Τσίπρας: «Διαχειριστήκαμε ενοχικά τη μεγάλη μας επιτυχία»

Μιλώντας συνολικά για τις πολιτικές εξελίξεις από το 1974 έως σήμερα, αλλά και κάνοντας μια αποτίμηση της περιόδου 2015-2019, όταν βρέθηκε στο τιμόνι της χώρας, ο Αλέξης Τσίπρας συμμετείχε το πρωί του Σαββάτου στις εργασίες του συνεδρίου «Μεταπολίτευση: 50 Χρόνια μετά».

Το συνέδριο συνδιοργανώνουν η Καθημερινή, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ), το Οικονομικό Φόρουμ Δελφών και το Ελληνικό Παρατηρητήριο του London School of Economics.

Συζητώντας με την δημοσιογράφο της «Καθημερινής», Ξένια Κουναλάκη, ο κ. Τσίπρας προέβη επί της ουσίας στην πρώτη του δημόσια πολιτική εμφάνιση μετά την παραίτησή του από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ τον περασμένο Ιούνιο. 

Ξεκινώντας, διευκρίνισε ότι ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του διευθυντή της «Καθημερινής» Αλέξη Παπαχελά να συμμετάσχει στο συνέδριο όχι τώρα αλλά 6 μήνες νωρίτερα. «Δεν περίμενα βέβαια 6 μήνες πριν ότι θα ήταν η πρώτη φορά μετά την παραίτησή μου που θα είχα μία δημόσια παρουσία στα πολιτικά πράγματα του τόπου. Ανταποκρίθηκα γιατί θεωρώ ότι είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα διαδικασία αυτή η ενδοσκόπηση και η ανασκόπηση στα 50 χρόνια από τη Μεταπολίτευση και νομίζω ότι ο καθένας που ήρθε σε αυτό το βήμα είχε κάτι να προσθέσει σε αυτή τη συζήτηση, η οποία θα διαρκέσει όλη τη χρονιά και πιστεύω θα μας κάνει σοφότερους».

«Ιστορική τομή»
Μεταξύ άλλων, ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε στις πρώιμες μνήμες του από την περίοδο της Μεταπολίτευσης. «Γεννήθηκα 4 μέρες μετά τη Μεταπολίτευση, συνεπώς δεν μπορώ να έχω μνήμες από εκείνα τα πρώτα χρόνια της επισφάλειας. Εχω θύμησες και μνήμες από το ’80 και μετά. Βεβαίως το ωστικό κύμα της μεταπολίτευσης ήταν τόσο ισχυρό που κράτησε για πολλά χρόνια. Θυμάμαι ως παιδάκι την προσμονή των πολύ μεγάλων αλλαγών που έφερε αυτή η δεκαετία. Θυμάμαι το βράδυ των εκλογών του 1981 και την πανηγυρική ατμόσφαιρα», διαπιστώνοντας ότι η πολιτική είχε μπει σε κάθε σπίτι και σε κάθε συνείδηση εκείνη την εποχή.

Σήμερα πια, «μπορώ να αποτιμήσω ότι η στιγμή της Μεταπολίτευσης ήταν μια μεγάλη ιστορική τομή» ανέφερε, συμπληρώνοντας ότι «ένα κόμματι της Αριστεράς εκείνη την εποχή είχε άδικο λέγοντας ότι ήταν “απλά μια αλλαγή Νατοϊκής φρουράς”. Ήταν μια στιγμή ουσιαστικής μετάβασης σε μια δημοκρατία κανονικότητας, που εν μέρει εκπλήρωσε το αίτημα της προδικτατορικής περιόδου για μια κοινοβουλευτική δημοκρατία που θα λειτουργεί πέρα και έξω από τις παρεμβάσεις εξωτερικών ή εσωτερικών δυνάμεων». Η στιγμή αυτή θεμελιώθηκε στο πλαίσιο δύο «καταστατικών τραυμάτων»: της τραγωδίας στην Κύπρο και της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.

Οι χαμένες ευκαιρίες, οι ευθύνες ΝΔ – ΠΑΣΟΚ και η Αριστερά
Αυτά τα 50 χρόνια υπήρξαν σημαντικές χαμένες ευκαιρίες, επισήμανε ο κ. Τσίπρας, αναφερόμενος ειδικότερα στην οικονομία και στη λειτουργία των θεσμών και του Κράτους Δικαίου. Δεν πετύχαμε ένα ουσιαστικό αναπτυξιακό άλμα αυτά τα 50 χρόνια, η χώρα οδηγήθηκε σε μια πρωτοφανή κρίση χρεοκοπίας και πρέπει να αναζητήσουμε τις αιτίες αυτής. «Πολλοί είπαν ότι οδηγηθήκαμε στην κρίση εξαιτίας της αποτυχίας της Μεταπολίτευσης. Εγώ θα πω ότι οδηγηθήκαμε λόγω της προδοσίας των αξιών της Μεταπολίτευσης». ΠΑΣΟΚ και ΝΔ έχουν ίσες ευθύνες γιατί πρόδωσαν τις δικές τους ιδεολογικές αρχές, εξήγησε, καθώς μετατράπηκαν σε κόμματα δίχως συνεκτική ιδεολογία. «Η χώρα σταμάτησε να παράγει και σταμάτησε να φορολογεί», ενώ ταυτόχρονα και η ΝΔ οδηγήθηκε, μέσα από τον δικομματισμό της περιόδου, στο να αναθεωρήσει μια βασική αρχή της ταυτότητάς της που ήταν η χρηστή δημοσιονομική διαχείριση. 

Παράλληλα, και η Αριστερά παραγνώρισε τους κινδύνους της οικονομίας, αναγνώρισε ο πρώην πρωθυπουργός. «Αφεθήκαμε στο αφήγημα της δήθεν θωρακισμένης οικονομίας».

Το δραματικό 2015 και το δημοψήφισμα
Στο ερώτημα της κ. Κουναλάκη για το δημοψήφισμα του 2015 «εσείς εκείνη τη στιγμή δεν αισθανθήκατε ότι θα μπορούσατε να πετάξετε στα σκουπίδια όλα όσα έχει πετύχει η χώρα;» ο κ. Τσίπρας απάντησε ότι «ούτε μια στιγμή» δεν πέρασε από το μυαλό του να διαπραγματευτεί την παρουσία της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στο ευρώ. «Ήταν μια δραματική στιγμή, αλλά ήταν η κατάληξη μιας μακράς περιόδου ατελέσφορης λιτότητας και ευρωπαϊκής αδυναμίας της ευρωπαϊκής ηγεσίας να δώσει μια λύση προοπτικής διότι δεν εμπιστεύονταν το ελληνικό πολιτικό σύστημα». Υπενθύμισε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε μια λαϊκή εντολή διαπραγμάτευσης «για να υπάρξει μια βιώσιμη προοπτική εξόδου από την κρίση με την κοινωνία όρθια» και προσπάθησε, με λάθη και παραλείψεις, αυτή την εντολή να τη φέρει μέχρι τέλους.

"Δεν σκέφτηκα ποτέ να διαπραγματευτώ τη θέση μας στην Ε.Ε."
 
Σύμφωνα με τον ίδιο, το δημοψήφισμα δραματοποίησε τις εξελίξεις και έδωσε τη δυνατότητα και στις δύο πλευρές να κάνουν ένα βήμα πίσω.

«Υπήρχαν πρόσωπα και δυνάμεις που φλέρταραν με την ανάγκη η χώρα να βγει από το ευρώ, στο εσωτερικό της κυβέρνησής μου, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2015 που έγινε το ξεκαθάρισμα αυτό», επισήμανε. Αναφέρθηκε επίσης στη θεσμική και διαρκή επικοινωνία που είχε όλη εκείνη την περίοδο με τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο. «Είχαμε και μια ανθρώπινη σχέση που είχε καλλιεργηθεί από την περίοδο του 2008». Σύμπληρωσε επίσης: «δεν είχα στο μυαλό μου ότι “η πρώτη φορά Αριστερά” θα ήταν μια ιστορική ρεβάνς».

«Πάσχουσα» Δημοκρατία
 «Η Δημοκρατία γιορτάζει 50 χρόνια, αλλά υπάρχει μια μαύρη κηλίδα στο επίσημο φόρεμά της που είναι η κηλίδα των υποκλοπών», τις οποίες χαρακτήρισε «πρωτοφανές σκάνδαλο», ενώ εξέφρασε την πεποίθηση ότι υπάρχει προσπάθεια συγκάλυψης των ευθυνών για τα Τέμπη.

Μια Δημοκρατία χωρίς ισχυρά θεσμικά αντίβαρα, με μεγάλο ασθενή τη Δικαιοσύνη, «είναι σίγουρα πάσχουσα», υπογράμμισε, ενώ σε πολιτικό επίπεδο εκτίμησε ότι «η αδυναμία του προοδευτικού χώρου και της αντιπολίτευσης δημιουργεί συνθήκες ενίσχυσης ενός αντιπολιτικού ρεύματος», διαπιστώνοντας ότι η Αριστερά δεν καταφέρνει να συμβαδίσει με τις εξελίξεις και να δώσει «προοπτική ενθουσιασμού και μιας καλύτερης ζωής» και «οφείλει να αναστοχαστεί γιατί οι αξίες της είναι διαχρονικές».

«Ατυχής διαχείριση» σε Novartis, τηλεοπτικές άδειες
Με διάθεση αυτοκριτικής, παραδέχθηκε ότι οι χειρισμοί στις υποθέσεις Novartis και τηλεοπτικών αδειών ήταν ατυχείς αν και η προθέσεις της κυβέρνησής του ήταν αντίθετες. «Η πρόθεσή μας ήταν να δημιουργήσουμε ένα ευνομούμενο πλαίσιο στο ραδιοτηλεοπτικό τοπίο». Συμπλήρωσε όμως ότι δεν είναι δόκιμη η σύγκριση με τα σημερινά δεδομένα της κυβέρνησης Μητσοτάκη για το Κράτος Δικαίου. «Αν υπήρχε κατά τη διακυβέρνησή μου το σημερινό ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου δεν θα μπορούσα να σταθώ όυτε μια ημέρα στο Μέγαρο Μαξίμου. Το ίδιο ισχύει και για τις παρακολουθήσεις».

Οι ΗΠΑ και ο αντιαμερικανισμός
Σε ό,τι αφορά τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις παρατήρησε ότι όλες οι κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης είχαν πάντα στενές σχέσεις με όλους στην εξωτερική πολιτική και ο πρώτος που άνοιξε τον δρόμο για πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. «Ο αντιαμερικανισμός μου πάντα είχε ένα πλαίσιο, ακόμη και όταν ήμουν νέος», διαπίστωσε ο κ. Τσίπρας. «Εμπνεόμουν από τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και από τα κινήματα που διαμορφώνονταν στις ΗΠΑ», όμως δήλωσε ευτυχής που η δική του κυβέρνηση έπαιξε ρόλο στην ομαλοποίηση των σχέσεων με τις ΗΠΑ.

Ο Ανδρέας 
Στις «δύο όψεις» του Ανδρέα Παπανδρέου αναφέρθηκε επίσης ο πρώην πρωθυπουργός, διευκρινίζοντας πάντως ότι ποτέ δεν υπήρξε οπαδός του. Τον χαρακτήρισε όμως εμβληματική μορφή «γιατί ολοκλήρωσε τη Μεταπολίτευση». «Δημιούργησε τις συνθήκες ώστε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού να ενταχθεί στην κοινωνική και πολιτική ζωή. Έδωσε ορατότητα. Προχώρησε και σε μεγάλες αλλαγές εκσυγχρονισμού της χώρας. Υπάρχει η όψη του Παπανδρέου της “αλλαγής” και υπάρχει και η κατάληξη της διακυβέρνησης, όταν έγινε ο ίδιος κατεστημένο».

Απογοητεύσεις και επιτεύγματα
Σε μια αξιολόγηση της δικής του διακυβέρνησης, διαπίστωσε ότι «παρά τις προθέσεις μας, από λάθη και παραλείψεις, δώσαμε μια εικόνα διαφορετική από αυτό που επιδιώκαμε», ενώ δήλωσε απογοητευμένος που «ενώ πετύχαμε πολλά, διαχειριστήκαμε ενοχικά τη μεγάλη μας επιτυχία: το ότι διαχειριστήκαμε την πιο κρίσιμη στιγμή της χώρας, την κρίση», αλλά και για το γεγονός ότι δεν ολοκληρώθηκε «ένας βελούδινος διαχωρισμός Κράτους και Εκκλησίας». 

Για την κυβέρνησή του όμως δήλωσε περήφανος για 3 πράγματα: για την έξοδο από το Μνημόνιο, για τη Συμφωνία των Πρεσπών αλλά και για το γεγονός ότι, συμφωνα με τον ίδιο, παρά τις δύσκολες στιγμές, «ήταν η εντιμότερη της Μεταπολίτευσης, όσον αφορά τη διαχείριση του δημόσιου χρήματος».

πηγη