Πάτρα: Στο πόδι οι κάτοικοι σε Χάραδρο (Βελβίτσι), Μπάλα, Καστρίτσι και Μαγούλα: "Προσπαθούν να περάσουν γραμμές υψηλής τάσης, δια της πλαγίας"

Ανάστατοι είναι οι κάτοικοι στις περιοχές Χάραδρος (Βελβίτσι) Μπάλα, Άνω και Κάτω Καστρίτσι και Μαγούλα στην Πάτρα, καθώς, όπως λένε, μόλις τρεις ημέρες μετά την έναρξη της πυρκαγιάς που ξεκίνησε στην περιοχή των Συχαινών του Δήμου Πατρέων, εντοπίστηκαν  συνεργεία του ΔΕΔΔΗΕ να προχωρούν σε μετρήσεις εφαρμογής επί του ποταμού Χαράδρου, προκειμένου περάσουν γραμμές ρεύματος υψηλής τάσης.

 Όπως λένε οι κάτοικοι, η τελική όδευση διέρχεται σε μεγάλο μήκος μέσα από το Αισθητικό Δάσος Χαράδρου–Σελέμνου (ΦΕΚ 99/Α/1974) και πλησίον της προστατευόμενης περιοχής Natura 2000 του Παναχαϊκού Όρους (GR 2320007), θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο τη βιοποικιλότητα, τη φυσιογνωμία του τοπίου, καθώς και την αντιδιαβρωτική και αντιπλημμυρική λειτουργία του δάσους.

Οι κίνδυνοι αυτοί είναι πλέον οξυμένοι, μετά τις εκτεταμένες πυρκαγιές του Αυγούστου 2025 που έπληξαν μεγάλο μέρος της περιοχής, καθιστώντας το έργο επισφαλές λόγω αυξημένων πιθανοτήτων κατολισθήσεων. Επίσης οι κάτοικοι επισημαίνουν ότι το έργο παρουσιάζει σοβαρές τεχνικές και περιβαλλοντικές αδυναμίες, όπως:

-Πυλώνες σε κοίτη ποταμού: Ορισμένοι πυλώνες προβλέπεται να τοποθετηθούν εντός της κοίτης του Χαράδρου, σε σημεία διαμορφωμένα τεχνητά με μπαζώματα. Η επιλογή αυτή εγκυμονεί κινδύνους αστάθειας, πλημμυρικών φαινομένων και καταστροφών σε περίπτωση έντονων βροχοπτώσεων.

-Καμένες εκτάσεις και κίνδυνος κατολισθήσεων: Μετά τις πρόσφατες πυρκαγιές, η απώλεια βλάστησης έχει αυξήσει κατακόρυφα τον κίνδυνο διάβρωσης, κατολισθήσεων και πλημμυρών.

 Οποιαδήποτε νέα αποψίλωση, διάνοιξη δρόμων ή βαριά κατασκευή θα επιδεινώσει την κατάσταση.

Για το θέμα οι κάτοικοι είχαν προσφύγει στις αρμόδιες υπηρεσίες και αρχές από το 2010 και είχαν καταφέρει να σταματήσουν τις διαδικασίες.

Παρατίθεται η πλήρης ένσταση της Πρωτοβουλίας Κατοίκων Χαράδρου (Βελβιτσίου), Μπάλα, Άνω και Κάτω Καστριτσίου και Μαγούλας προς τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων

ΕΝΣΤΑΣΗ
ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΧΑΡΑΔΡΟΥ (ΒΕΛΒΙΤΣΙΟΥ), ΜΠΑΛΑ, ΑΝΩ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΚΑΣΤΡΙΤΣΙΟΥ ΚΑΙ ΜΑΓΟΥΛΑΣ
ΓΙΑ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ “150 kV Τριχωνίδα–Πάτρα ΙΙ, από το σημείο Κ1 έως το σημείο Κ12Ν/18”

Στα πλαίσια της Δημόσιας Διαβούλευσης της ΡΑΑΕΥ επί του Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης (ΔΠΑ) του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ), για τα έτη 2025-2034

"Ως κάτοικοι των οικισμών Χαράδρου (Βελβίτσιου), Μπάλα, Άνω και Κάτω Καστριτσίου  και Μαγούλας, με την παρούσα καταθέτουμε τις παρατηρήσεις μας και την έντονη  αντίθεσή μας σχετικά με το έργο της νέας Γραμμής Μεταφοράς (ΓΜ) 150 kV Τριχωνίδα  – Πάτρα ΙΙ (τμήμα Κ1 – Κ12Ν/18) στα πλαίσια των αναδιατάξεων των υφιστάμενων  δικτύων 150 kV στις περιοχές Πατρέων–Ρίου & Μεσσάτιδας». Το έργο αυτό δεν  εμφανίζεται με σαφήνεια στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΔΠΑ) 2025–2034, αν  και όπως φαίνεται βρίσκεται σε διαδικασία προώθησης με συνεργεία του ΔΕΔΔΗΕ να  προχωρούν σε μετρήσεις εφαρμογής επί του ποταμού Χαράδρου και μάλιστα τρεις  ημέρες μετά την έναρξη της πυρκαγιάς που ξεκίνησε στην περιοχή των Συχαινών του  Δήμου Πατρέων, βλάπτοντας ανεπανόρθωτα μεγάλο μέρος των ιδιοκτησιών μας και  του ευρύτερου περιβάλλοντος. 

Καταρχήν, ζητάμε να αποσαφηνιστεί αν το έργο αυτό συγκαλύπτεται κάτω από  γενικότερες παραλλαγές/αναβαθμίσεις ΓΜ Πάτρα Ι – Τριχωνίδα που ήδη αναφέρονται  στο ΔΠΑ, ή αν θα αποτελέσει αυτόνομο έργο, τη στιγμή που η απουσία του από τον  επίσημο προγραμματισμό δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα ως προς τη διαφάνεια, τη  διαδικασία διαβούλευσης και τον ορθολογικό ενεργειακό σχεδιασμό. Το γεγονός οτι το  έργο προωθείται, ενώ δεν περιλαμβάνεται επισήμως στο ΔΠΑ 2025–2034, αντιβαίνει  στην αρχή της προβλεψιμότητας και στην ανάγκη για ολοκληρωμένο προγραμματισμό  ανάπτυξης του ΕΣΜΗΕ, δεδομένου οτι η υπήρξε παλιά Μελέτη Περιβαλλοντικών  Επιπτώσεων (2010) και η παρέλευση 15 ετών καθιστά το έργο ουσιαστικά νέο, καθώς  έχουν αλλάξει οι κοινωνικές, περιβαλλοντικές και τεχνικές συνθήκες. Αν και το 2020  υποβλήθηκε συμπληρωματικός φάκελος ΜΠΕ, η επικαιροποίηση αυτή δεν κάλυψε το  τμήμα Κ1 – Κ12Ν/18 που μας αφορά άμεσα. Αυτό σημαίνει ότι για το συγκεκριμένο  τμήμα εξακολουθούν να ισχύουν τα δεδομένα της αρχικής ΜΠΕ του 2010, χωρίς καμία  ανανέωση. Κάτω από αυτές τις συνθήκες οι θιγόμενοι πολίτες και οι θιγόμενες τοπικές  κοινωνίες δεν έχουν επίσημη και επικαιροποιημένη πληροφόρηση.  

Σύντομο ιστορικό:  

Ήδη από τις 16/08/2010 είχαμε καταθέσει αναλυτική και τεκμηριωμένη ένσταση επί  των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου, καθώς η υλοποίησή του  θα προκαλέσει ανεπανόρθωτες βλάβες και μη αναστρέψιμες συνέπειες τόσο στο  ανθρωπογενές όσο και στο προστατευόμενο φυσικό περιβάλλον της περιοχής μας.  Παρά τις τεκμηριωμένες αντιρρήσεις και την απόρριψη των ΜΠΕ με συντριπτική  πλειοψηφία από το Νομαρχιακό Συμβούλιο Αχαΐας (απόφαση 83/2010), το 2011  εκδόθηκε έγκριση περιβαλλοντικών όρων, για την οποία καταθέσαμε αίτηση  ακύρωσης στο Ε’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας. Παρά την αναλυτική  τεκμηρίωση των ενστάσεών μας, το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε την αίτηση  ακύρωσης, ταυτιζόμενο απολύτως με τους ισχυρισμούς του ΑΔΜΗΕ και αγνοώντας τις  κρίσιμες περιβαλλοντικές συνέπειες του έργου. Από ότι φαίνεται η πίεση για την  εκτέλεση του έργου είναι τόσο μεγάλη που το έργο προχωράει κανονικά παρά τις 

σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την ποιότητα ζωής των θιγόμενων  περιοχών.  

Επιπλέον, η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων παρουσίαζε το έργο ως  «αναδιάταξη», στην πραγματικότητα όμως πρόκειται για νέα χάραξη, η οποία επιφέρει  δραματικές αλλαγές στο φυσικό και οικιστικό περιβάλλον. Σημειώνεται ότι η  Υπουργική Απόφαση στηρίχθηκε σε γνωμοδοτήσεις που δεν αφορούσαν την  τελική όδευση, αλλά άλλες εναλλακτικές.  

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι το μεγαλύτερο μέρος του έργου είναι ορεινό/δασικό και  ένα τμήμα βρίσκεται στο όριο της κοίτης του ποταμού Χαράδρου ο οποίος είναι  διαμορφωμένος από εναποθέσεις φερτών υλικών.  

Η τελική όδευση διέρχεται σε μεγάλο μήκος μέσα από το Αισθητικό Δάσος  Χαράδρου–Σελέμνου (ΦΕΚ 99/Α/1974) και πλησίον της προστατευόμενης περιοχής  Natura 2000 του Παναχαϊκού Όρους (GR 2320007), θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο τη  βιοποικιλότητα, τη φυσιογνωμία του τοπίου, καθώς και την αντιδιαβρωτική και  αντιπλημμυρική λειτουργία του δάσους. Οι κίνδυνοι αυτοί είναι πλέον οξυμένοι, μετά  τις εκτεταμένες πυρκαγιές του Αυγούστου 2025 που έπληξαν μεγάλο μέρος της  περιοχής, καθιστώντας το έργο επισφαλές λόγω αυξημένων πιθανοτήτων  κατολισθήσεων.  

Σύμφωνα με το άρθρο 24 του Συντάγματος και τους νόμους 1650/1986 και 998/1979,  τα δάση και οι δασικές εκτάσεις απολαμβάνουν αυξημένη προστασία. Επιτρέπονται  παρεμβάσεις μόνο κατ’ εξαίρεση και εφόσον αποδεικνύεται ότι δεν υπάρχει καμία άλλη  λύση. Εδώ κάτι τέτοιο δεν εχει μέχρι τώρα τεκμηριωθεί επαρκώς.  

Είναι γεγονός ότι το έργο παρουσιάζει σοβαρές τεχνικές και περιβαλλοντικές  αδυναμίες.  

Συνοπτικά ως εξής:  

 Πυλώνες σε κοίτη ποταμού: Ορισμένοι πυλώνες προβλέπεται να τοποθετηθούν  εντός της κοίτης του Χαράδρου, σε σημεία διαμορφωμένα τεχνητά με 

μπαζώματα. Η επιλογή αυτή εγκυμονεί κινδύνους αστάθειας, πλημμυρικών  φαινομένων και καταστροφών σε περίπτωση έντονων βροχοπτώσεων.   Καμένες εκτάσεις και κίνδυνος κατολισθήσεων: Μετά τις πρόσφατες  πυρκαγιές, η απώλεια βλάστησης έχει αυξήσει κατακόρυφα τον κίνδυνο  διάβρωσης, κατολισθήσεων και πλημμυρών. Οποιαδήποτε νέα αποψίλωση,  διάνοιξη δρόμων ή βαριά κατασκευή θα επιδεινώσει την κατάσταση.  

Ταυτόχρονα, πυλώνες προβλέπεται να τοποθετηθούν εντός του Αρχαιολογικού  Χώρου της Βούντενης, ενώ επηρεάζονται άμεσα κατοικημένοι οικισμοί, με πυλώνες  σε αποστάσεις έως και 10 μέτρων από κατοικίες. Αυτό δημιουργεί σοβαρούς  κινδύνους για την υγεία και ασφάλεια των κατοίκων, αυξάνει τον κίνδυνο πυρκαγιών και  μειώνει την αξία των ιδιοκτησιών. Επιπλέον, πλήττονται Ιερές Μονές (Αγίου Νικολάου  Μπάλα (μέρος της οποίας έχει καεί από τις πρόσφατες πυρκαγιές), Ζωοδόχου Πηγής  Συχαινών) και τοπικές παραγωγικές μονάδες, με αρνητικές κοινωνικές και οικονομικές  συνέπειες.  

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ίδια η ΜΠΕ παραδέχεται ότι η  προτεινόμενη χάραξη είναι η δυσμενέστερη από  περιβαλλοντική άποψη. Παρ’ όλα αυτά, επιλέχθηκε χωρίς επαρκή  

αιτιολόγηση και χωρίς ουσιαστική εξέταση εναλλακτικών λύσεων, όπως η EN–3D ή η  όδευση μέσω της Περιμετρικής Οδού Πατρών, που θεωρούμε την πλέον  ενδεδειγμένη. Η τελευταία απορρίφθηκε με ατεκμηρίωτη αιτιολόγηση περί  κατολισθήσεων, τη στιγμή που και η τελική όδευση παρουσιάζει αντίστοιχους –αν όχι  μεγαλύτερους– κινδύνους μετά τις πρόσφατες πυρκαγιές.  

Η ένστασή μας βασίζεται όχι μόνο στην προστασία της τοπικής κοινωνίας και του  περιβάλλοντος, αλλά και στο ευρύτερο δημόσιο συμφέρον: στην εξοικονόμηση  δημόσιων πόρων, στην αποτροπή μελλοντικών φυσικών καταστροφών, και στη  διαφύλαξη της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς. Υπενθυμίζουμε ότι σύμφωνα με  τη Σύμβαση του Aarhus (κυρωτικός Ν. 3422/2005), οι πολίτες έχουν δικαίωμα 

πρόσβασης σε περιβαλλοντική πληροφόρηση και ουσιαστικής συμμετοχής στη  διαδικασία λήψης αποφάσεων που επηρεάζουν το περιβάλλον τους.  

Για όλους τους παραπάνω λόγους:  

1. Απαιτούμε να αποσαφηνιστεί γιατί δεν περιλαμβάνεται το εν λόγω έργο στο  (ΔΠΑ) 2025–2034 από τη στιγμή που φαίνεται να είναι σε τροχιά υλοποίησης,  ελπίζοντας να έχει αποσυρθεί το συγκεκριμένο έργο.  

2. Αν δεν έχει αποσυρθεί η ΓΜ, δεδομένου οτι για το έργο αυτό έχει παρέλθει 15  ετία από την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, το έργο οφείλει να  υποβληθεί σε επικαιροποιημένη περιβαλλοντική αξιολόγηση και νέα  διαβούλευση, ώστε να εξεταστούν και οι σύγχρονες εναλλακτικές.  

3. Απαιτούμε η εξέταση των εναλλακτικών λύσεων να γίνει με σεβασμό στο φυσικό  και οικιστικό περιβάλλον, με προτεραιότητα στη λύση παράλληλα με την  Περιμετρική Οδό Πατρών.  

4. Απαιτούμε τη σαφή γνωμοδότηση όλων των αρμόδιων φορέων (Δήμος  Πατρέων, Υπουργείο Πολιτισμού κ.ά.) για την τελική όδευση και νέα διαδικασία  διαβούλευσης.  

5. Δηλώνουμε ότι δεν έχουμε πειστεί για την αναγκαιότητα αποξήλωσης της  υφιστάμενης ΓΜ Τριχωνίδα–Αιτωλικό-Πάτρα. Αντί της καινούριας προτεινόμενης  ΓΜ, θα μπορούσε να εξεταστεί η ενίσχυση της υπάρχουσας γραμμής, η οποία  ακολουθεί ήδη ευθύγραμμη όδευση με αντίστοιχα οικιστικά χαρακτηριστικά,  χωρίς την ανάγκη δημιουργίας νέας. Δεν έχουμε πειστεί γιατί πρέπει να  υλοποιηθεί αυτή η νέα τεράστια καμπύλη που «σκαρφαλώνει» σε ποτάμια και  πλαγιές του όρους Παναχαικό, για να ξανασυναντήσει την ευθύγραμμη ΓΜ του  ευρύτερου δικτύου. Πολλώ δε μάλλον σε μια εποχή βαθιάς κρίσης, τίθεται  εύλογα το ερώτημα: γιατί να επιβαρυνόμαστε με τόσο μεγάλα έξοδα, τη  στιγμή που ακόμη δεν έχουμε πειστεί για την αναγκαιότητά τους; 

Σας ενημερώνουμε οτι σε περίπτωση που το έργο της νέας ΓΜ 150 kV Τριχωνίδα –  Πάτρα ΙΙ (τμήμα Κ1 – Κ12Ν/18) δεν αποσυρθεί ή δεν επανεξεταστεί με νέα και πλήρως 

επικαιροποιημένη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης και διαβούλευσης,  διατηρούμε ρητά κάθε νόμιμο δικαίωμα να προσφύγουμε ενώπιον κάθε αρμόδιας  αρχής και δικαστηρίου κατά παντός υπευθύνου, για την επιβάρυνση της υγείας των  κατοίκων, την απαξίωση της ιδιοκτησίας και την υποβάθμιση του φυσικού και  οικιστικού περιβάλλοντος της περιοχής. 

Για την πρωτοβουλία κατοίκων Χαράδρου (Βελβιτσίου), Μπαλα,  

Άνω και Κάτω Καστριτσίου και Μαγούλας 

Βάσω Λιόλιου ([email protected]) 

Συνημμένα: 

1. Απόσπασμα Χάρτη Όδευσης Προτεινόμενων Προτεινόμενων Γραμμών  Μεταφοράς, Οκτώβριος 2020, ΑΔΜΗΕ, η οποία αποτυπώνει τη νέα ΓΜ 150 kV  Τριχωνίδα – Πάτρα ΙΙ (τμήμα Κ1 – Κ12Ν/18). Αυτή η νέα γραμμή μεταφοράς δεν  έχει συμπεριληφθεί στο χάρτη του ΔΠΑ"