Τεχνητή νοημοσύνη: Πώς θα επηρεάσει τις γυναίκες στην αγορά εργασίας

Η επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης μεταμορφώνει τον κόσμο της εργασίας, δημιουργώντας ευκαιρίες αλλά και ανησυχίες. Καθώς οι μηχανές αναλαμβάνουν ολοένα περισσότερες επαναλαμβανόμενες εργασίες, οι γυναίκες φαίνεται να βρίσκονται στο επίκεντρο μιας νέας πρόκλησης: πώς θα εξασφαλίσουν τη θέση τους σε μια εποχή αυτοματοποίησης και τεχνολογικής μετάβασης.

Οι θέσεις εργασίας που εκτίθενται περισσότερο στην τεχνητή νοημοσύνη είναι και εκείνες που αναμένεται να αλλάξουν ριζικά, αναφέρει το Euronews. Η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη (GenAI) υπόσχεται να απαλλάξει τους εργαζόμενους από μονότονες εργασίες, βελτιώνοντας τη δημιουργικότητα και την αποδοτικότητα. Ωστόσο, η εξίσωση δεν είναι τόσο απλή. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η τεχνολογία αυτή μπορεί να αναδιαμορφώσει την αγορά με τρόπους που ακόμη δεν είναι πλήρως προβλέψιμοι.

«Σχεδόν κάθε επάγγελμα θα επηρεαστεί από την τεχνητή νοημοσύνη κάποια στιγμή, αλλά η ανθρώπινη νοημοσύνη θα παραμείνει απαραίτητη», σημειώνει ο Πάβελ Άντριαν, διευθυντής οικονομικών ερευνών στην Indeed.

Το έμφυλο χάσμα στην ψηφιακή μετάβαση
Η συζήτηση για τον αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης έχει αποκτήσει έντονη διάσταση ισότητας. Σύμφωνα με τη Eurostat, το 2024 η απασχόληση στην ΕΕ ήταν 80,8% για τους άνδρες και 70,8% για τις γυναίκες, ενώ οι γυναίκες εξακολουθούν να κερδίζουν κατά 12% λιγότερο.

Ο ΟΟΣΑ και η ΕΚΤ έχουν εξετάσει πώς η τεχνητή νοημοσύνη επηρεάζει τις γυναίκες στον χώρο εργασίας. Οι γυναίκες παραμένουν υποεκπροσωπημένες στα επαγγέλματα με τη μεγαλύτερη έκθεση στην τεχνολογία — επιστήμονες, μηχανικοί, διευθυντικά στελέχη — και υπερεκπροσωπούνται σε θέσεις χαμηλής τεχνολογικής έκθεσης, όπως καθαριότητα ή διοικητική υποστήριξη.

 Ο δείκτης έκθεσης στην ΤΝ δείχνει αυτή τη διαφορά: οι επαγγελματίες της πληροφορικής έχουν έκθεση 0,88 (σε κλίμακα 1), ενώ οι καθαριστές μόλις 0,25. Και μόνο το 19% των επαγγελματιών πληροφορικής είναι γυναίκες.

«Είναι πιθανό να προκύψει ένα νέο έμφυλο χάσμα ανάμεσα σε εκείνους που αναπτύσσουν τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης και σε εκείνους που επηρεάζονται περισσότερο από αυτά», επισημαίνει η οικονομολόγος του ΟΟΣΑ Μαργκερίτα Λέιν.

Η εκπαίδευση ως ασπίδα απέναντι στον αποκλεισμό
Οι έρευνες δείχνουν ότι η εκπαίδευση είναι το κλειδί για να μην αφήσει η τεχνολογική πρόοδος κανέναν πίσω. Η Λέιν σημειώνει πως οι άνδρες εξακολουθούν να έχουν υψηλότερα επίπεδα εξοικείωσης με την ΤΝ, γεγονός που μπορεί να εντείνει τις ανισότητες, αν δεν ληφθούν μέτρα κατάρτισης και συμμετοχής.

Την ίδια στιγμή, τα στοιχεία της ΕΚΤ δείχνουν ότι η εξάπλωση της τεχνητής νοημοσύνης συνδέεται με αύξηση της γυναικείας απασχόλησης σε επαγγέλματα που σχετίζονται με την τεχνολογία.

Η καθηγήτρια Στεφάνια Αλμπανέζι από το Miami Herbert Business School, που συνυπογράφει τη σχετική μελέτη της ΕΚΤ, εξηγεί ότι οι γυναίκες είχαν καταφέρει να προσαρμοστούν και σε προηγούμενα κύματα αυτοματοποίησης, επενδύοντας περισσότερο στην εκπαίδευση. «Οι μεγαλύτερες επενδύσεις των γυναικών στη γνώση και στις δεξιότητες μπορούν να μετριάσουν τις αρνητικές επιπτώσεις της ΤΝ», σημειώνει.

Μια νέα ισορροπία στον κόσμο της εργασίας
Η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει τον τρόπο που εργαζόμαστε, αλλά και το ποιοι έχουν τη δύναμη να ορίζουν αυτή την αλλαγή. Αν οι γυναίκες αποκτήσουν ίση πρόσβαση στη γνώση, στην τεχνολογία και στα κέντρα λήψης αποφάσεων, τότε η επανάσταση της ΤΝ μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο ενδυνάμωσης, όχι αποκλεισμού.

Η νέα εποχή της τεχνολογίας θα κριθεί όχι μόνο από την ταχύτητα των αλγορίθμων, αλλά και από το πόσο δίκαια θα κατανεμηθούν οι ευκαιρίες που αυτή δημιουργεί.