Back to Top
#TAGS ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ Νάσος Νασόπουλος Αιγιάλεια Βασιλιάς Κάρολος της Αγγλίας Γιώργος Λάνθιμος Ρούλα Πισπιρίγκου Ομόφυλα Ζευγάρια
Αγγελίες
Μην ψάχνεις, βρες στο
THE BEST

SPOTLIGHT

/

Τα στοιχειά των Πατρών- Μύθοι και δοξασίες από όσα η λαϊκή φαντασία περιγράφει για την πόλη!

Τα στοιχειά των Πατρών- Μύθοι και δοξασί...
Παπαδάκου Γωγώ
[email protected]

Το παρελθόν της Πάτρας

Η λαϊκή φαντασία γράφει συνήθως τα πιο μεγάλα... έπη. Είναι ο τρόπος της να προσεγγίσει τα ακατανόητα, να ξορκίσει τους φόβους και να εξηγήσει αυτά που δεν μπορεί να πλησιάσει η λογική. Συνήθως τα στοιχειά παίρνουν θέση εκεί που απουσιάζει η γνώση.

Σε κάθε περίπτωση πάντως αποτελούν μέρος μιας παράδοσης που έχει τη δική της μαγεία και τη δική της ξεχωριστή...μυθολογία, δείγμα ότι η φαντασία του ανθρώπου πάντα θα συμπληρώνει αυτά που, ακόμη, δεν έχει εξηγήσει ο νους του.

Πάμε λοιπόν να δούμε τα περίφημα στοιχειά της Πάτρας, που είτε έχουν την μορφή αγάλματος, είτε τη μορφή σκύλου, είτε την μορφή...τέντας. Διότι το είδαμε και αυτό, ψάχνοντας στο παρελθόν της Πάτρας με τη βοήθεια του Νίκου Πολίτη.

 

 

Η Πατρινέλα!

Και φυσικά η αρχή γίνεται με την περίφημη Πατρινέλα, την εντοιχισμένη σε ένα κοίλωμα στο κάστρο της Πάτρας.

Η Πατρινέλα είναι δύο αγάλματα αλλόκοτα συναρμολογημένα μεταξύ τους: ο κορμός ενός Ρωμαίου άνδρα, με το κεφάλι ενός άλλου γενειοφόρου. Σύμφωνα με τον μύθο, ήταν μια όμορφη κοπέλα που έγινε στοιχειό, αφού την φυλάκισαν στο κάστρο της Πάτρας οι Οθωμανοί. Εκεί, στο κάστρο, πέθανε αλυσοδεμένη και στη συνέχεια μεταμορφώθηκε σε άνδρα μαρμαρωμένο στο κοίλωμά του.

Το άγαλμα, βρίσκεται ακόμα και σήμερα στο νότιο τείχος του κάστρου αλλά δεν είναι πλέον ορατό όπως παλαιότερα, λόγω δημοτικών κτιρίων που έχουν κτιστεί μπροστά του.

Οι παλιοί πίστευαν ότι όταν η Πατρινέλα περνά κοντά από κάποιον, αυτός καταλαβαίνει ένα μυστηριώδες θρόισμα που του παγώνει  το αίμα και τις αισθήσεις.  Τα βράδια βγαίνει φωνάζοντας «Μην με αρπάξεις», ενώ παλιά πολλοί πίστευαν ότι έμενε στον νοτιοανατολικό πύργο του κάστρου  και έβγαινε σχεδόν κάθε βράδυ στους δρόμους της πόλης μετά τα μεσάνυχτα σέρνοντας τις αλυσίδες της, όταν ήταν να έρθει σεισμός ή άλλη συμφορά, ή  να πεθάνει κάποιος επιφανής Πατρινός οπότε και την άκουγαν να κλαίει, ενώ θεωρείται ότι προστάτευε την πόλη από τη χολέρα κα την πανούκλα.

Η Πέτρα του κριτή!

Η Πέτρα του Κριτή είναι άλλος ένας απίθανος μύθος που γέννησε η λαϊκή φαντασία. Υπήρχε έλεγαν έξω από την πόρτα της εκκλησίας του Αη Γιαννιού (πλησίον Ελ. Βενιζέλου σήμερα). Ήταν μια πέτρα που όταν την έτριβες  έβγαζε μια έντονη μυρωδιά από  θειάφι. Σε αυτή την πέτρα  έλεγε η παράδοση ότι καθόταν  ο κριτής όταν καταδίκαζε τον Άγιο Ανδρέα να σταυρωθεί. Από τότε αυτή η πέτρα είχε μια  άσχημη μυρωδιά και κανείς δεν έπρεπε να κάθεται πάνω της ή να την πλησιάζει.

Όπως αναφέρεται στο βιβλίο: «Απ” όξω από την πόρτα της εκκλησιάς του Αϊ-Γιαννιού είναι μία πέτρα, που όταν την τρίψεις μ” άλλη πέτρα βρωμά σαν θειάφι. Αυτή είναι η πέτρα που καθόταν ο κριτής όταν καταδίκασε τον Άγιο Αντρέα να σταυρωθεί, και από τότε έχει αυτήν την άσχημη μυρουδιά.»

Το στοιχειό της Οβρυάς

Περίφημο στοιχειό με αλλόκοτη παράδοση. Σύμφωνα με τον Νίκο Πολίτη, ο λαός πίστευε ότι παλιότερα  σε μια συκιά κάποιος κάρφωσε ένα στοιχειό από άλλο μέρος και αυτό ήταν το στοιχειό της Οβρυάς.

Φανερωνότανε σαν βόδι και το ακούγανε οι άνθρωποι που μούγκριζε.

«Σε μια συκιά, φαίνεται πως κάποιος εκάρφωσε ένα στοιχειό από άλλο μέρος, και τούτο είναι το στοιχειό της Οβρυάς. Εφανερωνότανε σα βόιδι, και το ακούγανε οι ανθρώποι που εμούγκριζε, αλλά δεν εβάρηγε. Το στοιχειό αυτό εχάθη τώρα» γράφει ο Νίκος Πολίτης.

Το στοιχειό του Σαραβαλίου παρουσιαζότανε σα σκυλί και σα φωτιά. Καθότανε σε ένα μεγάλο δέντρο έξω απο το χωριό. Πολλές φορές οι άνθρωποι λέγανε ότι βλέπανε την νύχτα πάνω στο δέντρο φωτιά ή ακούγανε γάβγισμα σκυλιού  χωρίς όμως να το βλέπουν. Το στοιχειό χάθηκε επειδή έπεσε ένα αστροπελέκι πάΝω στο δέντρο και το Έκαψε. Το ξερό δέντρο μαρτυρούσε του λόγου και του θρύλου το αληθές, πολλά χρόνια μετά.

«Επαρουσιαζότανε σα σκυλί και σα φωτιά, και εκαθότανε σ’ ένα μεγάλο δέντρο απ’ όξω από το χωριό. Πολλές φορές εβλέπανε οι άνθρωποι τη νύχτα απάνου στο δέντρο φωτιά, ή ακούγανε βαύισμα σκυλιού, χωρίς να το βλέπουν. Το στοιχειό αυτό εχάθη, γιατί έπεσε προ καιρού αστροπελέκι απάνου στο δέντρο και το έκαψε, και φαίνεται ως τα σήμερα ξερό το δέντρο…»

Η Μανολιά!

Μισή ώρα μακριά  από το ποτάμι της Λεύκας λίγο πιο πάνω από την οδό των Καλαβρύτων, όπως περιγράφει ο Νίκος Πολίτης,  βρισκόταν της Μανολιάς το λαγκάδι (κοντά στη σημερινή Καλλιθέα Πατρών).  Η Μανολιά, έλεγαν οι παλιοί, ήταν μια γυναίκα με μακριά μαλλιά που καθόταν και χτενιζόταν με χρυσό χτένι  πάνω στη βρυση. Αν πήγαινε  κανείς  το καταμεσήμερο ή τα μεσάνυκτα να πάρει νερό τον χτυπούσε και πέθαινε ή τραβούσε μακριά αρρώστια.

"Ένας μια φορά θέλησε να την δει και για αυτό πήρε μαζί του έναν ζουδιάρη που την έβλεπε. Αφού ζύγωσαν κοντά του λέει ο ζουδιάρης να πάει μπροστά εκείνος γιατί αν τον έβλεπε το ζουδιάρη η λάμια θα έφευγε. Τότε  ο ζουδιάρης έβαλε το χέρι του πάνω του και αμέσως είδε μια ωραία γυναίκα πάνω στη βρύση που χτένιζε τα μαλλιά της  τα οποία ήταν μακριά και ξανθά" γράφει ο Πολίτης.

"Μια φορά επί τουρκοκρατίας ο γερο Στάθης ο Οβριάτης και ο γερό Ρίτζης ήταν δραγάτες στον τόπο. Ένα απόγευμα είδανε ένα καράβι στην ακροθαλασσιά και κίνησαν να πάνε να δούνε μην είναι κοντραμπάσο και τσιμπήσουν τίποτα.

Στο δρόμο συναντήσανε ένα ζαγάρι μέσα στο λαγκάδι της Μανολιάς και τους έκοβε τη στράτα χωρίς να τους βαδίζει. Θεωρήσανε ότι ήταν στοιχειό και δεν μιλήσανε αλλά όταν τράβηξαν  το κουμπούρι εκείνο χάθηκε. Παρακάτω όμως καθώς περνάγανε μέσα από το λαγκάδι ακούσανε ένα "παπ παπ παπ" όπως κάνει η τέντα όταν είναι τεντωμένη και τη φυσάει  ο αέρας. Και είδαν μια τέντα από πάνω τους. Έκαναν το σταυρό τους και η τέντα χάθηκε".

Το στοιχειό του Βελιζίου

Το στοιχειό του Βελιζίου (σημερινή Κρήνη) είχε μορφή βοδιού με ένα αστέρι στο μέτωπο και καθόταν κάτω από μια μελικοκιά έξω από το χωριό. Η παράδοση λέει ότι πάλευε με το στοιχειό της Οβρυάς το οποίο είχε την ίδια μορφή αλλά χωρίς αστέρι και το νίκαγε συνεχώς. Κάποτε ήρθε στο χωριό ο Γιώργος Καπετάνιος, κυνηγός στοιχειών, και το σκότωσε την ώρα που πάλευε με το στοιχειό της Οβρυάς.

Ένα άλλο στοιχείο είχε τη μορφή άσπρου αλόγου και εμφανιζόταν σε μια ελιά στα μισά του δρόμου προς Οβρυά.

Το Σανατόριο στη Ζάστοβα

Στο παλιό Σανατόριο στην Ζάστοβα  ο μύθος που συνοδεύει όλα τα ανά τη Ελλάδα Σανατόρια, έγραψε επί χρόνια το δικό του σενάριο, για φωνές εγκλωβισμένων ψυχών,  για τελετουργίες σατανιστών, για σκιές που κινούνται το βράδυ στους τοίχους. Οι παλιότεροι κάνουν λόγο για πνεύματα  άρρωστων που υπέφεραν και δεν κατάφεραν να βρουν τη γαλήνη.

Στο παλιό Σανατόριο στην Ζάστοβα στην Πάτρα ο χρόνος έχει αφήσει τα σημάδια του…
Οι τοίχοι στο εσωτερικό του «μαρτυρούν» τις φήμες για τελετουργίες σατανιστών. Ονόματα δίπλα από πεντάλφα, χαραγμένα σύμβολα και ήχοι που τους ακούς στο απόλυτο σκοτάδι.
Οι παλιότεροι κάνουν λόγο για φαντάσματα, πνεύματα ανήσυχα άρρωστων που υπέφεραν και δεν κατάφεραν να βρουν τη γαλήνη. Αν περπατήσετε μέσα στα ερείπια του παλιού σανατορίου θα νιώσετε την παγωμένη ατμόσφαιρα.

Ο μύθος του Δρεπάνου

Γράφει ο Νίκος Πολίτης για τις μαρτυρίες των παλιών: "Εκεί που είναι τώρα το Δρέπανο, ήταν αραγμένο μία φορά ένα καράβι. Επήγε μια γριούλα, η Παναγιά, στον καραβοκύρη και του εζήτησε να την περάσει εις την αντίπερα στεριά, στην Ρούμελη. Εκείνος όμως δεν την εγνώρισε και δεν εδέχτηκε. Τότε η Παναγιά πήρε στην ποδιά της άμμο και χαλίκια, τα έριχνε στη θάλασσα και έφτιανε δρόμο.

Και θα έφτανε ως την αντίπερα ακρογιαλιά, αν δεν έτρεχε ο καραβοκύρης που είδε το θάμα κι ετρόμαξε, να την παρακαλέσει με δάκρυα και μετάνοιες, να έμπει στο καράβι του να την περάσει.

Τις πέτρες που έμειναν στην ποδιά της, πριν ανέβει στο καράβι τις πέταξε όλες μαζί στη θάλασσα. Στο σημείο εκείνο σχηματίστηκε ένα αλώνι με διάμετρο περίπου είκοσι μέτρων. Ο δρόμος, πλάτους περίπου 5 μέτρων εκτείνεται σε 200 μέτρα μέσα στη θάλασσα και σχηματίζει ένα δράπανο με κλίση προς το Ρίον.

Αυτή η ξέρα που έχει σχηματιστεί είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος της ορατή όταν η θάλασσα είναι κατεβασμένη και μπορεί κανείς να την περπατήσει με καλό καιρό μέχρι το τέλος της. Έτσι πήρε  το όνομά του το χωριό Δρέπανο.

Το ...συμπεθεριό της Καλλιθέας

 

"Ένα συμπεθεριό περνούσε μια φορά πέρα από τον Γαϊδουρόκαμπο (Καλλιθέα), μισή ώρα μακριά από τη Πάτρα.

Εκεί που στρίβει ο δρόμος εις το βάθος της ρεματιάς, ο κουμπάρος εβίασε τη νύφη. Οργίσθη ο Θεός και τους ελίθωσε όλους, και τον κουμπάρο και την κουμπάρα, και το συμπεθεριό και τους γύφτους ακόμη που έπαιζαν τα όργανα.

Από τότε τη θέση εκείνη τη λένε Κουμπάρες και φαίνονται λιθωμένοι ο κουμπάρος με τη νύφη, και σ’ άλλο μέρος όλο το συμπεθεριό και παραπέρα ο γύφτος με το ταβούλι του".

Τα δυο αδέλφια στη Νερομάνα

Η Νερομάνα (Κρήνη) με τα δύο αδέρφια… Κάποτε χάθηκε ένας νεαρός και έκτοτε τον ψάχνει ο αδερφός του (ακόμα και μεταθάνατον) φωνάζοντας τις νύχτες το όνομά του.

Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr

Spotlight