Η ψηφιακή πραγματικότητα στις μέρες του COVID-19

Πρωτοφανής για τα ελληνικά δεδομένα είναι η μαζική αξιοποίηση ψηφιακών. Ήταν μια λύση έκτακτης ανάγκης ή θα πρέπει να τη διατηρήσουμε σε κάποιο βαθμό και στο μέλλον;

Ακαριαία ήταν η αντίδραση σε πολλές δημόσιες και δημοτικές υπηρεσίες με δελτία τύπου, ανακοινώνοντας τους τρόπους επικοινωνίας προς διευκόλυνση για την εξυπηρέτηση των πολιτών. Εμφανίστηκαν τηλέφωνα και λογαριασμοί ηλεκτρονικού ταχυδρομείου λες και βρίσκονταν κλεισμένα σε ντουλάπια για χρήση μόνο σε περίπτωση που θα «ηχούσαν σειρήνες». Θα φανταζόταν κανείς, ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της χώρας μας, η γραφειοκρατία, θα ξεπερνιόταν ταχύτατα μέσα σε από μια καταστροφική συγκυρία;

Όλο το προηγούμενο διάστημα αυτές οι φόρμουλες ηλεκτρονικής διεκπεραίωσης είχαν δημιουργηθεί και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν ήταν καν γνωστές. Για να έβρισκες ένα τηλέφωνο μιας υπηρεσίας, το site του εκάστοτε οργανισμού σε παρέπεμπε σε ένα μακροσκελή κατάλογο που αν δεν πραγματοποιήσεις  γρήγορη εύρεση έψαχνες για αρκετή ώρα.

Η πληροφορία ήταν γνωστή αλλά παρόλα αυτά ο κάθε πολίτης ήταν άτολμος, διότι του φανταζόταν κυκεώνας λόγω αμφιβολιών, αφού σκεφτόταν, ότι ίσως να μην τα καταφέρει. Και η πρώτη αμφιβολία: «Μήπως να πάω αυτοπροσώπως;». Ή έστω και όταν στέλναμε ένα φαξ δεν είχαμε ανησυχία αν θα φτάσει σωστά;

Ο άμεσος ψηφιακός μετασχηματισμός που εξελίχθηκε, θα επιφέρει μεταβλητές συνθήκες που ομολογουμένως τόσο οι υπάλληλοι, όσο και το κοινό οφείλουν να έχουν ως μελλοντικό εφόδιο. Εδώ όμως η πολιτεία οφείλει να έχει ενεργό εμπλοκή μετά την καταιγίδα. Να δημιουργήσει προγράμματα επιμόρφωσης χρήσης ψηφιακών μέσων για όλους τους πολίτες με έμφαση στους δημόσιους υπαλλήλους.

Αστείο θα μας ακουγόταν, ότι για να πάμε στην Εφορία, θα πρέπει να κλείσουμε ραντεβού. Έγινε και αυτό…

Κάποιες από τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση: το γνήσιο υπογραφής, η ηλεκτρονική κατάθεση εγγράφων (όπως έγινε και στην προκήρυξη για  το επικουρικό προσωπικό στον τομέα της Υγείας), η βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας, οι αυτόματες ανανεώσεις δελτίων ανεργίας, η εξ αποστάσεως εργασία όπου μπορεί να επιτευχθεί και ψηφιακές διαλέξεις για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης για να μην χαθεί η σχολική και ακαδημαϊκή χρονιά. Η δυναμική του ηλεκτρονικού ιστού ξεδιπλώθηκε… το ζήτημα είναι μπορούν όλοι, να ακολουθήσουν την νέα συνθήκη;

Οι δήμοι από την άλλη μεριά έριξαν το βάρος αφενός στην στήριξη των ευάλωτων ομάδων και αφετέρου την ευέλικτη εξυπηρέτηση των πολιτών. Προσπάθησαν να αποτρέψουν τους πολίτες να μεταβαίνουν στις υπηρεσίες προχώρησαν ακόμα και σε αναστολή λειτουργίας υπηρεσιών.

Ακόμα από τη διαδικτυακή αγορά «χάθηκαν» οι κάμερες για υπολογιστές, αφού τα εμπορικά καταστήματα είναι κλειστά. Οι τηλεδιασκέψεις έχουν γίνει το μόνο μέσο επικοινωνίας για ψυχαγωγία, συμβούλια, οργάνωση επιχειρήσεων ακόμα και για ηλεκτρονική διδασκαλία σε σχολεία, φροντιστήρια και πανεπιστήμια.

Πράγματα που πριν φάνταζαν δύσκολα ίσως τελικά να ήταν πολύ εύκολα! Η συγκυρία του κορονόιου θα αφήσει πολλά κατάλοιπα και θα επηρεάσει αναμφισβήτητα τις επόμενες γενιές σε πολλά επίπεδα…

Ο Δημήτρης Παπαδόπουλος είναι Μουσειολόγος και Μέλος Συντονιστικής Επιτροπής της «'ΩΡΑ Πατρών»