Απεργία: Πόσο χρήσιμη είναι σήμερα;

ο ερώτημα που τίθεται είναι αν η απεργία είναι ξεπερασμένη ως τρόπος συνδικαλιστικής πάλης και δράσης. Ξεπερασμένη από τι;

Ξε­πε­ρα­σμέ­νη από εναλ­λα­κτι­κές μορ­φές αγώνα;

Δη­λα­δή απερ­γί­ες και πο­ρεί­ες δεν ται­ριά­ζουν με το σύγ­χρο­νο κόσμο του δια­δι­κτύ­ου.

Καλ­λιερ­γεί­ται σύγ­χυ­ση, λόγου χάρη ανά­με­σα στη χρήση των μέσων κοι­νω­νι­κής δι­κτύ­ω­σης για να απο­κτή­σει δη­μο­σιό­τη­τα ο αγώ­νας των ερ­γα­ζο­μέ­νων σπά­ζο­ντας τον απο­κλει­σμό των κλα­σι­κών ΜΜΕ που πράγ­μα­τι μπο­ρεί να απο­δει­χθεί χρή­σι­μη και απο­σιω­πά­ται ότι η χρήση αυτή έχει συ­γκε­κρι­μέ­να όρια. Μπο­ρεί δη­λα­δή να βοη­θή­σει να ορ­γα­νω­θεί μια μα­ζι­κή κι­νη­το­ποί­η­ση αλλά αν πα­ρα­μεί­νει ο μο­να­δι­κός τρό­πος δρά­σης θα εκ­φυ­λι­στεί σε ανέ­ξο­δη “μο­ντέρ­να” έκ­φρα­ση της οργής που με­τα­τρέ­πει τους ερ­γα­ζό­με­νους από συλ­λο­γι­κά δρώ­ντα όντα στον πραγ­μα­τι­κό κόσμο της τα­ξι­κής πάλης σε ψη­φια­κούς σχο­λια­στές ενός ει­κο­νι­κού κό­σμου.

Ως ψευ­δο­ε­ναλ­λα­κτι­κή τον τε­λευ­ταίο καιρό προ­βάλ­λε­ται και η δι­κα­στι­κή νο­μι­κή εκ­δο­χή του συν­δι­κα­λι­στι­κού αγώνα. Συχνά μά­λι­στα, εμ­φα­νί­ζε­ται ως η μόνη εφι­κτή λύση οδη­γώ­ντας του ερ­γα­ζό­με­νους σε στάση πα­θη­τι­κής ανα­μο­νής και σε ατέρ­μο­νους πο­λυ­έ­ξο­δους ατο­μι­κούς δρό­μους με πρό­σκαι­ρες μι­κρές νίκες.

Η ατο­μι­κή δι­καί­ω­ση πα­ρου­σιά­ζε­ται ως δυ­να­τή από την “ανε­ξάρ­τη­τη” δι­καιο­σύ­νη με διπλό στόχο τόσο τη συ­σκό­τι­ση του βαθιά τα­ξι­κού χα­ρα­κτή­ρα των κρα­τι­κών θε­σμών όσο και την ποι­νι­κο­ποί­η­ση των αγώ­νων όταν τε­λι­κά οι δι­κα­στι­κές απο­φά­σεις είναι ενά­ντια στα συμ­φέ­ρο­ντα των ερ­γα­ζο­μέ­νων.

Μέχρι και αν ανα­δει­χθούν οι εναλ­λα­κτι­κές μορ­φές αγώνα μέσα από τη συλ­λο­γι­κή δράση το όπλο της απερ­γί­ας και η συμ­με­το­χή στα συν­δι­κά­τα πα­ρα­μέ­νουν οι μόνες ρε­α­λι­στι­κές προ­ο­πτι­κές.

Ξε­πε­ρα­σμέ­νη στη συ­νεί­δη­ση των ερ­γα­ζο­μέ­νων ως ανα­πο­τε­λε­σμα­τι­κή;

Σε μια εποχή από­λυ­της κυ­ριαρ­χί­ας της μι­σθω­τής εξαρ­τη­μέ­νης ερ­γα­σί­ας -κα­θώς κα­τα­στρέ­φο­νται και τα τε­λευ­ταία μι­κρο­α­στι­κά στρώ­μα­τα ελεύ­θε­ρων επαγ­γελ­μα­τιών- και δρα­μα­τι­κής επι­δεί­νω­σης των συν­θη­κών ερ­γα­σί­ας και των αμοι­βών των ερ­γα­ζο­μέ­νων το ερώ­τη­μα θα πρέ­πει να ανα­δια­τυ­πω­θεί ως εξής: Για ποιους λό­γους η απερ­γία δεν θε­ω­ρεί­ται απο­τε­λε­σμα­τι­κή ή συχνά ούτε καν επι­λέ­ξι­μη επι­λο­γή αντί­στα­σης στην επί­θε­ση ενά­ντια σε κάθε εί­δους κοι­νω­νι­κό και ερ­γα­σια­κό δι­καί­ω­μα.

Χωρίς αμ­φι­βο­λία ενώ οι πε­ρισ­σό­τε­ροι δέ­χο­νται ότι στο πα­ρελ­θόν η συμ­βο­λή της συν­δι­κα­λι­στι­κής δρά­σης με κύριο όπλο την απερ­γία στη διεκ­δί­κη­ση και στην ανα­γνώ­ρι­ση των ερ­γα­σια­κών δι­καιω­μά­των ήταν κα­θο­ρι­στι­κή αντι­με­τω­πί­ζουν με σκε­πτι­κι­σμό τη συμ­με­το­χή τους σή­με­ρα τόσο στα συν­δι­κά­τα όσο και στις απερ­για­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις.

Ακρι­βώς στο ση­μείο αυτό θα πρέ­πει να εντο­πί­σου­με και τη ρίζα του προ­βλή­μα­τος η απερ­γία είναι μέσο έκ­φρα­σης της τα­ξι­κής πάλης και οι γε­νι­κό­τε­ρες συν­θή­κες που κα­θο­ρί­ζουν τον τα­ξι­κό συ­σχε­τι­σμό κάθε χρο­νι­κή στιγ­μή σε κάθε κοι­νω­νι­κό σχη­μα­τι­σμό είναι αυτές που κρί­νουν την απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα του μέσου.

Η σχέση ερ­γα­σί­ας κε­φα­λαί­ου έχει αλ­λά­ξει ση­μα­ντι­κά στη φάση του διε­θνο­ποι­η­μέ­νου κα­πι­τα­λι­σμού το κε­φά­λαιο δρα χωρίς τους πα­λιούς εθνι­κούς πε­ριο­ρι­σμούς ενώ οι ερ­γα­ζό­με­νοι υφί­στα­νται αφό­ρη­τες πιέ­σεις με την απει­λή της ανερ­γί­ας και εγκλω­βί­ζο­νται στο ιδε­ο­λό­γη­μα της αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τας της εθνι­κής οι­κο­νο­μί­ας.

Σε μια εποχή μα­ζι­κής ανερ­γί­ας τα συν­δι­κά­τα απο­μα­ζι­κο­ποιού­νται ακόμη και σε χώ­ρους με με­γά­λη αγω­νι­στι­κή πα­ρά­δο­ση και απου­σιά­ζουν πα­ντε­λώς σε χώ­ρους άτυ­πων ευ­έ­λι­κτων μορ­φών ερ­γα­σί­ας με συ­νέ­πεια οι απερ­για­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις να θε­ω­ρού­νται μη απο­τε­λε­σμα­τι­κοί τρό­ποι δρά­σης.

Ένα τυ­πι­κό σε­νά­ριο: ο ερ­γο­δό­της απει­λεί ότι θα με­τα­φέ­ρει το ερ­γο­στά­σιο σε χώρα όπου το ερ­γα­τι­κό κό­στος είναι χα­μη­λό­τε­ρο αν γίνει ή αν δε στα­μα­τή­σει μια απερ­γία και εγκλω­βί­ζει τους ερ­γα­ζό­με­νους συχνά και το συν­δι­κά­το σε  δια­πραγ­μα­τεύ­σεις για τη μεί­ω­ση μι­σθών αύ­ξη­ση ωρών ερ­γα­σί­ας «για να μην κλεί­σει η επι­χεί­ρη­ση».

Η πείρα έχει δεί­ξει ότι ο κα­νό­νας είναι πως η υπο­χώ­ρη­ση των ερ­γα­ζο­μέ­νων στην κα­λύ­τε­ρη πε­ρί­πτω­ση οδη­γεί απλώς σε μικρή χρο­νι­κή με­τά­θε­ση της από­λυ­σης /ανερ­γί­ας για τους ερ­γα­ζό­με­νους και δίνει το χρόνο στον ερ­γο­δό­τη να ορ­γα­νώ­σει είτε το κλεί­σι­μο της επι­χεί­ρη­σης είτε τη με­τα­φο­ρά τμή­μα­τος των δρα­στη­ριο­τή­των της σε άλλες χώρες. Αν ο ερ­γο­δό­της είναι το κρά­τος τότε το αντί­πα­λο δέος είναι η απει­λή για την ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση και η κοι­νω­νι­κή πίεση μέσω του κοι­νω­νι­κού αυ­το­μα­τι­σμού.

Τα ερ­γα­τι­κά σω­μα­τεία τι μπο­ρούν να αντι­τά­ξουν πέρα από ένα ηρω­ι­κό αγώνα; Στο πρό­σφα­το πα­ρελ­θόν στη χώρα μας βιώ­σα­με τέ­τοιους αγώ­νες τόσο στον ιδιω­τι­κό όσο καις τον ευ­ρύ­τε­ρο δη­μό­σιο τομέα στη Χα­λυ­βουρ­γι­κή και στο Μετρό.

Για να ερ­μη­νεύ­σου­με τις ήττες τους ας εξε­τά­σου­με με ποιες προ­ϋ­πο­θέ­σεις/όρους μπο­ρούν τα σω­μα­τεία μπο­ρούν να δί­νουν ηρω­ι­κούς αλλά και νι­κη­φό­ρους αγώ­νες.

Συ­νο­πτι­κά θα λέ­γα­με ότι απαι­τεί­ται :

1. έμπρα­κτη αλ­λη­λεγ­γύη (σε κλα­δι­κό, το­πι­κό και  διε­θνές επί­πε­δο) και
2. πο­λι­τι­κή προ­ο­πτι­κή που στη συ­γκε­κρι­μέ­νη συ­γκυ­ρία ση­μαί­νει ανα­τρο­πή της πο­λι­τι­κής της λι­τό­τη­τας και των μνη­μο­νί­ων που εκ­φρά­ζει πο­λι­τι­κά τα συμ­φέ­ρο­ντα του κε­φα­λαί­ου

Ως συ­γκε­κρι­μέ­να πα­ρα­δείγ­μα­τα ας ανα­λο­γι­σθού­με πόσο ευ­νοϊ­κό­τε­ρες θα ήταν οι προ­ο­πτι­κές και ευ­ρύ­τε­ρες οι επι­πτώ­σεις για τις ερ­γα­ζό­με­νους αν:

ο αγώ­νας των κα­θα­ρι­στριών του Υπουρ­γεί­ου Οι­κο­νο­μι­κών συν­δυα­ζό­ταν με απερ­γία των ερ­γα­ζο­μέ­νων σε εται­ρεί­ες κα­θα­ρι­σμού.

τον αγώνα των ερ­γα­ζο­μέ­νων της Coca Cola αν αυτός ήταν σε συ­ντο­νι­σμό με τους ερ­γα­ζό­με­νους στη Βουλ­γα­ρία όπου απει­λεί η ερ­γο­δο­σία να με­τα­φέ­ρει το ερ­γο­στά­σιο.

Ο κοι­νός αγώ­νας για το δι­καί­ω­μα σε στα­θε­ρή δου­λειά με ερ­γα­σια­κά δι­καιώ­μα­τα (ωρά­ριο, άδειες αμοι­βές ασφά­λι­ση) αμ­φι­σβη­τεί έμπρα­κτα τη διαί­ρε­ση σε ερ­γα­ζό­με­νους πολ­λών τα­χυ­τή­των και ακυ­ρώ­νει το πλε­ο­νέ­κτη­μα από την ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση του κα­θα­ρι­σμού δη­μο­σί­ων κτη­ρί­ων ή τη με­τα­φο­ρά δρα­στη­ριο­τή­των σε χώρες χα­μη­λού ερ­γα­τι­κού κό­στους

Η κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ΑΝΕΛ εφαρ­μό­ζει μνη­μο­νια­κές πο­λι­τι­κές κα­ταρ­γώ­ντας δι­καιώ­μα­τα των ερ­γα­ζο­μέ­νων στο βαθμό που το συν­δι­κα­λι­στι­κό κί­νη­μα είναι αδύ­να­μο. Η τυχόν χα­μη­λή συμ­με­το­χή των ερ­γα­ζο­μέ­νων σε απερ­γί­ες, στά­σεις ερ­γα­σί­ας, εκλαμ­βά­νε­ται ως απο­δο­χή και συμ­φω­νία τους με τις νέες εφιαλ­τι­κές συν­θή­κες ερ­γα­σί­ας στα όρια του μα­ζο­χι­σμού.

Πέρα από την ανα­γκαιό­τη­τα να σώ­σου­με οτι­δή­πο­τε αν σώ­ζε­ται ας ανα­λο­γι­σθού­με και την ιστο­ρι­κή μας ευ­θύ­νη απέ­να­ντι σε όσους μπουν στην αγορά ερ­γα­σί­ας στο μέλ­λον με πλή­ρως απα­ξιω­μέ­νες τις αγω­νι­στι­κές πα­ρα­δό­σεις που έχου­με κλη­θεί να συ­νε­χί­σου­με.

Γι’ αυτό ας το ξα­να­σκε­φτούν όσοι βιά­στη­καν να το­πο­θε­τή­σουν την απερ­γία στο χρο­νο­ντού­λα­πο της ιστο­ρί­ας. Χωρίς τη συν­δι­κα­λι­στι­κή δράση, κο­ρυ­φαία μέσο πάλης της οποί­ας είναι η απερ­γία, τα ερ­γα­σια­κά δι­καιώ­μα­τα είναι αυτά που θα γί­νουν μα­κρι­νή ανά­μνη­ση στον εφιαλ­τι­κό κα­πι­τα­λι­στι­κό κόσμο του σή­με­ρα.