Το μοντέλο διαχείρισης των σκουπιδιών στη Σουηδία και η άγνοια μας στην Πάτρα

Κάθε φορά που οι εργαζόμενοι στον τομέα Καθαριότητας απεργούν η Πάτρα ξεχειλίζει από τόνους σκουπιδιών.

Η κατάσταση γίνεται απελπιστική και σε μια πόλη -ούτως ή άλλως- βρώμικη και από άποψη καθαριότητας άθλια, επαναφέρει με τον πλέον δραματικό τρόπο το μείζον πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων.

Ένα πρόβλημα που βρίσκεται σταθερά στην πρώτη γραμμή, αλλά χωρίς να έχει επιτευχθεί ποτέ μια μακροπρόθεσμη λύση, με αποτέλεσμα με τη σειρά του αυτό να δημιουργεί άλλα παράλληλα, παράπλευρα, προβλήματα με κοινωνικές προεκτάσεις.

Τη μια με την Ξερόλακκα που δεν αντέχει άλλο, την άλλη με το περιβόητο πλέον εργοστάσιο επεξεργασίας απορριμμάτων, για τη χάρη των σκουπιδιών έχουν δοθεί μάχες επί μαχών, έχουν προκληθεί μεγάλες διαμάχες κι έχει πέσει ξύλο αλύπητο.

Και όχι μόνο στην Αχαϊα, όπου τελευταίο δείγμα γραφής είναι οι μεγάλες αντιδράσεις για τον ΧΥΤΑ Παπανικολού. Θυμηθείτε, απλώς, και την Κερατέα.

Αυτές είναι μόνο μερικές, ενδεικτικές, περιπτώσεις κοινωνικών  αντιδράσεων γιατί η ιστορία επαναλαμβάνεται διαρκώς, σε διαφορετικούς τόπους με διαφορετικούς πρωταγωνιστές. Ο λόγος απλός: όλοι θέλουν καθημερινά την αποκομιδή των σκουπιδιών, αλλά κανείς δεν τα θέλει στην πόρτα του.

Ενδιαφέροντα όλα αυτά (και) για τον μικρόκοσμό μας, αλλά ενώ εμείς για τη διαχείριση των σκουπιδιών συζητάμε λύσεις ξεπερασμένες για την εποχή, τύπου ΧΥΤΑ, αλλού τρέχουν με ταχύτητα φωτός.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Σουηδίας.

Την ώρα, λοιπόν, που οι περισσότερες χώρες παγκοσμίως προσπαθούν να συρρικνώσουν τον όγκο των σκουπιδιών που παράγουν, η Σουηδία αντιμετωπίζει μια εντελώς διαφορετική πρόκληση: ξεμένει από απορρίμματα!

Οι Σουηδοί ανακυκλώνουν κατά μέσο όρο σε ποσοστό 96% τα απορρίμματα που παράγουν και αξιοποιούν τα σκουπίδια που δεν ανακυκλώνονται για την παραγωγή ενέργειας, μέσω ενός πρωτοποριακού συστήματος αποτέφρωσης που ηλεκτροδοτεί χιλιάδες νοικοκυριά.

Ωστόσο, το πρόβλημα είναι ότι η χαμηλή παραγωγή απορριμμάτων και η έλλειψη σκουπιδιών θέτει σε κίνδυνο την παραγωγή ενέργειας στη χώρα!

Όπως μάλιστα ανακοίνωσαν πρόσφατα Σουηδοί αξιωματούχοι, για την αντιμετώπιση της κατάστασης από εδώ και στο εξής η χώρα θα εισάγει σε ετήσια βάση 800.000 τόνους σκουπιδιών από τη γειτονική Νορβηγία, έτσι ώστε να εκπληρώσει τις ενεργειακές της ανάγκες.

Κακός σύμβουλος η άγνοια, δείχνει το επίπεδο μας

Ο παράγοντας της δημοτικής Αρχής που στεκόταν απέναντι μου είχε ακούσει για το σουηδικό μοντέλο παραγωγής ενέργειας από τα σκουπίδια. Ωστόσο, δεν είχε ιδέα ότι οι Σουηδοί εισάγουν σκουπίδια για το σκοπό αυτό, καθότι τα δικά τους δεν φτάνουν, δεν επαρκούν για να παραγάγουν το ηλεκτρικό ρεύμα στις ποσότητες που επιθυμούν.

Από την πλευρά μου τον ρώτησα εάν έχει σκεφτεί κάποιος από τη δημοτική Αρχή να διερευνήσει την πρόθεση των Σουηδών να πάρουν και τα δικά μας σκουπίδια.

Όχι μόνο της Πάτρας, αλλά και της Αχαϊας και κατʼ επέκταση της δυτικής Ελλάδας, εάν υποθέσουμε ότι θα απαιτηθεί μια ικανή ποσότητα σκουπιδιών προς εξαγωγή. Με απαραίτητη βέβαια προϋπόθεση ότι οι Σουηδοί θα επιδείξουν το ανάλογο ενδιαφέρον.

Η άμεση απάντηση που πήρα ήταν αρνητική, συνοδευόμενη από ένα βλέμμα έκπληξης και απορίας.

Δεν ξέρω, δεν μπορώ να ξέρω, εάν μια εξαγωγή των σκουπιδιών μας στη Σουηδία είναι εφικτή. Μπορεί αυτή να είναι οικονομικά ασύμφορη λόγω της μεγάλης απόστασης που μας χωρίζει από τη Σκανδιναβία, σε σχέση και με την παραγόμενη ποσότητα σκουπιδιών. Μπορεί πάλι οι Σουηδοί να μην ενδιαφέρονται να πάρουν σκουπίδια από εμάς.

Εκείνο, όμως, που με λυπεί είναι ότι κανένας από τους δημοτικούς παράγοντες, με πρώτο και καλύτερο τον δήμαρχο Γιάννη Δημαρά, δεν έχει σκεφτεί να κάνει μια κρούση στους Σουηδούς, με άλλα λόγια, όπως συνηθίζουμε να λέμε, να την «ψάξει».

Γιατί, συμβαίνει αυτό; Απλούστατα, γιατί οι ορίζοντες των περισσοτέρων από αυτούς εκτείνονται από το Ρίον μέχρι τα Βραχναίϊκα, με όλο το σεβασμό στις προαναφερόμενες περιοχές.

Δεν διαβάζουν, δεν ταξιδεύουν, δεν ενημερώνονται για το τι συμβαίνει στον κόσμο, σε τελική ανάλυση δεν «ψάχνονται» για το πώς θα γίνουν πρώτοι αυτοί, για τους εαυτούς τους, καλύτεροι ώστε στη συνέχεια να γίνουν και πιο ωφέλιμοι για την πόλη που υπηρετούν.

Αλήθεια, τι έχουμε να χάσουμε εάν έλθουμε, ως πόλη, ως νομός, ως περιφέρεια, σε μια διερευνητική επαφή με τη σουηδική πλευρά;

Μόνο να κερδίσουμε έχουμε, ακόμη και αν δεν καταφέρουμε να κάνουμε το «κόλπο γκρόσο» με την εξαγωγή των σκουπιδιών. Αρκεί να δούμε αυτό το σουηδικό μοντέλο, να έχουμε μια απλή- έστω- γνωριμία μαζί του, να δούμε πώς λειτουργεί.

Βέβαια, όλα αυτά προϋποθέτουν ανθρώπους με όραμα και διάθεση προσφοράς και, όπως προανέφερα, με διευρυμένους ορίζοντες.

Στη μικρή μας κοινωνία, δυστυχώς, δεν υπάρχουν πολλοί άνθρωποι με τέτοιες «ανησυχίες», με τέτοια «ζόρια». Όσοι υπάρχουν είναι λιγοστοί και μόνο όταν φεύγουν από τη ζωή, όπως συνέβη πρόσφατα με τον Θανάση Τσιπινάκη, αντιλαμβανόμαστε την προσφορά τους και το δυσαναπλήρωτο κενό που αφήνουν πίσω τους.

Για να επιστρέψουμε στη συνέχεια αμέριμνοι στην καθημερινότητα της μιζέριας και στο μικρόκοσμο του αξεπέραστου επαρχιωτισμού μας.