Μία βαθιά εξομολογητική Ρέα Γαλανάκη στην παρουσίαση του βιβλίου της στην Πάτρα: "Λειτούργησε λυτρωτικά, έδωσα σκαμπίλια στον εαυτό μου"

Με εξομολογητική διάθεση η πολυβραβευμένη συγγραφέας Ρέα Γαλανάκη μίλησε στο κοινό που γέμισε την αίθουσα του Ωδείου της Φιλαρμονικής Εταιρείας Πατρών το βράδυ της Πέμπτης 24 Νοεμβρίου 2022 στην εκδήλωση παρουσίασης του νέου της μυθιστορήματος «Εμμανουήλ και Αικατερίνη, τα Παραμύθια που δεν είναι παραμύθια» που κυκλοφορεί εδώ και λίγους μήνες από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Γράφοντας αυτό το βιβλίο που αφορά στην ίδια και στους γονείς της, τον ιατρό ΩΡΛ Εμμανουήλ Γαλανάκη και τη μητέρα της, Αικατερίνη Παπαματθαιάκη, ιατρό μικροβιολόγο, λειτούργησε λυτρωτικά και όπως χαρακτηριστικά είπε η Ρέα Γαλανάκη «έδωσα σκαμπίλια στον εαυτό μου». Εντυπωσιακό να το ακούς αυτό από μία σημαντική συγγραφέα του τόπου μας που βετεράνος πλέον στη λογοτεχνία, με πάντα προσεκτική χρήση του λόγου, έχει καταφέρει κάθε νέο της βιβλίο να αποτελεί ένα γεγονός, όπως και το «Εμμανουήλ και Αικατερίνη» που το ξεκίνησε το 2018 μ’ ένα όνειρο κατά νου, έπειτα ήρθε ο covid, το άφησε και κατόπιν το ξανάπιασε και κατέστρωσε την ιστορία του.

«Ήθελα», όπως είπε στο κοινό της εκδήλωσης που διοργάνωσε το βιβλιοπωλείο «Η Γωνιά του βιβλίου» της οικογένειας Παπαχρήστου, "να δω τι μου μεταβίβασαν οι γονείς μου στην παιδική/εφηβική μου ηλικία. Κατόπιν επαναστάτησα και έφυγα από το σπίτι, ωστόσο γράφοντας το βιβλίο που είναι ένα ιστορικό βιβλίο, κατάλαβα ότι το δίκιο δεν ανήκει μόνο στους νέους όπως ήμουν κι εγώ τότε αλλά πως και οι γονείς μου είχαν τα δίκια τους. Έπρεπε λοιπόν να καταλάβω και το δίκιο του άλλου μακριά από το εγώ μου".

Το βιβλίο της Ρέας Γαλανάκη όπως ειπώθηκε στην εκδήλωση, ανοίγει και κλείνει μ’ ένα όνειρο, με τον γάμο των γονιών της τον Οκτώβριο του 1944, όπου όπως ήταν φυσικό η ίδια καθότι αγέννητη δεν μπορούσε να είναι εκεί. Το εύρημα του βιβλίου και της ιστορίας είναι το ύφασμα του ρούχου που η Αικατερίνη πήγε στο γάμο της που ήταν από το υλικό αλεξίπτωτου (από τα αλεξίπτωτα των Γερμανών κατακτητών). Κομμάτια των αλεξίπτωτων τα έκρυβαν οι γυναίκες στην Κρήτη και μάλιστα έφτιαχναν εσώρουχα. Οι γονείς της Ρέας Γαλανάκη λοιπόν όπως γράφει στο μυθιστόρημα της, δεν έβγαλαν φωτογραφία γάμου, πράγμα απαράδεκτο για αστικό ζευγάρι της εποχής ενώ ούτε δώρα τούς είχαν κάνει. «Ούτε κι εγώ έβαλα νυφικό φόρεμα στο γάμο μου», είπε με νόημα η Ρέα Γαλανάκη.

Από τις δυνατές στιγμές του βιβλίου όταν η Ρέα Γαλανάκη ως κρατούμενη επί δικτατορίας βλέπεται με τον πατέρα της. «Τα πιο σκληρά πράγματα τελικά δεν λέγονται. Παράδειγμα η συγγραφέας Ιωάννα Καρυστιάνη που βασανίστηκε από την ΕΣΑ ποτέ δεν μίλησε για τα βασανιστήρια. Είναι ένα θέμα ταμπού. Οι παλιότεροι δεν μιλούσαν για τα συναισθήματα τους για το άλλο φύλο. Ο πατέρας μου πριν παντρευτεί την μητέρα μου, την Αικατερίνη, πρέπει να τα είχε με μία νοσοκόμα στη Λάρισα την περίοδο του πολέμου, που το μάθαμε αρκετά αργότερα», ανέφερε η Ρέα Γαλανάκη.

Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών Γιάννης Παπαθεοδώρου (είναι από το 2019, Αναπληρωτής Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στη Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών) μιλώντας για το βιβλίο της Ρέας Γαλανάκη τόνισε πως η Κρητικιά συγγραφέας μιλάει για τους γονείς της και τη διαδρομή τους μέσα σε δύσκολες εποχές, ξεκινώντας από τον εθνικό διχασμό και την Μικρασιατική καταστροφή, περνώντας από τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και τον εμφύλιο και φτάνοντας στη χούντα και τις απαρχές της μεταπολίτευσης. Η Ρέα Γαλανάκη που είναι ένα "παιδί" της μεταπολίτευσης, διαβάζει λοιπόν όλο αυτό το παρελθόν και ουσιαστικά μας το ξανασυστήνει.

«Οι οικογενειακές ιστορίες έχουν σιωπές, απόκρυψη και κάποτε μαθαίνουμε πράγματα μετά τη λήξη του βιολογικού κύκλου», ανέφερε εύστοχα ο κ. Παπαθεοδώρου προσθέτοντας πως η Ρέα Γαλανάκη χρησιμοποιώντας έγγραφα (επίσημα, διοικητικά, κ.α.), ασπρόμαυρες φωτογραφίες και προσωπικές αναμνήσεις, μακριά από την παγίδα του νεοηθογραφισμού αλλά και δίχως το βιβλίο της να είναι ψυχαναλυτικό, συναντιέται με μία γεωγραφία πολύ ευρύτερη, με μία ιστορία ταυτόχρονα ελληνική αλλά και ευρωπαϊκή. Στην αρχή της εισήγησης του ο κ. Παπαθεοδώρου είχε επίσης επισημάνει τη δημόσια αναγνώριση της Ρέας Γαλανάκη, η οποία βρήκε ένα τρόπο να μιλάει για μία τοπικότητα και μία ευρεία κλίμακα της ιστορίας, εγκαινιάζοντας ένα διάλογο ιστορίας και μυθοπλασίας.

Η δημοσιογράφος Κρίστυ Κουνινιώτη συντόνισε τη βραδιά και έθεσε ερωτήματα στη συγγραφέα.

Η Ρέα Γαλανάκη που δεν ξέχασε να πει πως «αισθάνομαι πολύ Πατρινιά» (εξάλλου ζει στην πόλη από τα τέλη του ’70, παντρεμένη στο δεύτερο γάμο της με τον πανεπιστημιακό Ηλία Κούβελα) ευχαρίστησε πολύ τον κόσμο που ήρθε στην εκδήλωση. «Ξανακερδίζουμε τη ζωή μας, πηγαίνουμε σε εκδηλώσεις και ξαναμπαίνουμε στην ωραία αυτή σχέση», είπε χαρακτηριστικά ενώ ακόμα από τις χαριτωμένες αλήθειες που είπε ήταν πως «οι συγγραφείς νιώθουμε σαν να φτιάχνουμε κουλουράκια με τις λέξεις! Έχω πάντα μεγάλο άγχος μέχρι να βγει ένα βιβλίο μου. Τώρα που το ξεφυλλίζω αισθάνομαι καλά, ακουμπάω στα πρόσωπα με σταθερό χέρι. Η οικογένεια είναι πάντοτε ο βαθύς πυρήνας και οι γονείς μας ένας σκληρός και τρυφερός συνάμα καθρέφτης αυτογνωσίας».

Τέλος όπως τονίστηκε, η διάθεση της ήταν συμφιλιωτική, όχι με διάθεση συγχώρησης αλλά συμπονετικής κατανόησης.

«Έμαθα να σώζω τις ιστορίες από τη λήθη», έχει πει η Ρέα Γαλανάκη και στην εκδήλωση ομολόγησε πως «οι γονείς μου είχαν τα δίκια τους & ότι μας άγγιξε, αξίζει να αφήσουμε μία συναισθηματική διαθήκη». Όσο για τον Γιάννη Παπαθεοδώρου τόνισε πως η λογοτεχνία είναι εν τέλει και μία μορφή «μνημοτεχνίας».