Η απονομιμοποίηση μιας κυβέρνησης που δεν ακούει πια την κοινωνία

Η συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού δεν ήταν μια τυπική κοινοβουλευτική διαδικασία. Ήταν μια πολιτική ακτινογραφία της χώρας. Και η εικόνα που προέκυψε ήταν σκληρή: μια κυβέρνηση αποκομμένη από την κοινωνική πραγματικότητα, ένας πρωθυπουργός εγκλωβισμένος σε έναν κλειστό επικοινωνιακό κύκλο και μια Βουλή που λειτουργεί περισσότερο ως σκηνικό παρά ως θεσμός ελέγχου.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εμφανίστηκε στη συζήτηση του Προϋπολογισμού να μιλά για «σταθερότητα», «αναπτυξιακούς δείκτες» και ορίζοντα διακυβέρνησης έως το 2027, την ίδια στιγμή που η κοινωνία βυθίζεται στην ακρίβεια, τα νοικοκυριά στενάζουν, οι μικρομεσαίοι εξαφανίζονται και οι νέοι εγκαταλείπουν τη χώρα. Η απόσταση ανάμεσα στα κυβερνητικά έδρανα και τα ταμεία των σούπερ μάρκετ είναι πια χαώδης.

Η κοινοβουλευτική διαδικασία ανέδειξε επίσης την πλήρη απουσία κοινωνικής ενσυναίσθησης. Η ακρίβεια αντιμετωπίζεται ως στατιστικό μέγεθος, η φτώχεια ως τεχνική δυσλειτουργία και η αγωνία των πολιτών ως υπερβολή. Όταν όμως πάνω από το 65% των πολιτών θεωρεί ότι η χώρα κινείται προς κρίση και αβεβαιότητα και τα κυρίαρχα συναισθήματα είναι οργή, φόβος και παραίτηση, τότε το πρόβλημα δεν είναι επικοινωνιακό. Είναι πολιτικό και βαθιά ηθικό.

Αποκαλυπτική ήταν και η στάση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας. Βουλευτές που κατ’ ιδίαν εκφράζουν έντονες αντιρρήσεις για το αγροτικό, για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, για την οικονομική ασφυξία της περιφέρειας, εμφανίστηκαν δημοσίως να χειροκροτούν μηχανικά, υπακούοντας στο κομματικό σήμα. Πρόκειται για εικόνα πολιτικής κόπωσης και θεσμικής παραίτησης.

Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση εμφανίζεται πολιτικά απομονωμένη. Χωρίς ουσιαστική ανοχή από τα δεξιά της, χωρίς γέφυρες προς τα αριστερά της και σε ανοιχτή ή υπόγεια σύγκρουση με δύο πρώην πρωθυπουργούς της ίδιας παράταξης. Η ειρωνική αναφορά του πρωθυπουργού σε «Ιθάκες μοιρασμένες σε εξώστες και καναπέδες» δεν ήταν δείγμα αυτοπεποίθησης. Ήταν ένδειξη πολιτικού άγχους και εσωτερικής ανασφάλειας.

Οι δημοσκοπήσεις επιβεβαιώνουν αυτή την εικόνα. Η Νέα Δημοκρατία παραμένει πρώτη, αλλά χωρίς κοινωνική πλειοψηφία και χωρίς προοπτική αυτοδυναμίας. Το πιο ανησυχητικό όμως στοιχείο είναι η εκρηκτική άνοδος των αναποφάσιστων και του «κανένα». Πρόκειται για μια κοινωνική πλειοψηφία που απορρίπτει συνολικά το υπάρχον πολιτικό σύστημα.

Σε αυτό το κενό γεννιούνται νέες πολιτικές και κοινωνικές δυναμικές. Όχι επειδή το επιθυμούν πρόσωπα ή μηχανισμοί, αλλά επειδή η κοινωνία αναζητά διέξοδο. Η απήχηση υποθετικών νέων πολιτικών εγχειρημάτων δεν αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης σε πρόσωπα. Είναι ψήφος δυσπιστίας προς το σύστημα.

Η συζήτηση του Προϋπολογισμού κατέγραψε κάτι που δεν μπορεί πια να κρυφτεί: δεν βρισκόμαστε μπροστά σε απλή κυβερνητική φθορά. Βρισκόμαστε μπροστά σε μια διαδικασία απονομιμοποίησης. Και αυτή δεν αναστρέφεται με ανασχηματισμούς, επικοινωνιακά τεχνάσματα ή τεχνητούς διχασμούς.

Η κυβέρνηση μπορεί να επιμένει ότι αντέχει. Η κοινωνία όμως δείχνει ξεκάθαρα ότι δεν αντέχει άλλο. Και όταν η κοινωνία αποσύρει την εμπιστοσύνη της, καμία αριθμητική πλειοψηφία δεν αρκεί.

Αυτό ήταν το πραγματικό μήνυμα της συζήτησης του Προϋπολογισμού. Ένα μήνυμα που όσο κι αν επιχειρούν να αγνοήσουν, θα επιστρέφει. Μέχρι να ακουστεί.