Ο Ζαν Λουί Τρεντινιάν που "έφυγε" στα 91 του χρόνια, είχε απαγγείλει Apollinaire στην Πάτρα - Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης

Θρύλος της μεγάλης οθόνης, ένας χαρισματικός Ευρωπαίος ηθοποιός με ερμηνείες που διακρίνονταν από εσωτερικότητα, βάθος και συχνά σκοτεινά συναισθήματα όπως έγραψε η Βρετανική εφημερίδα The Guardian αλλά και ένας θλιμμένος αντιστάρ του ευρωπαϊκού σινεμά όπως έγραψε η εφημερίδα Τα Νέα. Αυτοί είναι ορισμένοι από τους εγκωμιαστικούς χαρακτηρισμούς που επιφύλαξαν τα Μέσα ενημέρωσης για τον πράγματι σημαντικό Γάλλο πρωταγωνιστή Jean-Louis Trintignant – Ζαν Λουί Τρεντινιάν που έφυγε από τη ζωή την περασμένη Παρασκευή 17 Ιουνίου 2022 λίγους μήνες προτού συμπληρώσει τα 92 του χρόνια.

Η Πάτρα είχε τη μεγάλη τύχη να δει από κοντά και να φιλοξενήσει τον θρύλο αυτό του Γαλλικού κινηματογράφου, τη χρονιά της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, το 2006. Ανατρέχοντας στον αναμνηστικό τόμο των εκδηλώσεων της γεμάτης εκείνης χρονιάς, θυμηθήκαμε πως ο χαμηλών τόνων και αντιστάρ Τρεντινιάν μας είχε επισκεφθεί στις 15 Απριλίου 2006 και με την παράσταση – δρώμενο «Ποιήματα στη Λου – Poems to Lou» είχε εγκαινιάσει το "Εργοστάσιο Τέχνης" στου Λαδόπουλου που είχε φτιαχτεί σε χρόνο ρεκόρ για τις ανάγκες των εκδηλώσεων της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Ο 75χρονος τότε Τρεντινιάν απλά ντυμένος είχε παραχωρήσει και συνέντευξη Τύπου και μάλιστα είχε τότε πει πως δεν σκόπευε να ξανακάνει κινηματογράφο και πως θα αφοσιωνόταν στο θέατρο. Τελικά δεν κράτησε την υπόσχεση του και τον ξαναείδαμε στο σινεμά, στο συγκλονιστικό «Amour – Αγάπη» του Μίκαελ Χάνεκε το 2012 πλάι την Εμανουέλ Ριβά. Η ταινία αυτή με τον Ζαν Λουί Τρεντινιάν, την Εμανουέλ Ριβά και την Ιζαμπέλ Ιπέρ που μάλιστα είχε προβληθεί για δύο εβδομάδες και στα Ster cinemas (νυν Odeon Veso Mare) στην Ακτή Δυμαίων στην Πάτρα, είχε αποσπάσει το Σάββατο 1/12/2012 στην Μάλτα, στην απονομή των βραβείων της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου, το βραβείο της Καλύτερης Ταινίας, της σκηνοθεσίας, του Ανδρικού Ρόλου για τον Ζαν Λουί Τρεντινιάν και του καλύτερου Γυναικείου Ρόλου για την Εμανουέλ Ριβά.

Ο γεννημένος στις 11 Δεκεμβρίου 1930 στο Πιολάν, στη νότια Γαλλία, Ζαν Λουί Τρεντινιάν ήταν γιος βιομηχάνου και ανιψιός του οδηγού αγωνιστικών αυτοκινήτων Μορίς Τρεντινιάν.

Στην Πάτρα λοιπόν είχε παρουσιάσει με τη ζεστή, χαρακτηριστική φωνή του τα «Ποιήματα στη Λου» του Γκιγιώμ Απολινέρ – Guillaume Apollinaire, τον οποίο και θεωρούσε τον σημαντικότερο Γάλλο ποιητή. Διάβασε τα ποιήματα συνοδεία δύο μουσικών και η ιδιαιτερότητα της παράστασης που επέτρεψε ο Τρεντινιάν κατ’ εξαίρεση μόνο για την Πάτρα και το ελληνικό κοινό, ήταν πως υπήρχαν υπότιτλοι στα ελληνικά προς διευκόλυνση των θεατών. Ο Τρεντινιάν πίστευε πως η ποίηση δεν μεταφράζεται και πως είναι καλύτερα να την ακούς στην γλώσσα που γράφτηκε. Μετά την Πάτρα δεν επρόκειτο να το επαναλάβει ξανά!

Στη συνέντευξη Τύπου που είχε δώσει, ο Τρεντινιάν είχε μιλήσει και για το ρόλο του εισαγγελέα Χρήστου Σαρτζετάκη στο περίφημο πολιτικό φιλμ σε σκηνοθεσία Κώστα Γαβρά, «Ζ» που στην απονομή των Όσκαρ του 1970 κέρδισε το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας για λογαριασμό της Αλγερίας. Το φιλμ για την σκοτεινή υπόθεση της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη το 1963, είχε μάλιστα προταθεί και για το Όσκαρ της καλύτερης ταινίας εκείνης της χρονιάς.

«Έχω ειδικότητα στους πολιτικούς ρόλους», είχε πει ο Τρεντινιάν στη συνέντευξη Τύπου το 2006, «αν και σ’ αυτή την περίπτωση του “Ζ” πρωτοτύπησα καθώς έπαιξα κάποιον (εννοούσε τον Χρήστο Σαρτζετάκη) που έγινε αργότερα Πρόεδρος της Δημοκρατίας».

Ο Τρεντινιάν όπως είχε πει, είχε γυρίσει τουλάχιστον 130 ταινίες και είχε παίξει σε πάνω από 50 θεατρικά έργα σε μία μεγάλη πραγματικά καριέρα και χρονικά που ξεκίνησε στις αρχές του ’50.

Παρακολούθησε μαθήματα θεάτρου στο Παρίσι και ανέβηκε στη σκηνή νεότατος το 1951, παίζοντας στη «Μαρία Στιούαρτ» του Σίλερ. Η μεγάλη του στιγμή κινηματογραφικά που τον μετέβαλλε και σε σταρ παγκοσμίου θα λέγαμε βεληνεκούς ήταν το 1966 όταν πρωταγωνίστησε στην αριστουργηματική ταινία του Γάλλου σκηνοθέτη Claude Lelouch «Un homme et une femme  - Ένας Άνδρας και μία Γυναίκα», φιλμ που κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα - Palme d'Or στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών του 1966 ενώ στη συνέχεια κέρδισε 2 Golden Globes – Χρυσές Σφαίρες για καλύτερη ξενόγλωσση ταινία και καλύτερη ηθοποιό σε δράμα για την Ανούκ Εμέ - Anouk Aimée καθώς και 2 βραβεία Όσκαρ της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, της καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας και του καλύτερου πρωτότυπου σεναρίου.

Φυσικά ανυπέρβλητος θεωρείται και ο ρόλος του Τρεντινιάν σ’ ένα άλλο αριστουργηματικό φιλμ του ευρωπαϊκού σινεμά, τον «Κομφορμίστα» του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι το 1970 που μάλιστα είχε επαναπροβάλλει η Κινηματογραφική Λέσχη Πάτρας τον Δεκέμβριο του 2017 στα Odeon Veso Mare. Mία ταινία από τις πιο σημαντικές μεταπολεμικές ταινίες όλων των εποχών, σύμφωνα με την εφημερίδα The Guardian ενώ το Σωματείο Αμερικανών Σκηνοθετών είχε ψηφίσει τον «Κομφορμίστα» στις 80 καλύτερες ταινίες των τελευταίων 80 χρόνων.

Σύμφωνα με το στόρι, ένας πράκτορας της φασιστικής μυστικής αστυνομίας του Μουσολίνι αναλαμβάνει την εκτέλεση του πάλαι ποτέ καθηγητή και μέντορά του στο Παρίσι.

Στο πλάι του Τρεντινιάν είχαν παίξει η Ντομινίκ Σαντά και η Στεφανία Σαντρέλι.

Αξίζει τέλος να θυμίσουμε πως ο Τρεντινιάν παρότι τότε στην Πάτρα είχε ομολογήσει πως το πάθος του για τον κινηματογράφο είχε τελειώσει, εν τούτοις τον είδαμε και σ’ ένα δεύτερο ρόλο πάλι σε ταινία του Αυστριακού σκηνοθέτη Μίκαελ Χάνεκε στην καυστικά επίκαιρη σάτιρα με τον τίτλο «Happy End» (διανομή από την Rosebud.21) που είχε προβληθεί στην Πάτρα, στην 2η αίθουσα του Πάνθεον στην Δημ. Γούναρη, από τις 23/11 έως και τις 29/11/2017. Ο Τρεντινιάν είχε υποδυθεί τον ηλικιωμένο πατέρα της Αν (Ιζαμπέλ Ιπέρ) ενώ το καστ περιλάμβανε και τους Ματιέ Κασοβίτς και Τόμπι Τζόουνς.

Να μην παραλείψουμε πως το 1956 ο Τρεντινιάν είχε παίξει και στην ταινία «Και ο Θεός έπλασε τη γυναίκα» του Ροζέ Βαντίμ με συμπρωταγωνίστρια την σούπερ σταρ Μπριζίτ Μπαρντό, με την οποία και είχαν μία πολυσυζητημένη σχέση.

O δημοφιλής και αγαπητός Γάλλος ηθοποιός, όταν δεν εργαζόταν, προτιμούσε να απομονώνεται στους αμπελώνες του στη Νότια Γαλλία.

Κείμενο - ρεπορτάζ: ΤΑΚΗΣ Γ. ΜΑΡΤΑΤΟΣ