"Όταν μου ήρθε η μετάφραση του Προμηθέα από τον Δημήτρη Δημητριάδη, 9 στις 10 λέξεις μου ήταν άγνωστες"
Στην Ελλάδα, κάνοντας πρόβες για τον Προμηθέα Δεσμώτη του Αισχύλου που εντάσσεται στο Φεστιβάλ Επιδαύρου, βρίσκεται Κάθριν Χάντερ. Η Ελληνίδα ηθοποιός –από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του σύγχρονου βρετανικού θεάτρου, με ένα βραβείο Λόρενς Ολίβιε ανάμεσα σε άλλα που έχει κερδίσει στη σχεδόν σαραντάχρονη καριέρα της– συνεργάζεται με τον καλλιτεχνικό διευθυντή της Πάτρας, Σταύρο Τσακίρη ο οποίος υπογράφει τη σκηνοθεσία της παράστασης.
Μαζί της βρίσκεται και ο σύζυγός της Μαρτσέλο Μάνι που επιμελείται την κινησιογραφία της παράστασης, ιδρυτικό μέλος της περίφημης Complicité, όπου και γνωρίστηκαν οι δυο τους. Η ηθοποιός μίλησε στη lifo για τα παιδικά της χρόνια, το θέατρο και τη συνεργασία της με τον Σταύρο Τσακίρη.
«Πηγαίναμε σε καθολικό δημοτικό σχολείο, μετά σε προτεσταντικό γυμνάσιο, ενώ στο σπίτι μισή φράση ήταν στα ελληνικά και μισή στα αγγλικά. Αυτό το διπλό πολιτιστικό υπόβαθρο ήταν για μένα μια πλούσια εμπειρία. Πάντως, έτσι αγαπήσαμε την Ελλάδα. Έμαθα να αγαπώ τις πέτρες και τη θάλασσα, ενώ οι Άγγλοι λένε "the green and pleasant land" (ο πράσινος και ευχάριστος τόπος).
Αγάπησα τη θάλασσα και κάθε καλοκαίρι πηγαίναμε στα νησιά. Τότε κατάλαβα ότι είναι στο αίμα μου, ότι είμαι Ελληνίδα, και, φυσικά, τη διαφορετική ιδιοσυγκρασία από τους Άγγλους – αλλά αυτά είναι γενικεύσεις. Όταν πρωτογνώρισα τον Μαρτσέλο, παρ' ότι είναι Ιταλός, με ρωτούσε τρομαγμένος "μα, γιατί φωνάζετε συνεχώς;" και του εξηγούσα ότι απλώς μιλάμε! Νιώθω Ελληνίδα και ήθελα πάρα πολύ να παίξω στην Ελλάδα. Το μεγαλύτερο διάστημα που έχω ζήσει εδώ ήταν τρεις μήνες, όταν ερωτεύτηκα. Η αδελφή μου, αντιθέτως, έχει ζήσει εδώ και σπούδασε ελληνική φιλολογία
Ως φοιτήτρια την ενδιέφερε πολύ η λογοτεχνία και σκεφτόταν σοβαρά να γίνει διερμηνέας. Με το θέατρο δεν είχε ιδιαίτερες σχέσεις, πέρα από το ότι συχνά την καλούσε να δει πρόβες μια φίλη της. Σιγά-σιγά άρχισε να της προκαλεί το ενδιαφέρον και ξεκίνησε να κάνει βραδινά μαθήματα. «Νομίζω ότι το να είσαι ηθοποιός είναι λίγο σαν ταυτόχρονη διερμηνεία». «Εννοείτε διερμηνέας συναισθημάτων και μύχιων πλευρών ενός χαρακτήρα;» «Ακριβώς!» μου απαντάει και μου αφηγείται πώς ξεκίνησε να παίζει. Σπουδάζοντας θεατρολογία και γαλλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, συμμετείχε στις θεατρικές λέσχες και των δύο σχολών. Έτσι, βρέθηκε να παίζει τη Μαρί από το Στη ζούγκλα των πόλεων του Μπρεχτ και στην Επίσκεψη στον πύργο του Ανούιγ.
Η εμπειρία τής αποκάλυψε έναν νέο και απίστευτα γοητευτικό κόσμο. «Κάναμε γενική πρόβα και έβλεπα όλον αυτό τον κόσμο να τρέχει, άλλοι για τα φώτα, άλλοι για τα σκηνικά, άλλοι για τα κοστούμια, τον ήχο. Τόσοι άνθρωποι για έναν σκοπό, για να πούμε μια ιστορία! "Τι ωραίο πράγμα" σκέφτηκα. Αυτό ήταν μια κρίσιμη καμπή για μένα, από κει και πέρα ήθελα να κάνω αυτό!». Και τότε πήγατε στη RADA (Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης); «Ναι, και ήταν μια καλή εποχή. Είχα συμμαθητές τον Κένεθ Μπράνα και άλλους, η Φιόνα Σο ήταν μια τάξη μεγαλύτερη». «Συχνά ακούμε γι' αυτές τις σημαντικές σχολές, αλλά δεν σημαίνει ότι όλοι οι σπουδαστές γίνονται διάσημοι. Πολλοί, ενώ ξεκινάνε με τις καλύτερες προϋποθέσεις, δεν κάνουν καριέρα» της λέω. Ποια είναι η γνώμη της; «Νομίζω ότι είναι κάτι που πρέπει να το έχεις πολύ βαθιά μέσα σου, πρέπει να επιμένεις, δεν είναι εύκολο. Η ανιψιά μου τώρα θέλει να γίνει ηθοποιός και καταλαβαίνει πόσο δύσκολο είναι να συνεχίσεις. Για να πάρεις έναν καλό ρόλο χρειάζεται σκληρή δουλειά. Έχουμε μια έκφραση στα αγγλικά: "You are as good as your last performance", δηλαδή είσαι τόσο καλός όσο η τελευταία σου παράσταση».
Είναι πράγματι τόσο σκληρή δουλειά;
«Είναι ανταγωνιστικό επάγγελμα, πολύ σκληρό. Εγώ νομίζω ότι ήμουν τυχερή. Βρέθηκα στην Complicité και δεν χρειαζόταν να ψάχνω για δουλειά κάθε τόσο». Ήταν καθοριστικής σημασίας για εσάς; «Βέβαια! Είχα όλη αυτή την κλασική παιδεία από τη RADA: ορθοφωνία, μπαλέτο, ξιφομαχία, διάφορες επιδεξιότητες. Και πηγαίνω στην Complicité, όπου συναντώ μια εντελώς διαφορετική φιλοσοφία. Ήταν μια επανάσταση το να ερμηνεύεις το έργο μέσα από τη σωματικότητα και τη χρήση του χώρου. Πολύ προοδευτική αυτή η αντιμετώπιση μέσω του σώματος, του χώρου, αλλά και της αφήγησης. Ξαφνικά, βρέθηκα σε ένα καινούργιο σχολείο, όπου την εκπαίδευση της όλης μεθοδολογίας την έκαναν οι νεότεροι ηθοποιοί της ομάδας.
Αλλά ήμασταν όλοι συνυπεύθυνοι, υπήρχε μια ομαδικότητα στο χτίσιμο των ρόλων και του έργου, η άποψη του ensemble. Όλοι παίζαμε όλους τους ρόλους, αυτοσχεδιάζοντας ξανά και ξανά και ξανά. Να σου δώσω ένα παράδειγμα: όταν ετοιμάζαμε την Επίσκεψη της γηραιάς κυρίας του Ντίρενματ, χωριστήκαμε σε έξι ομάδες και κάναμε εκατοντάδες αυτοσχεδιασμούς». Για την παράσταση αυτή της απονεμήθηκε το βραβείο Ολίβιε Καλύτερης Ερμηνείας της Χρονιάς. «Ήταν μεγάλη επιτυχία και κάναμε παγκόσμια τουρνέ στην Αυστραλία, στην Αμερική, στο Χονγκ Κονγκ, στην Ευρώπη, μέχρι που μας κάλεσαν να το παρουσιάσουμε στο Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας. Θεωρώ ότι το βραβείο το πήρα γιατί η παράσταση στο σύνολό της ήταν ουσιαστική. Δεν είχαν ξαναδεί κάτι παρόμοιο στο θέατρο».
Η Κάθριν Χάντερ υπερασπίζεται την ομαδικότητα της Complicité με κάθε ευκαιρία.
«Εκεί πρώτη φορά έπαιξα μια γριούλα, στο Χειμωνιάτικο Παραμύθι έπαιξα ένα παιδί και έναν γεροβοσκό, γιατί ήμασταν λίγοι. Κι εκεί έμαθα ότι όταν έχεις φαντασία, μπορείς να παίξεις τα πάντα! Έτσι, έπαιξα και το δέντρο, και ένα όχημα Πυροσβεστικής, ό,τι μπορείς να φανταστείς! Αλλάζεις το σώμα σου, και επειδή αυτό το συνάντησα μικρή, όλοι αυτοί οι ρόλοι διεύρυναν τους ορίζοντές μου. Αργότερα έπαιξα κι ένα αυτιστικό παιδί». Στην Complicité έμεινε επτά χρόνια. Άρχισε να σκηνοθετεί η ίδια, έκανε τραγωδία, Κασσάνδρα και Ηλέκτρα με την Κέιτι Μίτσελ, έπαιξε πρώτη Βασιλιά Ληρ, τον ούτως ή άλλως εμβληματικό ρόλο που την οδήγησε σε άλλους σημαντικούς ανδρικούς –και όχι μόνο, βέβαια– ρόλους, όπως ο Ριχάρδος Γ', ο Σιρανό, ο Τίμων ο Αθηναίος. Τι την έκανε να δέχεται ανδρικούς ρόλους; «Κι αυτό το οφείλω στην Complicité, όπου, όπως είπα, δεν είχε σημασία αν έπαιζες ένα αγόρι, ένα ψάρι ή έναν πίθηκο. Η ιδέα της μεταμόρφωσης ήταν πρωταρχική. Μου προσφέρθηκε μια νέα γλώσσα». Έχει παίξει μια ολόκληρη σειρά από ιδιόρρυθμους ρόλους, ανάμεσά τους και τους 12 ρόλους του Σκράικερ, ενώ έχει συνεργαστεί πολλές φορές και με τον Πίτερ Μπρουκ στο Παρίσι. Στην Ελλάδα είναι σχεδόν άγνωστη, εκτός απ' όσους την είδαν στο Ο πίθηκος του Κάφκα που είχε φέρει εδώ. Οι μικρότεροι σε ηλικία θεατές ίσως την έχουν δει στο Ο Χάρι Πότερ και το Tάγμα του Φοίνικα.
Η συνεργασία με τον Σταύρο Τσακίρη
Ομολογεί ότι δεν έχει παρακολουθήσει ελληνικό θέατρο ποτέ, μόνο μία φορά πριν από χρόνια, όταν ο σύζυγός της έκανε την κίνηση στην Αντιγόνη που ανέβασε ο Κιμούλης. Ήθελε εδώ και καιρό να παίξει στα ελληνικά και φέτος αυτό θα γίνει πραγματικότητα Αντιμετωπίζει τα ελληνικά ως ξένη γλώσσα; «Όχι ακριβώς, αλλά όταν μου ήρθε η μετάφραση του Προμηθέα από τον Δημήτρη Δημητριάδη, 9 στις 10 λέξεις μού ήταν άγνωστες! Απελπίστηκα. Αλλά ο Σταύρος μου είπε να μην ανησυχώ. Όταν άρχισα να διαβάζω δυνατά το κείμενο, κατάλαβα ότι το νόημα ακολουθούσε τον ρυθμό και τον ήχο. Το επιβεβαίωσα όταν άκουσα τον Σταύρο να το διαβάζει στα αρχαία. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Σαίξπηρ».
Τι συμβολίζει για εσάς ο Προμηθέας;
«Την πίστη στον άνθρωπο. Ο Δίας αποφάσισε να αφανίσει το ανθρώπινο γένος και ο Προμηθέας είπε "ας δώσουμε μια ευκαιρία στους ανθρώπους".
Αξίζει, λοιπόν, να υπάρχουμε; Βλέπουμε τι συμβαίνει σήμερα με την καταστροφή του πλανήτη. Αυτό το έργο δεν θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρο! Λέει κάποια στιγμή ο Προμηθέας "εγκατέστησα μέσα τους τυφλές ελπίδες", σαν να θέλει να πει ότι μπορούμε να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας».
Η Επίδαυρος σας προκαλεί δέος;
«Ναι, αλλά αποτελεί και μεγάλη τιμή! Θα παίξω στην Επίδαυρο, λοιπόν, γιατί θέλω να τιμήσω τις ρίζες μου και να δουλέψω με Έλληνες ηθοποιούς. Το βρίσκω υπέροχο και συγκινητικό. Και αυτό το οφείλω στον Σταύρο Τσακίρη, που μου μετέφερε το πάθος και τη γνώση του για το αρχαίο δράμα».
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr
