Ondo: Από το "κράξιμο", το κυνηγητό και το αυτόφωρο, στις αγκαλιές και τα... τοστάκια- Ο μεγαλύτερος γκραφιτάς της Πάτρας μιλάει για την τέχνη του δρόμου

Θεωρείται ένας από τους καλύτερους εκφραστές της τέχνης του εφήμερου στην Πάτρα και δεν υπάρχει περίπτωση να μη έχετε πέσει πάνω σε κάποια από τις πολύ χαρακτηριστικές δημιουργίες του, με τις οποίες δείχνει τα δόντια του στο κατεστημένο, στέλνει μηνύματα στους περαστικούς και κάνει διάλογο με τα μάτια των άλλων, τα οποία είναι τα καλύτερά του... όπλα.

Επιμένει ότι το graffiti δίνει τη δυνατότητα αναδιαμόρφωσης και βελτίωσης του γκρίζου αστικού τοπίου, κάτι που πιστεύουν όλοι οι εκφραστές του, και εκτιμά ότι η αμφισβήτηση και η ανυπακοή με την οποία έχει συνδεθεί η τέχνη του δρόμου, αποτελεί από μόνη της κίνητρο για να ασχοληθεί κανείς μαζί της.

Ο ίδιος ήταν από τους πρωτοπόρους αυτής της ιστορίας στην Πάτρα, η οποία έγραψε τα δικά της ...επικά κεφάλαια συλλήψεων και κυνηγητού και η οποία πλέον γράφεται με μεσότιτλους αποδοχής της ή ακόμη και παραδοχής της εικαστικής και κοινωνικής της συμβολής σε αυτό που λέμε σύγχρονη πόλη στο νέο αιώνα.

To όνομά του είναι Χρήστος, αλλά στον κόσμο του graffiti, τον ξέρουν όλοι ως Ondo the Odd-O. Αυτό είναι το στίγμα του και θα το βρείτε σε πολλούς ...υπαίθριους πίνακες.

Ξεκίνησε σαν μαθητής λυκείου τη σεζόν 1996-1997 με τρόπο μάλλον ανορθόδοξο. Ο 34χρονος σήμερα Οndo είχε βρει πεδίο έκφρασης στο χαρτί κάνοντας σχήματα και σχέδια, τα οποία τα οδηγούσε το ένστικτό του. Ένας συμμαθητής του «σκανάριζε» τις αυθόρμητες δημιουργίες του και του έκανε ένα ερώτημα που εκείνη την εποχή ήταν κάθε άλλο παρά προφανές: «θες να κάνεις μαζί μας grαffiti;». "Toυ απαντάω ναι και μου λέει την Κυριακή έχουμε ραντεβού".

Ο ίδιος δεν ήξερε καν περί τίνος ακριβώς επρόκειτο, ούτε βεβαίως είχε υποψιαστεί ότι τα σχέδια εκείνα στο χαρτί της εκτόνωσης της νεανικής του φάσης θα μπορούσαν ποτέ να αναγνωριστούν ως τέχνη με την ευρύτητα και τη δυναμική που έχει μια τέχνη του δρόμου, ακόμη και αν αυτή διέθετε πολλούς πολέμιους και εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να διαθέτει αρκετούς αμφισβητίες.

Ήταν η εποχή που στην Πάτρα ξεκινούσαν να βάφουν οι «Κάβουρες», μια ομάδα 16άρηδων που βρήκε απέναντί της όλη την καχυποψία, την άγνοια, αλλά και τις δυσκολίες της εποχής.

«Τότε δεν ήξερε κανείς τι κάναμε, μας κοίταζαν σαν να βλέπουν εξωγήινους, ενώ αντιμετωπίζαμε μεγάλο πρόβλημα με τα υλικά. Δεν υπήρχαν βεβαίως χρώματα για graffiti και βάφαμε με ό,τι βρίσκαμε στο εμπόριο, με ό,τι μπορείς να φανταστείς, ακόμη και με χρώματα για ποδήλατα.

Ο Οndo έβαψε τον πρώτο του τοίχο στα 1998 ως «κάβουρας» και όπως συμβαίνει με πολλά πράγματα στη ζωή που τρέχουν να κατοχυρωθούν ως πρώτα, εκείνος ο τοίχος θα είναι πάντα ο πιο αγαπημένος. «Ο πρώτος τοίχος ήταν με την ομάδα στο 4^ο Λύκειο μια ομαδική δουλειά από τους πέντε κάβουρες και νομίζω ότι ήταν η πιο έντονη συγκίνηση που είχα πάρει. Ήταν ας πούμε το …βάπτισμα».

Εκείνη την εποχή οι μεγαλύτερες συναντήσεις γίνονταν στο 4^ο Λύκειο στου Μαρούδα όπου η ζωγραφική στον τοίχο ήταν κάτι περίπου... νόμιμο, όπως μου λέει o Οndo, o οποίος θυμάται στις πρώτες τους απόπειρες τις έντονες αντιδράσεις από μερίδα της κοινωνίας, αλλά και το κυνηγητό από τα όργανα της τάξης, που έβλεπαν αταξία στα πινέλα και τα σπρέι αυτών των ανήσυχων ζωγράφων που έψαχναν καμβά στο...δρόμο.

«Μας θεωρούσαν τρελούς που χαλάγαμε τα λεφτά μας για να αγοράζουμε χρώματα και μάλιστα σε μια εποχή που οι τιμές τους ήταν πολύ πιο ακριβές σε σχέση με σήμερα. Θυμάμαι ότι ζητιανεύαμε οι πέντε Κάβουρες όταν μας λείπανε κάτι χρώματα, να μαζέψουμε χρήματα από γνωστούς και φίλους για να ολοκληρώσουμε το graffiti. Tώρα, οι τιμές στα χρώματα είναι πολύ πιο προσιτές. Τότε, ιδίως όταν πρωτοήρθαν τα υλικά για graffiti ήταν μονοπώλιο με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Ήταν πολλοί αυτοί που μας κράζανε γιατί χαλάγαμε τα χρήματά μας».

O Οndo, θυμάται ένα κυνηγητό στο Λαδόπουλο στα πρώτα του βήματα στα 1998. «Μας είχε κυνηγήσει θυμάμαι ο φύλακας γιατί είχαμε πάει νύχτα να κάνουμε graffiti και μας εντόπισε. Άρχισε να μας κυνηγάει, αλλά ο άνθρωπος, που ήταν μεγαλύτερος σε ηλικία, δεν μπορούσε να τρέξει όσο εμείς που ήμασταν παιδιά και εμείς κάναμε χαβαλέ. Σταματάγαμε, μας πλησίαζε και το ξαναβάζαμε στα πόδια».

Τα πράγματα δεν ήταν πάντα τόσο…εύκολα όσο το να παραβγαίνεις με έναν φύλακα. O Ondo βρέθηκε στο αυτόφωρο με την κατηγορία της φθοράς δημόσιας περιουσίας. Επιστρέφοντας από έναν τοίχο και έχοντας πάνω του τα όπλα του …εγκλήματος, έκανε ένα σκίτσο πάνω σε ένα παλιό παρκόμετρο της settex. «Σάλο και έντονες πολιτικές αντιδράσεις προκάλεσε στην Πάτρα η πρωτοφανής ενέργεια της Αστυνομίας να συλλάβει τέσσερις νεαρούς επειδή προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα «γκραφφίτι» σε ένα παλιό παρκόμετρο και στα ρολά ενός περιπτέρου που βρίσκονται στη συμβολή των οδών Μαιζώνος και Παντανάσσης» έλεγε η είδηση της εποχής.

"Ήταν το 2005 όταν γυρίζοντας από ένα γυμναστήριο που είχαμε βάψει, επιστρέφαμε σπίτι. Τότε είδαμε το παρκόμετρο και ζωγράφισα πάνω του μια από τις φιγούρες μου. Αυτό ήταν. Καταλήξαμε στο αυτόφωρο. Θα σου πω όμως ότι αυτό το παρκόμετρο το οποίο υποτίθεται ότι είχα καταστρέψει με τη ζωγραφιά μου, είναι ακόμη εκεί μαζί με το graffiti".

H σύλληψη είχε προκαλέσει σάλο και ακολούθως μεγάλη συζήτηση περί βανδαλισμού ή τέχνης, ενώ είχε παρέμβει και ο τότε δήμαρχος Ανδρέας Φούρας.

Ούτε αυτό όμως ανέκοψε την αγάπη του για τα graffiti. «Νομίζω ότι θα ζωγραφίζω graffiti σε όλη μου τη ζωή» λέει ο Ondo ο οποίος σήμερα είναι από τους μεγαλύτερους, αν όχι ο μεγαλύτερος σε ηλικία γκραφιτάς στην Πάτρα.

Συνεχίζει να ζωγραφίζει ομαδικά αλλά και μόνος του με …καμβά παλιά εγκαταλειμμένα εργοστάσια και άλλους ξεχασμένους χώρους, αλλά και πάρκινγκ και παλιά σπίτια, ακόμη και ιδιωτικούς χώρους κατόπιν σχετικής ..πρόσκλησης από φίλους και γνωστούς που θέλουν να διακοσμήσουν το χώρο τους με την εμπνευσμένη τέχνη του δρόμου.

«Στα εγκαταλελειμμένα εργοστάσια (AΣΟ, Πειραϊκή, Λαδόπουλος κ.α) ή σε χώρους όπως το παλιό κτίριο λιμένα, έχεις τη δυνατότητα να κάνεις graffiti σε πολύ περίεργους χώρους, όπου μπορείς να ζωγραφίσεις πάνω σε ξεχασμένα βιβλία, σε κούτες, σε ντουλάπες, σε πλαστικά. Η κατάσταση με τα χρώματα έχει πλέον απλοποιηθεί. Υπάρχουν ειδικά σπρέι και χρώματα που μπορούν να σε βοηθήσουν στη δημιουργία πολλών και εναλλακτικών graffiti» λέει o Ondo ο οποίος δηλώνει αυτοδίδακτος και ερασιτέχνης που φροντίζει να αλλάζει στο στυλ του κάθε τριετία για να ανανεώνει τις εικόνες του και τις εικόνες όσων συναντούν τα έργα του τυχαία στο δρόμο, στα πάρκινγκ ή οπουδήποτε αλλού, σε μια περίεργη ανασκαφή εντυπώσεων και μηνυμάτων εκεί που δε το περιμένεις.

"Τώρα τελευταία κάνω πιο πολύ γυναικεία πρόσωπα αλλά και εσωτερικά όργανα, μυς, φλέβες κλπ φωτίζοντας το ότι εκτός αππο σάρκα είμαστε και συναισθήματα" μου λέει.

Οι πρώτες του ... πινελιές ήταν τα συνθήματα με κοινωνικπά μηνύματα, οι απεικονίσεις ακολούθησαν και έπειτα ήρθαν μερικές μοναδικές εκδοχές του graffiti που τον κατατάσσουν στους ... προχωρημένους τους είδους και ίσως- όπως λένε πολλοί- στον καλύτερο γκραφιτά της πόλης και έναν εκ των σημαντικότερων πανελληνίως.

"Το graffiti είναι για μένα μορφή έκφρασης και επικοινωνίας, Είναι κάτι που αγαπάω πολύ, ένας τρόπος να μοιράζομαι σκέψεις και συνασθήματα με τον κόσμο. Υπαρχουν πολλοί που παρατηρούν τα graffiti και σε αυτούς απευθύνομαι. Άλλοι πάλι δεν τα προσέχουν καν. Με τους πρώτους έχουμε πράγματα να μοιραστούμε" μου λέει και μου επισημαίνει ότι η κατάσταση έχει αλλάξει πλέον.

"Βλέπουμε πολλούς ανθρώπους να αλλάζουν διάθεση όταν βλέπουν μπροστά τους ένα ερείπιο που ζωγραφίζεται και αλλάζει όψη και αποκτά χρώμα και άποψη. Παππούδες και γιαγιάδες, μας βλέπουν να βάφουμε και έρχονται και μας αγκαλιάζουνε. Πολλοί μας κατεβάζουν ακόμη και τοστάκια! Υπάρχουν βεβαίως και οι εξαιρέσεις, όπως μια νέα κοπέλα η οποία μας ειρωνεύτηκε λέγοντάς μας ¨μπράβο ωραίο" για να εισπράξουμε ένα κακεντρεχές "σαν τα μούτρα σας είναι" όταν την ευχαριστήσαμε. Είναι λίγο τρελό να βλέπεις τη γιαγιά να σε αγκαλιάζει και νέους ανθρώπους να σε κράζουν" μου λέει και δεν έχω παρά να συμφωνήσω.

"Ένα graffiti, όπως όλες οι μορφές τέχνης, θέλουν από σένα να έχεις όρεξη και έμπνευση. Ένα graffiti μπορεί να χρειαστεί από μια ώρα, έως τρεις μέρες. Εγώ ασχολούμαι τις ελεύθερες ώρες μου, είτε μόνος είτε με φίλους. Το ομαδικό grafiiti έχει τη χαρά της παρέας"

Σήμερα στην Πάτρα ασχολούνται με το graffiti πάνω από 50 άτομα.

Η τελευταία ερώτηση αφορά το περίεργο ψευδώνυμο.

Από που προήλθε στο Ondo;

"Όταν ξεκίνησα έψαχνα ένα ψευδώνυμο που να ακούγεται καλά για να...συστηθώ στο χώρο. Ένας φίλος του πρότεινε το Μόντοκ, το όνομα ενός αρχαίου πνεύματος των Ινδιάνων"

Στη συνέχεια τα ακραία σύμφωνα αποχώρησαν προς χάρη του εύηχου και έτσι προέκυψε ο Οndo που ακολούθως και κατέληξε Οndo the Odd-O