Mία ταινία για σκέψη, το "Cuba Libre" από 25 Ιουλίου 2019 στην Ελλάδα

Σε διανομή της New Star βγαίνει σε α’ προβολή από την Πέμπτη 25/7/2019 η ταινία «Cuba Libre» του σκηνοθέτη του “El Benny”, Jorge Luis Sanchez που υπογράφει και το σενάριο.

Μουσική: Juan Manuel Ceruto.

Φωτογραφία: Rafael Solís.

Πρόκειται για μία παραγωγή από την Κούβα του 2015.

Πρωταγωνιστούν: Christian Sánchez, Alejandro Guerrero, Jo Adrian Haavind, Isabel Santos, Adael Rosales, Manuel Porto.

Μία ιστορία μέσα από την αθώα ματιά δύο παιδιών. Μία όμορφη ταινία, με συμβολισμούς όπου ο σκηνοθέτης παρουσιάζει το τέλος του Ισπανο-Kουβανο-Aμερικανικού πολέμου τον 19ο αιώνα.

«Γιατί το έγραψα; Πρώτον, επειδή μου αρέσει η ιστορία της χώρας μου, δεύτερον γιατί με ενδιέφερε να βρω μια περίπλοκη στιγμή και να την αναδείξω και στη συνέχεια σκέφτηκα δύο αθώα  παιδιά μπροστά σε όλα αυτά τα γεγονότα.» - J.L. Sanchez

Υπόθεση

Στην ταινία, δύο παιδιά με τα βιβλικά ονόματα, ο Συμεών (Alejandro Guerrero) και ο Σαμουήλ (Christian Sánchez), δύο παιδιά Αφροκουβανικής καταγωγης, καθαροί «σπίθες» και οι πιο έξυπνοι στην τάξη τους, γίνονται οι βασικοί αφηγητές και οι ανθρώπινες πηγές όλων των δραματικών γεγονότων εκείνης της εποχής.

Η διαμόρφωση του χαρακτήρα των δύο παιδιών αντιπροσωπεύει ένα από τα σημαντικότερα σημεία της ταινίας. Είναι μικροί μέσα στην στροβιλώδη κατάσταση του έθνους, στόχοι μιας κατάστασης που τους ξεπερνά και που δεν καταλαβαίνουν πλήρως. Υπάρχει φόβος, πόνος, απογοήτευση, αλλά επίσης υπάρχει η αξέχαστη παιδική χαρά, η ειλικρίνεια της αθωότητας που τείνει να εξατμιστεί, αλλά εξακολουθεί να είναι ζωντανή και ο αναγκαστικός ρεαλισμός που τους βοηθά να επιβιώσουν μέσα στο κοινωνικό πλαίσιο. Είναι η αντανάκλαση ενός λαού που έτρεξε, κοροϊδεύτηκε για τους σκοπούς του, χωρίς να έχει καμία σανίδα σωτηρίας.

Το «Cuba Libre» είναι η 3η μεγάλου μήκους ταινία του Sanchez και διαφέρει εντελώς από το El Benny και το μιούσικαλ Irremediablemente Juntos. Όντας μια καθαρά ιστορική ταινία εκείνης της εποχή είναι από εκείνες που δεν βλέπουμε πλέον από τους Κουβανούς δημιουργούς. Για να γράψει το σενάριο, ο Sanchez διεξήγαγε εκτεταμένη ιστορική έρευνα, μια διαδικασία που περιελάμβανε αρκετές επισκέψεις στα αρχεία της εθνικής βιβλιοθήκης Jose Marti της Αβάνας.

Σε σχέση με αυτό, παρατήρησε: «Δεν είναι μια ταινία που κάποιος μού ανέθεσε να κάνω. Το σενάριο του Cuba Libre προήλθε από τα σκοτεινά βάθη της ψυχής και της φαντασίας μου. Ο Σίμων, στην πραγματικότητα, εμπνέεται από τον παππού μου, ο οποίος ήταν συνταγματάρχης κατά τη διάρκεια του πολέμου της ανεξαρτησίας και ονομάστηκε Συμεών. Η γιαγιά μου ονομάστηκε επίσης Ma'Julia, όπως και η γυναίκα στην ταινία. Νομίζω ότι είναι μια καλή ευκαιρία να τους αποτίσω φόρο τιμής».

Ως αποτέλεσμα (μετά το 1865 και την λήξη του Εμφυλίου Πολέμου), της οικονομικής έκρηξης, οι ΗΠΑ βρέθηκαν σε θέση να δύνανται να ασκούν εξωτερική οικονομική πολιτική με επιθετικούς όρους, με σκοπό να διεισδύσουν σε νέες αγορές. Παράμετροι της πολιτικής αυτής υπήρξαν τα πρώτα σχέδια για τη διάνοιξη μιας διώρυγας στην Κεντρική Αμερική που θα ένωνε τον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό, έργο που υλοποιήθηκε αργότερα στον Παναμά, αλλά και η διείσδυση αμερικανικού κεφαλαίου σε ξένες αγορές, με χαρακτηριστικό και σχετικό με το θέμα μας, παράδειγμα, τις επενδύσεις στην καλλιέργεια ζαχαρακάλαμου στην Κούβα.

Όσον αφορά την Κούβα, το νησί βρισκόταν από καιρό σε επαναστατικό αναβρασμό. Το 1868 είχε ξεσπάσει ένα πρώτο μεγάλο επαναστατικό κίνημα κατά του ισπανικού ζυγού, το οποίο και καταπνίγηκε μετά από δέκα χρόνια, αφήνοντας, όμως, ανοιχτούς λογαριασμούς μεταξύ των αποικιοκρατών και των εθνικά αφυπνισμένων Κουβανών. Ένας εξ αυτών, ο Χοσέ Μαρτί, ηγήθηκε του κινήματος Cuba Libre, ξεκινώντας εκ νέου, το 1895, τον ένοπλο αγώνα κατά των Ισπανών. Παρά το γεγονός ότι αρχικά οι επαναστάτες σημείωσαν επιτυχίες, η ανάληψη της καταστολής του κινήματος από τον στρατηγό Βαλεριάνο Γουέιλερ ανέτρεψε τα δεδομένα.

Ο έμπειρος αυτός αξιωματικός διέταξε τη μετακίνηση ολόκληρων πληθυσμών από τα χωριά τους σε στρατόπεδα υπό ισπανικό έλεγχο, στερώντας έτσι από τους Κουβανούς αντάρτες μία βασική εστία ανεφοδιασμού, ενώ ταυτόχρονα αναδιοργάνωσε τις αποικιακές ένοπλες δυνάμεις, οι οποίες σε μικρούς σχηματισμούς κυνηγούσαν και εξόντωναν τους αντάρτες.

Ταυτόχρονα, οι συγκρούσεις στο νησί της Καραϊβικής άρχισαν να θίγουν και τα οικονομικά συμφέροντα πολλών Αμερικανών επιχειρηματιών. Μέσα στη δεκαετία του 1890, το συνεχώς αυξανόμενο αμερικανικό κεφάλαιο στην Κούβα είχε ως αποτέλεσμα την «κατάκτηση» της τοπικής αγοράς από τις ΗΠΑ, αφήνοντας τις εμπορικές σχέσεις των Κουβανών με τους Ισπανούς σε δεύτερη μοίρα. Ο πόλεμος, που είχε ξεσπάσει, όμως, άρχισε να θίγει τα κέρδη των Αμερικανών που είχαν οικονομικές σχέσεις με το νησί, γεγονός που άσκησε πιέσεις στην κυβέρνηση ΜακΚίνλεϊ, η οποία άρχισε συζητήσεις με τους Ισπανούς, ώστε να σταματήσουν οι εχθροπραξίες.

Όλα έδειχναν πως η επίσημη ισπανοαμερικανική ένοπλη σύρραξη ήταν πλέον θέμα χρόνου. Η αφορμή δόθηκε στις 15 Φεβρουαρίου του έτους του πολέμου. Το θωρακισμένο καταδρομικό USS“Maine”, το οποίο βρισκόταν στο λιμάνι της Αβάνα από τον Ιανουάριο για επίδειξη ισχύος ενώπιον των ισπανικών αρχών, κόπηκε στα δύο από μυστηριώδη έκρηξη, παίρνοντας μαζί του στον βυθό της θάλασσας 256 ναύτες, αξιωματικούς και πεζοναύτες. Την επόμενη ημέρα και παρά τις απόπειρες συγκάλυψης του περιστατικού, οι αμερικανικές εφημερίδες το έκαναν πρωτοσέλιδο, χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα πύρινη γλώσσα κατά των Ισπανών, που κατηγορούσαν ως υπεύθυνους για το μοιραίο ατύχημα.  Οι Αμερικανοί πραγματογνώμονες αποφάνθηκαν πως η έκρηξη που διέλυσε το πλοίο προήλθε από το εξωτερικό του κύτους, αν και στην πραγματικότητα, όπως αποδείχθηκε χρόνια μετά τον πόλεμο, η έκρηξη μάλλον προκλήθηκε από διάβρωση των πυρομαχικών του πλοίου λόγω κακής συντήρησης.

Η αυξανόμενη επιθυμία της αμερικανικής κοινής γνώμης για στρατιωτική επέμβαση, σε συνδυασμό με την αποτυχία εξεύρεσης διπλωματικής λύσης οδήγησαν το Κογκρέσο στην κήρυξη πολέμου στην Ισπανία, στις 25 Απριλίου (το αμερικανικό ναυτικό είχε επιβάλει ναυτικό αποκλεισμό στην Κούβα από τις 21 του μηνός). Τον λόγο, πλέον, είχε η πυρίτιδα.