Αυξήθηκε ο αυτισμός σύμφωνα με Αμερικάνικη έρευνα - Έχει 1 στα 60 παιδιά!

Η Εταιρεία Ψυχικής Υγείας και εκπαίδευσης των Ατόμων με Αυτισμό Αχαΐας ΕΨΥΕΠΕΑ μετονομάστηκε πρόσφατα σε “ΜΙΤΟΣ”, Σωματείο Γονέων & Φίλων Ατόμων με Αυτισμό Αχαΐας.

Αυτό κρίθηκε αναγκαίο, όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση, διότι εκτός από τον διακριτικό τίτλο που άλλαξε, εκσυγχρονίστηκε το καταστατικό του συλλόγου για να ανταποκριθεί στις ανάγκες λειτουργίας του όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί, ώστε να καλύψει και τις ανάγκες που θα προκύψουν με τη δημιουργία της δομής για τον Αυτισμό που κτίζεται και ελπίζουμε πως σύντομα θα ολοκληρωθεί στην Πάτρα. Θα περιλαμβάνει Κέντρο Διημέρευσης και Ημερήσιας Φροντίδας (ΚΔΗΦ) και Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (ΣΥΔ).

Διαταραχές του Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ)

Παγκοσμίως η 2α Απριλίου έχει καθιερωθεί ως Ημέρα του Αυτισμού, ολόκληρος δε ο Απρίλιος ως μήνας ενημέρωσης, δράσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών, των αρχών και των φορέων για τον Αυτισμό.  Aυτή την αόρατη αναπηρία, που αγωνιζόμαστε να την κάνουμε ορατή! 

Το ενδιαφέρον για τον Αυτισμό είναι Παγκόσμιο, σαν συνέπεια της αυξημένης συχνότητας του αυτισμού (σύμφωνα με τελευταία έρευνα 1στα 45 παιδιά, δηλαδή το 2% του πληθυσμού !!!) αλλά και λόγω της σοβαρότητας και της χρονιότητας.  Μιά πανδημία ανάλογη με αυτή που βιώνει ο πλανήτης μας με τον Covid-19 χωρίς όμως να είναι μετοδοτική! Μια Πανδημία που δεν αντιμετωπίζεται ούτε με μέτρα πρόληψης και προστασίας, ούτε με εμβόλιο ! 

Κάθε χρόνο, εκτός από τα τρία τελευταία χρόνια λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, διοργανώνουμε  εκδηλώσεις με στόχο την μεγιστοποίηση της ενημέρωσης του κοινού και  την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για τον Αυτισμό.

Επιδίωξή μας είναι να περάσουμε στον κόσμο  την  Αποδοχή και την Κατανόηση της Αυτιστικής Διαταραχής, να επισημάνουμε οτι χρειάζεται κινητοποίηση και Δράση που πρέπει να αναληφθεί από συλλόγους, Υπηρεσίες, από επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς και από ευαισθητοποιημένους πολίτες για να διεκδικήσουν αυτά που η πολιτεία και η κοινωνία οφείλει στα Άτομα με Διαταραχές του Αυτιστικού Φάσματος, μια και τα ίδια δεν είναι σε θέση να  τα διεκδικήσουν.

Η πράξη το έχει δείξει ότι μόνο με κινητοποίηση οργανωμένων συλλόγων γονέων  και ευαισθητοποιημένων πολιτών υπάρχει ελπίδα να  ληφθούν  τα απαραίτητα μέτρα, να δημιουργηθούν οι απαραίτητης υποδομές και οι κατάλληλες υπηρεσίες, που θα πρέπει  στη συνέχεια να στελεχωθούν επαρκώς με εκπαιδευμένο και κατάλληλο δυναμικό, και να χρηματοδοτηθούν επαρκώς,  παρέχοντας σύγχρονες και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες, κατάλληλες για  να αντιμετωπιστεί η υπ’ αριθμόν ένα Παγκόσμια επιδημία, ο Αυτισμός.

 Ο σύλλογός μας από την ίδρυσή του, με συντονισμένες και διαρκείς προσπάθειες, επιδιώκει να πραγματοποιήσει τους στόχους του που είναι:  η δημιουργία, προαγωγή και αναβάθμιση υπηρεσιών ψυχικής υγείας και Εκπαίδευσης,  η ανάδειξη και διεύρυνση των δικαιωμάτων τους, η  προστασία τους, η αναβάθμιση της εκπαίδευσης των επαγγελματιών του χώρου, η συνεργασία με άλλους φορείς, η διοργάνωση εκπαιδευτικών και ενημερωτικών σεμιναρίων, που όλα αυτά έχουν σκοπό την ψυχική, κοινωνική και οικονομική ένταξή τους στο κοινωνικό σύνολο, για μια αξιοπρεπή και ευχάριστη ζωή. 

Δυστυχώς όμως, η πολυπλοκότητα της Αυτιστικής Διαταραχής, η ανάγκη της ατομικής προσέγγισης κάθε περίπτωσης, η  εξατομίκευση των θεραπευτικών παρεμβάσεων, η απουσία στήριξης και εκπαίδευσης της οικογένειας, ο ανεπαρκής συντονισμός, η προβληματική πολλές φορές συνεργασία  και σύγκλιση οικογένειας και επαγγελματιών, καθώς και  η αύξηση των γεννήσεων παιδιών με αυτισμό  που είναι  ραγδαία,  δημιουργούν επιπλέον δυσκολίες.     

Τα τελευταία λίγα χρόνια η προσοχή της επιστημονικής κοινότητας, αλλά και  της πολιτείας, είναι μεγαλύτερη και πιο στοχευμένη στον Αυτισμό.  Πολλά μεγάλα ερευνητικά κέντρα και επιστήμονες μελετούν με σύγχρονα διαγνωστικά μέσα τον Αυτισμό με ελπιδοφόρα αποτελέσματα, που υπόσχονται λύσεις, αλλά όχι προς το παρόν. 

Η πολιτεία στρέφεται με μεγαλύτερη προσοχή στον Αυτισμό. Δημιουργεί και στη χώρα μας  σιγά - σιγά υποδομές και αναπτύσσει υπηρεσίες  που βοηθούν σημαντικά.      

Απαιτείται ένα ολοκληρωμένο και ολιστικό σχέδιο παρέμβασης από την πολιτεία, με     βασικούς άξονες που θα δίνουν έμφαση στην πρώιμη ανίχνευση από την προσχολική ηλικία, στην κατάρτιση και στη διασύνδεση με την αγορά εργασίας, καθώς και στην αυτόνομη ή υποστηριζόμενη διαβίωση. Αυτές οι προτάσεις, που αποτελούν τους βασικούς στόχους  και τις επιδιώξεις μας, έχουν προωθηθεί αρμοδίως  σε τοπικό και κεντρικό επίπεδο, και αναμένουμε την υλοποίησή τους, που απαιτεί βούληση, συνεργασία, γνώσεις, χρόνο, δουλειά και χρηματοδότηση .  

Είναι γεγονός ότι η αντιμετώπιση του Αυτισμού έχει περάσει προ πολλού από το Ιατρείο και το Νοσοκομείο, στο Σχολείο και στο σπίτι, δηλαδή στους δασκάλους, τους εκπαιδευτές θεραπευτές και στην οικογένεια. Είναι εκπαιδευτική κυρίως  υπόθεση.

Η  Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ)  περιλαμβάνει  άτομα ιδιαίτερων ως προς τη φύση τους δυσκολιών, με πολλές όμως διαφορές μεταξύ τους. Κάποια μπορεί να είναι  αρκετά ευφυή, αλλά με κοινωνικές και συναισθηματικές δυσκολίες.      

Τα περισσότερα εμφανίζουν δυσκολίες στη συμπεριφορά, τον λόγο και την προσαρμογή στις κοινωνικές συμβάσεις, την επικοινωνία, την επεξεργασία αισθητηριακών ερεθισμάτων, τη μάθηση, τη διαχείριση άγχους. 

Σε κάποιους ανθρώπους με ΔΑΦ μπορεί να διακρίνονται αμέσως οι ιδιαιτερότητές τους, ενώ σε άλλους όχι. Ακόμη πάντως και όταν δεν είναι ευδιάκριτες στους εξωτερικούς παρατηρητές, επιβαρύνουν σημαντικά το άτομο που τις βιώνει.

Πολλές φορές  αυτές οι δυσκολίες κορυφώνονται  όταν το περιβάλλον δεν βοηθά τα άτομα με ΔΑΦ. Τότε μπορούν να καταφύγουν σε ακραίες αντιδράσεις, όπως εκρήξεις θυμού, επιθετική ή αυτοτραυματική συμπεριφορά.

Όμως, με έγκαιρη και εντατική παρέμβαση που παρέχεται  από άρτια καταρτισμένους ειδικούς, ένα ποσοστό παιδιών με ΔΑΦ μπορεί να έχει άριστη εξέλιξη. Ωστόσο, η πλειονότητα θα χρειαστεί μικρή ή ακόμη και συνεχή στήριξη σε όλα τα αναπτυξιακά στάδια κατά τη διάρκεια της ζωής.

Επιβαρυντικός παράγοντας, πάντως, είναι  και η ελλιπής παροχή των υπηρεσιών που απαιτούνται  για την εκπαίδευση και θεραπεία ενός παιδιού με μια τόσο σοβαρή διαταραχή όπως ο αυτισμός.

Όλα σχεδόν τα σοβαρά συγγενή νοσήματα και οι  περισσότερες αναπηρίες, εμφανίζουν δραματική μείωση των κρουσμάτων και θεαματική βελτίωση της πρόγνωσης, και αυτό  χάρη  στην αλματώδη ανάπτυξη της ιατρικής, της  βιοτεχνολογίας, του προγεννητικού ελέγχου και της επιτυχούς θεραπευτικής αντιμετώπισής τους ή πρόληψης.  Ο Αυτισμός παρουσιάζει αντίθετα τεράστια αύξηση των κρουσμάτων και δεν υπάρχει μέχρι  αυτή τη στιγμή ούτε γνωστή θεραπεία, ούτε γνωστή  αιτιολογία.

Μια πρόσφατη έρευνα που παρήγγειλε η αμερικανική κυβέρνηση το 2017-2018 και περιελάμβανε παιδιά που είναι 3 ετών και άνω, έδειξε ότι ο αυτισμός αυξήθηκε σημαντικά, φτάνοντας συνολικά το 2%, κάτι που σημαίνει ότι, πλέον, στις ΗΠΑ τουλάχιστον, το 1 στα 60 παιδιά έχει αυτισμό.  

Επομένως, στην πόλη της Πάτρας με 180.000 κατοίκους θα πρέπει να έχουμε 4.000 άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού και στο Δήμο Πατρέων πάνω από 5000!

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας το 2017 ανακήρυξε τον Αυτισμό ως την υπ ’αριθμόν ένα Παγκόσμια επιδημία ! Μια Πανδημία που δεν αντιμετωπίζεται ούτε με μέτρα πρόληψης και προστασίας, ούτε με εμβόλιο, χωρίς όμως να είναι μεταδοτική!  

Παρ’ όλα αυτά δεν έχει τύχει της δέουσας προσοχής από την πολιτεία μας, αλλά ούτε και από την επιστημονική κοινότητα.  Πόσο μάλλον από την κοινωνία μας, τη στιγμή που πολλές φορές δύσκολα  γίνεται αποδεκτός ο Αυτισμός  ακόμα και από την ίδια την οικογένεια.

Το κοινωνικό μας κράτος εξ’ άλλου πάσχει, περιοριζόμενο κυρίως στην παροχή επιδομάτων,  χωρίς την ανάπτυξη κατάλληλων και επαρκών υπηρεσιών και υποδομών.

Είναι γεγονός πως την τελευταία δεκαετία μπήκαν αρκετά πράγματα σε μια σειρά και δρομολογήθηκαν σημαντικά έργα, κάποια από αυτά έχουν υλοποιηθεί και στην πόλη μας και σύντομα ελπίζουμε πως θα ολοκληρωθούν πολύ περισσότερα και αφορούν τόσο  τον τομέα της ανάπτυξης υπηρεσιών και  υποδομών,  όσο  και στη μετάδοση και στη διάχυση της γνώσης  για τον  Αυτισμό, στα οποία  έβαλε το λιθαράκι του και ο σύλλογός μας, έχοντας την αρωγή πολλών συμπολιτών μας.

Το Σωματείο Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων Ατόμων με Αυτισμό Αχαΐας (ΜΙΤΟΣ) με πολύ κόπο και συλλογική προσπάθεια  αγωνίζεται για αξιοπρεπή διαβίωση των παιδιών, εφήβων και  ενηλίκων με Αυτισμό, ώστε να απολαμβάνουν μια χαρούμενη ζωή, χωρίς στιγματισμό χωρίς περιθωριοποίηση και κοινωνικό Bulling, χωρίς αποκλεισμούς στην εκπαίδευση, στην υγεία.  Να έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση στα κοινωνικά αγαθά που απολαμβάνουμε όλοι.

Το έργο του συλλόγου μας είναι πολύπλοκο όσο πολύπλοκος είναι και ο Αυτισμός.  Τίποτα δεν γίνεται μόνο του και απαιτείται στενή συνεργασία και συντονισμός προσώπων, υπηρεσιών και φορέων.  Με όλες μας τις δυνάμεις προσπαθούμε να συμβάλουμε  ουσιαστικά και ενεργά στην υλοποίηση σημαντικών έργων. Μερικά  έχουν ήδη γίνει, αλλά τα σπουδαιότερα  ελπίζουμε να υλοποιηθούν σύντομα. Άλλα είναι  σε τοπικό επίπεδο, και άλλα αφορούν το  γενικότερο θεσμικό πλαίσιο.  Όπως, η διαμόρφωση πολιτικών για τον Αυτισμό, η ευνοϊκή  νομολογία και κοινωνική πολιτική, συμμετέχοντας ενεργά σε όλα τα θεσμικά όργανα σε πρωτοβάθμιο, δευτεροβάθμιο και τριτοβάθμιο επίπεδο του αναπηρικού συνδικαλιστικού κινήματος,   στην ΠΟΣΓΚΑμεΑ, στην ΕΣΑμεΑ, στην ΠΟΜΑμεΑ,  καθώς και σε σχετικούς  επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς, οργανώσεις, ινστιτούτα, πανεπιστήμια,  εταιρείες,  ενώσεις  και οργανισμούς, τοπικούς, εθνικούς και διεθνείς, με ουσιαστικές και πολυεπίπεδες παρεμβάσεις.

Θέλετε να βοηθήσετε;

Τα άτομα με ΔΑΦ συχνά δεν κοινοποιούν με λόγια το άγχος τους, αλλά εκδηλώνουν τα συναισθήματά τους μέσω κάποιας συμπεριφοράς (π.χ. με έκρηξη θυμού). Συνεπώς, είναι σημαντικό να δείχνουμε κατανόηση και  να τα βοηθάμε ώστε να «εκπαιδευτούν» στη διαχείριση του άγχους και στην ικανοποίηση των αναγκών τους.

Τι δυσκολεύει τα άτομα με ΔΑΦ;

1.            Οι  σύνθετες  έννοιες.  Οι άνθρωποι  που μιλούν γρήγορα  και πολύ.

2.            Οι άνθρωποι  που  φωνάζουν ή τσακώνονται.

3.            Οι εκπλήξεις,  τα  απροσδόκητα, οι αλλαγές  στο πρόγραμμα.

4.            Να καταλάβουν  τις σκέψεις  & τα συναισθήματα  των άλλων (ενσυναίσθηση).

5.            Καταλαβαίνουν αυτά  που λέτε κυριολεκτικά.  Δεν καταλαβαίνουν μεταφορικές εκφράσεις  και το χιούμορ.

6.            Να  εξηγούν  με λόγια  τι τα ενοχλεί  ή τι χρειάζονται.  Γι’ αυτό μπορεί να ακούσετε να φωνάζουν  ή να κάνουν επαναλαμβανόμενες  κινήσεις.

7. Η  πίεση για άμεση  ανταπόκριση (χρειάζονται περισσότερο  χρόνο για να  καταλάβουν  τι ζητάτε).

8.  Ορισμένες  γεύσεις  και οσμές  τους ενοχλούν.

9.  Οι αισθήσεις τους  λειτουργούν με διαφορετικό τρόπο από τον δικό σας. Δεν αντέχουν τη φασαρία , τον πολύ κόσμο, τους θορύβους, τα μεγάφωνα, τα φώτα και να τους αγγίζουν.

Τι βοηθάει τα άτομα με ΔΑΦ;

1.            Να μη ζητάτε να σας κοιτάζουν στα μάτια όταν τους μιλάτε.

2.            Να χρησιμοποιείτε  απλές προτάσεις και εύκολες λέξεις.

3.            Να μιλάτε χαμηλόφωνα.

4.            Όταν γνωρίζουν από πριν τι πρόκειται να συμβεί ή τι χρειάζεται να κάνουν.

5.            Να τους εξηγεί κάποιος με απλό τρόπο πώς αισθάνεται, τι του αρέσει και τι  δεν του αρέσει.

6. Να τα ρωτάτε τι θέλουν να φάνε

6.            Μιλήστε τους με απλά και συγκεκριμένα λόγια , για να πείτε τι θέλετε από εκείνα.

7.            Μαζί με τα λόγια, τους  βοηθάει να βλέπουν και εικόνες.

8.            Να τους δείχνετε κατανόηση επειδή δεν  μπορούν να επικοινωνήσουν όπως εσείς.

9.            Να είστε υπομονετικοί μαζί τους.

10. Ένα ήσυχο περιβάλλον.  Ο χαμηλός φωτισμός.

Τι βοηθάει τα άτομα με ΔΑΦ σε ταξίδι με μέσα μαζικής μεταφοράς, αεροπλάνο, τραίνο, καράβι, λεωφορείο; Θέλετε να τα βοηθήσετε;

Αν μπορείτε, παραχωρήστε τους τη θέση σας, στη σειρά ή στο αεροπλάνο, ή στο λεωφωρείο.

Αν κάνουν κάτι  που πιθανόν σας ενοχλεί, πείτε το ευγενικά στα παιδιά  ή τον συνοδό τους.

Αν δείτε ότι δυσκολεύονται  στην έκφραση, προσπαθήστε:  να διατηρήσετε την ψυχραιμία σας, να αποφύγετε το επίμονο βλέμμα σ’ αυτά ή/και τον συνοδό τους, να αποφύγετε τις συμβουλές, τις συστάσεις και τα σχόλια προς τα ίδια και τον συνοδό τους.

Αν θέλετε να βοηθήσετε, πλησιάστε ήρεμα  –καλύτερα από τη μεριά του συνοδού– και ρωτήστε  τον διακριτικά  αν χρειάζεται βοήθεια ή τη συνδρομή σας.

Μην προβείτε σε οποιαδήποτε κίνηση χωρίς την έγκριση του συνοδού.

Τι μπορώ να κάνω στη διάρκεια του ταξιδιού με μέσα μαζικής μεταφοράς;

Αν δεν ξέρετε τι να κάνετε, αν δεν γνωρίζετε πώς να αντιδράσετε, μπορείτε να απευθυνθείτε σε κάποιον εργαζόμενο  του αεροδρομίου πχ., ώστε να σας ενημερώσει για το τι θα μπορούσατε να κάνετε.

Να είστε υπομονετικοί και  υποστηρικτικοί με όποιον τρόπο μπορείτε.

Οι γονείς τους κάνουν ό,τι μπορούν για να βοηθήσουν.  Δεν προκάλεσαν αυτοί τις δυσκολίες . Προσπαθήστε  να είστε υποστηρικτικοί και διακριτικοί.

Θυμηθείτε ότι είναι διαφορετικό το «δεν θέλω να κάνω κάτι» από το «δεν μπορώ να κάνω κάτι».

Πως χειρίζεται τη διάγνωση του Αυτισμού ο γονιός:

 Απενοχοποιείστε τον εαυτό σας. Δεν φταίτε σε τίποτα που το παιδί σας έχει μία αναπτυξιακή διαταραχή, που δεν έχει γνωστά αίτια, ούτε θεραπεία.

 Αποδεχτείτε  όλα τα συναισθήματα που θα προκαλέσει η διάγνωση. 

 Δραστηριοποιηθείτε και ενημερωθείτε  για όλα τα δεδομένα που αφορούν την Διαταραχή του Αυτιστικού Φάσματος. Γίνετε κι εσείς «ειδικός» για το παιδί σας. 

Πλαισιωθείτε από τους κατάλληλους επαγγελματίες με γνώσεις για τον Αυτισμό και ζητήστε τους να σας εκπαιδεύσουν ως γονείς, ώστε να γίνετε συν-θεραπευτές.

Απαιτείστε τη συνεργασία όλων όσων ασχολούνται με το παιδί σας, γιατί η κοινή γραμμή, οι ίδιοι στόχοι και η κατάλληλη και ολοκληρωμένη εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας στον τομέα του αυτισμού και των διαταραχών επικοινωνίας-λόγου είναι ιδιαίτερα σημαντική.

 Η έμφαση της θεραπευτικής αντιμετώπισης στην κοινωνική επικοινωνία είναι καθοριστικής σημασίας.

Η γνώση είναι δύναμη, και όσο περισσότερα ξέρετε, τόσο πιο ικανοί θα νιώσετε στο χειρισμό του αυτισμού και θα βοηθήσετε αποτελεσματικά το παιδί σας. Διαβάστε και παρακολουθείστε σχετικά σεμινάρια και ημερίδες.

Μιλήστε με ειδικούς θεραπευτές, με συμβούλους  και με άλλους γονείς και ζητήστε τη βοήθειά τους, όταν τη χρειαστείτε. 

Ενημερώστε το στενό οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον.

Ενημερώστε τους δασκάλους, τους συμμαθητές, το σχολικό περιβάλλον, ή ζητήστε να το κάνουν οι επαγγελματίες που ασχολούνται με την εκπαίδευση - θεραπεία του παιδιού σας.

Αγνοείστε και προστατευτείτε από το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, που δεν έχει διάθεση κατανόησης και αποδοχής, για να διαφυλάξετε την ψυχική σας ηρεμία και την ηρεμία του παιδιού σας, προστατεύοντάς το από τον κοινωνικό εκφοβισμό (bullying) .

Εξοικονομείστε δυνάμεις και προσέχετε ιδιαίτερα τη σωματική και ψυχική σας ευεξία. 

Μην αναλώνεστε σε επουσιώδη και  ασήμαντα. Προτεραιότητα αποτελεί το παιδί σας και η οικογένειά σας. Αφιερώστε χρόνο στις ουσιαστικές σχέσεις της οικογένειας.

 Πότε θα πρέπει να ανησυχήσω για το παιδί μου (ή τον μαθητή μου) ώστε να απευθυνθώ σε ειδικό;

Η διάγνωση του αυτισμού είναι πολύ πιθανή όταν ένα μικρό παιδί παρουσιάζει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά (Aarons et al. 1998):

 1.  Έλλειψη ενδιαφέροντος για τα άλλα παιδιά. Το παιδί είναι μάλλον ‘μοναχικό’ ή μπορεί να επιθυμεί να κάνει σχέση, αλλά φαίνεται ότι δεν ξέρει πώς να το κάνει. Μπορεί να του αρέσει να συμμετέχει σε έντονα κινητικό παιχνίδι, αλλά δύσκολα σε «συμβολικό» και ομαδικό.

  2. Μπορεί να μην έχει ή να έχει αναπτύξει λόγο, τον οποίο δεν χρησιμοποιεί  επικοινωνιακά, αν και μπορεί να έχει αρκετά καλό λεξιλόγιο. Μερικές φορές, χρησιμοποιεί πολύπλοκο λόγο, που είναι ‘μαθημένος’. Δεν χρησιμοποιεί τη γλώσσα του σώματος για επικοινωνία, όπως  εκφράσεις προσώπου, χειρονομίες, στάση σώματος κλπ.

  3. Δεν χρησιμοποιεί, ούτε κατανοεί μεταφορικές έννοιες, αστεία και υπονοούμενα.

4. Το παιχνίδι είναι περιορισμένο, επαναληπτικό, δεν φαίνεται να οδηγεί πουθενά, και συνήθως μιμείται τους άλλους. Μπορεί να έχει ασυνήθιστα ενδιαφέροντα και εμμονές που κυριαρχούν. Μπορεί να εκδηλώνει υπερβολικό ενδιαφέρον για παιδικές ταινίες ή ηλεκτρονικά παιχνίδια, που συχνά οι γονείς  το θεωρούν ως αιτία των δυσκολιών.

   5. Φαίνεται ότι δεν μπορεί να κατανοήσει καταστάσεις και εμπειρίες, παρά την ικανότητά του να αποκτά γνώσεις και να θυμάται, διαθέτοντας ισχυρή οπτική μνήμη.   Αδυνατεί να συσχετίσει τις πληροφορίες που προσλαμβάνει και να βγάλει νόημα.

   6.  Δεν μπορεί να συντονίσει την προσοχή του με την προσοχή των άλλων ή δεν αντιλαμβάνεται τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των άλλων.

   7.  Το παιδί χαρακτηρίζεται ως παράξενο, με υπερβολικό πείσμα και ο χειρισμός της συμπεριφοράς του μπορεί να είναι δύσκολος.

   8.  Μπορεί να εκδηλώνει υπερβολική προσκόλληση στον ένα γονέα, ή σε αντικείμενα, που μπορεί να διαδέχεται  μια περίοδο αδιαφορίας.

Μη βγάζετε μόνο δικά σας συμπεράσματα και διαγνώσεις. Απευθυνθείτε στον «ειδικό», ώστε να λάβετε υπεύθυνη απάντηση και καθοδήγηση. Μην το αναβάλετε χάνοντας χρόνο. Καθοριστικής σημασίας είναι η έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση, που θα οδηγήσουν στην πρώιμη παρέμβαση, που είναι  το κλειδί για μια πολύ καλύτερη πορεία και εξέλιξη.

 *Πρόεδρος του Δ.Σ. του Σωματείου Γονέων και Φίλων Ατόμων με Αυτισμό “ΜΙΤΟΣ” είναι ο Δρ. Θωμάς  Ι. Γκορίλας.