Η Μαργαρίτα Πουρνάρα και ο "Αδρίας" που ταξίδεψε Κάλυμνο- Τουρκία, χωρίς πλώρη, πυξίδα, χάρτες και άγκυρα

Πώς γεννήθηκε η ιδέα ή η ανάγκη για τη διερεύνηση της συγκεκριμένης ιστορίας, του αντιτορπιλικό «ΑΔΡΙΑΣ»; Ποια ήταν η αφετηρία του ταξιδιού;

Ο Δραμινός ναυπηγός Άρης Θεοδωρίδης έκανε πρόσφατα δωρεά στην ιδιαίτερη πατρίδα του την αποκατάσταση ενός παλιού αρχοντικού, του Μαρμάρινου Σπιτιού, που θα μετατραπεί σε Μουσείο Φωτογραφικών Μηχανών ώστε να στεγάσει τη ιδιαίτερα σημαντική συλλογή του. Οι μηχανές που έχει συλλέξει καλύπτουν όλη την περίοδο από τις απαρχές της φωτογραφικής τέχνης ως και το τέλος της αναλογικής εποχής. Μια συντοπίτισσά του, η Φανή Ασλάνη, περνώντας έξω από το Μαρμάρινο Σπίτι, ρώτησε τα συνεργεία που εργάζονταν εκεί ποιος θα ήταν ο μελλοντικός ρόλος του οικοδομήματος. Μόλις τον πληροφορήθηκε, δώρισε στον Άρη Θεοδωρίδη μια παλαιά φωτογραφική μηχανή και δεκάδες αρνητικά λήψεων που είχε τραβήξει ο πεθερός της στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Πέτρος Ασλάνης είχε υπηρετήσει στον Αβέρωφ και τον Αδρία και μάλιστα είχε αποτυπώσει με τον φακό του τις τρομερές στιγμές που επακολούθησαν της έκρηξης από νάρκη που απέκοψε την πλώρη του αντιτορπιλικού. Όταν είδα αυτό το συγκλονιστικό υλικό, δέχτηκα ασμένως την πρόταση να γράψω ένα βιβλίο για το πλοίο αυτό που ήταν από τα ηρωικότερα του στόλου μας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο 

Έχει αναφερθεί πως πρόκειται για μια πραγματική ιστορία θριάμβου που στην Αμερική θα είχε γίνει ταινία στο Χόλυγουντ από την δεκαετία του 1940. Στην Ελλάδα ωστόσο περίμενε σχεδόν 80 ολόκληρα χρόνια για να γραφτεί. Για ποιο λόγο άργησε τόσο να γίνει ευρύτερα γνωστή αυτή η ιστορία;

Είναι μια εξαιρετική ερώτηση. Στην Ελλάδα ταυτίζουμε την αντίσταση στους Ναζί με το Έπος της Αλβανίας αλλά η ένδοξη πορεία του στόλου μας που διέφυγε στη Μέση Ανατολή πολέμησε με σθένος ενώ η Ελλάδα ήταν σκλαβωμένη, δεν έχει λάβει ίσως την προβολή που θα της άξιζε. Υποκεφάλαιο αυτής της τρομερής δράσης ήταν και ο Αδρίας, ένα κατόρθωμα για το οποίο μίλησε ο Τσόρτσιλ στη Βουλή των Λόρδων το 1943 αλλά και το Αμερικανικό Πεντάγωνο που τύπωσε φυλλάδια και τα διένειμε στους ναύτες του. Ίσως σε αυτό να παίζει ρόλο πως αμέσως μετά την είσοδο του διαλυμένου Αδρία στην Αλεξάνδρεια, ξέσπασε εμφύλια πολιτική διαμάχη στα ελληνικά πληρώματα άλλων πλοίων και ο θρίαμβος αυτός κηλιδώθηκε και σκεπάστηκε από τον διχασμό. Όμως ποτέ δεν είναι αργά να θυμηθούμε ένα τόσο απίστευτο περιστατικό ομοψυχίας και θάρρους που ακόμα και σήμερα μπορεί να μας γεμίσει με υπερηφάνεια.

Πόσο μεγάλη ήταν η περιπέτεια της έρευνας; Πόσο διήρκεσε και σε ποια αρχεία χρειάστηκε να ανατρέξεις;

 Η έρευνα κράτησε πολλούς μήνες, έφτασε στα βρετανικά και τα γερμανικά αρχεία, περιείχε συνεντεύξεις με παιδιά ηρώων και αναδρομή σε μια μεγάλη βιβλιογραφία. Είχα την εξαιρετική τύχη να γνωρίσω τον δύτη και ιστοριοδίφη Κώστα Θωκταρίδη. Όχι μόνο ήταν ο άνθρωπος που εντόπισε την πλώρη του Αδρία στο βυθό το 2004 αλλά είχε ένα εκτενέστατο αρχείο με ιστορικά στοιχεία της εποχής που με βοήθησαν να γράψω το βιβλίο.

Ποια ήταν η πιο συγκλονιστική στιγμή για σένα σε αυτή την έρευνα; Η ανακάλυψη που δεν περίμενες να κάνεις ή η ιστορία που σε άγγιξε πιο βαθιά;

Έψαχνα για πολλούς μήνες να βρω αν ένας από τους ήρωες του πλοίου, ο αξιωματικός Κωνσταντίνος Σωτηρίου, είχε συγγενείς. Λόγω της συχνότητας που συναντά κανείς αυτό το επίθετο, δεν είχα βγάλει άκρη παρά την έρευνα. Είχα απελπιστεί πια όταν ένα μεσημέρι, η γλύπτρια Αλεξάνδρα Αθανασιάδη με κάλεσε για φαγητό στο σπίτι της. Στο τραπέζι ο σύζυγός της, ο Δημήτρης, με ρώτησε με τι καταπιάνομαι αυτήν την περίοδο και του είπα ότι γράφω ένα βιβλίο για τον Αδρία. Μου απάντησε: «Εκεί είχε υπηρετήσει ο πατέρας μου, λεγόταν Κώστας Σωτηρίου». Κεραυνοβολήθηκα. Αγκαλιαστήκαμε. Βούρκωσα. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι τον αναζητούσα παντού και τον βρήκα τυχαία μπροστά μου. Συνέβησαν πολλά τέτοια γεγονότα. Σχεδόν άρχισα να πιστεύω στη μεταφυσική.

Ποιος ήταν ο ήρωας την ιστορία του οποίου ξεχωρίζεις; Αυτός που νιώθεις περισσότερο «δικό» σου;

Τον Α΄ Μηχανικό Κώστα Αράπη. Ήταν ο πλέον αφανής ήρωας καθώς χωρίς αυτόν που είχε κάνει σπουδές ναυπηγικής δεν θα είχε επιτευχθεί ο εν πλω επισκευαστικός άθλος όταν κόπηκε η πλώρη από τη νάρκη αλλά ούτε θα είχε αντέξει το πλοίο  και κατά το ταξίδι από την Τουρκία ως την Αλεξάνδρεια. Σεμνός, ταπεινός, εργατικός, άφησε τον κυβερνήτη Τούμπα να καρπωθεί όλη τη δόξα και ο ίδιος έγραψε τη δική του εκδοχή κάποια χρόνια μετά το συμβάν σε ένα ναυτικό περιοδικό. Ήταν ο άνθρωπος που έβαλε τους άλλους πάνω από τον εαυτό του και του άξιζε μετά θάνατον δικαίωση όπως και σε όλους τους αξιωματικούς και το πλήρωμα που ήταν πράγματι ήρωες. Από τον πρώτο ως τον τελευταίο.

Αν αποδεχθούμε ότι κάθε ιστορία αφήνει πίσω της ένα μήνυμα που λειτουργεί διδακτικά για το παρόν και το μέλλον, ποιο είναι το μήνυμα από την περιπέτεια του «ΑΔΡΙΑΣ»; 

Πως καμιά μάχη δεν είναι χαμένη, πως ακόμα και την πιο σκοτεινή ώρα, τίποτε δεν έχει χαθεί. Αυτοί οι άνθρωποι κατάφεραν να φτάσουν από την Κάλυμνο στην Τουρκία, ενώ δεν είχαν πλώρη άγκυρα, πυξίδα, με πολλούς νεκρούς και τραυματίες εγκλωβισμένους στις λαμαρίνες. Έκαναν κάτι τόσο τρελό και θαρραλέο που αν το βλέπαμε σε σειρά στο Netflix θα λέγαμε «Το τράβηξε ο σεναριογράφος!»

Ειδήσεις Τώρα

Πρωτοφανής παρέμβαση Αρχιεπισκόπου: Ζητά ονομαστική ψηφοφορία στο νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια

Δίκη Πισπιρίγκου: Αγορεύει σήμερα ο Κούγιας εν αναμονή της ετυμηγορίας

Πάτρα: Αλλεπάλληλες οι κλοπές στο Β' νεκροταφείο - Αρπάζουν ό,τι μπορούν από συγγενείς νεκρών