστακλής, 67’ Δημήτρης Κοκκινάκης).
Στο ντέρμπι της 29ης Νοεμβρίου, που έγινε στη Λεωφόρο, ο Ολυμπιακός νίκησε με 3-1 τον Εθνικό και ουσιαστικά «κλείδωσε» τον τίτλο (7’ Γιάννης Ιωάννου, 8’, 59’ Κώστας Καρπαθάκης - 44’ Βαγγέλης Χαλδαιάκης).
Οι απογοητευμένοι «κυανόλευκοι» έχασαν και στις 6 Δεκεμβρίου, στον Ταύρο, με 1-0 από τον Άρη Νίκαιας με γκολ του πρώην παίκτη τους Νίκου Φωκά (39’).

Μετά από 7 σερί νίκες ο Ολυμπιακός είχε την πρώτη του απώλεια. Στις 24 Ιανουαρίου 1954 έπαιξε με τον Εθνικό στον Ταύρο. Οι «ερυθρόλευκοι» προηγήθηκαν στο 34’ με τον Τσιφλίδη, παίκτη της γ’ ομάδας τους και οι «κυανόλευκοι» ισοφάρισαν για το τελικό 1-1 στο 40’ με τον Ζαχαριάδη.
Η αυλαία του πειραϊκού Πρωταθλήματος έπεσε στις 14 Φεβρουαρίου, στη Νίκαια. Ο Ατρόμητος υποχρέωσε τον πρωταθλητή Ολυμπιακό στην πρώτη του ήττα, κερδίζοντας με 3-1 (34’, 48’ Σάββας Ζούνης, 42’ Βαγγέλης Κανσός - 70’ Ηλίας Υφαντής).
Ισοβάθμησε με τον Εθνικό, αλλά έχασε με 3-0 στον αγώνα κατάταξης που έγινε στις 4 Απριλίου στην Ελευσίνα (18’ Ζαχαριάδης, 28’ Βαγγέλης Χαλδαιάκης, 74’ Νίκος Λεκατσάς).
Τέταρτος τερμάτισε ο Πανελευσινιακός, πέμπτος ο Άρης Νίκαιας και τελευταία η ΑΕ Νίκαιας.
Η ΑΕΝ αντιμετώπισε τους πρωταθλητές της Α2’ κατηγορίας Φιλάθλους. Χρειάστηκαν 3 αγώνες διαβάθμισης. Αμφότερες οι ομάδες πήραν από μία νίκη με 2-1 και στο τρίτο και καθοριστικό ματς η ΑΕ Νίκαιας κέρδισε με 3-1 και παρέμεινε στην Α1’ κατηγορία (43’ Λευτέρης Τριανταφύλλου, 72’ Κώστας Γεωργούλης, 81’ Βασίλης Τσίκλος - 19’ Τσοπανάκης).
Την πρώτη θέση στον πίνακα των σκόρερ μοιράστηκαν ο Κώστας Καρπαθάκης και ο Θέμης Μουστακλής, αμφότεροι του Ολυμπιακού, που πέτυχαν από 6 γκολ ο καθένας.

Το Πρωτάθλημα στη Θεσσαλονίκη άρχισε στις 25 Οκτωβρίου στο γήπεδο Χαριλάου. Ο ΠΟ Ξηροκρήνης νίκησε με 2-1 τον Απόλλωνα Καλαμαριάς (50’ Πλαστήρας Ξυλάς, 63’ Ζωίδης – 19’ Γιάννης Παχατουρίδης).
Ο ΠΑΟΚ και ο Άρης ξεκίνησαν στις 8 Νοεμβρίου με νίκη. Ο «δικέφαλος» κέρδισε με 3-1 τον Απόλλωνα Καλαμαριάς (23’ Λευτέρης Παπαδάκης, 37’ Βασίλης Αγγελίδης, 43’ Λάμπης Κουιρουκίδης - 80’ Κώστας Λιάρος και οι «κίτρινοι» με 3-0 τον ΠΟ Ξηροκρήνης 3-0 (26’ κεφαλιά, 44’ Άγγελος Παπαγγέλου, 40’ Στέλιος Παπουτσόπουλος).
Μια εβδομάδα μετά άρχισε τις υποχρεώσεις του και ο Ηρακλής, ηττήθηκε όμως με 2-0 από τον Μακεδονικό (19’ Πρόδρομος Καραμανλής, 25’ Κώστας Μπέλτσος). Οι «πρασινόμαυροι» έδειξαν τα δόντια τους και στον Άρη, κερδίζοντάς τον με 3-1 στις 22 Νοεμβρίου (31’ Ιορδάνης Ιωαννίδης, 42’ κεφαλιά Δημήτρης Ναζιρίδης, 61’ Κώστας Μπέλτσος - 49’ Άγγελος Παπαγγέλου).

Στις 29 Νοεμβρίου ο ΠΑΟΚ διέλυσε με 6-2 τον Ηρακλή, σκορ το οποίο προέκυψε με περιπετειώδη τρόπο. Ο «γηραιός» προηγήθηκε 2-0 με κεφαλιά του Εσπερίδη (1’) και σουτ του Χρήστου Γεωργούση (9’). Οι «ασπρόμαυροι» μείωσαν στο 12’ με τον Λάμπη Κουιρουκίδη και ισοφάρισαν στο 31’ με τον Βαγγέλη Καραφουλίδη. Από εκεί και μετά το ματς χάλασε. Μόλις έληξε το πρώτο ημίχρονο, αποβλήθηκε ο αρχηγός του Ηρακλή Παράσχος Πασχαλίδης, που επιτέθηκε με βρισιές στον διαιτητή Τάσο Φατούρο. Στο 51’ ο Αθηναίος διαιτητής καταλόγισε πέναλτι υπέρ του ΠΑΟΚ. Δέχθηκε, όμως, επίθεση από τους Μιχάλη Λέκκα, Θωμά Ζαχαριάδη, τους οποίους απέβαλε. Ο Ηρακλής έμεινε με 8 παίκτες. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας ο Πτολεμαίος Παπαμιχαήλ δεν στάθηκε κάτω από την εστία και ο Λευτέρης Παπαδάκης εκτέλεσε το πέναλτι και σκόραρε σε άδεια από τερματοφύλακα εστία. Στο 60’ αποχώρησε και ο Εσπερίδης, δηλώνοντας τραυματίας, όπως έπραξε στο 75’ και ο Βασίλης Γαβριηλίδης. Οι «γαλάζιοι» συνέχισαν με 6 παίκτες και ο «δικέφαλος» βρήκε την ευκαιρία να πετύχει ακόμη 3 γκολ, στο 78’ με τον Βασίλη Αγγελίδη, στο 81’ και στο 82’ με τον Λάμπη Κουιρουκίδη. Πρέπει να αναφερθεί ότι δεν ίσχυε τότε ο κανονισμός ότι ένας αγώνας διακόπτονταν άμεσα και οριστικά όταν μία ομάδα έμενε με λιγότερους από 7 παίκτες.

Ο ΠΑΟΚ επιβεβαίωσε τον τίτλο του φαβορί, κερδίζοντας με 2-0 τον Άρη στις 13 Δεκεμβρίου (40’ Παναγιώτης Χουρμπουλιάδης, 80’ Λάμπης Κουιρουκίδης). Στις 20 Δεκεμβρίου νίκησε με 3-2 και τον Μακεδονικό κλείνοντας τον α’ γύρο με το απόλυτο των 15 βαθμών (23’, 24’ Λάμπης Κουιρουκίδης, 33’ πέναλτι Λευτέρης Παπαδάκης - 10’ Δημήτρης Ναζιρίδης, 49’ πέναλτι Κώστας Καρακομνηνός).

Ο «δικέφαλος» έφτασε τις 9 σερί νίκες και είχε την πρώτη του απώλεια, μόλις την τελευταία αγωνιστική, στις 14 Μαρτίου, όταν αναδείχθηκε ισόπαλος (1-1) με τον Άρη στο Χαριλάου. Ο Βαγγέλης Καραφουλίδης στο 74’ ισοφάρισε το γκολ των «κίτρινων», που σημείωσε στο 28’ ο μόνιμος σκόρερ τους Άγγελος Παπαγγέλου.
Ήταν το 4ο Πρωτάθλημα για τους «ασπρόμαυρους». Ο Άρης έμεινε δεύτερος, τρίτος ήταν ο Μακεδονικός και τέταρτος ο ΠΟ Ξηροκρήνης. Ο Ηρακλής κατρακύλησε στην πέμπτη θέση και την τελευταία κατέλαβε ο Απόλλων Καλαμαριάς, ο οποίος όμως απέφυγε τον υποβιβασμό, αφού υπερίσχυσε στους αγώνες διαβάθμισης του πρωταθλητή της Β’ κατηγορίας Μεγάλου Αλεξάνδρου (0-0, 2-1).
Ο Λάμπης Κουιρουκίδης του ΠΑΟΚ πέτυχε 11 γκολ και αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ. Τον ακολούθησε με 7 γκολ ο συμπαίκτης του Βαγγέλης Καραφουλίδης.
Την ίδια ημέρα που έπεσε η αυλαία του Πρωταθλήματος Θεσσαλονίκης, στις 14 Μαρτίου, ιδρύθηκε στη Βέροια η ΕΠΣ Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας, με τις ομάδες της Ημαθίας και της Πιερίας, που αποσπάστηκαν από την ΕΠΣ Μακεδονίας (Θεσσαλονίκης) και εκείνων της Πέλλας, οι οποίες έως τότε υπάγονταν απευθείας στην ΕΠΟ.

Εν τω μεταξύ είχε ήδη προκύψει το ζευγάρι του τελικού Κυπέλλου, Ολυμπιακός εναντίον της Δόξας Δράμας, της πρώτης ομάδας από την περιφέρεια που έφτασε σε τόσο μεγάλη διάκριση.
Οι «ερυθρόλευκοι», αφού ξεπέρασαν στις 7 Φεβρουαρίου με άνεση (4-0) στους «8» τον Αστέρα Γκύζη (9’ Μπάμπης Δρόσος, 27’ Γιώργος Δαρίβας, 82’ Γιάννης Ιωάννου, 87’ Μπάμπης Κοτρίδης), απέκλεισαν σε διπλές αναμετρήσεις στην ημιτελική φάση τον Απόλλωνα. Το πρώτο παιχνίδι στις 21 Φεβρουαρίου έληξε 1-1 μετά από παράταση (46’ Μπάμπης Δρόσος - 80’ Γιώργος Καμάρας) και ο επαναληπτικός της 11ης Μαρτίου με 1-0 (78’ Μπάμπης Δρόσος).
Η Δόξα Δράμας, που ήταν δημιούργημα της πολυσχιδούς προσωπικότητας, που άκουγε στο όνομα Αντώνης Καστρινός, «καθάρισε» στους «16» με 3-2 τον ΠΑΟΚ (17’, 63’ Φάνης Ιγνατίου, 43’ Παύλος Τοκμακίδης - 3’ Λάμπης Κουιρουκίδης, 51’ Βαγγέλης Καραφουλίδης), στους «8» με 2-1 τον Άρη στο Χαριλάου (21’ Παύλος Τοκμακίδης, 70’ Μιχάλης Τόλιος - 8’ Στέργιος Στεργίου) και στις 21 Φεβρουαρίου με 2-0 χωρίς αγώνα τον Πανιώνιο στον ημιτελικό. Οι «κυανέρυθροι» αρνήθηκαν να πάρουν μέρος, επειδή η ΕΠΟ αποφάσισε αιφνιδιαστικά να αλλάξει την έδρα του αγώνα, που είχε οριστεί αρχικά στη Νέα Σμύρνη. Ο τελικός ορίστηκε για τις 23 Μαΐου στη Λεωφόρο.

Ο Μάρτιος ήταν καθοριστικός για την Εθνική ομάδα. Στις 8 του μήνα με επιβλητική εμφάνιση η Ελλάδα νίκησε με 2-0 στο Τελ Αβίβ το Ισραήλ για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου 1954. Σκόραραν ο Δημήτρης Κοκκινάκης (61’) και ο Γιώργος Καμάρας (83’).
Ο εντός έδρας αγώνας με τη Γιουγκοσλαβία στις 28 του μήνα, ήταν ο πιο κρίσιμος. Η Ελλάδα ήθελε τη νίκη με οποιοδήποτε σκορ κόντρα στους «πλάβι» (σ.σ. μπλε), ώστε οι δύο ομάδες να ισοβαθμήσουν και να παίξουν μπαράζ σε ουδέτερη έδρα. Αμφότερες είχαν από δύο νίκες σε βάρος του Ισραήλ και η Γιουγκοσλαβία είχε νικήσει με 1-0 την Ελλάδα στο Βελιγράδι (σε περίπτωση ισοβαθμίας δεν μετρούσαν τα γκολ, παρά μόνον οι βαθμοί).
Η Γιουγκοσλαβία ανέκαθεν προκαλούσε «ζημιές» στην Ελλάδα, το ίδιο έπραξε και τότε. Νίκησε με 1-0 και προκρίθηκε στην τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, αφήνοντας τους διεθνείς μας με την πίκρα της καλής εμφάνισης. Σκόρερ ήταν στο 50’ με κεφαλιά το αστέρι της Βοϊβοντίνα Τοντόρ Βεσελίνοβιτς, ο γνωστός Τόζα που αγαπήθηκε όσο λίγοι στη χώρα μας, αφού έμεινε πολλά χρόνια στην Ελλάδα, στην οποία και απεβίωσε το 2017.

Παράλληλα με τα Πρωταθλήματα Αθηνών, Πειραιά, Θεσσαλονίκης διεξήχθησαν και εκείνα των ενώσεων 1ης κατηγορίας. Αναδείχθηκαν πρωταθλήτριες η Παναχαϊκή στην ΕΠΣ Πατρών, στην ΕΠΣ Αργολιδοκορινθίας ο Άρης Κορίνθου και στην ΕΠΣ Εύβοιας - Βοιωτίας η Παλλεβαδειακή. Οι τρεις ομάδες συγκρότησαν τον νότιο προκριματικό όμιλο του πανελληνίου Πρωταθλήματος. Ο βόρειος είχε μόλις δύο ομάδες, τη Δόξα Δράμας, πρωταθλήτρια της ΕΠΣ Ανατολικής Μακεδονίας και τη Νίκη Βόλου, πρωταθλήτρια της ΕΠΣ Θεσσαλίας. Δεν πήρε μέρος ομάδα από την ΕΠΣ Θράκης, επειδή καθυστέρησε να ολοκληρωθεί το Πρωτάθλημά της.

Στον νότιο όμιλο έγιναν οι αγώνες Άρης Κορίνθου - Παναχαϊκή 0-2 (7/2), Άρης Κορίνθου - Παλλεβαδειακή 0-0 (14/2), Παναχαϊκή - Παλλεβαδειακή 4-1 (28/2), Παλλεβαδειακή - Παναχαϊκή 1-0 (7/3), Παλλεβαδειακή - Άρης Κορίνθου 4-2 (14/3) και Παναχαϊκή - Άρης Κορίνθου 2-1 (21/3).

Στην τελική φάση του πανελληνίου Πρωταθλήματος προκρίθηκε η Παναχαϊκή που μάζεψε 10 βαθμούς, έναντι 9 της Παλλεβαδειακής και 5 του Άρη Κορίνθου,
Στον βόρειο όμιλο η Νίκη κέρδισε στον Βόλο με 4-0 τη Δόξα (31/1), οι Μακεδόνες απάντησαν με νίκη 4-2 στη Δράμα (14/2) και η πρόκριση κρίθηκε σε μπαράζ που έγινε στις 7 Μαρτίου στο ουδέτερο γήπεδο του Σιντριβανίου, την έδρα του ΠΑΟΚ, παρουσία 12.000 φιλάθλων! Η Νίκη Βόλου κέρδισε με 3-1 τη Δόξα και εξασφάλισε το εισιτήριο για την τελική φάση.

Η τελική φάση του πανελληνίου Πρωταθλήματος ξεκίνησε στις 4 Απριλίου 1954 με σούπερ έκπληξη.

Η Νίκη Βόλου κέρδισε με 2-1 στη Θεσσαλονίκη τον ΠΑΟΚ (9’ Μπάμπης Μαύρος, 87’ Μπάμπης Ζαντέρογλου - 37’ Βασίλης Αγγελίδης). Στο 82’ ο ΠΑΟΚ έχασε τη μεγάλη ευκαιρία να προηγηθεί. Ο Πειραιώτης διαιτητής Γιάννης Δασκαλάκης καταλόγισε πέναλτι, αλλά ο Σταύρος Κατσαλής απέκρουσε το χτύπημα του Λευτέρη Παπαδάκη.
Στις 11 Απριλίου ο ΠΑΟΚ σάρωσε με 5-0 την έτερη εκπρόσωπο της περιφέρειας Παναχαϊκή (5’, 85’ Φόρης Γεντζής, 54’, 59’, 89’ Βαγγέλης Καραφουλίδης). Διαιτητής ήταν ο Γιώργος Πετρίδης (Αθηνών).

Στις 14 του μήνα κοντραρίστηκαν στον Βόλο οι δύο ομάδες της περιφέρειας. Η Νίκη κέρδισε με 2-1 την Παναχαϊκή (2’ Νίκος Σπανάκης, 56’ Θόδωρος Κοντογιάννης - 23’ Λάκης Χρυσανθόπουλος). Διαιτητής ήταν ο Βασίλης Δημόπουλος (Αθηνών).
Στις 18 Απριλίου η Νίκη φιλοξένησε τον ΠΑΟΚ. Αυτή τη φορά ο «δικέφαλος» κατάφερε να αποσπάσει ισοπαλία, με 2-2 (50’ Μπάμπης Μαύρος, 51’ Βαγγέλης Πανταζόπουλος - 38’ Φόρης Γεντζής, 78’ Λάμπης Κουιρουκίδης). Διαιτητής ήταν ο Βασίλης Διαμαντόπουλος (Αθηνών).

Το ΠΟΚ δεν είχε μπει ακόμα, γιατί μετά από μια σειρά φιλικών συμμετείχε στο ετήσιο πασχαλινό τουρνουά, το οποίο κατέκτησε ο Παναθηναϊκός. Τα σκορ των παιχνιδιών ήταν: Παναθηναϊκός - Ολυμπιακός 0-0 (25/4), Ολυμπιακός - ΑΕΚ 1-1 (26/4), Παναθηναϊκός - ΑΕΚ 2-0 (2/5).

Στις 9 Μαΐου έπαιξαν όλοι οι μεγάλοι. Ο Παναθηναϊκός νίκησε δύσκολα με 1-0 τη Νίκη Βόλου (55’ Λάκης Πετρόπουλος). Διαιτητής ήταν ο Γιώργος Σωτηρόπουλος (Αθηνών). Η ΑΕΚ πέρασε νικηφόρα από την Πάτρα, κερδίζοντας με 3-1 την Παναχαϊκή (10’, 14’ κεφαλιά Αντρέας Σταματιάδης, 70’ Παναγιώτης Πατάκας -72’ Μπάμπης Τσαγκαρουσιάνος). Διαιτητής ήταν ο Γιάννης Δασκαλάκης (Πειραιά).

Το ντέρμπι έγινε στο Σιντριβάνι με διαιτητή τον Κώστα Τζίτζη (Αθηνών). Ο Ολυμπιακός κέρδισε με 2-1 τον ΠΑΟΚ, με γκολ του Δημήτρη Κοκκινάκη (20’) και του Γιώργου Δαρίβα (55’). Σκόρερ του «δικεφάλου» ήταν ο Φόρης Γεντζής (56’).
Τρεις ημέρες μετά, στις 12 Μαΐου, ο Ολυμπιακός πέρασε με άνεση (3-0) από την έδρα της Νίκης Βόλου (22’ Θέμης Μουστακλής, 35’ πέναλτι Μπάμπης Κοτρίδης, 75’ Κώστας Καρπαθάκης). Διαιτητής ήταν ο Γιάννης Ιωαννίδης (Θεσσαλονίκης).
Στις 16 Μαΐου συναντήθηκαν στη Νέα Φιλαδέλφεια οι δύο «δικέφαλοι». Στο 40’ ο Κώστας Τζίτζης (Αθηνών) καταλόγισε πέναλτι σε βάρος της ΑΕΚ. Το εκτέλεσε εύστοχα ο Φόρης Γεντζής. Η Ένωση έφτασε στη νίκη (3-1) με ένα ξέσπασμα στο δεύτερο ημίχρονο, που της απέφερε τρία γκολ. Σκόραραν κατά σειρά οι Κώστας Πούλης (69’), Γιάννης Κανάκης (72’), Αντρέας Σταματιάδης (72’).
ΑΕΚ: Δελαβίνιας, Παραγυιός, Μπράτσος, Γ. Μουρατίδης, Πούλης, Παπαθεοδώρου, Εμμανουηλίδης, Παπαδημητρίου, Κανάκης, Σταματιάδης, Π. Πατάκας.
ΠΑΟΚ: Λύμπος, Κεμανίδης, Χασιώτης, Μιγγούσης, Δ. Καλογιάννης, Δουκάκης, Καραφουλίδης, Γεντζής, Κουιρουκίδης, Παπαδάκης, Χουρμπουλιάδης.

Την ίδια ώρα στην Πάτρα η Παναχαϊκή φρέναρε τον Παναθηναϊκό (1-1). Οι Αχαιοί προηγήθηκαν στο 33’ με τον Γιώργο Γιαννόπουλο, σε μια φάση που τραυματίστηκε ο τερματοφύλακας του «τριφυλλιού» Αντρέας Απέργης. Τη θέση του κάτω από τα δοκάρια πήρε ο Βαγγέλης Πανάκης, έως το 80’, όταν επανήλθε στον αγωνιστικό χώρο ο Απέργης.

Στο μεταξύ οι «πράσινοι» είχαν ισοφαρίσει με πέναλτι, που καταλόγισε ο Γιώργος Πετρίδης (Αθηνών) και ευστόχησε ο Γιάννης Παπαντωνίου (62’). Η πίεση των φιλοξενούμενων δεν απέφερε δεύτερο γκολ, αφού ο Γιώργος Ζιέμης στάθηκε άτυχος, σημαδεύοντας το δοκάρι.
Όμως, ο Ζιέμης ήταν ο σκόρερ του μοναδικού γκολ του ντέρμπι ΠΑΟΚ - Παναθηναϊκός, που έγινε στις 23 Μαΐου στο Σιντριβάνι. Ο επιθετικός των «πράσινων» σκόραρε στο 77’ με σουτ. Διαιτητής ήταν ο Μανώλης Ζαπάρδας (Πειραιά).

Η δε Παναχαϊκή νίκησε με 2-1 τη Νίκη Βόλου, σε ματς που διαιτήτευσε ο Βασίλης Δημόπουλος (Αθηνών). Σκόραραν οι Μπάμπης Τσαγγαρουσιάνος (60’), Γιώργος Γιαννόπουλος (73’) - Βαγγέλης Πανταζόπουλος (5’).

Την ίδια ημέρα, 23 Μαΐου, στη Λεωφόρο, παρουσία 15.000 φιλάθλων, ο Ολυμπιακός αναδείχθηκε για 4η στη σειρά σεζόν και συνολικά 5η κυπελλούχος Ελλάδας. Οι «ερυθρόλευκοι» των αδελφών Γιάννη και Βαγγέλη Χέλμη επικράτησαν στον τελικό με 2-0 της Δόξας Δράμας, που είχε προπονητή τον ανερχόμενο Πάνο Μάρκοβιτς. Ο Μπάμπης Δρόσος (31’) και ο Γιώργος Δαρίβας (38’) ήταν οι σκόρερ της αναμέτρησης, την οποία διηύθυνε ο Κώστας Τζίτζης (Αθηνών).
Ολυμπιακός: Κώστας Καραπατής, Ηλίας Ρωσσίδης (αρχηγός), Βασίλης Ξανθόπουλος, Μπάμπης Κοτρίδης, Σούλης (Θανάσης) Κίνλεϊ, Θέμης Μουστακλής, Γιάννης Ιωάννου, Δημήτρης Κοκκινάκης, Κώστας Καρπαθάκης, Γιώργος Δαρίβας, Μπάμπης Δρόσος.
Δόξα Δράμας: Παύλος Μποϊντάρης, Γιώργος Κοτρίδης, Βαγγέλης Σιμπλιώτης, Θανάσης Λουκανίδης, Μιχάλης Τόλιος, Νίκος Πιστικός, Θεοφάνης Ιγνατίου (αρχηγός), Βύρων Καραλάζος, Αντώνης Γεωργιάδης, Παύλος Τοκμακίδης, Βασίλης Ιωάννου.

Το Πρωτάθλημα συνεχίστηκε στις 26 Μαΐου. Ο κυπελλούχος πια Ολυμπιακός διέλυσε με 5-0 τη Νίκη Βόλου (11’ Γιώργος Δαρίβας, 15’, 78’ Ηλίας Υφαντής, 49’, 75’ Γιώργος Κανσός). Στο 80’ ο Θεσσαλονικιός διαιτητής Κώστας Γκικόπουλος απέβαλε τον Θόδωρο Κοντογιάννη της Νίκης. Οι «ερυθρόλευκοι» εκτός από τα 5 γκολ είχαν και δοκάρι με τον Γιώργο Δαρίβα.
Στις 30 Μαΐου ο ΠΑΟΚ πέρασε με νίκη (2-0) από την Πάτρα με δύο γκολ στο τελευταίο τέταρτο (77’ Λάμπης Κουιρουκίδης, 85’ Φόρης Γεντζής). Διαιτητής ήταν ο Βασίλης Διαμαντόπουλος (Αθηνών).
Στο αθηναϊκό ντέρμπι Παναθηναϊκός και ΑΕΚ αναδείχθηκαν ισόπαλοι με 1-1. Το γκολ των «πράσινων» πέτυχε στο 44’ ο Φίλιππος Ασημακόπουλος και της Ένωσης στο 80’ ο Αντρέας Σταματιάδης. Στο 84’ αλληλοχτυπήθηκαν και αποβλήθηκαν από τον Θεσσαλονικιό διαιτητή Γιάννη Ιωαννίδη οι Χρήστος Νικολαΐδης, Λάκης Εμμανουηλίδης.
Παναθηναϊκός: Απέργης, Αρβανίτης, Κουρτζίδης, Νικολαΐδης, Λινοξυλάκης, Νεμπίδης, Φωτεινός, Γ. Παπαντωνίου, Ασημακόπουλος, Πετρόπουλος, Πανάκης.
ΑΕΚ: Δελαβίνιας, Παραγυιός, Γ. Μουρατίδης, Αδαμαντίδης, Μπράτσος, Πούλης, Κουντούρης, Πατάκας, Κανάκης, Σταματιάδης, Εμμανουηλίδης.

Την Κυριακή 6 Ιουνίου κέρδισαν και οι τρεις του ΠΟΚ, πιο δύσκολα απ’ όλους ο Ολυμπιακός, αφού είχε και τον ισχυρότερο αντίπαλο, τον ΠΑΟΚ. Οι «ερυθρόλευκοι» νίκησαν 1-0 στο ντέρμπι της Λεωφόρου, με εύστοχο χτύπημα πέναλτι του Μπάμπη Κοτρίδη έξι λεπτά πριν τη λήξη του. Διαιτητής ήταν ο Βασίλης Διαμαντόπουλος (Αθηνών).
Ο Παναθηναϊκός επικράτησε πιο εύκολα απ’ ότι έδειχνε το τελικό 1-0 της Νίκης σε ματς που έγινε στον Βόλο με διαιτητή τον Κώστα Τζίτζη (Αθηνών). Σκόρερ ήταν στο 11’ ο Φίλιππος Ασημακόπουλος.
Η ΑΕΚ υποδέχθηκε την Παναχαϊκή. Κέρδισε με 3-0 χάρη στα γκολ των Μανώλη Κουντούρη (62’), Παναγιώτη Πατάκα (74’), Αντρέα Σταματιάδη (78’). Στο 80’ το ματς χάλασε. Ο διεθνής αμυντικός της Ένωσης Γιώργος Μουρατίδης γρονθοκόπησε τον Άγγελο Μπεκίρη. Η συμπλοκή γενικεύτηκε. Ο Νίκος Πατρώνης διακομίστηκε στο νοσοκομείο, ενώ τραυματίες έφυγαν από το γήπεδο και οι Μάκης Βουσδούκος, Γιώργος Γιαννόπουλος. Ο διαιτητής Γιώργος Σωτηρόπουλος (Αθηνών) δεν απέβαλε κανέναν παίκτη! Όχι μόνο δεν τιμωρήθηκε αλλά σφύριξε συνολικά σε 4 ματς του Πρωταθλήματος. Αθάνατη ΕΠΟ…
Η 13η Ιουνίου είχε δύο ομάδες που πρωταγωνίστησαν. Ο Παναθηναϊκός επικράτησε σε όλους τους τομείς της ΑΕΚ, κερδίζοντάς την με 2-0 στη Νέα Φιλαδέλφεια. Οι «πράσινοι» σκόραραν με τον Βαγγέλη Πανάκη (25’) και τον Λάκη Πετρόπουλο (29’), ενώ είχαν και δοκάρι με τον Δημήτρη Καζάκο. Διαιτητής ήταν ο Γιάννης Δασκαλάκης (Πειραιά).

Η δεύτερη ομάδα που έκανε θραύση ήταν ο Ολυμπιακός, αφού σημείωσε την ευρύτερη νίκη της σεζόν, διαλύοντας στην Πάτρα την Παναχαϊκή με 8-0!
Πρωταγωνιστής με καρέ ήταν ο Γιάννης Ιωάννου (2’, 31’ κεφαλιά, 65’, 68’), ο Μπάμπης Κοτρίδης πέτυχε χατ τρικ (76’, 80’, 83’), ενώ βρήκε δίχτυα και ο Γιώργος Δαρίβας (40’). Διαιτητής ήταν ο Κώστας Τζίτζης (Αθηνών)

Η 20ή Ιουνίου περιλάμβανε δύο ντέρμπι. Σ’ αυτό των «δικεφάλων» ΠΑΟΚ και ΑΕΚ αναδείχθηκαν ισόπαλοι με 2-2, με διαιτητή του αγώνα τον Πειραιώτη Γιάννη Δασκαλάκη. Ο ΠΑΟΚ προηγήθηκε δύο φορές, στο 18’ με τον Λευτέρη Παπαδάκη (1-0) και στο 41’ με τον Βαγγέλη Καραφουλίδη (2-1). Η ΑΕΚ ισοφάρισε σε 1-1 με τον Παναγιώτη Πατάκα (28’) και σε 2-2 με τον Αντρέα Σταματιάδη (85’), παρά το γεγονός ότι αγωνίστηκε με 10 παίκτες σε όλο το δεύτερο ημίχρονο, λόγω τραυματισμού του Γιώργου Μουρατίδη.

Το ντέρμπι κορυφής στη Λεωφόρο έληξε 1-1, με διαιτητή τον Ιταλό Ρικάρντο Πιέρι. Ο Παναθηναϊκός προηγήθηκε στο 3’ με τον Σταύρο Τσιμπουκίδη. Ο Ολυμπιακός απάντησε στο 34’ με τον Δημήτρη Κοκκινάκη. Τα νεύρα κυριάρχησαν σε όλο το ματς. Απόρροιά τους ήταν η αποβολή στο 89’ των Μπάμπη Κοτρίδη, Λάκη Πετρόπουλου.
Ολυμπιακός: Καραπατής, Ρωσσίδης, Σούλης, Ξανθόπουλος, Κοτρίδης, Ιωάννου, Δαρίβας, Κανσός, Μουστακλής, Κοκκινάκης, Δρόσος
Παναθηναϊκός: Απέργης, Αλούπης, Κουρτζίδης, Καζάκος, Λινοξυλάκης, Γ. Παπαντωνίου, Φωτεινός, Τσιμπουκίδης, Πετρόπουλος, Ζιέμης, Πανάκης.
Μια εβδομάδα αργότερα, στις 27 Ιουνίου, οι «αιώνιοι» συναντήθηκαν ξανά. Η κατάληξη του ντέρμπι ήταν η ίδια, ισοπαλία με 1-1. Η διαφορά ήταν πως προηγήθηκε ο Ολυμπιακός, στο 7’ με τον Θέμη Μουστακλή και ισοφάρισε ο Παναθηναϊκός, στο 46’ με τον Δημήτρη Καζάκο. Διαιτητής ήταν ο Ιταλός Ρέντζο Μασάι.
Παναθηναϊκός: Απέργης, Αλούπης, Κουρτζίδης, Νεμπίδης, Λινοξυλάκης, Παπαντωνίου, Φωτεινός, Καζάκος, Ασημακόπουλος, Τσιμπουκίδης, Πανάκης.
Ολυμπιακός: Καραπατής, Ρωσσίδης, Γερμενής, Ξανθόπουλος, Σούλης, Ιωάννου, Κανσός, Κοκκινάκης, Μουστακλής, Δαρίβας, Δρόσος.

Την ίδια ημέρα, στη Νέα Φιλαδέλφεια, η ΑΕΚ νίκησε με 3-1 τη Νίκη Βόλου (63’ Νίκος Μελισσής, 66’, 81’ Γιάννης Κανάκης - 53’ Μπάμπης Ζαντέρογλου). Διαιτητής ήταν ο γνωστός Σωτηρόπουλος, που απέβαλε στο 79’ τον Σταύρο Ντάφη των φιλοξενούμενων.
Στις 4 Ιουλίου ο Παναθηναϊκός παραχώρησε οδυνηρή ισοπαλία (1-1) στον ΠΑΟΚ. Για την ακρίβεια ζορίστηκε αρκετά για να ισοφαρίσει τον «δικέφαλο» που προηγήθηκε στο 38’ με τον Φόρη Γεντζή. Το γκολ για τους «πράσινους» σημείωσε στο 73’ ο Γιάννης Παπαντωνίου. Έτσι έφτασαν τους 22 βαθμούς σε 9 αγώνες. Διαιτητής ήταν ο Βασίλης Διαμαντόπουλος (Αθηνών)
Την ίδια ημέρα η ΑΕΚ έμεινε στο 0-0 με τη Νίκη στον Βόλο. Έπαιζε όμως με 10 παίκτες από το 12ο λεπτό, λόγω τραυματισμού του Αντρέα Σταματιάδη. Διαιτητής ήταν ο Βασίλης Δημόπουλος (Αθηνών).
Ο Ολυμπιακός είχε 19 βαθμούς, αλλά χρωστούσε 3 αγώνες. Στον πρώτο εξ αυτών αντιμετώπισε στην 11 Ιουλίου, στη Λεωφόρο, την ΑΕΚ. Το ντέρμπι εξελίχθηκε σε θρίαμβο των «ερυθρόλευκων» που σάρωσαν την αντίπαλό τους με το εκκωφαντικό 5-0. Στο 22’ άνοιξε το σκορ με πέναλτι ο Γιώργος Δαρίβας. Στο 55’ ο Μπάμπης Δρόσος πέτυχε με κεφαλιά το 2-0, σε φάση που τραυματίστηκε ο Μιχάλης Δελαβίνιας. Τον αντικατέστησε ο Νίκος Μπράτσος.

Οι Πειραιώτες εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο το αριθμητικό πλεονέκτημα και σημείωσαν ακόμη τρία γκολ με τους Κώστα Καρπαθάκη (57’), Μπάμπη Δρόσο (69’), Γιώργο Κανσό (86’). Ο Ιταλός διαιτητής Αρμάντο Μαρκέτι είχε εύκολο έργο.
Ολυμπιακός: Καραπατής, Ρωσσίδης, Σούλης, Γερμενής, Ξανθόπουλος, Ιωάννου, Κανσός, Δαρίβας, Καρπαθάκης, Κοκκινάκης, Δρόσος
ΑΕΚ: Δελαβίνιας, Παραγυιός, Μπράτσος, Γ. Μουρατίδης, Πούλης, Λαζαρίδης, Αρσενικός, Μ. Μουρατίδης, Μελισσής, Πατάκας, Κουντούρης.
Την Κυριακή 18 Ιουλίου ο Ολυμπιακός αναδείχθηκε πρωταθλητής Ελλάδας. Έπαιξε ξανά με την ΑΕΚ, στη Νέα Φιλαδέλφεια, αλλά δεν φάνηκε η δύναμη της έδρας. Οι Πειραιώτες διέλυσαν εκ νέου τον «δικέφαλο», αυτή τη φορά με 4-0. Οι «ερυθρόλευκοι», που είχαν και δοκάρι με τον Γιώργο Δαρίβα, σημείωσαν όλα τα γκολ στο δεύτερο ημίχρονο, με τους Ηλία Υφαντή (51’), Γιώργο Κανσό (56’), Θέμη Μουστακλή (65’, 80’). Διαιτητής της αναμέτρησης ήταν ο Θεσσαλονικιός Γιάννης Ιωαννίδης.
ΑΕΚ: Σεραφείδης, Μπράτσος, Παραγυιός, Γ. Μουρατίδης, Πούλης, Παπαθεοδώρου, Αρσενικός, Κανάκης, Σταματιάδης, Πατάκας, Κουντούρης.
Ολυμπιακός: Καραπατής, Ρωσσίδης, Γερμενής, Ξανθόπουλος, Σούλης, Ιωάννου, Κανσός, Υφαντής, Μουστακλής, Δαρίβας, Δρόσος.

Την ίδια ημέρα ο Παναθηναϊκός κέρδιζε στη Λεωφόρο την Παναχαϊκή με 3-0 έως το 75’, όταν διακόπηκε ο αγώνας. Το «τριφύλλι» σκόραρε δύο φορές με τον Φίλιππο Ασημακόπουλο (50’, 62’ φάουλ) και πέτυχε το τρίτο στο 74’ με τον Γιάννη Νεμπίδη. Οι Λάκης Βουσδούκος, Άγγελος Μπεκίρης αμφισβήτησαν έντονα το γκολ, βρίζοντας μάλιστα τον διαιτητή Γιάννη Δασκαλάκη. Ο Πειραιώτης ρέφερι τους απέβαλε, εκείνοι αρνήθηκαν να αποχωρήσουν και ο Δασκαλάκης διέκοψε τον αγώνα. Το σκορ ίσχυσε. Η ουραγός Παναχαϊκή δεν μηδενίστηκε.

Το πανελλήνιο Πρωτάθλημα ολοκληρώθηκε στις 21 Ιουλίου 1954 στη Λεωφόρο. Μέσα σε πανηγυρικό κλίμα ο Ολυμπιακός κέρδισε με 3-0 την Παναχαϊκή, η αποστολή της οποίας είχε παραμείνει στην Αθήνα. Οι «ερυθρόλευκοι» σκόραραν με τους Θέμη Μουστακλή (30’), Ηλία Υφαντή (39’), Μπάμπη Κοτρίδη (44’). Διαιτητής ήταν ο ευνοούμενος της ΕΠΟ Γιώργος Σωτηρόπουλος.
Ο Ολυμπιακός τερμάτισε αήττητος, έχοντας μακράν την καλύτερη επίθεση (υπερδιπλάσια γκολ από τη δεύτερη), αλλά και την καλύτερη άμυνα. Έφτασε έτσι στο 10ο Πρωτάθλημα της ιστορίας του. Αήττητος τερμάτισε και ο δεύτερος της βαθμολογίας Παναθηναϊκός.

Η τελική βαθμολογία
(σε 10 αγώνες)
1.Ολυμπιακός 28 β. (8-2-0), 33-3 γκολ
2.Παναθηναϊκός 25 β. (5-5-0), 13-5 γκολ
3.ΑΕΚ 21 β. (4-3-3), 15-17 γκολ
4.ΠΑΟΚ 17 β. (2-3-5), 15-14 γκολ
5.Νίκη Βόλου 16 β. (2-2-6), 8-19 γκολ
6.Παναχαϊκή 13 β. (1-1-8), 5-31 γκολ

Επιτεύχθηκαν 89 γκολ, σχεδόν 3 ανά αγώνα (2,96), από 36 παίκτες. Πρώτος σκόρερ με 7 γκολ αναδείχθηκε ο Φόρης Γεντζής του ΠΑΟΚ. Τον ακολούθησαν με 6 γκολ έκαστος, ο Μπάμπης Κοτρίδης του Ολυμπιακού και ο Αντρέας Σταματιάδης της ΑΕΚ. Στα 5 γκολ σταμάτησε ο Θέμης Μουστακλής του Ολυμπιακού.
Στους 30 αγώνες σφύριξαν 12 διαιτητές, οι 9 ήταν Έλληνες και οι 3 Ιταλοί. Τις περισσότερες διαιτησίες, συνολικά 5, είχε ο Πειραιώτης Γιάννης Δασκαλάκης. Από 4 ματς διηύθυναν οι Βασίλης Διαμαντόπουλος, Γιώργος Σωτηρόπουλος, Κώστας Τζίτζης, άπαντες από την Αθήνα.

Ο πρωταθλητής Ολυμπιακός είχε προπονητές τους αδελφούς Γιάννη και Βαγγέλη Χέλμη. Αγωνίστηκαν οι Κώστας Καραπατής, Στέλιος Κουρουκλάτος (τερματοφύλακες), Σούλης (Θανάσης) Κίνλεϊ, Ηλίας Ρωσσίδης, Μάκης (Γεράσιμος) Γερμενής (αμυντικοί), Βασίλης Ξανθόπουλος, Γιάννης Ιωάννου, Μπάμπης Κοτρίδης (μέσοι), Γιώργος Δαρίβας, Μπάμπης Δρόσος, Θέμης (Θεμιστοκλής) Μουστακλής, Δημήτρης Κοκκινάκης, Γιώργος Κανσός, Ηλίας Υφαντής, Κώστας Καρπαθάκης (επιθετικοί).
Προπονητής του Παναθηναϊκού ήταν ο Αντώνης Μηγιάκης. Έπαιξαν οι Αντρέας Απέργης, Μάρκος Χάλαρης (τερματοφύλακες), Γιώργος Κουρτζίδης, Κώστας Λινοξυλάκης. Θόδωρος Αλούπης, Σοφοκλής Αρβανίτης, Γιάννης Παπαντωνίου, Γιάννης Νεμπίδης, Χρήστος Νικολαΐδης, Σταύρος Τσιμπουκίδης (μέσοι), Βαγγέλης Πανάκης, Γιώργος Φωτεινός, Λάκης (Βασίλης) Πετρόπουλος, Φίλιππος Ασημακόπουλος, Γιώργος Ζιέμης, Δημήτρης Καζάκος, Κώστας Χατζηνικολάου, Γιώργος Φιλίππου (επιθετικοί).
Προπονητής της ΑΕΚ ήταν ο Άγγλος Τεντ (Έντμουντ) Κρόφορντ. Έπαιξαν οι Μιχάλης Δελαβίνιας, Κρέων Κρεούζας, Στέλιος Σεραφείδης (τερματοφύλακες), Γιώργος Μουρατίδης, Αντώνης Παραγυιός, Νίκος Μπράτσος, Γούλιος (Γουίλιαμ) Αρβανίτης (αμυντικοί), Κώστας Πούλης, Στάθης Λαζαρίδης, Μιχάλης Παπαθεοδώρου, Λέλος Αδαμαντίδης (μέσοι), Παναγιώτης Πατάκας, Γιάννης Κανάκης, Μανώλης Κουντούρης, Αντρέας Σταματιάδης, Λάκης (Παύλος) Εμμανουηλίδης, Νίκος Μελισσής, Αντώνης Αρσενικός, Ι. Παντελιάδης, Μιχάλης Μουρατίδης, Παπαδημητρίου (επιθετικοί).
Ο ΠΑΟΚ είχε προπονητή τον Αυστριακό Βίλι Σβέτσικ. Αγωνίστηκαν οι Βασίλης Λύμπος, Μπάμπης Σαββίδης (τερματοφύλακες), Αντώνης Κεμανίδης, Γιώργος Χασιώτης, Νίκος Μιγγούσης (αμυντικοί), Χρήστος Δουκάκης, Δημήτρης Καλογιάννης, Βασίλης Αγγελίδης (μέσοι), Φόρης (Χριστόφορος) Γεντζής, Λάμπης (Χαράλαμπος) Κουιρουκίδης, Παναγιώτης Χουρμπουλιάδης, Βαγγέλης Καραφουλίδης, Νίκος Κουτουξίδης, Λευτέρης Παπαδάκης, Μλάντεν Ζβόνιμιρ (Κροάτης που διέμενε στη Θεσσαλονίκη), Ηλίας Μπογδάνου (επιθετικοί).
Με τη Νίκη Βόλου, που είχε προπονητή τον Κώστα Ζώγα, έπαιξαν οι Σταύρος Κατσαλής (τερματοφύλακας), Κορωναίος, Τάσος Μανιατάκης, Νίκος Δεβριάδης, Φραγκουλάκης, Μανώλης Παρασκευάς (αμυντικοί), Βαγγέλης Πασμαντζίδης, Σταύρος Ντάφης, Θόδωρος Κοντογιάννης (μέσοι), Χαράλαμπος Ζαντέρογλου (ο μεγαλύτερος αδελφός του μετέπειτα διεθνούς Χρήστου Ζαντέρογλου), Λευτέρης Καλλιοντζής, Μπάμπης Μαύρος, Νίκος Σπανάκης, Βαγγέλης Πανταζόπουλος, Καλεσόπουλος, Νικολάου (επιθετικοί).

Η Παναχαϊκή είχε προπονητή τον Τάκη (Δημήτρη) Παπαρσενίου. Αγωνίστηκαν οι Νίκος Τσαγγαρουσιάνος ΙΙ, Γιάννης Δημητρακόπουλος (τερματοφύλακες), Λάκης Βουσδούκος Ι (ο μεγαλύτερος από τα δύο αδέλφια), Μπάμπης Τσαγγαρουσιάνος Ι (ο μεγαλύτερος από τα δύο αδέλφια, που έγινε αργότερα διαιτητής 1ης κατηγορίας), Νίκος Πατρώνης Ι (ο μεγαλύτερος από τα δύο αδέλφια), Φ. Αντύπας, Σπύρος Βουλγαράκης (αμυντικοί), Κώστας Νικολάτος, Ζαχαρόπουλος, Χαρίλαος Σαμιωτάκης, Νίκος Αποστολόπουλος, Παΐζης (μέσοι), Γιώργος Γιαννόπουλος, Τίμος Πατρώνης ΙΙ, Λάκης (Βασίλης) Χρυσανθόπουλος, Άγγελος Μπεκίρης, Μάκης Βουσδούκος ΙΙ, Αυλωνίτης, Σπύρος Δασκόπουλος (επιθετικοί).

* Του δημοσιογρφάφου και ιστορικού ερευνητή, Γρηγόρη Δημακάκου