Αφιέρωμα στον Θόδωρο Αγγελόπουλο στο 63ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης

Δύο (2) μεγάλες εκθέσεις που συνδέουν το ξεκίνημα με το κύκνειο άσμα του σημαντικού και πολυβραβευμένου σκηνοθέτη μας Θόδωρου Αγγελόπουλου, η προβολή της εμβληματικής πρώτης του ταινίας, «Αναπαράσταση» του 1970, ένα ντοκιμαντέρ που μας αποκαλύπτει μια συναρπαστική συζήτηση ανάμεσα στον Θόδωρο Αγγελόπουλο και τον Νίκο Παναγιωτόπουλο καθώς και μία πρωτοποριακή δίγλωσση έκδοση που επικεντρώνεται στη δύναμη και το μυστήριο των κινηματογραφικών εικόνων του σκηνοθέτη, είναι οι βασικοί πυλώνες του αφιερώματος στον Θόδωρο Αγγελόπουλο, δέκα (10) χρόνια μετά το θάνατό του, από το φετινό Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το δελτίο Τύπου του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης:

“Η "Αναπαράσταση" γίνεται ο πυρήνας της φετινής διοργάνωσης, ως μια κομβική έννοια που συμπυκνώνει και εκφράζει το πώς βλέπουμε, αντιλαμβανόμαστε και βιώνουμε τον κόσμο που μας περιβάλλει. Στο σινεμά του Αγγελόπουλου, αλλά και στην τέχνη γενικότερα, η αναπαράσταση ταυτίζεται με την ανθρώπινη ερμηνεία της πραγματικότητας και της ίδιας της ζωής”.

Η κεντρική έκθεση του Φεστιβάλ, με τίτλο «Αναπαράσταση (Anaparastasi): Reconstruction, Reenactment, Reconstitution» εξερευνά τις διαφορετικές παραλλαγές και αποδόσεις της αναπαράστασης: την ανασύσταση, την αναθέσπιση και την ανακατασκευή. Στο πλαίσιο της έκθεσης, δώδεκα Έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες αντλούν έμπνευση από το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Αγγελόπουλου και στοχάζονται στις μορφές, το περιεχόμενο και τα όρια που συνοδεύουν τη διαδικασία της αναπαράστασης.

Στην έκθεση συμμετέχουν οι καλλιτέχνες Δημήτρης Αναστασίου, Ειρήνη Ευσταθίου, Αντώνης Θεοδωρίδης, Ναταλία Μαντά, Αντώνης Ντόνεφ, Βιβή Παπαδημητρίου, Larry Amponsah, Andrew Pierre Hart, το καλλιτεχνικό δίδυμο Hippolyte Hentgen (Lina Hentgen και Gaëlle Hippolyte), Magdalena Karpinska και Asako Masunouchi. Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στο Momus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών (Λιμάνι Θεσσαλονίκης) και θα διαρκέσει έως τις 27 Νοεμβρίου ενώ λίγο μετά την ολοκλήρωσή της στη Θεσσαλονίκη, θα μεταφερθεί στην Αθήνα, στο The Project Gallery (Νορμανού 3), από τις 20 Δεκεμβρίου έως τις 28 Ιανουαρίου 2023.

Παράλληλα, το 63ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης θα φιλοξενήσει μία μεγάλη έκθεση με τις φωτογραφίες του Νίκου Νικολόπουλου, ο οποίος εργάστηκε ως φωτογράφος πλατό στην ταινία «Η Άλλη Θάλασσα», στα γυρίσματα της οποίας στη Δραπετσώνα έχασε τη ζωή του πριν δέκα χρόνια ο Θόδωρος Αγγελόπουλος.

Οι φωτογραφίες του Νικολόπουλου μάς μεταφέρουν στην καρδιά της καλλιτεχνικής πράξης και του σκηνοθετικού οράματος του Αγγελόπουλου, φέρνοντας στο φως αθέατες πτυχές και στιγμές ενός μέγιστου δημιουργού. Την ίδια στιγμή, η έκθεση εξάπτει ακόμη περισσότερο τη φαντασία όλων μας για μια άγνωστη και ημιτελή ταινία, η οποία έχει συνδεθεί με τον αδόκητο χαμό ενός αξεπέραστου σκηνοθέτη.

Η έκθεση με τίτλο «Η “Θάλασσα” στο λιμάνι» όπως αναφέρει το flix.gr, θα παρουσιαστεί στον πρώην Βρεφονηπιακό Σταθμό στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, ένα τοπίο που έχει χρησιμοποιηθεί σε αρκετές ταινίες του Αγγελόπουλου: από το Ταξίδι στα Κύθηρα, το Τοπίο στην ομίχλη, το Βλέμμα του Οδυσσέα και το Μια αιωνιότητα και μια μέρα (που κέρδισε και τον Χρυσό Φοίνικα των Καννών το 1998) μέχρι το Λιβάδι που δακρύζει.

Τοποθετώντας λοιπόν αυτές τις φωτογραφίες της «Άλλης Θάλασσας» στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, επιχειρήσαμε μια επιστροφή – την ολοκλήρωση του νόστου, την αναπαράσταση ενός τοπίου που έμεινε ημιτελές, τον επαναπατρισμό του βλέμματος, αναφέρει η ανακοίνωση του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Την επιμέλεια των εκθέσεων έχει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ορέστης Ανδρεαδάκης ενώ τα εγκαίνια και των δυο, θα πραγματοποιηθούν ταυτόχρονα το Σάββατο 5 Νοεμβρίου 2022, στις 19:00. Τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της έκθεσης «Η “Θάλασσα” στο Λιμάνι» έχει κάνει η Μαρία Μανέτα.

Το μεγάλο αφιέρωμα στον Θόδωρο Αγγελόπουλο και ο θεσμός των καθολικά προσβάσιμων προβολών που έχει καθιερώσει το Φεστιβάλ θα συναντηθούν στη φετινή διοργάνωση, μέσα από την καθολικά προσβάσιμη προβολή της ταινίας «Αναπαράσταση». Με αυτόν τον τρόπο, το κοινό της Θεσσαλονίκης θα έχει τη μοναδική ευκαιρία, χωρίς εξαιρέσεις και περιορισμούς, να απολαύσει στη μεγάλη οθόνη μία από τις σπουδαιότερες στιγμές στην ιστορία του ελληνικού σινεμά. Η προβολή της ταινίας θα περιλαμβάνει ακουστική περιγραφή (AD: Audio Description) για τυφλούς και άτομα με προβλήματα όρασης, καθώς και υπότιτλους για κωφούς και βαρήκοους.

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και η φετινή καθολικά προσβάσιμη προβολή θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με την Alpha Bank, χορηγό προσβασιμότητας του Φεστιβάλ.

Η «Αναπαράσταση» εκτυλίσσεται στην Τυμφαία Ηπείρου. Ένας μετανάστης, εργάτης στη Γερμανία επιστρέφει μετά από καιρό στο χωριό του, όπου η γυναίκα του και ο εραστή της, τον δολοφονούν. Η ιστορία αυτή αναπτύσσεται μέσα από διαφορετικές έρευνες- αναπαραστάσεις: τη γραφειοκρατική (της ανάκρισης) που αναζητά έναν ένοχο για να κλείσει την υπόθεση, κι εκείνην μιας ομάδας δημοσιογράφων, η οποία καταγράφοντας τις μαρτυρίες των κατοίκων, αναδεικνύει το κοινωνιολογικό πλαίσιο που υπέθαλψε αυτή η ιστορία αλλά και τη δραματική κοινωνική πραγματικότητα του χωριού που παραμένει ανοιχτή πληγή. Στην ταινία είχαν πρωταγωνιστήσει η Τούλα Σταθοπούλου και οι Γιάννης Τότσικας, Θάνος Γραμμένος.

Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος που ήταν γεννημένος στις 27 Απριλίου του 1935, έχασε τη ζωή του στις 24 Ιανουαρίου 2012 στη Δραπετσώνα.