Σία Αναγνωστοπούλου: Ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο είναι το διακύβευμα αυτών των εκλογών

Συνέντευξη στην Αυγή της Κυριακής  και την Πόλυ Κρημνιώτη, έδωσε η Τομεάρχης Πολιτσιμού του ΣΥΡΙΖΑ και υποψήφια βουλεύτρια Αχαΐας Σία Αναγνωστοπούλου.

Η συνέντευξη έχει ως εξής:

-Έχετε περάσει πολλές εκλογικές αναμετρήσεις, γιατί η συγκεκριμένη είναι τόσο κρίσιμη;

Θεωρώ ότι είναι η πιο κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση των τελευταίων δεκαετιών της μεταπολίτευσης. Η κοινωνία μετά από 10 χρόνια οικονομικής κρίσης και στο πλαίσιο των προκλήσεων περιβαλλοντικών, πανδημικών, πολεμικών συγκρούσεων κλπ πρέπει να επανατοποθετηθεί με δικαιοσύνη απέναντι σ’ όλα αυτά. Ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο είναι το μεγάλο διακύβευμα αυτών των εκλογών. Η Ν.Δ αυτά τα τέσσερα χρόνια έδειξε ένα σκληρά νεοφιλελεύθερο πρόσωπο που έχει αποτύχει παταγωδώς σε όλο τον κόσμο, εφάρμοσε όλες τις πρακτικές και τις πολιτικές που οδήγησαν στη χρεοκοπία, το κράτος και την κοινωνία: κρατικοδίαιτος καπιταλισμός των λίγων, υπονόμευση της δημοκρατίας και κατάρρευση του κράτους δικαίου, παλαιοκομματικό, πελατειακό  κράτος. Το νέο κοινωνικό συμβόλαιο μόνο μία κυβέρνηση αριστερή, προοδευτική, δημοκρατική με ισχυρό κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ μπορεί να το συνάψει.

-Η Πάτρα όπου πολιτεύεστε κρατάει ψηλά την προοδευτική της ταυτότητα.

Η Πάτρα λόγω παράδοσης, λόγω δημοκρατικών αγώνων, λόγω ταυτότητας που έχει διαμορφωθεί μέσα στα χρόνια, στις μεγάλες ιστορικές στιγμές αυτής της χώρας, μία από τις πιο πρόσφατες η δολοφονία του Νίκου Τεμπονέρα,  αλλά και λόγω ανάγκης πια, δεν μπορεί παρά να είναι προοδευτική. Η τρίτη πόλη της χώρας καταδικάστηκε, ήδη από την κυβέρνηση πατρός Μητσοτάκη, σε σταδιακή αποβιομηχάνιση. Η οικονομική κρίση και βέβαια η κυβέρνηση υιού Μητσοτάκη της έδωσαν την χαριστική βολή. Η Πάτρα όμως και γενικότερα η Αχαΐα, αντιστέκονται. 

-Πολιτισμός είναι…

Θα σας απαντήσω καταρχάς αρνητικά. Πολιτισμός δεν είναι η πολιτική της ΝΔ για τον πολιτισμό, γιατί ο Πολιτισμός είναι η οριζόντια και ταυτόχρονη ανάσα μιας ολόκληρης κοινωνίας. Ο πολιτισμός δεν είναι κατακερματισμένος σε αρχαία κληρονομιά και σύγχρονη δημιουργία, δεν είναι διχαστικός ανάμεσα στους λίγους που δικαιούνται να μετέχουν και να δημιουργούν πολιτιστικό έργο, δεν είναι ολιγοπωλιακός και κυρίως δεν είναι εργαλειοποιήσιμος από μία κυβέρνηση, από ένα σύστημα, από λίγους και κολλητούς, δεν είναι κεφάλαιο προς συσσώρευση μονοπωλιακά. Ο πολιτισμός ή είναι συμπεριληπτικός ή δεν υπάρχει.

-Η προμετωπίδα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης σ’ αυτές τις εκλογές είναι δικαιοσύνη παντού. Αίτημα της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της καλλιτεχνικής κοινότητας. Πώς συνοψίζεται η δικαιοσύνη στο πρόγραμμα για τον πολιτισμό;

Καταρχάς και καταρχήν να μπει τέλος στο τσαλάκωμα της αξιοπρέπειας του καλλιτεχνικού κόσμου. Το ΠΔ 85/2022 επιδίωξε να τσαλακώσει την αξιοπρέπεια, τον κόπο, τις ζωές των καλλιτεχνών και να διαμορφώσει νοοτροπίες ότι ο σύγχρονος πολιτισμός είναι ανάξιος λόγου και περιθωριακός. Δεύτερον, σεβασμός στην περιουσία, εθνική και παγκόσμια, αυτής της χώρας κι αυτό αφορά την πολιτιστική της κληρονομιά και τα μουσεία της. Αυτή η εθνική και παγκόσμια περιουσία δεν αποτελεί, δεν είναι, ολιγοπώλιο στα χέρια καμιάς κυβέρνησης και των κολλητών της.

-Σε προηγούμενη συζήτηση μας μου λέγατε ότι ο πολιτισμός στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. δεν είναι εργαλείο ανάπτυξης, είναι πεδίο δίκαιης, ισότιμης, συμπεριληπτικής και βιώσιμης ανάπτυξης. Πώς διαρθρώνονται συγκεκριμένα οι άμεσες προτεραιότητες για τον Πολιτισμό στο πρόγραμμα του Σύριζα;

Πολύ συνοπτικά σας λέω τις άμεσες κινήσεις που θα κάνει η προοδευτική δημοκρατική κυβέρνηση στις 22 Μαΐου για να ανατρέψει το καταστροφικό έργο της ΝΔ. Άμεση κατάργηση του νόμου που μετατρέπει τα πέντε μεγάλα δημόσια μουσεία της Χώρας σε ΝΠΔΔ, αποκόπτοντας τα από την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Κατάργηση του ΠΔ 85 για την καλλιτεχνική εκπαίδευση, αναγνώριση των καλλιτεχνικών πτυχίων ως ΤΕ, ίδρυση ανώτατης σχολής παραστατικών τεχνών  και ενίσχυση των υπαρχουσών. Προστασία των πολιτιστικών τοπόσημων της χώρας, όπως οι κινηματογράφοι του κέντρου της Αθήνας, αποκατάσταση του Αρχαιολογικού νόμου του 2002 και κατάργηση της διάταξης εξαγωγής αρχαιοτήτων για 50 χρόνια. Στις άμεσες επίσης προτεραιότητες είναι η κατάργηση της κατάπτυστης και προσβλητικής για τον ελληνικό λαό σύμβασης που νομιμοποιεί την αμφιλεγόμενης προέλευσης συλλογή Στερν ,όπως και η αποκατάσταση του ΕΚΟΜΕ.

-Τι σας έχει σοκάρει περισσότερο στη θητεία αυτής της κυβέρνησης, αυτής της υπουργού;

Ο κυνισμός, η αλαζονεία και η βαθιά πεποίθησή τους ότι το κράτος, η περιουσία του ελληνικού λαού, τα αγαθά του πολιτισμού ανήκουν προνομιακά σε αυτούς και τους φίλους τους. Η ιστορία της επέκτασης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, όπου ο Πρωθυπουργός και η υπουργός του ευχαριστούν ένα εξωθεσμικό πρόσωπο, την Μαρέβα Γκαμπρόβσκι, που το «όραμά» της γίνεται πραγματικότητα, θεωρώ ότι συμπυκνώνει με τον πιο εμβληματικό τρόπο την πολιτική αυτής της κυβέρνησης, όχι μόνο απέναντι στον πολιτισμό αλλά απέναντι σε ολόκληρη την κοινωνία.

-Έχουν γίνει καταστροφές μη αναστρέψιμες, το τσιμέντωμα της Ακρόπολης, οι αρχαιότητες του σταθμού Βενιζέλου στο μετρό Θεσσαλονίκης. Πώς θα αντιμετωπίσετε αυτές τις πληγές;

Ένα μόνο μπορώ να απαντήσω, ότι η κα Μενδώνη και ο κ. Μητσοτάκης, προσωπικά, αλλά και συλλογικά ως κυβέρνηση, είναι υπόλογοι απέναντι στην ιστορία αυτού του τόπου. Το τι μπορούμε πια να κάνουμε μπροστά σ’ αυτές τις καταστροφές θα το αποφασίσει η επιστημονική κοινότητα και θα πράξουμε ότι μας πει. 

 -Πώς θα αντιμετωπίσετε το τσουνάμι προβλημάτων που έχει προκαλέσει στο σύγχρονο πολιτισμό και τους ανθρώπους του αυτή η κυβέρνηση;

Στο πρόγραμμά μας υπάρχει αναλυτικά ένα σχέδιο υλοποιήσιμο, εφαρμόσιμο και κυρίως προϊόν ευρύτατης διαβούλευσης με τον κόσμο του πολιτισμού, αλλά και ενσωμάτωσης των μεγάλων παραδόσεων αυτής της χώρας στον πολιτισμό και επικαιροποίηση αυτών των παραδόσεων σε σχέση με τις προκλήσεις του 21ου αιώνα και του ψηφιακού τοπίου στο οποίο ζούμε. Κυρία Κρημνιώτη το κίνημα των καλλιτεχνών επί τέσσερα χρόνια έχει ανοίξει διάπλατα τον δρόμο. Μία αριστερή, προοδευτική δημοκρατική κυβέρνηση ενσωματώνει στο πρόγραμμά της τις μεγάλες διεκδικήσεις του κινήματος. Δημοκρατία και διαφάνεια στους θεσμούς του συγχρόνου πολιτισμού, συμπεριληπτικότητα, δικαιοσύνη, διαφάνεια, λογοδοσία, εργασιακές σχέσεις, εργαλεία για τη συμμετοχή και ενίσχυση νέων δημιουργών. Επίσης πολιτισμός για όλη τη χώρα, περιφερειακή ανάπτυξη του πολιτισμού.

-Η ακραία περιφρονητική συμπεριφορά της τωρινής διοίκησης δημιούργησε πληγές πνευματικές και ηθικές στον κόσμο του πολιτισμού.  Πώς σκοπεύετε να τις θεραπεύσετε;

Θα απαντήσω κατηγορηματικά και συνοπτικά. Ποτέ πια περιφρόνηση και απανθρωπιά στον κόσμο του πολιτισμού, σε καλλιτέχνες και επιστήμονες. Ποτέ πια απανθρωπιά και περιφρόνηση στους πολίτες αυτής της χώρας. Το σύνθημα για «δικαιοσύνη παντού» αποκτά το συμβολικό και υλικό του περιεχόμενο κατεξοχήν στον πολιτισμό.

-Εδώ και πολλά χρόνια υπάρχει ένας ολοένα πιο σφικτός εναγκαλισμός του πολιτισμού με τον τουρισμό, τέτοιος που τείνει να γίνει ασφυκτικός για να μην πω θανάσιμος. Πώς θα απαλλαγούμε αυτή τη λαίλαπα;

Δυστυχώς επί κάποιες δεκαετίες και ερήμην του πολιτισμού και των ανθρώπων του, ερήμην της επιστημονικής κοινότητας, όπως συνέβη στο κορυφαίο μνημείο της Ακρόπολης, ο πολιτισμός χρησιμοποιήθηκε συμπληρωματικά στον τουρισμό. Ο πολιτισμός βέβαια έχει αυταξία, γιατί αποτελεί το συλλογικό, συμβολικό και υλικό, κεφάλαιο μιας κοινωνίας. Αποτελεί το πλαίσιο και όχι το εργαλείο. Αποτελεί το πλαίσιο για τη δίκαιη βιώσιμη, ισότιμη και συμπεριληπτική ανάπτυξη όλης της κοινωνίας. Γιατί ο πολιτισμός δεν είναι φωτογραφίες τουριστών, δεν είναι Rbnb με θέα στην Ακρόπολη, δεν είναι η ηγεμονία κάποιας ελίτ. Πολιτισμός είναι η συλλογική ταυτότητα που διαμορφώνεται για τον τρόπο που σκεφτόμαστε ως κοινωνία, που συνυπάρχουμε, που αισθανόμαστε και που μοιραζόμαστε τα υλικά και συμβολικά αγαθά. Πάντα θα θυμάμαι την υπεροχή επιστολή του αξέχαστου Κυριάκου Κατζουράκη που παραφράζοντάς τη, λέει ανάμεσα στα άλλα ότι η Ακρόπολη είναι ο περίπατος στον Βράχο, είναι η αίσθηση του να συνομιλείς με την ιστορία, αρχαία και σύγχρονη. Δεν μετριέται η αξία της ποσοτικά με εισιτήρια και επισκέπτες, μετριέται με το συναίσθημα που σου δημιουργεί, απλώς να την αισθάνεσαι ότι υπάρχει εκεί. Με τον ίδιο τρόπο που μια σημαντική κινηματογραφική ταινία ή μια παράσταση θεατρική, χορευτική, μουσική όπως και ένα έργο τέχνης ή ένα βιβλίο, δεν αποτιμώνται με τα εισιτήρια και τις πωλήσεις που έκαναν αλλά με τις ψηφίδες που πρόσθεσαν στη συλλογική μας ταυτότητα.

-Μόλις προχθές αποχαιρετήσαμε τη Μυρσίνη Ζορμπά. Αν θυμηθούμε τα λόγια της πως ο θάνατος είναι αισθηματική αγωγή, πώς την κρατάμε στη μνήμη μας αυτή τη γυναίκα;

Για τη Μυρσίνη θα χρησιμοποιούσα τρεις λέξεις. Γενναιότητα, αυστηρότητα, γλυκύτητα. Εν ολίγοις άνθρωπος με σχέδιο και όραμα, άνθρωπος με στόχους και απέραντη αγάπη κυρίως για τους πιο αδικημένους. Η εμβληματική φράση της, που αποτελεί και τίτλο του βιβλίου της, πολιτισμική δημοκρατία συμπυκνώνει τα παραπάνω. Σ’ αυτά τα χνάρια της πολιτισμικής δημοκρατίας, όπως συνοψίζονται και στα τρία νομοσχέδια που είχε έτοιμα η Μυρσίνη και δεν πρόφτασαν να γίνουν νόμοι θα περπατήσουμε. Νόμος για το Ακροπόλ, για το βιβλίο και τις βιβλιοθήκες και για την ανάπτυξη του περιφερειακού πολιτισμού.

-Πίσω από τον κόσμο των παραστατικών τεχνών υπάρχει και ο σιωπηλός κόσμος του βιβλίου, ο κόσμος της έρευνας, και των αρχείων. Τι θα γίνει μ’ αυτόν τον κόσμο;

Ο νόμος για το βιβλίο, τις βιβλιοθήκες είναι σχεδόν έτοιμος από τη Μυρσίνη Ζορμπά. Έχουμε μια πολύ γερή βάση να πατήσουμε. Θα συμπληρώσω απλώς ότι η Εθνική Βιβλιοθήκη θα αποτελέσει τον κορμό γύρω από τον οποίο θα συγκροτηθεί το δίκτυο των Δημόσιων βιβλιοθηκών. Πέρα απ’ αυτό όμως υπάρχει ένας τεράστιος κόσμος του βιβλίου, εκδοτικοί οίκοι, συγγραφείς, μεταφραστές, ένας κόσμος στον οποίο οφείλει αυτή η χώρα πάρα πολλά, που αυτά τα τέσσερα χρόνια ήταν απολύτως αόρατος, όχι μόνο θα γίνει ορατός, αλλά εντάσσεται δυναμικά στην εθνική πολιτική που έχουμε για το βιβλίο.

-Η Αριστερά είναι φτιαγμένη για τα δύσκολα. Είναι έτοιμη κι αυτή τη φορά να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της εποχής μας. Είναι έτοιμη να φανεί αντάξια του καιρού της σήμερα;

Η δική μας Αριστερά ως κυβερνώσα αριστερά απέδειξε το 2015 – 2019 ότι είναι για τα δύσκολα, και ήταν η μόνη δύναμη που μπόρεσε να αντιμετωπίσει τα δύσκολα με τα μάτια πάντα στραμμένα στους πολλούς. Γιατί το 2015-2019 παραλάβαμε μια χρεοκοπημένη χώρα με την κοινωνία διαλυμένη, κατορθώσαμε και παρά τους τεράστιους καταναγκασμούς να τη στήσουμε στα πόδια της, δίνοντας και κάποια σημαντικά δείγματα του τι σημαίνει Δημοκρατία, αλληλεγγύη, κράτος δικαίου και πρόνοιας, εξωτερική πολιτική. Όπως λέει ο Αλέξης Τσίπρας, τώρα θα είναι ουσιαστικά η πρώτη φορά Αριστερά. Χωρίς τους καταναγκασμούς θα μπορέσουμε να εφαρμόσουμε ένα προοδευτικό, δημοκρατικό πρόγραμμα δικαιοσύνης παντού.