Επιστολή- απάντηση της Ελλάδας στον ΟΗΕ: «Απορρίπτουμε το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο»

Την απάντησή της στην επιστολή της Λιβύης προς τον ΟΗΕ, με ημερομηνία 27 Μαΐου, στην οποία περιλαμβάνονται διεκδικήσεις σε βάρος της Ελλάδας βάσει του Τουρκολιβυκού Μνημονίου - συνοδευόμενες από σχετικό χάρτη - επέδωσε η Ελλάδα στις 3 Σεπτεμβρίου στα Ηνωμένα Έθνη.

Η ελληνική απάντηση, σε εκτενές υπόμνημα, απορρίπτει πλήρως το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο και απαντά αναλυτικά σε όλους τους ισχυρισμούς της Λιβύης, καταθέτοντας τις ελληνικές θέσεις αναφορικά με τα επίμαχα ζητήματα: τα δύο θαλάσσια οικόπεδα νοτιοδυτικά και δυτικά της Κρήτης, τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, αλλά και τη νομιμότητα της Ελληνοαιγυπτιακής Συμφωνίας καθώς και την απόφαση για οριοθέτηση της ΑΟΖ στο Ιόνιο.

Το εν λόγω κείμενο θεωρείται ότι μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την τοποθέτηση της Ελλάδας σε ενδεχόμενες μελλοντικές διαπραγματεύσεις με τη Λιβύη. Ιδιαίτερη σημασία αποκτά η επίσημη διατύπωση των ελληνικών θέσεων και επιχειρημάτων, καθώς την Τετάρτη αναμένεται επίσκεψη του προσωρινού υπουργού Εξωτερικών της Λιβύης στην Αθήνα. Στο πλαίσιο αυτό, η ελληνική πλευρά σκοπεύει να πιέσει για τον καθορισμό χρονοδιαγράμματος έναρξης συνομιλιών για την οριοθέτηση της ΑΟΖ.

Το μνημόνιο «αγνοεί τα θαλάσσια δικαιώματα των ελληνικών νησιών»

Η επιστολή της Ελλάδας απορρίπτει ευθέως τους ισχυρισμούς της Λιβύης, επισημαίνοντας ότι Τουρκία και Λιβύη δεν διαθέτουν κοινά θαλάσσια σύνορα εξαιτίας της παρουσίας των ελληνικών νησιών. Όπως τονίζεται χαρακτηριστικά, το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο «αγνοεί τα θαλάσσια δικαιώματα των ελληνικών νησιών και επιχειρεί να αλλοιώσει τη γεωγραφία στην Ανατολική Μεσόγειο».

Αναφορικά με την Ελληνοαιγυπτιακή Συμφωνία, η ελληνική πλευρά σημειώνει ότι η συμφωνία «συνήφθη μεταξύ κρατών με αντικείμενες ακτές και σε πλήρη συμμόρφωση με τις σχετικές διατάξεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας».

Παράλληλα, η Αθήνα απορρίπτει κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς της Λιβύης ότι οι ελληνικές ενέργειες σχετικά με τα οικόπεδα και τον χωροταξικό σχεδιασμό παραβιάζουν λιβυκά δικαιώματα. Γίνεται μάλιστα ρητή αναφορά στα όρια που έχουν καθοριστεί μέσω της Ελληνοαιγυπτιακής και της Ελληνοϊταλικής Συμφωνίας, αλλά και στον νόμο 4001/2011, ο οποίος προβλέπει ότι το εξωτερικό όριο της ελληνικής ΑΟΖ ορίζεται στη μέση απόσταση, έως ότου συναφθεί διμερής συμφωνία.

Για τη μέση γραμμή

Η επιστολή απαντά και στη θέση της Λιβύης περί χάραξης μέσης γραμμής «μεταξύ των κύριων ακτών της Λιβύης και της Ελλάδας» - θέση που συντάσσεται με τη σταθερή τουρκική επιχειρηματολογία περί ηπειρωτικών ακτών.

Η Ελλάδα απαντά ξεκάθαρα:

«Σύμφωνα με το άρθρο 121 της Σύμβασης, το οποίο αποτυπώνει εθιμικό διεθνές δίκαιο, όλα τα ελληνικά νησιά διαθέτουν θαλάσσιες ζώνες με τον ίδιο τρόπο όπως οποιαδήποτε άλλη χερσαία επικράτεια. Συνεπώς, κάθε μέση γραμμή μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης πρέπει να χαράσσεται με αναφορά σε σημεία βάσης στα σχετικά ελληνικά νησιά».

Για τα εξωτερικά όρια της λιβυκής ΑΟΖ

Η ελληνική επιστολή αμφισβητεί και τη χάραξη των εξωτερικών ορίων της λιβυκής ΑΟΖ, όπως κατατέθηκαν στον ΟΗΕ στις 27 Μαΐου. Σύμφωνα με την Αθήνα, χρησιμοποιήθηκαν αυθαίρετες γραμμές βάσης, ενώ επισημαίνεται και το «κλείσιμο» του Κόλπου της Σύρτης, που χαρακτηρίζεται παράνομο. Η ανατολική πλευρά του χάρτη που προσκόμισε η Λιβύη ταυτίζεται με την παράνομη «οριοθέτηση» του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, ενώ άλλα σημεία αμφισβητούν ρητά τα δικαιώματα των ελληνικών νησιών.

Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα έχει ήδη καταδικάσει ως παράνομες τόσο τη ζώνη αλιείας όσο και τη συνορεύουσα ζώνη που έχει κηρύξει η Λιβύη.

Η επιστολή καταλήγει με τη δήλωση ότι η Ελλάδα επιφυλάσσεται παντός νόμιμου δικαιώματος και δηλώνει έτοιμη να επανεκκινήσει τις διαπραγματεύσεις με τη Λιβύη για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, σε πλήρη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο.