Θεοφάνια ή Θεοφάνεια; Τελικά ποια είναι η σωστή ορθογραφία

Σε ακόμα ένα ορθογραφικό δίλλημα είχε απαντήσει παλαιότερα ο καθηγητής Γλωσσολογίας Γεώργιος Μπαμπινιώτης ο οποίος εξηγεί τη σωστή ορθογραφία για τα «Θεοφάνια ή Θεοφάνεια».

Όπωςείχε πει σε ανάρτησή του ο καθηγητής, η λέξη είναι προτιμότερο να γράφεται με γιώτα (ι), ωστόσο η γραφή Θεοφάνεια με -ει- δικαιολογείται ως δήλωση τής πράξης και ιδιότητας του επιθέτου θεοφανής: θεοφανής-θεοφάνεια, όπως διαφανής-διαφάνεια.

Η ανάρτηση του Γιώργου Μπαμπινιώτη
 

«ΓΕΝΕΘΛΙΕΣ ΕΥΧΕΣ

Πράγματι, αγαπητοί φίλοι, γεννήθηκα σαν σήμερα, των Φώτων, εξ ού και ... φωτισμένος. Την ίδια ημέρα γεννήθηκε κι ο γυιος μου ο Δημήτρης, κι αυτός .... φωτισμένος. Κατ' ευτυχή συγκυρίαν των Φώτων γεννήθηκε και ο Απόστολος Αρσάκης (Αρσσάκεια Σχολεία).

Σάς ευχαριστώ για τις ευχές σας, αντεπευχόμενος Κάθε Καλό και στους ευχομένους και σε όλους τους φίλους, τους ακολουθούντες και τις ακολουθούσες τις αναρτήσεις μου.

Θεία φώτιση στον δρόμο όλων μας.

Θεοφάνια, τα

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ Ως εκκλησιαστική εορτή η λ. αρχικά δήλωσε τη Γέννηση του Χριστού, η οποία στην αρχαία Εκκλησία εορταζόταν μαζί με τη Βάπτιση (6 Ιανουαρίου), πβ. Βασιλ. Ε?ς τ?ν ?ερ?ν Γέννησιν το? Χριστο?, 31. 1473. 3-5: ?νομα θώμεθα τ? ?ορτ? ?μ?ν Θεοφάνεια· ?ορτάσωμεν τ? σωτήρια το? κόσμου, τ?ν γενέθλιον ?μέραν τ?ς ?νθρωπότητος). Tον 4ο αι. οι δύο γιορτές χωρίστηκαν και η Γέννηση μεταφέρθηκε στις 25 Δεκεμβρίου, οπότε η λ. Θεοφάνια χρησιμοποιήθηκε για τη Βάπτιση τού Χριστού (και την αντίστοιχη εορτή), επειδή σε αυτήν φανερώθηκε ο Θεός με τα τρία του πρόσωπα (η Αγία Τριάδα).

Θεοφάνια ή Θεοφάνεια;

 H εορτή των Θεοφανίων είναι προτιμότερο να γράφεται με -ι-: τα Θεοφάνια. Eκτός από τη γνωστή χριστιανική γιορτή των Θεοφανίων, τής βάπτισης δηλ. τού Xριστού και τής φανέρωσης τού Θεού, Θεοφάνια (τα), ήταν και αρχαία εορτή στους Δελφούς, όπου έδειχναν στους λάτρεις τού Aπόλλωνος το άγαλμά του. H γραφή Θεοφάνεια με -ει- δικαιολογείται ως δήλωση τής πράξης και ιδιότητας τού επιθ. θεοφανής: θεοφανής – θεοφάνεια, όπως διαφανής – διαφάνεια. Ωστόσο, προκειμένου για εορτή σε ουδέτερο γένος είναι προτιμότερο να τηρηθεί η γραφή σε -ια: τα Θεοφάνια· πβ. τα Πύθια, τα Ίσθμια, τα Eπιφάνια, αλλά η επιφάνεια από το επιφανής».