Αν σε λένε Γιώργο, Γιάννη ή Δημήτρη, δεν είσαι μόνος - Τα πιο συχνά ανδρικά ονόματα στην Ελλάδα από το 1940 έως σήμερα

Η επιλογή ενός ονόματος δεν είναι ποτέ τυχαία.

Αντικατοπτρίζει τις κοινωνικές τάσεις, τις παραδόσεις, τις οικογενειακές ρίζες και –ενίοτε– τα πρότυπα της εποχής. Έτσι, όταν η ΕΛΣΤΑΤ δημοσιεύει στατιστικά για τα πιο συνηθισμένα ανδρικά ονόματα από το 1940 μέχρι σήμερα, δεν μας δίνει απλώς μια λίστα – αλλά ένα κοινωνικό πορτρέτο της νεότερης Ελλάδας.

Η διαχρονική πρώτη πεντάδα
Στην κορυφή της λίστας εδώ και δεκαετίες στέκει αμετακίνητο το όνομα Γεώργιος. Από το 10,6% των νεογέννητων αγοριών το 1940 στο 7,6% το 2021, το όνομα παραμένει το πιο δημοφιλές, αν και λιγότερο κυρίαρχο απ’ ό,τι στο παρελθόν.

Μαζί του, η «αμετακίνητη πεντάδα» των Κωνσταντίνος, Ιωάννης, Δημήτριος και Νικόλαος συγκέντρωνε το 40% των ανδρικών ονομάτων το 1940 – σήμερα αυτό το ποσοστό έχει μειωθεί στο 30%. Παρ’ όλα αυτά, οι πέντε αυτοί «πυλώνες» συνεχίζουν να κυριαρχούν.

 Η άνοδος νέων «παικτών»
Από τη δεκαετία του ’80 και μετά, νέα ονόματα άρχισαν να ανεβαίνουν με σταθερούς ρυθμούς. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ο Αλέξανδρος, που από την 20ή θέση το 1940 πέρασε στην 9η το 2021. Παλιότερα συνδεδεμένος με τη βασιλική οικογένεια, σήμερα κουβαλάει ένα δυναμικό, ιστορικό βάρος που φαίνεται να ελκύει ολοένα και περισσότερους γονείς.

Ανάλογη άνοδος και για τον Άγγελο, που από την 37η θέση έφτασε στη δεκάδα, και τον Μάριο, που από την περιφέρεια (κυρίως Κυκλάδες και Δωδεκάνησα) βρέθηκε στη 13η θέση εθνικά.

 Οι παραδοσιακοί… δεν φεύγουν
Ονόματα όπως Παναγιώτης, Χρήστος, Βασίλειος και Αθανάσιος διατηρούν υψηλές θέσεις, χάρη στον έντονο θρησκευτικό και πολιτισμικό τους συμβολισμό. Αντίθετα, παραδοσιακά ονόματα όπως Ηλίας, Γρηγόριος, Θωμάς και Φώτιος σταδιακά χάνουν έδαφος, περνώντας εκτός της πρώτης 30άδας.

Απόλυτοι αριθμοί, σχετική πτώση
Ενώ στις δεκαετίες του ’40 και του ’50 το πιο δημοφιλές ανδρικό όνομα συγκέντρωνε πάνω από το 10% των βαπτίσεων, σήμερα δεν ξεπερνά το 7,5%. Αυτό δείχνει μεγαλύτερη ποικιλία επιλογών και σταδιακή αποδυνάμωση της «παράδοσης του παππού».

Η αποτύπωση της ΕΛΣΤΑΤ είναι ξεκάθαρη: Οι γονείς συνεχίζουν να τιμούν τις ρίζες, αλλά δείχνουν όλο και περισσότερο την τάση να διαλέγουν ονόματα με πιο προσωπικό ή σύγχρονο συμβολισμό.

 Τα 10 πιο συχνά ανδρικά ονόματα σήμερα:

• Γεώργιος
• Κωνσταντίνος
• Ιωάννης
• Δημήτριος
• Νικόλαος
• Παναγιώτης
• Χρήστος
• Βασίλειος
• Αλέξανδρος
• Άγγελος

Ένα όνομα, ένας καθρέφτης εποχής
Το όνομα ενός παιδιού αποτελεί συχνά γέφυρα ανάμεσα στις γενιές – αλλά και δείκτη αλλαγής. Στο παρελθόν, η επιλογή βασιζόταν σχεδόν αποκλειστικά στον σεβασμό προς τους προγόνους. Σήμερα, οι γονείς διατηρούν την παράδοση, αλλά ταυτόχρονα αναζητούν ονόματα που εκφράζουν και κάτι πιο προσωπικό: μια ιδέα, ένα πρότυπο ή απλώς μια επιθυμία διαφοροποίησης.

Και όπως όλα δείχνουν, τα επόμενα χρόνια ίσως δούμε την κορυφή να αλλάζει – έστω και λίγο.