Πότε μπήκαν για πρώτη φορά διόδια στην Ελλάδα;

Το μακρινό 1865, όταν για πρώτη φορά στην Ελλάδα θεσπίστηκε η υποχρέωση πληρωμής για τη χρήση ενός δρόμου, διόδια «πλήρωναν» μόνο... τα τετράποδα. Ενάμιση αιώνα αργότερα, οι οδηγοί διαμαρτύρονται ότι τυγχάνουν ανάλογης συμπεριφοράς, με δεδομένες τις διαδοχικές ανατιμολογήσεις των διοδίων. Η πολιτεία, πάντως, για να αντιστρέψει το κλίμα στρέφει την προσοχή της στην εκπτωτική πολιτική, στην αναλογική χρέωση των διοδίων και τη διαλειτουργικότητα, ως μέσα δικαιότερης κατανομής του βάρους.

Στις 12 Μαΐου 1865, λοιπόν, με διάταγμα που υπέγραψε ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ θεσπίστηκαν τα πρώτα διόδια «από Λαμίας εις Στυλίδα και τ’ ανάπαλιν» (ΦΕΚ 28Α). «Επί των ιππασίμων φορτηγών και υποζυγίων κτηνών, των διαβαινόντων την από Λαμίας εις Στυλίδα και τ’ ανάπαλιν άγουσαν εθνικήν οδόν και έχουσαν έκτασιν δέκα εξ σταδίων και επέκεινα επιβάλλονται διόδια επί τριετίαν ως εξής: α) Επί εκάστου ιππασίμου ίππου ή ημιόνου λεπτά πέντε (5). β) Επί εκάστου ίππου ή ημιόνου φορτηγού ή εζευγμένου εις όχημα ή άμαξαν φορτηγόν, ως και επί καμήλου φορτηγού λεπτά δέκα (10). γ) Επί εκάστου όνου λεπτά πέντε (5)».

Τα διόδια εισπράττονταν και τότε από ιδιώτη με παραχώρηση (συγκεκριμένα «ενοικιάζονταν» με δημοπρασία για μία τριετία). Ωστόσο η έννοια της χρέωσης με το χιλιόμετρο (ή έστω... με το στάδιο) δεν υπήρχε: «Τα διόδια ταύτα πληρώνονται και όταν τα ζώα εν μέρει διέλθωσι την οδόν», αναφέρεται. Η ίδια υποχρέωση επαναλαμβάνεται και στους νόμους του 1923, 1924 και 1937 με τους οποίους ιδρύθηκε το «Εθνικό Ταμείο Μονίμων Οδοστρωμάτων» (ο πρόδρομος του ΤΕΟ): «Παν όχημα υποχρεούται την καταβολή της φορολογίας, ανεξαρτήτως του μήκους της εκτελεσθησομένης διαδρομής».