Αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις Ρωσίας και Ουκρανίας: Ένταση και ακραίες απαιτήσεις στην Κωνσταντινούπολη

Με περιορισμένες προσδοκίες ξεκίνησαν και ολοκληρώθηκαν την Παρασκευή 16 Μαΐου οι συνομιλίες μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών αξιωματούχων στην Κωνσταντινούπολη, στην πρώτη τους απευθείας συνάντηση από το 2022.

Αν και η σημασία της επαφής αναγνωρίζεται, καθώς οι δύο πλευρές κάθισαν στο ίδιο τραπέζι, τα αποτελέσματα ήταν μάλλον φτωχά, με τη μόνη συμφωνία να αφορά την αμοιβαία ανταλλαγή 1.000 αιχμαλώτων και ένα γενικόλογο «ραντεβού στο μέλλον» χωρίς συγκεκριμένο τόπο ή χρονικό πλαίσιο.

Η Ρωσία προσήλθε στις διαπραγματεύσεις με θέσεις σκληροπυρηνικού χαρακτήρα, απαιτώντας από την Ουκρανία ακόμη και την απόσυρση από εδάφη της ως προϋπόθεση για κατάπαυση του πυρός — αίτημα που οι Ουκρανοί χαρακτήρισαν «εκτός πραγματικότητας». Από την πλευρά του, το Κίεβο ζήτησε κατευθείαν συνάντηση των προέδρων Ζελένσκι και Πούτιν, χωρίς να λάβει κάποια συγκεκριμένη απάντηση πέραν της καταγραφής του αιτήματος.

Απειλές αντί για ειρήνη - Οι Ρώσοι μίλησαν για «αιώνιο πόλεμο»

Η ρωσική στάση χαρακτηρίστηκε όχι απλώς άκαμπτη αλλά ανοιχτά απειλητική, καθώς, σύμφωνα με πηγή της ουκρανικής αποστολής, η Μόσχα διαμήνυσε στην Ουκρανία ότι μπορεί να αντιμετωπίσει “πόλεμο χωρίς τέλος” αν δεν υποχωρήσει. Ταυτόχρονα, οι Ρώσοι αρνήθηκαν να συζητήσουν ουσιαστικές τεχνικές πτυχές μιας κατάπαυσης του πυρός, παραπέμποντας την απόφαση σε ανώτερα κλιμάκια.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί το ότι η ρωσική πλευρά φέρεται να ζήτησε την απουσία Αμερικανών αξιωματούχων από τη διαδικασία, κάτι που αποκάλυψε Ουκρανός αξιωματούχος, ρίχνοντας σκιά στην επιδιωκόμενη διαφάνεια των συνομιλιών.

Την ίδια στιγμή, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν εμφανίστηκε αισιόδοξος, δηλώνοντας ότι ήταν «σημαντική ημέρα για την παγκόσμια ειρήνη», παρότι το αποτέλεσμα δύσκολα μπορεί να χαρακτηριστεί τέτοιο. Η Τουρκία διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στο να φέρει τους Ρώσους στο τραπέζι, με τον Φιντάν να έχει εντατικές επαφές μέχρι αργά το βράδυ της Πέμπτης.

Δυτικές πιέσεις και το βλέμμα στην Ουάσινγκτον

Ενδεικτικό της παγκόσμιας σημασίας της συνάντησης ήταν το ότι οι εξελίξεις στην Κωνσταντινούπολη αποτέλεσαν αντικείμενο τηλεδιάσκεψης στην οποία συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο Εμανουέλ Μακρόν, ο Ντόναλντ Τουσκ και ο Κιρ Στάρμερ. Ο Ζελένσκι εξέφρασε την ελπίδα ότι ο Τραμπ θα κινηθεί για να τερματιστεί ο πόλεμος, δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «Ο πρόεδρος Τραμπ θέλει να τελειώσει τον πόλεμο. Χρειάζεται συντονισμένη προσπάθεια και συνεχής συνεργασία».

Παράλληλα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, από τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στα Τίρανα, έκανε σαφές ότι η Ε.Ε. ετοιμάζει νέο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Παρότι οι Βρυξέλλες έχουν ήδη εγκρίνει 17 πακέτα μέτρων, η ομοφωνία μεταξύ των 27 παραμένει ζητούμενο και γίνεται όλο και πιο δύσκολη, όπως σημειώνουν διπλωματικές πηγές.

Πιο κοντά σε συμφωνία ή απλώς σε νέο αδιέξοδο;
Από τις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη, εκείνο που προέκυψε με σαφήνεια είναι το χάσμα που εξακολουθεί να χωρίζει τις δύο πλευρές. Η Ρωσία παρουσιάζει θέσεις κλιμακωμένες και ακραίες, ενώ η Ουκρανία επιμένει σε ειρηνευτική διαδικασία χωρίς προαπαιτούμενα. Όσο το κλίμα παραμένει έτσι, οι διεθνείς ελπίδες για τερματισμό του πολέμου δείχνουν πρόωρες.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο πόλεμος συνεχίζεται — και κάθε τέτοια συνάντηση, αντί να φέρνει φως, συχνά καταλήγει να επιβεβαιώνει το σκοτάδι.