Ο Σπύρος Δελέγκος μιλάει στο thebest.gr για τα κυριακάτικα μεσημέρια στο Royal

Συναντήσαμε πρόσφατα τον Σπύρο Δελέγκο για μια κουβέντα για τα κυριακάτικα μεσημέρια στο Royal, τα οποία έχουν γίνει talk of the town.

Εδώ κάποια από τα πολλά κι ενδιαφέροντα που μας είπε:

Γιατί ασχολούνται οι νέοι σήμερα με το ρεμπέτικο;

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι νέοι σήμερα ασχολούνται με το ρεμπέτικο. Αυτό συνέβαινε και στο παρελθόν. Κατά την πρώτη φάσητης μουσικής αναβίωσης του ρεμπέτικου από τις αρχές του 1960 και έπειτα, πέρα από τις πρωτοβουλίες των δισκογραφικών εταιρειών για λόγους εμπορικότητας, μια ομάδα φοιτητών –και νέων γενικότερα– ήταν που προσέγγισε τους τότε σχετικά λησμονημένους μουσικούς του ρεμπέτικου, όπως ο Μάρκος Βαμβακάρης, και αυτοί ανέδειξαν τραγούδια και μουσικές μνήμες που είχαν αρχίσει να ξεθωριάζουν τότε…

Επίσης, πάντα η σπουδάζουσα νεολαία βρισκόταν στην καρδιά του κοινού αυτής της μουσικής και ουκ ολίγοι υπήρξαν αναβιωτέςτου ρεμπέτικου. Κατά την μεταπολίτευση, το μεγάλο ρεύμα της αναβίωσηςαυτού προήλθε από νέους ανθρώπους, π.χ.από τονΑγάθωνα που ήταν τόσο συνδεδεμένος με την πόλη της Θεσσαλονίκης, ενώ  από την πόλη μας, την Πάτρα, ο τότε επίσης νεαρός ΜπάμπηςΓκολέςσυνετέλεσε κι αυτός στη διάδοση της μουσικής αυτής, μάλλον, όσο κανείς άλλος.

Συνεπώς, θα έλεγε κανείς ότι ρεμπέτικο είναι μια μορφή τέχνης που καταφέρνει να «συνομιλεί» με όλες τις γενιές και ιδιαίτερα με τους νέους, προφανώς γιατί έχει τον τρόπο…Το ρεμπέτικο διαθέτει δωρικότητα, αμεσότητα, δυναμισμό και επαναστατικότητα χωρίς καμία επιτήδευση και πομπώδεις αναφορές… Είναι απλά μια μορφή αλήθειας πουβρίσκει σε κάθε εποχή πολιτισμικά τη θέση της και καταφέρνει αισθηματοποιημένα ως τέχνη να επικοινωνήσει με τον κόσμο και δη τους νέους, οι οποίοι πάντα έχουν μια ιδιαίτερη αντίληψη, αλλά και το αισθητήριο να κατανοήσουν και να αναδείξουν έγκαιρα την αξίατης κουλτούρας μας γενικότερα.

Τα νέα παιδιά ανταποκρίνονται στην εκμάθηση των λαϊκών οργάνων αλλά και της ιστορίας της λαϊκής μουσικής δημιουργίας;

Ναι, βεβαίως και ανταποκρίνονται! Ως δάσκαλος μουσικής των αστικολαϊκών οργάνων της γραμμοφωνικής εποχής για πάνω από δέκα χρόνια, που έχει συγκροτήσει ανάλογο ωδειακό τμήμα, το τμήμα «Αστικής Λαϊκής Μουσικής», μπορώ να το πω με βεβαιότητα! Επιπλέον, με την πάροδο του χρόνου, πράγματι οι νέοι, και όχι μόνο,ενδιαφέρονται ολοένα και περισσότερο για την ιστορία της εν λόγω μουσικής δημιουργίας. Εξάλλου, τις τελευταίες δεκαετίες, διανύουμε την εποχή που η εκμάθηση αυτής της μουσικής φαίνεται να εμπίπτει στη σφαίρα της εγγραμματοσύνης με την σχετική εκπαιδευτική διαδικασία να εξαπλώνεται όλο και σεπερισσότερες βαθμίδες. Ωστόσο, κατά τη γνώμη μου, το πολύ ενδιαφέρον είναι ότι δεν κλονίζεται, και εξακολουθεί να διατηρείται,  ο προφορικός χαρακτήρας του ρεμπέτικου, στοιχείο που συνδέεται με την εγγενή λαϊκότητά του, η οποία υφίσταται ανεξαρτήτως των ποικίλων νοηματοδοτήσεών της. Έτσι, θα έλεγε κανείς ότι πάντα οι νέοι μουσικοί του ρεμπέτικου θα μαθαίνουν πάνω στο λεγόμενο «λαϊκό πατάρι», δηλ. σε«μη αποστειρωμένους»χώρους επιτέλεσης αυτής της μουσικής με τα μύρια μειονεκτήματα που φέρουν, από την άλλη, οι χώροι αυτοί…

Πιστεύεις ότι υπάρχουν συνεχιστές του Τούντα, του Βαμβακάρη, του Τσιτσάνη και άλλων ή ήταν οι συγκεκριμένες εποχές ιδιαίτερες που γέννησαν αυτού του είδους τη μουσική;

Αδιαμφισβήτητα, συγκεκριμένες κοινωνικο-πολιτισμικές συνθήκες γέννησαν αυτό το είδος μουσικής… Ο Τούντας, ο Βαμβακάρης, ο Τσιτσάνης κ.ά., πέρα από τις διαφορετικές μουσικές, αλλά και κοινωνικο-πολιτισμικές τους καταβολές, θεωρούνται εκπρόσωποι ενός μέρους της γραμμοφωνικής αστικής λαϊκής μουσικής που κατά την ελληνική παράδοση καλείται ρεμπέτικο. Αυτό το είδος, πέρα από τη ρευστότητα που το χαρακτηρίζει ως προς το περιεχόμενο και την περιοδολόγησή του, φαίνεται να ακμάζει κατά την όψιμη φάση του Μεσοπολέμου, τη δεκαετία του 1930, και σταδιακά να «ξεθωριάζει»στυλιστικά εντός της δεκαετίας του 1950, καθώς κομβικά ιστορικά συμβάντα, όπως το τέλος του γραμμοφώνου, η εμφάνιση της ηλεκτρικής ενίσχυσης στα όργανα και η καθιέρωση του τετράχορδου μπουζουκιού έρχονται να σηματοδοτήσουν το τέλος μιας αισθητικής που προσδιόριζε αυτό που θα λέγαμε ρεμπέτικο.

            Συνεπώς, αν θα θέλαμε να μιλήσουμε για συνεχιστές αυτής της μουσικής, θα μπορούσαμε να αναφερθούμε σε συνθέτες/τραγουδοποιούς που εμπνεύστηκαν (Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Νικόλας Παπάζογλου κ.ά.) και εξακολουθούν να εμπνέονται από το ρεμπέτικο είτε με σαφείς αναφορές σε αυτό είτε μέσα από πιο fusionδημιουργίες, κάτι αρκετά συχνό στις μέρες μας (Θανάσης Παπακωνσταντίνου, Εισβολέαςκ.ά.).Στην ευρύτερη οικογένεια των συνεχιστών της μουσικής αυτής, ανήκουν βεβαίως και οι διάφοροι αναβιωτές, που προβάλλουν μουσικά στο σήμερα ήχους και πρακτικές που έρχονται από το μακρινό παρελθόν, πάντα, όμως, με έναν τρόπο που καταφέρνει να κερδίσει την επικοινωνία με τον σύγχρονο άνθρωπο.

Πιστεύεις ότι η πολιτεία στηρίζει με τους σωστούς τρόπους τη λαϊκή μας μουσική;

Η πολιτεία μετά από δεκαετίες αποφάσισε από φέτος να αναγνωρίσει τις σπουδές στα λαϊκά και παραδοσιακά μουσικά όργανα. Είναι μια κίνηση προς την σωστή κατεύθυνση, η οποία προσδίδει το κύρος, αλλά και την αίγλη που διαθέτουν οι μουσικές αυτές. Κατά αυτόν τον τρόπο, ένας σπουδαστής ωδείουθα μπορεί, πλέον, να αποκτήσει δίπλωμα και πτυχίο, που θα κατοχυρώνουν τη γνώση του στο λαϊκό/ παραδοσιακό όργανο επιλογής του. Ωστόσο, για να είμαι ειλικρινής, θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε πώς θα υλοποιηθεί το πρόγραμμα σπουδών και πώς θα πραγματοποιηθούν οι σχετικές εξετάσεις, προκειμένου να έχουμε μια πιο σαφή και εμπεριστατωμένη εικόνα.

            Ένα κομβικό ζήτημα που ρίχνει φως στις αδυναμίες ενός τέτοιου εκπαιδευτικού συστήματος, το οποίο κατά τ’ άλλα είναι θετικό, είναι η απουσία θεωρητικού μοντέλου ανάλυσης και ερμηνείας της μουσικής αυτής στη βάση μιας εκπαιδευτικής διαδικασίας που θα προσφέρει την πολλαπλότητα των διαφόρων αναλυτικών και ερμηνευτικών οπτικώνπάνω στο προς εξέταση ρεπερτόριο. Είναι αναγκαίο τα ζητήματααυτά να συζητηθούν επιστημονικά μέσα από σχετικά θεματικά συνέδρια και fora σε πνεύμα διεπιστημονικότητας, παρέχοντας κατά αυτόν τον τρόπο εκείνη την πολυπρισματική ματιά που θα φωτίσει όσο το δυνατόν περισσότερο τις διάφορες πτυχές των φαινομένων αυτών.  

Θα είναι η τρίτη συνεχομένη Κυριακή μεσημέρι στο «Ρουαγιάλ» Πάτρας που θα παρουσιάσετετη δουλειά σας. Μίλησέ μας για τους συνεργάτες σου και για την ανταπόκριση του κόσμου που φαίνεται να είναι πραγματικά μεγάλη μέχρι τώρα.

Πράγματι, η ανταπόκριση του κόσμου τις δύο προηγούμενες Κυριακές ήτανπολύ μεγάλη και θερμή. Τραγούδησε μαζί μας, χόρεψε και φάνηκε να απολαμβάνει το φαγητό, που θα έλεγε κανείς ότι πάντα συνοδεύει το ελληνικόγλέντι και δη αυτό του Κυριακάτικου μεσημεριού. Το upstageΡουαγιάλ είναι ένας ιδιαίτερα καλαίσθητος χώρος με πολιτιστικό χαρακτήρα, και είναι χαρά μας που φιλοξενούμαστε για αυτά τα «Κυριακάτικα μουσικά μεσημέρια», τα οποία είναι αφιερωμένα στο ρεμπέτικο και παλιό λαϊκό τραγούδι σε ένα πνεύμα πραγματικά ποιοτικής διασκέδασης.

Θα είμαστε και αυτήν την Κυριακή 2 Απριλίου το μεσημέρι στις 2μαζί με τους εξαιρετικούς μουσικούς συντελεστές: τον Γιώργο Γκριζιώτη στο τρίχορδο μπουζούκι και το τραγούδι, την Ακριβή Αποστολάτου στο τραγούδι και τον ΣενίχΟυνδεγέρ στο βιολί, ενώ εγώ θα είμαι στην κιθάρα και το τραγούδι. Υποσχόμαστε ότι θα φροντίσουμε και αυτήν την Κυριακή να αγκαλιάσουμε μουσικά τον κόσμο, ώστε να γίνουν όλοι μια παρέα που θα διασκεδάσει και θα χορέψει ταξιδεύοντας μουσικά με ηχοχρώματα ενός ρεπερτορίου από ένα μακρινό παρελθόν που δεν έπαψε, όμως, ποτέ να προβάλλεται στο παρόν με επιτυχία.