Πάτρα: Ο Αριστείδης Χατζής στις Ημέρες Ορθολογισμού του Ωρίωνα

Η Αστρονομική Εταιρεία Πάτρας "Ωρίων" ανακοινώνει τη συμμετοχή του καθηγητή Αριστείδη Χατζή στις φετινές Ημέρες Ορθολογισμού, την Τετάρτη 29 Μαρτίου και ώρα 20:00 στο συνεδριακό κέντρο του Πανεπιστημίου Πατρών με τρεις ομιλίες. Η είσοδος είναι ελεύθερη για όλο το κοινό. Μετά τις ομιλίες θα ακολουθήσει πάνελ συζήτησης με τους ομιλητές.

Οι "Ημέρες Ορθολογισμού" θα κλείσουν με ομιλία του Αριστείδη Χατζή. Ο Αριστείδης Χατζής είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου & Θεωρίας Θεσμών στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας & Θεωρίας της Επιστήμης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι διδάκτωρ Δικαίου & Οικονομικών (Law & Economics) του University of Chicago, δικηγόρος, μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της Society of European Contract Law και του European Network for Better Regulation. Είναι επίσης μέλος των Επιστημονικών Συμβουλίων του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) και του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚεΦιΜ).

Από τον Μάρτιο του 2014 μέχρι τον Μάιο του 2016 υπηρέτησε ως μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤ).

Έχει τιμηθεί με υποτροφίες και ακαδημαϊκά βραβεία, εργασίες του έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και ξένα επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους, έχει διδάξει και έχει δώσει πλήθος διαλέξεων, σεμιναρίων και ομιλιών σε συνέδρια στην Ευρώπη, στη Βόρειο Αμερική, στην Αφρική και στην Άπω Ανατολή.

Είναι ο επιμελητής του πρόσφατου συλλογικού τόμου «Law and Economics: Philosophical Issues and Fundamental Questions» (London/New York: Routledge, 2015). Αρθρογραφεί σε μεγάλα μέσα ενημέρωσης στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Τίτλος ομιλίας Αριστείδη Χατζή: "Ορθολογικότητα, Ελευθερία και Πατερναλισμός: Από την "ζοφερή επιστήμη" στο "nudge".

Περίληψη.

Ο Φιλελευθερισμός στον 19ο αιώνα είχε έντονα τα στοιχεία μια ελιτίστικης ιδεολογίας. Συνδεδεμένος με την αστική τάξη και τις μορφωμένες ευκατάστατες ελίτ απέρριπτε συνήθως την καθολική ψηφοφορία.

Για τους πρώτους φιλελεύθερους το δικαίωμα της ψήφου έπρεπε να συνοδεύεται από ευθύνη και ωριμότητα που σου προσέδιδε η ιδιοκτησία, ο πλούτος ή η εκπαίδευση.

Η μεταμόρφωση του φιλελευθερισμού ξεκίνησε με τη σύνδεσή του με την οικονομική θεωρία μετά την οριακή επανάσταση (marginal revolution) στα οικονομικά που έδωσε έμφαση στην υποκειμενικότητα των προτιμήσεων.

Οι φιλελεύθεροι υιοθέτησαν σταδιακά αλλά πλήρως τη βασική ιδέα της οικονομικής ορθολογικότητας: το κάθε άτομο είναι ο καλύτερος κριτής των συμφερόντων του – κανείς, κατά τεκμήριο, δεν μπορεί να αποφασίσει καλύτερα για τις δικές του υποθέσεις. Όμως αυτή η ιδέα των οικονομολόγων δέχθηκε κριτική ήδη από τον 19ο αιώνα.

Επειδή οι οικονομολόγοι θεωρούσαν τις προτιμήσεις όλων των ανθρώπων ως ισάξιες, η επιστήμη τους κατηγορήθηκε ως «ζοφερή». Αλλά από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι σήμερα οι φιλελεύθεροι και οι οικονομολόγοι αντιμετωπίζουν τον ίδιο αντίλογο: τα άτομα δεν είναι και τόσο ορθολογικά, κάποιου είδους πατερναλισμός είναι πάντα απαραίτητος για να τα προστατεύσει από τα λάθη τους.

Τα συμπεριφορικά οικονομικά, που ασκούν πλέον σημαντική επιρροή στην οικονομική επιστήμη, αμφισβητούν την βασική προκείμενη των οικονομολόγων, θεωρούν ότι τα άτομα κάνουν συστηματικά λάθη και υποστηρίζουν έναν ήπιο είδος πατερναλισμού που έχει τη μορφή της απλής παρώθησης (nudge).

Μάλιστα ονομάζουν αυτόν τον πατερναλισμό «φιλελεύθερο». Είναι όμως;