Ο Γιαννης Σμαραγδής στο thebest: Αναρωτιέμαι αν θα μου συμβεί ότι και στον Καποδίστρια- Με φοβίζουν οι «σκοτεινοί» Έλληνες

Τι ακριβώς θα συμβεί σήμερα κατά την επίσκεψή σας στην Πάτρα;

Καλοί άνθρωποι αποφάσισαν να με τιμήσουν με τον τρόπο που αυτοί γνωρίζουν και τους ευχαριστώ πάρα πολύ γι΄αυτό. Είναι τιμητικό που γίνεται από το Ινστιτούτο Πλάτων, διότι δεν έχω δώσει καμία συνέντευξη τα τελευταία χρόνια χωρίς να αναφερθώ στον Πλάτωνα. Είναι η μεγάλη μήτρα του Ελληνισμού και αυτή η εκδήλωση είναι κάτι που με συγκινεί.

Πριν λίγο καιρό κυκλοφόρησε κι ένα βιβλίο με τίτλο «Γιάννης Σμαραγδής. Ο Αρχιτέκτονας της Ψυχής- Καλή σου νύχτα Κυρ Αλέξανδρε». Μιλήστε μου γι΄αυτό…

Στο βιβλίο ο Μίμης Τσακωνιάτης αναδεικνύει με συναρπαστικό τρόπο το πως ο «βιογράφος του ελληνικού φωτός» Γιάννης Σμαραγδής επιχειρεί για πρώτη φορά στην ιστορία του κινηματογράφου μας, με όχημά του τον άγιο των ελληνικών γραμμάτων Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, να επανασυνδέσει το βλέμμα του Έλληνα «θεατή» με την υπέρτατη ιδέα της Ομορφιάς!

Είναι ένα βιβλίο που έγραψε ο στοχαστής, διανοούμενος και θεωρητικός του κινηματογράφου, Μίμης Τσακωνιάτη. Είναι ένας στοχαστής μεγάλου βάθος. Οι εκδόσεις Αρμός, από τις οποίες κυκλοφορεί το βιβλίο, τον θεωρούν ιδιοφυία.

Πρόκειται για ένα βιβλίο που ακουμπάει στην πρώτη μου ταινία για την τηλεόραση (1981) και στη συνέχεια πέρασε στον κινηματογράφο. Το συγκινητικό είναι ότι θα γράψει από ένα βιβλίο για όλες τις ταινίες που ακολούθησαν.

Για τον «Καβάφη», τον “El Greco”, το «Ο θεός αγαπάει το χαβιάρι», τον «Καζαντζάκη» και ελπίζω- φαντάζομαι  και για τον «Καποδίστρια» που είναι στα σκαριά.  Είναι κάτι πρωτόγνωρο για την Ελλάδα.  Είναι μεγάλη τιμή για εμένα.

«Καποδίστριας». Γιατί επιλέξατε να καταπιαστείτε με αυτό το πρόσωπο στην νέα σας ταινία;

Δεν επιλέγουμε εμείς τα πρόσωπα, Αυτά μας επιλέγουν. Τον ρώτησα και πήρα την άδεια του. Ο μεγάλος πρόγονος μας. ο Πλάτωνας λέει ότι ανώτερο στοιχείο της ανθρώπινης φύσης  είναι η ψυχή η οποία είναι αιώνια. Οι ψυχές είναι πιο ισχυρές από τις οντότητες και πρέπει να προσέχουμε όταν θέλουμε να ασχοληθούμε μαζί τους.

Τα πρόσωπα με τα οποία καταπιάνομαι, με «επιλέγουν»

Πρόκειται για μεγάλα πρόσωπα στα οποία δεν έχουμε δώσει τη σημασία που έπρεπε κι επειδή εγώ βάζω την αγάπη μου, μου «επιτρέπουν» να κάνω την ταινία. Η αγάπη τα γεννάει όλα.

Το ένα πρόσωπο φέρνει το άλλο. Για παράδειγμα η πρώτη μου ταινία ήρθε όλη στον ύπνο μου. Έμενε να βάλω την αγάπη μου και να την υλοποιήσω. Το πώς θα αντιμετωπίσει κανείς ένα θέμα, είναι δική του υπόθεση και γίνεται με βάση τα προσωπικά του βιώματα. Εγώ το κάνω με αγάπη.

Τι σας ιντριγκάρει σε  αυτά τα πρόσωπα με τα οποία έχετε ασχοληθεί;

Το κοινό τους χαρακτηριστικό. Ήταν βαθιά  Έλληνες. Αυτό λείπει από την εποχή μας. Υπάρχουν πρόσωπα που υπηρετούν με αυτό τον τρόπο αλλά η Ελλάδα τους διώχνει. Για παράδειγμα, ο Βαγγέλης Παπαθανασίου.

Τα «μεγάλα» πρόσωπα δεν τα αντέχει μία Ελλάδα «μικρή»

Ο Νίκος Καζαντζάκης βρήκε διέξοδο στην Γάλλια. Τα «μεγάλα» πρόσωπα δεν τα αντέχει μία Ελλάδα «μικρή». Αν με ρωτούσατε… «Μα καλά, εσείς γιατί επιμένετε εδώ;» θα σας απαντούσα ότι εγώ δουλεύω για το ελληνικό φως. Πού και πώς θα το βρω μακριά από την Ελλάδα;

Άρα λοιπόν δέχομαι ότι λάσπη μπορείς να φανταστείς- αυτά τα πρόσωπα είχαν δεχτεί πολύ περισσότεροι- και δε φεύγω. Είναι σαν ένα χρέος. Αυτά τα πρόσωπα είναι πρόσωπα- οδηγοί. Έχουν κάνει ένα μεγάλο έργο, έξω από τον εαυτό τους με ανιδιοτέλεια και πίστη για τα ανώτερα. Πρόκειται για πρόσωπα που έφτιαξαν μία ανώτερη Ελλάδα.

Τι  είχατε να αντιμετωπίσετε ακολουθώντας αυτή την πορεία στον κινηματογράφο;

Έχει να αντιμετωπίσει τους Λαιστρυγόνες  και τους Κύκλωπες. Είναι Έλληνες των οποίων η ψυχή είναι κατώτερη και αντί να σκέφτονται πώς θα βοηθήσουν τον διπλανό τους και να αισθάνονται υπερήφανοι για αυτούς που κάνουν κάτι χρήσιμο για τον τόπο … ακολουθούν την ρήση που λέει πως όταν ο θεός έδωσε στον Έλληνα ένα δώρο, εκείνος είπε ότι δεν το θέλει. Προτίμησε να «πεθάνει η κατσίκα του γείτονα». Έχω παίξει πολλές φορές τον ρόλο της «κατσίκας».

Απογοητευτήκατε ποτέ;

Ούτε θέλω ούτε χρειάζεται να με θυμούνται

Όχι, Ήξερα ότι ο δρόμος ήταν ανηφορικός και δε δείλιασα μπροστά σε όλες τις αθλιότητες, τη λάσπη και τις προσπάθειες να με κατεβάσουν κάτω, εγώ κοιτούσα τον ουρανό.  Αυτό κοστίζει ψυχικά όμως δεν έχει σημασία. Σημασία έχει να τελειώσουν τα έργα που θα ξεκινήσεις και εγώ ευτυχώς τα τελείωσα.

Υπάρχουν απραγματοποίητα όνειρα;

Όχι. Ό, τι ήθελα το έκανα. Είμαι πλήρης. Ούτε θέλω ούτε χρειάζεται να με θυμούνται. Δεν με απασχολεί. Με ενδιαφέρει μόνο να υπάρχουν τα έργα μου, να κάνω το χρέος σε αυτόν τον κύκλο ζωής. Το μόνο που με απασχολεί είναι να ξεκινήσει και να τελειώσει και ο «Καποδίστριας».

Τι μπορείτε να μας πείτε προς το παρόν για την ταινία;

Το μόνο που μπορώ να πω αυτή τη στιγμή είναι πως θα είναι μία ταινία αγάπης μέσα από την οποία θα μάθουμε ποιο πραγματικά ήταν αυτό το πρόσωπο.

Αναρωτιέμαι, θα μου συμβεί ό,τι συνέβη και στον Καποδίστρια; Δεν με πειράζει να συμβεί, αλλά θέλω να έχω τελειώσει την ταινία

Ήταν πραγματικά σπουδαίο πρόσωπο που μας το έκρυψαν. Η Ελλάδα βούλιαξε μετά τον Καποδίστρα  ο οποίος ήταν Άγιος, λάτρευε την Ελλάδα και τους Έλληνες… κι αυτοί τον σκότωσαν.

Γι΄αυτό είμαι και λίγο σκεπτικός. Γιατί κάνοντας τον «Καζαντζάκη» … «μπήκα στα παπούτσια του» κι έζησα τις «διώξεις» που έζησε κι αυτός.

Οι δικές του λόγω του μεγάλου του μεγέθους ήταν μεγαλύτερες. Τώρα  που «μπαίνω στα παπούτσια και στην καρδιά» του Καποδίστρια… θα μου συμβεί ό,τι συνέβη και σε εκείνον; Δεν με πειράζει να συμβεί, αλλά θέλω να έχω τελειώσει την ταινία.

Ποιος είναι ο φόβος σας επί της ουσίας;

Φοβάμαι τους «σκοτεινούς» Έλληνες

Να μην βάλουν οι «σκοτεινοί» Έλληνες φραγμούς και εμπόδια έτσι ώστε να μην ολοκληρωθεί η ταινία.  Αυτός είναι ο φόβος μου. Οι Έλληνες όχι οι ξένοι. Ο «Καζαντζάκης» αναγνωρίστηκε στο εξωτερικό. Εκεί πήρε βραβεία ενώ εδώ έπεσε λάσπη.

Ποιο είναι τελικά το πρόβλημα της Ελλάδας;

Διεκδικούμε την Μακεδονία και δεν διεκδικούμε την πνευματικότητα του Μ. Αλέξανδρου

Το πρόβλημα της Ελλάδας είναι οι κατώτεροι ‘Έλληνες. Όσο κυριαρχούν αυτοί, η Ελλάδα δε θα μεγαλώσει ποτέ.  Δεν είναι οικονομικό το πρόβλημα της χώρας αλλά θέμα πνευματικότητας  που στην ουσία απουσιάζει. Διεκδικούμε την Μακεδονία και δεν διεκδικούμε την πνευματικότητα του Μ. Αλέξανδρου ο οποίος  μετέφερε «φως» και γι΄αυτό τον λατρεύουν απ΄ όπου πέρασε.

Μεταφέρουμε «φως» εμείς σήμερα;  Τα απόλυτα σκοτάδια  μεταφέρουμε… Κι οποίος πάει να ξεχωρίσει και να κάνει κάτι έξω από τα μέτρα … τον «πετάμε στο πηγάδι». Υπάρχουν βέβαια  Έλληνες που η αγάπη τους μπορεί να ξεπεράσει τις δυσκολίες. Καλοί άνθρωποι.

Αν και είναι μειοψηφία, με κάνουν να αισιοδοξώ. Το κακό είναι μικρότερο από το καλό αλλά είναι οργανωμένο.  Το καλό είναι διάσπαρτο και μόνο όταν ενωθεί θα νικήσει το κακό.

Ο Γιάννης Σμαραγδής στην Πάτρα

info:

Η τιμητική εκδήλωση για τον Γιάννη Σμαραγδή θα πραγματοποιηθεί αύριο στο Royal στις 19.00. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει αφήγηση από τον ηθοποιό Γιώργο Λογαρά, ενώ συντονιστής θα είναι ο ποιητής Αντώνης Σκιαθάς.

Θα ακολουθήσει ομιλία του διευθυντή σύνταξης της εφημερίδας «Πελοπόννησος» Κωνσταντίνου Μάγνη και διαδραστικός διάλογος με τον σκηνοθέτη αλλά και το κοινό.

Στη συνέχεια, ο Γιάννης Σμαραγδής θα απευθυνθεί στο κοινό.Η είσοδος είναι δωρεάν, ενώ την εκδήλωση θα πλαισιώσει μουσικά το Σχήμα Vibrato της Πολυφωνικής Χορωδίας.