Ελληνική αστυνομία - Ο εύκολος στόχος

Τον τελευταίο καιρό, εν μέσω πρωτοφανούς κοινωνικοπολιτικής κρίσης της οποίας ο μέσος πολίτης αντιλαμβάνεται μόνο το οικονομικό σκέλος, γινόμαστε μάρτυρες μιας πρωτοφανούς επίθεσης εναντίον της Ελληνικής Αστυνομίας, όχι μόνο ως οργανισμού αλλά ως Θεσμού.

Το παράδοξο είναι πως σε αυτό το κύμα επιθέσεων πρωτοστατούν όχι περιθωριακές φράξιες και γραφικοί συμπολίτες μας αλλά πολιτικά πρόσωπα που εκπροσωπούν ύψιστους θεσμούς της Νομοθετικής εξουσίας.

Η διάκριση των εξουσιών ήταν πάντα η πεμπτουσία της αστικής δημοκρατίας μας. Ποτέ άλλοτε δε παρατηρήθηκε μια εξουσία να στρέφεται εναντίον της άλλης σε έναν πρωτόγνωρο «αντάρτικο» που δεν έχει συγκεκριμένο νόημα και σκοπό.

Ήταν γνωστό πριν τις εκλογές πως το σημερινό κυβερνών κόμμα δεν τρέφει τα καλύτερα αισθήματα για τα Σώματα Ασφαλείας. Θυμίζω τις γραφικές και συνάμα τραγελαφικές προεκλογικές εξαγγελίες για «αφοπλισμό» της Αστυνομίας, κατάργηση των ΜΑΤ κλπ. Η μετεκλογική επίθεση αποτελεί συνέχεια της προεκλογικής απαξίωσης.

Είναι σαφές πως το κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ συμπεριφέρεται με έκδηλη αμηχανία απέναντι στην Αστυνομία. Γνωρίζει ότι τα ερείσματα που διαθέτει στο Σώμα είναι από ελάχιστα ως ανύπαρκτα. Γι αυτό και υποσυνείδητα (αδυνατώ να πιστέψω ότι το κάνει συνειδητά) την πολεμά και την απαξιώνει.

Η κατάσταση θυμίζει λίγο το 1981 όταν το νεοεκλεγέν κόμμα του ΠΑΣΟΚ αντιμετώπιζε παρόμοια θέματα με τα τότε σώματα της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας Πόλεων.

Εκεί όμως έπαιξε ρόλο η ευφυΐα και το πολιτικό ένστικτο του Ανδρέα Παπανδρέου που χειρίστηκε το θέμα αμιγώς πολιτικά και με θεσμικό τρόπο δεν επέτρεψε να δηλητηριαστεί η σχέση των Σωμάτων ασφαλείας με την νεοεκλεγείσα κυβέρνηση.

Προχώρησε το 1984 στην ενοποίηση των Σωμάτων Ασφαλείας και δημιούργησε αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως ΕΛ.ΑΣ.

Δεν θα ασχοληθούμε με το αν η κίνηση της ενοποίησης ήταν η ενδεδειγμένη ή όχι. Αυτό που τονίζεται είναι η ευφυής πολιτική διαχείριση του θέματος που δεν επέτρεψε να δημιουργηθούν παθογένειες. Η σημερινή κυβέρνηση δε φαίνεται να διαθέτει παρόμοια αντανακλαστικά…

Προκαλεί έκπληξη ότι το κυβερνών κόμμα εξακολουθεί (και) στο τομέα της Δημόσιας Τάξης να συμπεριφέρεται ως αντιπολίτευση. Δε φαίνεται να έχει αντιληφθεί ότι πλέον είναι κόμμα θεσμικό και όχι διαμαρτυρίας και πως έχει χρέος να προΐσταται της Αστυνομίας με αίσθημα ευθύνης και ρεαλισμό.

Έχω ξαναγράψει ότι στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, η έννοια της ασφάλειας είναι θεμέλια λίθος της δημοκρατίας. Η ελεύθερη διακίνηση ιδεών, οι επενδύσεις που τόσο χρειάζεται η χώρα, η επιχειρηματικότητα, η ανάπτυξη της παιδείας προϋποθέτουν μια χώρα ασφαλή, στην οποία η αστυνομία που κατέχει το μονοπώλιο της βίας διασφαλίζει την ομαλότητα που απαιτείται.

H ΕΛ.ΑΣ , ως σύγχρονος Άτλαντας, κουβαλά ένα αμαρτωλό παρελθόν, από το οποίο έχει αποκοπεί εδώ και χρόνια. Συνεχίζει να σηκώνει τον Σταυρό του Μαρτυρίου για αμαρτήματα μιας άλλης εποχής και μιας άλλης γενιάς.

Είναι άδικο και αντιπαραγωγικό να χρεώνουμε στον σύγχρονο Έλληνα αστυνομικό το σκοτεινό παρελθόν των υπηρεσιακών του «προγόνων». Είναι αυτοκαταστροφικό να θεωρούμε ότι ο σημερινός Αστυνομικός, που έχει εισέλθει στο Σώμα αξιοκρατικά, είναι μορφωμένος και αποτελεί το παιδί της διπλανής πόρτας έχει οτιδήποτε κοινό με την Αστυνομία της Χούντας.

Η σύγχρονη αστυνομία στις δυτικού τύπου αστικές δημοκρατίες και σίγουρα και στην Ελλάδα ( η οποία ακόμα ανήκει στη Δύση, όσο και αν δεν αρέσει σε κάποιους…) κάνει πράξη το όραμα του ιδρυτή της Μητροπολιτικής Αστυνομίας του Λονδίνου, Sir Robert Peel.

Αστυνομεύει με την κοινωνική συναίνεση (policing by consent).

Αυτή ήταν άλλωστε και η πρόθεση όσων δημιούργησαν την Ελληνική Αστυνομία , με βάση την τότε εισηγητική έκθεση για την ενοποίηση στην βουλή των Ελλήνων. Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει, σκοπός ήταν η αλλαγή στη σχέση Κράτους –Κοινωνίας η οποία περνούσε μέσω του μετασχηματισμού των θεσμών, με κυριότερο αυτόν που είναι πιο κοντά στους πολίτες, την Αστυνομία.

Ας θυμηθούν οι κυβερνώντες πως τη ΕΛ.ΑΣ την δημιούργησε μια άλλη αριστερή κυβέρνηση χωρίς κόμπλεξ αλλά με σεβασμό στα Σώματα Ασφαλείας και ας αντιμετωπίσει την Αστυνομία με τον σεβασμό που επιβάλλει η κοινωνική της αποστολή.

*Ο Κωνσταντίνος Δούβλης είναι διδάκτορας Κοινωνιολογίας / Εγκληματολογίας (University of Essex, UK), ειδικευμένος σε θέματα Αστυνόμευσης, Ασφάλειας & αντεγκληματικής πολιτικής στις ΗΠΑ (Loyola University of Chicago)