Ο έμπειρος δύτης καταθέτει τους προβληματισμούς του και τις προτάσεις του για τη δημιουργία θαλάσσιου πάρκου στην περιοχή
Τα τελευταία χρόνια όλοι οι αυτοδύτες της περιοχής γίνονται μάρτυρες της εξαφάνισης (κυριολεκτικά!) των ψαριών από τους βυθούς του Πατραϊκού και του Κορινθιακού.
Αυτό επισημαίνει ο έμπειρος δύτης Γιώργος Καρέλας και τονίζει πως "σε συγκεκριμένες περιοχές που προφανώς αλιεύονται συστηματικά παρατηρείται μείωση των πληθυσμών των ψαριών μέχρι την τελική τους εξαφάνιση, το ένα είδος μετά το άλλο".
"Πρώτα εξαφανίστηκαν οι σηκιοί που αφθονούσαν στις τρύπες του βραχώδους Κορινθιακού . Τελευταία σπανίζουν και οι ροφοί που, για κάποιο δικό τους λόγο που έχει να κάνει ή με την αναζήτηση της τροφής τους ή την αναπαραγωγή ή τη θερμοκρασία του νερού, συναντούνται σε ικανοποιητικούς αριθμούς μόνο κάθε Αύγουστο….Οι πίνες, -προστατευόμενο είδος τα τελευταία χρόνια- προσβλήθηκαν ομαδικά από κάποια ασθένεια και πέθαναν μαζικά, οι πληθυσμοί των αχινών μειώνονται συνεχώς…." σημειώνει ο κ. Καρελάς
Οι κύριες αιτίες για την άσχημη αυτή κατάσταση είναι γνωστές. Η ρύπανση και η υπεραλίευση.
"Είμαι σίγουρος πως τα περιθώρια για τη σωτηρία του Πατραϊκού και του Κορινθιακού κόλπου έχουν στενέψει πάρα πολύ. Δεν είναι τυχαίο πως γίνονται όλο και περισσότερες προσπάθειες για τη σωτηρία τους" δηλώνει ο κύριος Καρελάς και διευκρινίζει πως τα κυριότερα προβλήματα για τους δυο κόλπους επικεντρώνονται στα εξής:
♦ Ρύπανση
Στον Κορινθιακό
• Εκατοντάδες χιλιάδες τόνοι κόκκινης λάσπης με βαρέα μέταλλα χύνονται κάθε χρόνο από το Αλουμίνιο της Ελλάδος στη θάλασσα της Αντίκυρας
• Ανεξέλεγκτη ρύπανση από αστικά και βιομηχανικά λύματα, τη Σωληνουργεία Κορίνθου και το παράνομο λιμάνι στη Θίσβη
• Η Βοιωτία μετατρέπεται σε απέραντο ενεργειακό και βιομηχανικό κέντρο
• Μεγάλες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο και λιθάνθρακα σε Θίσβη-Αντίκυρα
• Τεράστιες λιμενικές εγκαταστάσεις, έχουν δημιουργηθεί ενώ δεκάδες πλοία φορτηγά και επιβατικά κάθε μέρα διαπλέουν στον Κορινθιακό.
• Νέες ρυπογόνες βαριές βιομηχανίες ιδρύονται
(σημαντικά προβλήματα, όπως τα παραθέτει η κίνηση «Ενεργοί πολίτες για τη σωτηρία του Κορινθιακού»)
Σίγουρα αν δεν λυθούν κάποια προβλήματα που δημιουργεί η ρύπανση δεν θα μπορούν να δημιουργηθούν θαλάσσια πάρκα, ακόμα και αν απαγορευτεί η αλιεία σε μεγάλο μέρος του Κορινθιακού κόλπου, σύμφωνα με μεγαλόπνοο, αλλά δύσκολο να πραγματοποιηθεί, project της Greenpeace.
Στον Πατραϊκό κόλπο η κυκλοφορία των επιβατικών πλοίων από και προς; το λιμάνι της Πάτρας συντελεί στη μόλυνση της θάλασσας.
Η Πάτρα αποτελεί την κύρια πύλη εισόδου εξόδου με την Ιταλία.
Πολλές πρωτοβουλίες για τη σωτηρία του Πατραϊκού και του Κορινθιακού κόλπου έγιναν στο πρόσφατο παρελθόν.
Η εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης Αχαΐας (ΕΤΑΑ) είχε προβάλλει τη σωτηρία και την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής με έκδοση λευκώματος και πλήθος ενεργειών, το Γεωλογικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών και το Ινστιτούτο Καινοτομίας και βιώσιμης ανάπτυξης “Αείπλους” κινήθηκαν στην ίδια κατεύθυνση με έμφαση και στην προστασία και την τουριστική αξιοποίηση των ναυαγίων της περιοχής.
Στα ίδια πλαίσια κινήθηκε και η συνεργασία της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Αχαΐας με το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών για την προστασία του θαλασσίου οικοσυστήματος του Πατραϊκού και του Κορινθιακού κόλπου με αποκορύφωμα το 9ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Ωκεανογραφίας και Αλιείας που πραγματοποιήθηκε στην Πάτρα από τις 13-16 Μαΐου του 2009.
Επίσης, η πρωτοβουλία της Greenpeace με το σύνθημα “Κορινθιακός, καταφύγιο ζωής” και η σημαντική πρωτοβουλία “Κυανή κοινωνία” για τη διάσωση των δελφινιών του Πατραϊκού και Κορινθιακού έχουν παρόμοιους στόχους και ελπίζω να έχουν αποτέλεσμα αν και αυτό που έχω εισπράξειείναι ότι δεν υπήρξε η παραμικρή ανταπόκριση από την πλευρά του κράτους..
Αξίζει να υποστηρίζονται τέτοιες ενέργειες…όπως και μια κίνηση από οικολογικές οργανώσεις της Αχαΐας, Αιτωλοακαρνανίας, Βοιωτίας, Φωκίδας και Κορινθίας που συσπειρώνονται κάτω από το σύνθημα «Οι ενεργοί πολίτες συντονίζουν τη δράση τους για τη σωτηρία του Κορινθιακού»
♦ Προστατευόμενα είδη
Η προστασία κάποιων ειδών που σπανίζουν ή απειλούνται με εξαφάνιση πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν στη δημιουργία θαλάσσιων ή καταδυτικών πάρκων και οι περιοχές όπου ανήκουν πρέπει να προστατευτούν είτε γίνουν πάρκο είτε όχι.
Ένα τέτοιο είδος είναι οι γοργόνιες του είδους Paramuricea clavata που είναι ζώα που απαντώνται στον Κορινθιακό, μόνο στην περιοχή της Μυλοκοπής και στην περιοχή Παναγοπούλας και Λαμπίρι Αχαΐας. Στην Παναγοπούλα υπάρχουν επίσης σε δύο σημεία σπάνια σκληρά κοράλλια του είδους dendrophyllia ramea τα οποία βάσει του μεγέθους τους είναι μεγαλύτερα των 100 ετών.
φωτογραφίες από τον βυθό στην Παναγοπούλα
♦ Ναυάγια
Τα ναυάγια είναι ύφαλοι ζωής, καταφύγια για πολλά ψάρια που προσπαθούν να γλιτώσουν από τις τράτες και τα δίχτυα. Ακόμα και εδώ, όμως, τα περιμένουν επιτήδειοι με δυναμίτες. Θα ήταν πολύ καλό όλα τα ναυάγια να επιτηρούνται από τα ραντάρ των λιμενικών αρχών, αφού οι τελευταίες λάβουν σαφείς εντολές και να προστατεύονται όχι μόνο ως τελευταία καταφύγια ζωής αλλά και σαν μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Οι τουριστικές βυθίσεις πλοίων είναι μια άλλη λύση για τη δημιουργία τεχνητών υφάλων παράλληλα με την τουριστική τους αξιοποίηση
♦ Υπεραλίευση
Το μεγαλύτερο πρόβλημα όσον αφορά την υπεραλίευση των περιοχών αυτών, δύο κλειστών κόλπων με ύδατα που δεν ανανεώνονται συχνά, είναι σαφώς η αλιεία με γρίπο, κατά πρώτο λόγο οι τράτες που με τις βαριές μεταλλικές πόρτες τους σαρώνουν το βυθό, καταστρέφουν ό,τι βρουν μπροστά τους –ακόμα και το γόνο–, και κατά δεύτερο λόγο τα γρι-γρι. Οι τράτες συχνά πετούν πάλι στη θάλασσα θαλάσσιους οργανισμούς που δεν είναι εμπορεύσιμοι που φτάνουν ακόμα και το 70% του συνολικού αλιεύματος.
"Οι προσταγές της Κοινότητας για αλιεία με τέτοιου είδους μεθόδους σε απόσταση μεγαλύτερη από 3 μίλια από την ακτή σίγουρα δεν εφαρμόζεται, τουλάχιστον στις ακτές της Πελοποννήσου που βρέχονται από τους 2 κόλπους, και σε αυτό γινόμαστε μάρτυρες οι κάτοικοι της περιοχής καθημερινά… Τα αλιευτικά αποθέματα της χώρας μας δεν είναι γνωστά, καθώς η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις ελάχιστες χώρες της Ευρώπης που δεν μπορεί να δώσει αξιόπιστα και έγκυρα στοιχεία… Πάντως στοιχεία για την αλιευτική μας παραγωγή από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίμων που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό National Geographic (Απρίλιος 2007), δείχνουν σταθερή και σημαντική μείωση από 151.650 τόνους το 1988 σε 123.661 τόνους το 1994 και 119.000 το 2004, παρά τον εκσυγχρονισμό του αλιευτικού μας στόλου." τονίζει ο κύριος Καρέλας.
Τι θα μπορούσε να γίνει στην περίπτωση του Πατραϊκού-Κορινθιακού
Σίγουρα δεν έχουν γίνει μελέτες για να ξέρουμε με αρκετή ακρίβεια τι μπορούμε να περιμένουμε από τη δημιουργία πάρκων στη χώρα μας, είναι βέβαιο πάντως ότι θα βοηθήσουν στην ανασύσταση της ζωής στους βυθούς μας.
"Έχω γίνει μάρτυρας της προσπάθειας καταδυτικού κέντρου στην Κεφαλονιά, όπου η επίβλεψη μιας μικρής περιοχής, ο σεβασμός της προσπάθειας από τους ντόπιους ψαράδες και το ελεγχόμενο τάϊσμα των ψαριών της περιοχής απέδωσαν καρπούς. Πολυπληθή κοπάδια από σάλπες, σαργούς και κεφαλόπουλα μετακινούνται ήρεμα στα ρηχά, ενώ βαθύτερα συνάντησα δεκάδες στήρες, αλλά και ροφούς και λούτσους και πολλά άλλα ψάρια. Αυτός είναι ο πραγματικός βυθός της Ελλάδας, αυτός που θα συναντήσουμε πλέον μόνο σε απομονωμένες ξέρες, ενώ το βένθος στην υπόλοιπη ακτογραμμή των χιλιάδων χιλιομέτρων έχει καεί από την υπεραλίευση και το δυναμίτη. Δεν υιοθετώ την τακτική ταΐσματος ψαριών απλά η μέθοδος αυτή σε ένα βυθό που προστατευόταν στοιχειωδώς έδειξε ότι η αναγέννηση κάποιων περιοχών μπορεί να πραγματοποιηθεί και οι πληθυσμοί των ψαριών να αυξηθούν. Από την άλλη αφού ιδιώτες δεν μπορούν να αστυνομεύσουν θαλάσσιες περιοχές το φυσικό επακόλουθο είναι να σπεύσουν όλοι οι παράνομοι δυναμιτιστές και ψαρομπούκαλοι με την πρώτη ευκαιρία να εκμεταλευτούν την δημιουργηθείσα κατάσταση….
Ο βυθός στη Μάλτα –μια πολύ πυκνοκατοικημένη χώρα στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος με την Ελλάδα– είναι σαφέστατα πολύ πιο πλούσιος σε ζωή και αυτό έχει να κάνει με την παιδεία και τη νοοτροπία του Μαλτέζου ψαρά που επενδύει στην «υγεία» του βυθού της περιοχής του σε αντίθεση με τον μέσο Έλληνα επαγγελματία ή ερασιτέχνη ψαρά (οι μισοί Έλληνες είναι ερασιτέχνες «ψαράδες», κυρίως το καλοκαίρι) που διακατέχεται από μανία εξόντωσης για οτιδήποτε κολυμπάει (αλλά και ό,τι θαλασσινό τρώγεται, βλέπε πίνες, φούσκες, όστρακα κ.λπ. κ.λπ.).
Αν δεν μπορούμε να αλλάξουμε νοοτροπία, ας ελπίζουμε τουλάχιστον στα θαλάσσια πάρκα… Τουλάχιστον αυτά, μικρά ή μεγάλα, είναι η τελευταία μας ελπίδα.
Θα πρέπει οι διοικούντες να επιλέξουν σωστά από ποιους θα δημιουργηθούν και πώς θα τα διαχειριστούν. Παράλληλα –και πάνω απ’ όλα– να βρεθεί λύση για τη ρύπανση και την υπεραλίευση…" αναφέρει ο δύτης.
Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας στην ετήσια έκθεση ανταγωνιστικότητας και διαρθρωτικής προσαρμογής στον τομέα του Τουρισμού για το έτος 2020 που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο τον Δεκέμβριο του 2021 (1) αναφέρει το σχεδιασμό και την θεσμοθέτηση του πρώτου καταδυτικού πάρκου στην Δυτική Ελλάδα.
"Φυσιολογικά χρειάζεται να προηγηθεί η δημιουργία ενός θαλάσσιου πάρκου . Και φυσικά να γίνει γρήγορα η μετάβαση από τον σχεδιασμό στην υλοποίηση. Συμπέρασμα…Δεν αξίζει ούτε έχει νόημα να προσπαθούμε να διασώσουμε μονάχα την ιστορία, θα πρέπει να διασώσουμε και τον μοναδικό αυτόν τόπο για να μπορέσουν οι μελλοντικές γενιές να δουν πίσω από τις Βαράσοβες κάτι από αυτά που αγάπησαν , πάλεψαν, ονειρεύτηκαν και ύμνησαν όσοι έζησαν στον τόπο , αυτόχθονες ή ετερόχθονες, Έλληνες ή ξένοι, Χριστιανοί ή μουσουλμάνοι ….πρόγονοί μας…" καταλήγει ο κύριος Καρέλας.
*Ο Γιώργος Καρέλας καταδύεται από το 1994 και έχει καταδυθεί μέχρι σήμερα σε πολλές χώρες του κόσμου όπως στην Αυστραλία, το Belize, την Ρωσία, την Μάλτα και την Κύπρο. Έχει ασχοληθεί συστηματικά με την έρευνα των σύγχρονων ναυαγίων και ήταν ο πρώτος που ερεύνησε, και ταυτοποίησε τα ιστορικά ναυάγια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στον Πατραϊκό Κόλπο. Για τα ιστορικά αυτά ναυάγια δημιούργησε και διατηρεί ένα σημαντικότατο αρχείο. Διαθέτει επίσης αξιόλογο αρχείο για τα περισσότερα ναυαγισμένα πλοία των νεότερων ετών στον Ελλαδικό χώρο.
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr
