Δημοκρατία

Η δημοκρατία είναι το ύψιστο των πολιτευμάτων. Βασίζεται στη λαϊκή κυριαρχία, αφού οι πολίτες καθορίζουν το παρόν και το μέλλον τους μέσα απο τις επιλογές τους. Δημοκρατία σημαίνει αναβάθμιση πολιτισμού, μια πορεία εσωτερικής διεργασίας κατα την οποία ο άνθρωπος αφήνει πίσω του πρωτόγονους κοινωνικούς σχηματισμούς και διαμορφώνει ένα συντεταγμένο, πολιτικά, σύνολο.

Κι εδώ βρίσκεται η δύναμή της, στη συμμετοχή των πολλών. Κατα συνέπεια, δεν εκφράζει τη βούληση του ενός, ή των λίγων αλλά του συνόλου. Γι' αυτό, κάθε άποψη είναι σεβαστή και κάθε πολίτης είναι υπολογίσμος.

Όσο σπουδαίο πολίτευμα όμως είναι η δημοκρατία, άλλο τοσο δύσκολη αποδεικνύεται η εφαρμογή της. Έτσι, ενώ στις μέρες μας πολλοί άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη απολαμβάνουν τα αγαθά της δημοκρατικής διακυβέρνησης, οι δημοκρατικές αξίες συχνά παραβιάζονται στο επίπεδο της καθημερινής ζωής.

Οι αντιδημοκρατικές συμπεριφορές εκδηλώνονται σε όλους τους χώρους του κοινωνικού βίου (πολιτική, εργασία, παιδεία) και αφορούν όλους τους ανθρώπους. Καταρχήν , η αδιαλλαξία και η εμπάθεια απέναντι σε πολίτες που εκφράζουν διαφορετικές απόψεις παραβιάζουν τις άρχες της ανεκτικότητας απέναντι στις ιδέες και τον σεβασμό της διαφορετικότητας οι οποίες αποτελούν τον πυρήνα της Δημοκρατίας.

Επίσης σημαντική εκδήλωση αντιδημοκρατικού φαινομένου αποτελεί η αποστασιοποίηση των πολιτών από τα κοινά.Το ενδιαφέρον για τις δημόσιες υποθέσεις εξαντλείται κάθε τέσσερα χρόνια με την κατάθεση της ψήφου. Η απαξίωση της πολιτικής δράσης με αποτέλεσμα να πλήττεται ο πυρήνας της Δημοκρατίας, δηλαδή η αρχή της συμμετοχής στα κοινά. Στο σημείο αυτό η φράση του Περικλή στον “Επιτάφιο”, ότι οι πολίτες που δεν συμμετέχουν στα κοινά δεν θεωρούνται φιλήσυχοι, αλλά άχρηστοι, αποδεικνύεται περισσότερο απο ποτέ επίκαιρος.

Έχει διαπιστωθεί ότι όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και σε διάφορες χώρες του κόσμου αυτό το πολίτευμα έχει ταυτιστεί με την αναξιοκρατία, την χειραγώγηση και την εμπορευματοποίηση της λαϊκής ψήφου. Έτσι δημιουργούνται και αναπτύσσονται πελατειακές σχέσεις με αποτέλεσμα να την υπονομεύουν.

Το κομματικό κράτος απορρίπτει κάθε ιδέα αξιοσύνης «βολεύοντας» τους πιστούς «στρατιώτες» του. Ακόμα, οι πολιτικοί εκπρόσωποι ασκούν δημαγωγική πολιτική, εξωραϊζουν την πραγματικότητα και εφαρμόζοντας πρακτικές λαϊκισμού επιδιώκουν την επανεκλογή τους. Αυθαιρεσίες και παρασκηνιακές συναλλαγές συνθέτουν το πολιτικό τοπίο υπονομεύοντας το δημόσιο συμφέρον και διακυβεύοντας το μέλλον της χώρας.

Παρ' όλα αυτά, η διαμόρφωση δημοκρατικής συμπεριφοράς προϋποθέτει την ύπαρξη μιας σειράς αρετών απο την πλευρά του πολίτη, όπως η πνευματική του καλλιέργεια, καθώς το πολίτευμα αυτό καθ'αυτό επιδίωκει την ύπαρξη τόσο ικανών πολιτών, που κατανοούν και ερμηνεύουν την πραγματικότητα λαμβάνοντας ορθότερες αποφάσεις από τους υπόλοιπους.

Σημαντικό έρεισμα του πολίτη στην προσπάθεια απόκτησης της δημοκρατικής παιδείας και του ήθους που τη διέπει, είναι η κριτική σκέψη, η οποία επιτρέπει την ισορροπημένη διερεύνηση- με αίσθημα μεσότητας – τη διαμόρφωση διαφορετικής άποψης, τον εναλλακτικό τρόπο ζωής και την αντίσταση στους μηχανισμούς ετεροκαθορισμού( προπαγάνδα κ.ά). Επιπλέον, η υπευθυνότητα και η ευσυνειδησία διαπλάθουν ανθρώπους πραγματικά ελεύθερους, ικανούς να συμβιώνουν και να προάγουν την αρμονική κοινωνική ζωή, να διακατέχονται από συνέπεια λόγων και έργων, ώστε να χρίζονται ειλικρινείς και έντιμοι.

Τέλος, ο σεβασμός στους νόμους, ως αποτέλεσμα εσωτερικής ανάγκης και συνειδητοποίησης της συμασία τους, για την εύρρυθμη λειτουργία της κοινωνίας, και όχι ως απόρροια του φόβου και της τιμωρίας , αποτελεί απαραβίαστο παράγοντα του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Η ύπαρξη των προαναφερόμενων αρετών αποτελεί το ζητούμενο των σύγχρονων δημοκρατιών. Από το βαθμό που οι φορείς αγωγής θα ανταποκριθούν σ΄αυτό το έργο θα καθοριστεί το , αν οι κοινωνίες του μέλλοντος θα είναι κοινωνίες ευνομίας και δικαιοσύνης ή κοινωνίες ανομίας και ατομικισμού.