Η φαύλα προπαγάνδα του Πούτιν και η μοναξιά του ταυρομάχου στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Στις Ειδικές Προβολές ξεχώρισε το θαυμάσιο, βραβευμένο με Ειδικό Βραβείο Ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Sundance, ντοκιμαντέρ «Ο κ. Κανένας εναντίον του Πούτιν» του Αμερικανού σκηνοθέτη David Borenstein (σκηνοθετικό ντεμπούτο μεγάλου μήκους), ο οποίος συνυπέγραψε τη σκηνοθεσία με τον Pavel "Pasha" Talankin του οποίου η ζωή και η δράση περιγράφεται στο φιλμ. Ο David Borenstein μαζί με τη Δανή παραγωγό Helle Faber βρέθηκαν στη Θεσσαλονίκη και προλόγισαν την προβολή της ταινίας, ενώ στο τέλος απάντησαν σε ερωτήσεις του κοινού στην κατάμεστη αίθουσα «Τώνια Μαρκετάκη». Θα ήταν μαζί τους και ο Ρώσος Pavel "Pasha" Talankin αλλά όσα προκάλεσε με αυτή την ταινία του ανοίγοντας τους ασκούς του αιόλου, τον έχουν κάνει μαύρο πρόβατο στη χώρα του και αυτή την περίοδο αναζητά άσυλο σε κάποια χώρα της Ευρώπης.

Ο David Borenstein και η Helle Faber αναφέρθηκε με λεπτομέρειες για τις μεγάλες δυσκολίες που συνάντησαν στα γυρίσματα της ταινίας που έγιναν στα κρυφά. Η ταινία έγινε λίγες εβδομάδες μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, όπως είπε ο Borenstein όταν δέχτηκε ένα mail από έναν καθηγητή σχολείου, τον Pavel "Pasha" Talankin, ο οποίος σε απόγνωση τον ενημέρωνε για όσα γίνονταν στο σχολείο του. Ο Pavel "Pasha" Talankin είναι ο “κ. Κανένας» του τίτλου.

Όπως είναι κατανοητό μια τέτοια ταινία δεν θα μπορούσε να έχει παραγωγή στη Ρωσία, έτσι πρόκειται για συμπαραγωγή Δανίας και Τσεχίας και οι γλώσσες που ακούγονται είναι Ρωσικά και Αγγλικά.

Ο Pavel "Pasha" είναι ένας νεαρός δάσκαλος και διοργανωτής εκδηλώσεων σε ένα μικρό δημοτικό σχολείο στο Καραμπάς, μια ρωσική πόλη με πληθυσμό 10.000 κατοίκων όπου η μόλυνση χτυπά κόκκινο και το προσδόκιμο ηλικίας για τους κατοίκους είναι 35 χρόνια, όπως ειρωνικά αναφέρεται στην αρχή. Μετά την έναρξη της πλήρους κλίμακας εισβολής στην Ουκρανία το 2022, ο “Pasha” θέλησε να εκθέσει όσα συγκλονιστικά γίνονταν στο σχολείο του από τη ρωσική προπαγάνδα του Πούτιν, από τη νέα πατριωτική εκπαιδευτική πολιτική τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου στην Ουκρανία  και τις καταστροφικές συνέπειες της επιθετικής στρατιωτικοποίησης της Ρωσίας μέσα στα δικά της σχολεία. Στοιχειωμένος από τα οδυνηρά χρόνια του ως μαθητής στο ίδιο σχολείο, παραμένει μια ανάλαφρη και άτακτη παρουσία ως δάσκαλος. Οι εκδηλώσεις πλέον με τις ευλογίες του καθεστώτος, του κράτους και των προπαγανδιστών γίνονται καθημερινές. Ο “Pasha” κάτω από τον μανδύα του βιντεογράφου του σχολείου, καταγράφει και βιντεοσκοπεί τον τρόπο που ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία εισβάλλει στη σχολική ζωή και μεταλλάσσει τα παιδιά μέσα στις τάξεις και τον σχολικό χώρο μέσα από παιδικές οργανώσεις, στρατολόγηση απόφοιτων μαθητών στο μέτωπο, τον θάνατο του αδελφού μιας μαθήτριας όταν αυτός συλληφθεί μετά τη λιποταξία του κ.α. Κάποια στιγμή ο “Pasha” δρομολογεί την απόδρασή του από τη Ρωσία, όταν μπαίνει στο στόχαστρο του κράτους. 

Ο David Borenstein κινηματογραφεί με απίστευτη δύναμη, ανθρωπιά, ένταση, φρεσκάδα, ρυθμό αλλά και με χιούμορ τη ζωή στο σχολείο και τις προπαγανδιστικές εκδηλώσεις. Εξαιρετικής ευαισθησίας και εσωτερικής ενέργειας είναι η καταληκτική σκηνή του αποχαιρετισμού και της αποφοίτησης των μαθητών στο τέλος της χρονιάς, ενώ καθηλωτικό είναι το τελευταίο πλάνο με τον ερειπωμένο και άδειο δωμάτιο της τάξης, με σαφή συμβολισμό αλλά και με υπογραμμισμένη την απουσία τόσο των μαθητών όσο και του δασκάλου.

Ένα ντοκιμαντέρ από τον χώρο της πολιτικής καταγγελίας που δεν κραυγάζει αλλά υπογραμμίζει με μαεστρία τους διακριτούς στόχους του. Ένα ντοκιμαντέρ για το μυστικό υλικό της ζωής στη Ρωσία αλλά και με μια πραγματική ιστορία σπάνιας γεναιότητας στη λήψη των βίντεο που αρθρώνει ένα τολμηρό σχόλιο και για τη λειτουργία του ντοκιμαντέρ, του κινηματογράφου και γενικότερα της τέχνης.

Πολύ καλές εντυπώσεις άφησε, επίσης στο τμήμα των Ειδικών Προβολών, η ταινία «Απομεσήμερα της μοναξιάς» του 49χρονου Ισπανού σκηνοθέτη Albert Serra που μας μεταφέρει στον κόσμο των ταυρομαχιών, έναν κόσμο αίματος, άρρωστης δόξας, θεάματος, ανδρών μέσα από το συνταρακτικό πορτρέτο του εν ενεργεία Περουβιανού ταυρομάχου Αντρές Ρόκα Ρέι. Η σφοδρή σύγκρουση της ανθρώπινης λογικής με την ελεύθερη, αδάμαστη φύση του ζώου (ταύρου), η μοναχική φύση του ταυρομάχου, το ηρωικό ιδεώδες και η αξία της αρρενωπότητας, το εφήμερο και εύθραυστο του θεάματος μπαίνουν στην αψεγάδιαστης αισθητικής οπτική του σκηνοθέτη που καθηλώνει με το τελετουργικό και πραγματικό στην υπερβολή του σινεμά. Μια τελετουργία που αναδύεται μέσα από φρέσκο αίμα, εντυπωσιακές χρυσοποίκιλτες στολές, επευφημίες, κραυγές, κολακείες, θαυμασμό και επιβραβεύσεις των ανθρώπων αλλά και από την τραγική κραυγή πόνου και θανάτου του ζώου. Όλα, τυπικό και κινήσεις, επαναλαμβάνονται με μαθηματική ακρίβεια, ίδια και απαράλλαχτα, μέσα από έναν μινιμαλιστικό, υπνωτιστικό ρυθμό όπου ο Serra μεγαλουργεί. Ένα ντοκιμαντέρ δοκίμιο με σπάνια φιλοσοφική θεώρηση που σχολιάζει τη μοναξιά αλλά και την ηδονή του εξουσιαστή σε καταστάσεις επιβολής και δόξας.

Ειδήσεις Τώρα

Μεξικό: Την απήγαγε η μητέρα της το 1999 και βρέθηκε μετά από 25 χρόνια

Τι σημαίνει η φράση «έχουν γνώσιν οι φύλακες»;

Oι 5 σειρές - κόλλημα που βλέπουν όλοι στο Netflix