Η «ΔΙ-ΕΞΟΔΟΣ» του Μεσολογγίου: Ένας πολυχώρος που διατηρεί τη ζώσα μνήμη και τη συνδέει με το παρόν και μέλλον του τόπου

Ξημερώματα Κυριακής των Βαΐων 1826. Μεσολόγγι. Η ημέρα του «Μεγάλου Χαλασμού», όπως αποκαλούσαν οι ντόπιοι την Έξοδο των Ελεύθερων Πολιορκημένων. Ύστατη πράξη συνειδητής αυτοθυσίας, που προκαλεί διαχρονικά παγκόσμιο δέος και θαυμασμό. Η «ΔΙ-ΕΞΟΔΟΣ» του Μεσολογγίου, ένας πολυδύναμος Πολιτιστικός Οργανισμός, είναι η καρδιά της Ιερής Πόλης. Συνδέει με σύγχρονο και δυναμικό τρόπο το παρελθόν με το μέλλον. Διατηρεί τη ζώσα μνήμη και τη συνδέει με το παρόν και μέλλον του τόπου. Ένα μέλλον που στηρίζεται πλέον στην ιστορία, τον πολιτισμό και το περιβάλλον με αιχμή του δόρατος την «ΔΙΕΞΟΔΟ».

   Το Κέντρο Λόγου και Τέχνης «ΔΙΕΞΟΔΟΣ» το οποίο με την πάροδο του χρόνου μετεξελίχτηκε σε ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ, λειτουργεί από το 1999 στην Ιερή Πόλη του Μεσολογγίου.

   Το Κέντρο στεγάζεται στο πατρικό σπίτι του Αρχηγού της Φρουράς των Μεσολογγιτών κατά την ηρωική Έξοδο του 1826 Θανάση Ραζή-Κότσικα. Στεγάζει και το όραμα μιας αληθινής δι-εξόδου προς την ελευθερία της σύγχρονης δημιουργικής και πολιτιστικής έκφρασης των κατοίκων του Μεσολογγίου και της ευρύτερης Δυτικής Ελλάδας.

   Το 1998 η τελευταία αναγγελία πώλησής του, βρήκε τον Μεσολογγίτη δικηγόρο Νίκο Κορδόση αποφασισμένο να αναλάβει την διαχείριση της σημαντικής ιστορίας του κτιρίου. Έτσι αφού το αγόρασε, χωρίς επιδοτήσεις ή υπαγωγή σε οποιοδήποτε ευρωπαϊκό ή εθνικό πρόγραμμα, το μετέτρεψε σε μια εστία πολιτισμού, στην καρδιά του τόπου που ενέπνευσε τον «Ύμνο Εις την Ελευθερία» του Διονυσίου Σολωμού. 

   Όπως αναφέρει ο κ. Νίκος Κορδόσης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Με πολλή αγάπη και απόλυτο σεβασμό στο παρελθόν δημιουργήσαμε ένα ζωντανό και σύγχρονο ιστορικό μουσείο, όπου μπαίνει ο κόσμος και κυρίως οι νέοι, όχι σαν παθητικοί θεατές αλλά σαν συμμέτοχοι μιας ολόκληρης καλλιτεχνικής διεργασίας. Έναν χώρο πολιτισμού όπου οι άνθρωποι που δεν αρκούνται στη καθημερινότητα, βρίσκουν πραγματική διέξοδο, οι καλλιτέχνες τον ιδανικό χώρο για να εκθέτουν τα έργα τους, να χαρίζουν την απόλαυση της μουσικής τους και οι άνθρωποι του πνεύματος για να εκφράζουν τις ιδέες, τις γνώσεις και το απόσταγμα των σκέψεών τους».

   Στη μόνιμη συλλογή του Μουσείου περιλαμβάνεται οτιδήποτε σχετίζεται με το Μεσολόγγι, από την αρχαιότητα έως σήμερα. Ιστορικά κειμήλια της Επανάστασης του 1821 όπως προσωπικά αντικείμενα του Αρχηγού της Εξόδου Θανάση Ραζη-Κότσικα, η σπάθα του πρώτου Φρουράρχου της Πόλης το 1829 Λάμπρου Κουτσονίκα, το κουστέκι του οπλαρχηγού Ναστούλη Δαγκλή, αλληλογραφία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου και άλλων πρωταγωνιστών του Αγώνος.

   Επιπλέον, ο σφραγιδόλιθος του Παλαιών Πατρών Γερμανού, άρματα, κοσμήματα και ενδυμασίες του 19ου αιώνα, εφημερίδες της εποχής, φιλελληνικά αντικείμενα καθώς και χαρακτικά του Λόρδου Βύρωνα. Επίσης στις συλλογές του Μουσείου περιλαμβάνονται αρχαία αντικείμενα του 4ου, 3ου και 2ου π.Χ αιώνα, νομίσματα των ελληνιστικών χρόνων, παλαιοχριστιανικά επιστήλια ναών, εικόνες, ευαγγέλια και εκκλησιαστικά αντικείμενα του 17ου, 18ου και 19ου αιώνα, γαλλικά έγγραφα υπογεγραμμένα από τον Μέγα Ναπολέοντα.

   Έγγραφα των πρωθυπουργών Χαρίλαου Τρικούπη και Επαμεινώνδα Δεληγιώργη, προσωπικά αντικείμενα και σπάνια χειρόγραφα των Μεσολογγιτών ποιητών Κωστή Παλαμά, Μίλτου Μαλακάση και Γεώργιου Δροσίνη ενώ στην Πινακοθήκη του Κέντρου εκτίθενται εικαστικά έργα ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα Ελλήνων και ξένων δημιουργών από το 1875 έως σήμερα.

   Το 2014 με την συμπλήρωση δεκαπενταετίας η «Διέξοδος» ίδρυσε σε ένα δεύτερο νεοκλασικό κτίριο του 1866 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ η οποία λειτουργεί σαν παράρτημα του κεντρικού της Μουσείου με χιλιάδες βιβλία που αφορούν αφενός μεν την Τέχνη αφετέρου δε βιβλία που σχετίζονται με την Ιερή Πόλη του Μεσολογγίου ή που οι συγγραφείς τους είναι Μεσολογγίτες ενώ στον ίδιο χώρο λειτουργούν και ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ με χιλιάδες επίσης έγγραφα και ντοκουμέντα του Μεσολογγίου και της περιοχής του.

   Στην «Διέξοδο», που λειτουργεί καθημερινά σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, διοργανώνονται εκθέσεις, συναυλίες, διαλέξεις, επιστημονικές ημερίδες και συμπόσια, υλοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα του «Ελεύθερου Παιδικού Ινστιτούτου», λειτουργεί για τους βιβλιόφιλους ενηλίκους «Λέσχη Ανάγνωσης» ενώ το τμήμα εκδόσεων και καλλιτεχνικών παραγωγών του Μουσείου επιμελείται την έκδοση βιβλίων και περιοδικών που συνδέονται πρωτίστως με την ιστορία του τόπου και της περιοχής.

   Το καλοκαίρι του 2020 η «Διέξοδος» ίδρυσε το πρώτο και μοναδικό ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΛΑΤΟΣ που βρίσκεται μέσα στο χώρο των Αλυκών Τουρλίδας Μεσολογγίου. Πρόκειται για ένα θεματικό μουσείο με τις πιο σύγχρονες μουσειολογικές αντιλήψεις, στο οποίο ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να μάθει οτιδήποτε σχετίζεται με το αλάτι από την πρώτη εμφάνισή του στον πλανήτη μέχρι τις μέρες μας. 

   Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Κορδόσης: «Το Μεσολόγγι είναι μία πόλη- μουσείο από μόνη της. Θα ήθελα να τη δω πλήρως πεζοδρομημένη και βιώσιμη. Είναι μία πόλη αξιοθέατο συνδεδεμένο με το ένδοξο, βαρύ, ιστορικό και πολιτιστικό της παρελθόν».

   *** Η φωτογραφία είναι από την έκθεση «ΡΕΤΡΟ» του Μεσολλογγίτη πολυβραβευμένου φωτογράφου Νίκου Σιάμου (https://nikossiamos.com/) η οποία φιλοξενείται στον πολυχώρο της «Διεξόδου» και θα διαρκέσει μέχρι τέλος Απριλίου.