Πάτρα: Οι δωρητές οργάνων την τελευταία 7ετία σε αριθμούς-  Από πού προέρχονται οι δότες-  Πού μεταμοσχεύονται τα όργανα

Ο 6χρονος Θωμάς και ο 22χρονος Δημήτρης είναι δύο πρόσωπα που χάρισαν ζωή με το θάνατό τους και συγκίνησαν όλη την Ελλάδα με τις ιστορίες τους. «Έσβησαν» στο νοσοκομείου του Ρίου στην Πάτρα, όμως έδωσαν ελπίδα σώζοντας άλλους ανθρώπους καθώς οι συγγενείς τους πήραν την απόφαση να δωρίσουν τα όργανά τους. Και μπορεί η Ελλάδα να χρειάζεται ακόμα αρκετή δουλειά στο κομμάτι των μεταμοσχεύσεων καθώς ακόμα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις, ωστόσο φαίνεται ότι κάτι αλλάζει.

Ενός λεπτού σιγή στο χειρουργείο για την αφαίρεση οργάνων του 6χρονου Θωμά - Συγκλονιστικές στιγμές στο νοσοκομείο της Πάτρας- BINTEO

Πάτρα: Δίνει ζωή ο 22χρονος Δημήτρης- Σε εξέλιξη η λήψη οργάνων

Όπως εξηγεί η Φωτεινή Φλίγκου, διευθύντρια ΜΕΘ του  Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ρίου, Αν. καθηγήτρια Εντατικολογίας και τοπική συντονίστρια του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχέυσεων, μιλώντας στο thebest.gr, «το 2022 παρατηρείται στην Ελλάδα μία σχετική αύξηση της δωρεάς οργάνων και του αριθμού των δοτών, συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια. Αν θέλουμε να την αποτυπώσουμε με αριθμητικά δεδομένα, μετράμε τους δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού, το 2022 είχαμε 6,6 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Το νούμερο αυτό είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που είχαμε τα προηγούμενα χρόνια. Πιο συγκεκριμένα παλιότερα είχαμε 4,5 δότες έως 6,1 που είχαμε το 2017».

Όπως επισημαίνει η κα Φλίγκου, «παρά την τάση για αύξηση στις μεταμοσχεύσεις,  η Ελλάδα παραμένει στις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης. Πρώτη είναι η Ισπανία με πάνω από 50 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Υπάρχει μεγάλη απόσταση».

Σύμφωνα με την κα Φλίγκου, «αυτό οφείλεται στις προσπάθειες που κάνει ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων με την συμπαράσταση του Ιδρύματος Ωνάση, την εκπαίδευση συντονιστών ανά νοσοκομείο αλλά και στην πληροφόρηση του πληθυσμού σε σχέση με τον εγκεφαλικό θάνατο και τη δωρεά οργάνων. Όλη αυτή η προσπάθεια ελπίζω να μας δώσει περισσότερους δότες και να αποτυπωθεί μέσα στο 2023. Ήδη, τον πρώτο μήνα του 2023, είχαμε δύο δότες, έναν στη μονάδα ενηλίκων και ένα στη μονάδα Παίδων».

•   Οι δωρεές οργάνων στο Νοσοκομείο του Ρίου

Από πού προέρχονται οι δότες  Πού μεταμοσχεύονται τα όργανα

«Το νοσοκομείο του Ρίου καλύπτει μία ευρεία περιοχή της νοτιοδυτικής Ελλάδας. Οι δότες δεν διαφοροποιούνται από τους άλλους ασθενείς που νοσηλεύουμε στις μονάδες εντατικής θεραπείας. Πολλοί ασθενείς που γίνονται τελικά δωρητές οργάνων έρχονται από τον Νομό Ηλείας και το νομό Αιτωλοακαρνανίας. Πρόκειται για ένα νοσοκομείο που πληροί όλες τις προϋποθέσεις και όχι όλες τις ειδικότητες» λέει η κα Φλίγκου.

Όπως εξηγεί, «μεγάλο κέντρο με μακρόχρονη εμπειρία είναι το Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης όπου γίνονται οι μεταμοσχεύσεις ήπατος.  Παράλληλα τα τελευταία χρόνια κάνει και το λαϊκό νοσοκομείο. Το Ωνάσειο κάνει μεταμοσχεύσεις καρδιάς ενώ μπαίνει και στη διαδικασία μεταμοσχεύσεων πνευμόνων. Οι πνεύμονες του δότη που είχαμε το Νοέμβριο του 2022 στο Ρίο, μεταμοσχεύθηκαν εκεί. Οι νεφροί διανέμονται στα κέντρα από τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων».

Ο αριθμός των δωρητών

«Στη μονάδα των ενηλίκων, το 2015, στο νοσοκομείο του Ρίου, είχαμε έναν δότη, το 2016 είχαμε πέντε δότες, το 2017 είχαμε  τρεις, το 2018 είχαμε δύο, το 2019 δεν είχαμε κανέναν. Το 2020 είχαμε έναν, 2021 είχαμε έναν, το  2022 είχαμε δύο. To 2023, από τον πρώτο μήνα είχαμε τον πρώτο δότη.

Η μονάδα Παίδων από το 2015 έως το 2019 δεν είχε δώσει κανέναν δότη.  Το 2019 έδωσε δύο δότες, το 2020 έναν δότη, το 2021 έναν δότη, το 2022 δύο δότες και το 2023 έναν δότη, το μικρό Θωμά» λέει η κα Φλίγκου και εξηγεί:  «Από ένα δότη μπορεί να σωθούν από δύο άτομα (γιατί  ο νεφρός είναι το πιο εύκολο όργανο να παρθεί και μεταμοσχευθεί) έως επτά. Από τον τελευταίο δότη σώθηκαν πέντε άτομα συν οι κερατοειδείς». 

Συνολικά λοιπόν, τα τελευταία επτά χρόνια στην Πάτρα υπήρξαν 23 δωρητές οργάνων, 16 ενήλικες και επτά παιδιά.

Η επιθυμία για προσφορά

«Έρχομαι σε στενή επαφή με τους συγγενείς των ασθενών. Τους ενημερώνω και τους ζητώ τα όργανα. Υπάρχει και για μένα ένα μεγάλο ψυχολογικό φορτίο» λέει η κ. Φλίγγου. Θυμάμαι ένα περιστατικό που είχαμε παραλάβει από τον Πύργο μέσω του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων. Ήταν μία κοπέλα 27 χρόνων που νοσηλευόταν στο Αγρίνιο και η μητέρα είχε εκφράσει την επιθυμία η μοναχοκόρη της να δωρίσει τα όργανα της. ‘Έφτασε στο νοσοκομείο και για πολλές μέρες δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις βάσει νόμου για να υποβληθεί σε εγκεφαλικά τεστ.

Έγινε δότρια μετά από επτά μέρες και κάθε μέρα η μητέρα παρακαλούσε να δοθεί έστω και ένα όργανο από το παιδί της. Ήταν συγκλονιστικό. Τα όργανα του δότη μπορεί να χαθούν σε μία διαδικασία παράτασης νοσηλείας που είναι υποχρεωτική. Η μητέρα είχε τόσο έντονη επιθυμία και τελικά καταφέραμε να δώσει δύο νεφρούς και ήπαρ. Καταφέραμε να εκπληρώσουμε την επιθυμία της. Αυτή η περίπτωση με έχει αγγίξει πολύ, με έχει στιγματίσει». 

Ο εγκεφαλικός θάνατος, η δωρεά οργάνων και οι λανθασμένες εντυπώσεις

Η κα Φλίγκου αναφέρεται και στις λανθασμένες εντυπώσεις που έχουν οι πολίτες σε σχέση με τη δωρεά οργάνων τονίζοντας πως, «είναι πολλές φορές αποτέλεσμα της παραπληροφόρησης. Θα πρέπει και τα μέσα ενημέρωσης να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά όταν αναμεταδίδουν κάποιες ειδήσεις. Για παράδειγμα στην πρόπτωση του 17χρονου Ταξιάρχη όπου γράφτηκε ότι ξύπνησε από το κώμα λίγο πριν οι γονείς του δωρίσουν τα όργανα του, δεν είχαμε εγκεφαλικό θάνατο. Μόνο στην περίπτωση εγκεφαλικού θανάτου μπορούμε να προχωρήσομε σε δωρεά οργάνων και ο 17χρονος δεν ανήκε σε αυτή την κατηγορία».

Όπως αναφέρει η κα Φλίγκου, «ο εγκεφαλικός θάνατος επέρχεται είτε από βαρύτατες κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις μετά από τροχαίο ή από εγκεφαλική αιμορραγία. Πριν κάποια χρόνια πρώτη αιτία ήταν τα τροχαία και μάλιστα σε μικρές ηλικίες κυρίως. Πλέον είναι δεύτερη αιτία με την εγκεφαλική αιμορραγία που αφορά κυρίως σε άτομα μέσης ηλικίας να είναι πρώτη αιτία. Υπάρχουν και περιπτώσεις που έχουμε δότες μετά από ανακοπή και υποξαιμική εγκεφαλοπάθεια.

Η Ελλάδα στο κομμάτι των μεταμοσχεύσεων χρειάζεται ακόμα πολλή δουλειά με τοπικούς συντονιστές. Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, όλη την προετοιμασία του δότη, το ιατρικό κομμάτι αλλά και τη ψυχολογικό κομμάτι υποστήριξης των συγγενών, το αναλαμβάνει ο εντατικολόγος που είναι συντονιστής σε μία ΜΕΘ. Στην Ισπανία το σύστημα είναι εντελώς διαφορετικό αφού υπάρχει ειδική ομάδα που ασχολείται με την ανεύρεση των δοτών, την ενημέρωση των συγγενών, τη ψυχολογική υποστήριξη τους. Χρειάζεται ενίσχυσή των μονάδων εντατικής θεραπείας καθώς οι δότες βγαίνουν από τις μονάδες εντατικής θεραπείας. Ο υποψήφιος δότης λοιπόν, χρειάζεται το χώρο του, ένα κρεβάτι στην εντατική  για να προετοιμαστεί και να φτάσει στο χειρουργείο και να γίνει η δωρεά οργάνων» καταλήγει η κα Φλίγκου.