Υπάρχει «ηθικό δίλλημα» όταν αποστολή σου είναι να υπερασπίζεσαι ανθρώπους που έχουν διαπράξει εγκλήματα;
«Τους καλούς δικηγόρους συνήθως τους προσλαμβάνουν οι κακοί πολίτες» λένε. Ποιόν δικηγόρο όμως προλαμβάνει ένας άνθρωπος που κατηγορείται για το πιο ειδεχθές έγκλημα πάνω στο Γη, αυτό της παιδεραστίας- παιδοφιλίας. Και πάνω απ΄ όλα, ποιος είναι ο δικηγόρος πού θα αποφασίσει να υπερασπιστεί έναν τέτοιο κατηγορούμενο; Πώς θα πάρει μία τέτοια απόφαση και τι θα σκεφτεί μέχρι τελικά να την πάρει;
Υπάρχει «ηθικό δίλλημα» όταν αποστολή σου είναι να υπερασπίζεσαι ανθρώπους που έχουν διαπράξει εγκλήματα; Είναι το έγκλημα της παιδεραστίας εκείνο που «λυγίζει» ακόμα και τον πιο «ψυχρό» επαγγελματία δικηγόρο;
Η υπόθεση του ηθοποιού και σκηνοθέτη Δημήτρη Λιγνάδη που κατηγορείται για βιασμό ανηλίκων κατά συρροή, φέρνει πολλά ερωτήματα στο προσκήνιο που σχετίζονται με το πόσο δύσκολο είναι για έναν νομικό να υπερασπιστεί έναν παιδόφιλο- παιδεραστή από ηθικής σκοπιάς αλλά και με το κατά πόσο ένας τέτοιος κατηγορούμενος έχει δικαίωμα, όπως όλοι, στην υπεράσπιση. Γιατί όπως μας υπενθύμισε η επικαιρότητα, μία μερίδα της κοινωνίας εκφράζει τέτοιες κάθετες και αδιάλλακτες απόψεις, απαντώντας πως δεν έχει.
«Αν μελετώντας τα στοιχεία της δικογραφίας, διαπιστώσω ότι υπάρχει όντως παιδεραστία, δε θα αναλάβω την υπόθεση» είπε ο δικηγόρος Αλέξης Κούγιας ο οποίος τελικά ανέλαβε συνήγορος υπεράσπισης του Δημήτρη Λιγνάδη, δηλώντας μάλιστα βέβαιος ότι ο εντολέας του θα αθωωθεί. Έχει παρουσιάσει ήδη την δική του θέση για το πώς ο πελάτης του έχει πέσει θύμα... πλεκτάκτης. Να σημειώσουμε ωστόσο αποφασίστηκε η προφυλάκιση του Δημήτρη Λιγνάδη ο οποίος θα μεταφερθεί στις φυλακές Τρικάλων.
Στα … ηθικά ερωτήματα πουν θέτονται παραπάνω απαντούν πατρινοί δικηγόροι δίνοντας τη δική τους οπτική πάνω στο θέμα…
Θανάσης Αμπατζής
«Ως δικηγόροι καλούμαστε να υπερασπιστούμε το δίκαιο των ανθρώπων. Ακόμα και για αυτόν που έχει διαπράξει το πιο ειδεχθές έγκλημα, μπορεί να υπάρχει για την πράξη του ένα ελαφρυντικό, το οποίο μπορεί να ελαφρύνει τη θέση του. Αυτό ψάχνει ο δικηγόρος σε τέτοιου είδους υποθέσεις.
Κάθε κατηγορούμενος έχει δικαίωμα να έχει υπεράσπιση γιατί για να φτάσει σε ένα τόσο ειδεχθές έγκλημα, όπως αυτό της παιδεραστίας, προφανώς κάτι τον οδήγησε εκεί. Αυτό το "κάτι" λοιπόν θα πρέπει να αναδειχθεί στο δικαστήριο μήπως και αποτελέσει ένα ελαφρυντικό στην αντιμετώπιση του. Με αυτό το σκεπτικό οι δικηγόροι αναλαμβάνουν εγκλήματα με τα οποία όχι μόνο διαφωνούν αλλά έχουν για αυτούς τον χαρακτηρισμό που έχουν και για τον μέσο πολίτη. Όμως το επάγγελμά, σε υποχρεώνει και σε οδηγεί να υπερασπιστείς και τέτοιου είδους αδικήματα.
Υπάρχουν και δικηγόροι που δεν τα αναλαμβάνουν, αρνούνται. Δε ξέρω σε ποια κατηγορία θα έβαζα τον εαυτό μου, ομολογώ. Το εξετάζω κατά περίπτωση. Έχει τύχει να συμβεί να αναλάβω. Στην Πάτρα βέβαια δεν έχουν απασχολήσει τέτοιες υποθέσεις, σαν την πρόσφατη. Πολλές υποθέσεις μάλιστα, θα πρέπει να ξέρετε, δεν βγαίνουν στο φως, τις τρώει το σκοτάδι, είτε γιατί τα θύματα δεν θέλουν να εκτεθούν είτε γιατί βρίσκεται τρόπος να τακτοποιηθεί το θέμα οικονομικά, πράγμα απαράδεκτό» λέει ο κ. Αμπατζής.
Παναγιώτης Κοραντζόπουλος
«Πολλά ερωτήματα προκύπτουν κατά την επαφή με τους εντολείς μας και λύνονται κατόπιν συνεννοήσεως και ανταλλαγής απόψεων. Οι υποθέσεις, σαν αυτή που ήρθε στο προσκήνιο έχουν μία ιδιαιτερότητα,, ιντριγκάρουν την κοινωνία. Το ηθικό ερώτημα- δίλλημα, αν αναλαμβάνουμε ή όχι τέτοιες υποθέσεις , είναι 100% καθαρό ψευτό- δίλλημα. Κάθε κατηγορούμενος συνοδεύεται με το τεκμήριο της αθωότητας. Από τότε που ασκείται ποινική δίωξη μέχρι την αμετάκλητη καταδίκη. Το τεκμήριο της αθωότητας τον συνοδεύει. Εάν δεν ασκήσει τα υπερασπιστικά του δικαιώματα, κυρίως αυτά που έχουν σχέση με την ακρόαση του κατηγορούμενου, μπαίνουν ερωτήματα για την εγκυρότητα της διαδικασίας. Και τελικά τι μας ενδιαφέρει; Δεν μας ενδιαφέρει η αρχή της δικαιοκρατίας; Όλοι πρέπει να έχουμε υπεράσπιση με τον οποιανδήποτε τρόπο.
Ο δικηγόρος έχει υποχρέωση να αναλαμβάνει υποθέσεις κάθε είδους εκ του κώδικα δεοντολογίας. Ορίζει ότι ο δικηγόρος έχει υποχρέωση να αναλαμβάνει κάθε υπόθεση, δεκτική υπερασπίσεως. Ο δικηγόρος δεν δικαιοδοτεί, δεν είναι δικαστικό όργανο. Αυτό το κάνει το δικαστήριο. Ο δικηγόρος υπερασπίζει τις απόψεις και προσφέρει υπεράσπιση στον εντολέα τρου κατά τον τρόπο που μπορεί να προσφέρει κάτι τέτοιο. Βλέπετε λοιπόν ότι προκύπτει το ψευδοδίλλημα που σας λέω σε κάποιες τοποθετήσεις.
Δεν απορρίπτω ποτέ υποθέσεις, απορρίπτω όμως συνεργασία με συγκεκριμένους εντολείς, όταν βλέπω συγκεκριμένα πράγματα. Όταν ο εντολέας δε θέλει να ακολουθήσει μία στρατηγική υπερασπίσεως που προτείνω, όταν λέει ψέματα που δε γνωρίζω και δε θα μπορω να αντιμετωπίσω, αν βγουν στο φως. Πάνω από όλα πρέπει να καταλάβουν όλοι ότι δεν υπάρχει δικαίωμα στο δικηγόρο απόρριψης των τοποθέσεων από τον κώδικα δεοντολογίας αλλά και με βάση την αρχή της δικαιοκρατίας την οποία πρέπει να υπερασπιζόμαστε όλοι. Αλλιώς δημιουργούνται σοβαρά δικονομικά προβλήματα, προβλήματα εγκυρότητας των διαδικασιών. Αυτό δε σημαίνει ότι ταυτίζεται. Παρέχει υπηρεσίες νομικής φύσεως. Προσεγγίζω τις υποθέσεις με επαγγελματικό τρόπο, δεν κάνω θυμική προσέγγιση των υποθέσεων αλλά ρεαλιστική επαγγελματική συνηγορία. Υπάρχουν και περιπτώσεις που υπήρχε απαλλακτική απόφαση για τον κατηγορούμενο- πελάτη» λέει ο κ. Κοραντζόπουλος.
Βασίλης Μάρκου
«Όπως λέει ο Βολταίρος «ο δικάζων ανυπεράσπιστον δεν κρατεί ρομφαία δικαιοσύνης αλλά εγχειρίδιο δολοφόνου». Κατά τούτο, το δικαίωμα υπεράσπισης είναι τρόπον τινά «ιερό». Ας μην ξεχνάμε, ότι ο νομικός πολιτισμός δεν αποδέχεται αντικειμενική ευθύνη στο ποινικό δίκαιο, αλλά ο κατηγορούμενος αρχικά προσέρχεται ως κατά τεκμήριο αθώος, μέχρι να αποδειχτεί το αντίθετο. Όμως, η βάσανος της ποινικής διαδικασίας είναι μια τεχνολογία που αποσκοπεί –μέσα σε κάποια όρια- στην ανεύρεση της ουσιαστικής αλήθειας. Είναι μια διαδικασία που ενορχηστρώνεται με τρόπο, ώστε να βγαίνουν στην επιφάνεια τα πραγματικά περιστατικά με όσο πιο πληρέστερο τρόπο. Ή τουλάχιστον σε αυτό αποσκοπούν οι ειδικοί κανόνες της.
Εξάλλου, ακόμα και αν είναι ηλίου φαεινότερο τι ακριβώς έχει συμβεί, ή τέλος πάντων αφού προκύψει από την δικανική διαδικασία, ο ένοχος που αποδείχτηκε ως τέτοιος έχει ακόμα δικαιώματα κατά την επιμέτρηση της ποινής, όπως τα τυχόν ελαφρυντικά που μπορούν να αναγνωριστούν στο πρόσωπό του ή οι συγκεκριμένες περιστάσεις κατά τις οποίες τελέστηκε το αδίκημα ή οι οποίες μπορούν να ληφθούν υπόψη για την προσωπικότητά του, με συνέπεια ο πέλεκυς της ποινικής δικαιοσύνης να πέφτει με βαρύτερο ή ελαφρότερο τρόπο. Κατά τούτο, ένας/μια δικηγόρος που επιλέγει να αναλαμβάνει «υπόπτους» τέλεσης τέτοιων ειδεχθών αδικημάτων, όπως η παιδεραστία, έχει ευρεία περιθώρια υπεράσπισης και επιχειρηματολογίας.
Όμως, ακριβώς ο/η δικηγόρος είναι ελεύθερος/η να επιλέξει τον χαρακτήρα και το προφίλ που θέλει να τον περιβάλλει. Μπορεί να επιλέξει να σπεύδει στο πλευρό του αδικημένου, του απελπισμένου, του κυνηγημένου. Να κονταρομαχεί με την αδικία, την αυθαιρεσία, την παρανομία, την ανηθικότητα, αδιαφορώντας για την ισχύ του αντιπάλου, ιδιότυπος ιππότης με πανοπλία του το ήθος, την ευψυχία, την ευγένεια, την αρετή, την ευφυΐα, τη μόρφωση, την αυτοθυσία. Μπορεί αντίθετα να επιλέξει την απόλυτη απουσία κριτηρίων ως προς τον ποιόν αναλαμβάνει, κρατώντας μια αν-ήθικη στάση, δηλαδή μια στάση χωρίς ηθικά κριτήρια.
Στην περίπτωση που επιλέξει το δεύτερο δημιουργείται η σύγκρουση μεταξύ δύο άλλων αγαθών. Αφενός, εκείνου της υπεράσπισης παντί τρόπω του εντολέα. Αφετέρου, εκείνου της δεοντολογίας που πρέπει να περιβάλλει τη συμπεριφορά του/της νομικού παραστάτη, αλλά και των νόμων κατά μείζονα λόγο, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που υποπίπτουν οι ίδιοι οι δικηγόροι σε ποινικά αδικήματα στην προσπάθεια να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα του εντολέα τους, όπως αυτό της συκοφαντικής δυσφήμισης για παράδειγμα.
Ειδικά σε υποθέσεις σεξουαλικής βίας η υπεράσπιση συνηθίζει να επιχειρεί να κλονίσει την αξιοπιστία του θύματος· αυτό συνεπάγεται in praxi ότι οι ερωτήσεις που χρήζουν απάντησης δεν θα είναι ούτε εύκολες ούτε βολικές· Πολλώ δε μάλλον όταν ο κατηγορούμενος και/ή ο/η δικηγόρος του έχουν τη δυνατότητα, όπως στο δίκαιό μας να ανακρίνουν το θύμα στη δίκη. Σε μια τέτοια περίπτωση ο πολύ προσωπικός χαρακτήρας των ερωτημάτων είναι μάλλον αναπόφευκτος και όχι a priori περιττός για το σεβασμό του (εξίσου ιερού) δικαιώματος της υπεράσπισης. Με τον τρόπο αυτό η γυναίκα-θύμα βιασμού βρίσκει μία εντελώς αδικαιολόγητη και άστοχη αντιμετώπιση από τους (άνδρες) αστυνομικούς και υφίσταται μία δεύτερη θυματοποίηση στο δικαστήριο, όταν θα πρέπει να απαντήσει στις ερωτήσεις του συνηγόρου υπεράσπισης, που της ζητά να ξεδιπλώσει δημόσια λεπτομέρειες της προσωπικής της ζωής και υφίσταται μια τρίτη θυματοποίηση από τα μέσα ενημέρωσης, που δεν έχουν καταφέρει ακόμη να αποδεχτούν έναν κώδικα αυτοσυγκράτησης στον χειρισμό τέτοιων υποθέσεων.
H ελληνική νομοθεσία δεν προβλέπει τίποτε για τη δυνατότητα της γυναίκας-θύματος να καταθέσει πίσω από προστατευτικά παραβάν, ώστε να αισθάνεται λιγότερο άμεσα το φόβο, που της προκαλεί ο δράστης όταν την βλέπει κατά πρόσωπο, ούτε για την πλαισίωση και προετοιμασία του θύματος από ειδικούς ώστε να προετοιμασθεί κατάλληλα για τη δοκιμασία της δίκης αλλά και να προστατευθεί αποτελεσματικά από τις απειλές που εκτοξεύουν εναντίον της οι συγγενείς του δράστη.
Στην υπόθεση «Λιγνάδη» ο νομικός παραστάτης του θύματος έχει επιλέξει έναν δρόμο που εκφεύγει κατά τη γνώμη μου των ορίων του καθήκοντος υπεράσπισης, της δικηγορικής δεοντολογίας αλλά και των νόμων μας. Είναι ένας δρόμος που δεν απέφυγε να τραβήξει ούτε στην υπόθεση «Γρηγορόπουλου», όπου ακολούθησε την ίδια τακτική. Δηλαδή της «δολοφονίας χαρακτήρων» και της επίρριψης ευθυνών στα θύματα σε μια απελπισμένη προσπάθεια να στραφεί η προσοχή μακριά από την ουσία αυτή της υπόθεσης. Έχει επιλέξει να εκφέρει ακραία ομοφοβικά, σεξιστικά και οπισθοδρομικά επιχειρήματα που απευθύνονται σε βαθιά συντηρητικά στερεότυπα μιας Ελλάδας, που καλό θα ήταν να αφήσουμε πίσω μας και μακριά μας. Κατά τη διάρκεια της προσπάθειας αυτής θίγεται βάναυσα η αλήθεια, η τιμή και η υπόληψη προσώπων, ενώ διαδίδονται σε τηλεοπτικές εκπομπές, δελτία ειδήσεων, εφημερίδες, στο διαδίκτυο συκοφαντικά ή/και δυσφημιστικά γεγονότα για τα ίδια, την προσωπική τους ζωή και αυτή των οικείων τους.
Ως προς αυτό και επειδή ο συγκεκριμένος δικηγόρος είναι γνωστός για τις μεθόδους που μετέρχεται και τον έχει ήδη κρίνει η κοινωνία θα ήθελα να κάνω ένα τελευταίο σχόλιο για τον κύριο Λιγνάδη. Αντιλαμβάνομαι, ότι όντας ακόμα ύποπτος και μέχρι να κριθεί ένοχος από την δικαιοσύνη, είναι βέβαιο ότι λίγοι βρίσκονται αυτή τη στιγμή κοντά του και θέλουν να τον βοηθήσουν. Είτε δικηγόροι, είτε φίλοι του. Αντιλαμβάνομαι την μοναξιά της προσπάθειάς του να αποδείξει την αθωότητά του. Όμως, η επιλογή του δικηγόρου του είναι ακόμα ελεύθερη, όπως και των μεθόδων υπεράσπισης που θα ακολουθήσει. Κατά τούτο, δεν περιποιεί τιμή στον κύριο Λιγνάδη η συγκεκριμένη επιλογή και κατά συνέπεια η επανάληψη στον δημόσιο βίο αυτής της ζοφερής και δυσώδους ατμόσφαιράς, που έχει συνηθίσει να δημιουργεί ο συγκεκριμένος παραστάτης, μέσα από την χυδαία εκτροπή του από την δικηγορική δεοντολογία και τους νόμους. Για ακόμα μια φορά » λέει ο κ. Μάρκου.
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr
