Οι άγνωστες γυναίκες του Αγώνα στην Αχαΐα

Μπορεί οι μορφές της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, της Μαντώς Μαυρογέννους, μα και εκατοντάδων αγνώστων ηρωίδων του αγώνα, όπως οι Σουλιώτισσες, οι Μεσολογγίτισσες, οι Χώτισσες κ.ά, να δεσπόζουν στο κάδρο με τις γυναικείες μορφές του Αγώνα, όμως δεν είναι οι μόνες.

Και κάποιες εδώ στα μέρη μας στην Αχαΐα έδωσαν το βιός τους και εν τέλει την ίδια τους τη ζωή. Και εάν δεν δόθηκε το όνομά τους σε κάποιο δρόμο ή πλατεία, καμιά σημασία δεν έχει. Αυτές έκαναν το καθήκον τους.

Η ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ ΤΣΙΡΩΝΗ

Η Τριανταφυλλιά Τσιρώνη, ήταν Καλαβρυτινή αγωνίστρια της επανάστασης του 1821. Η Τριανταφυλλιά, αναφέρεται στην πηγή σαν "Κλίνη Τριανταφυλλιά Τσιρώνη", ήταν από το Βραχνί Αχαΐας. Ήταν από τους επιζώντες της Μάχης στο Καστράκι όπου ολιγάριθμοι Έλληνες με τα γυναικόπαιδα από τα Καλαβρυτοχώρια αντιμετώπισαν τον Ιμπραΐμ. Σε όλη της τη ζωή έφερε στο κεφάλι ορατά τα τραύματα από τα σπαθιά των Οθωμανών.

Η ΠΑΠΑΡΗΓΑΙΝΑ

Η Παπαρήγαινα, ήταν Καλαβρυτινή αγωνίστρια της επανάστασης του 1821. Η Παπαρήγαινα, σύζυγος του Παπαρήγα, ήταν από το Βραχνί Αχαΐας Το 1826 ο Ιμπραϊμ Πασάς μετά την πτώση του Μεσολογγίου περνά στην Πελοπόννησο και την Πάτρα και παίρνει τον δρόμο για την Τρίπολη. Καίει και λεηλατεί το Βραχνί, ο πληθυσμός όλων των γύρω χωριών και του Βραχνίου βρίσκονται στο Καστράκι όπου μετά από φονική μάχη άλλα γυναικόπαιδα σφάζονται κι άλλα αιχμαλωτίζονται, εκεί τραυματίζεται βαριά η Παπαρήγαινα αλλά επιβίωσε κι έζησε με κομμένο χέρι και το ένα της αυτί.

Η ΒΙΑΣΜΕΝΗ ΠΑΠΑΔΙΑ

Τι τράβηξαν οι γυναίκες αυτές το αφηγείται παραστατικά στο Μακρυγιάννη μια Παπαδιά από το χωριό του Μεγάλου Σπηλαίου: «Όταν ήρθαν οι Τούρκοι εμείς είμαστε μέσα στο Βάλτο, στο νερό, τόσες ψυχές να γλιτώσωμεν˙ κι’ ήρθαν οι Τούρκοι και μας πιάσανε κι’ ήταν το σώμα μας καταματωμένο από τις αβδέλλες – μας φάγαν και τα παιδιά πεταμένα μέσα – γιομάτο το νερό, σαν μπακακάκια πλέγαν˙ κι’ άλλα ζωντανά κι άλλα τελείωναν.

Και μ’ έπιασαν οι Τούρκοι και με κοιμήθηκαν τριάντα οκτώ και με αφάνισαν κι’ εμένα και τις άλλες. Διατί τα τραβήξαμε αυτά; Δι’ αυτήνη την Πατρίδα. Και τώρα δικαιοσύνη δεν βρίσκομεν από κανέναν˙ όλο δόλο και απάτη».

ΜΠΡΟΣΤΑΡΙΣΣΑ ΣΤΗΝ ΕΞΟΔΟ

Από την ίδια ηρωική γενιά βγαλμένη η χήρα του Γιώργη Μπότσαρη, γιαγιά του Μάρκου, μας γνωρίζει το ηθικό ύψος της αρετής της, όταν χάριν της ενότητος του Αγώνα συγχωρεί τον Γώγο Μπακόλα, θανάσιμο αντίπαλο της οικογένειας της και φονιά του ανδρός της, και πείθει το ίδιο να κάνουν και τα παιδιά της και όλο το συγγενολόι. Αργότερα την τραγική αυτή σύζυγο και μητέρα θα την συναντήσουμε αδάκρυτη και αλύγιστη μαζί με το γέρο Νώτη Μπότσαρη, αφού έχει θάψει το παιδί του παιδιού της το Μάρκο με τα ίδια της τα χέρια, να παίρνει μέρος στην έξοδο του Μεσολογγίου επί κεφαλής των δικών της.

ΟΙ ΣΟΛΙΩΤΙΣΣΕΣ

Μάχη στο Καστράκι Καλαβρύτων 1826: Η μάχη ξεκίνησε το πρωί της 5ης Μαΐου με την πρώτη επίθεση να αποκρούεται από τους Έλληνες, η δεύτερη, ωστόσο, υπό την ηγεσία του ίδιου του Ιμπραΐμ πέτυχε να σπάσει τις γραμμές των Ελλήνων και να τους απωθήσει Οι απώλειες ήταν βαριές για τους αμυνόμενους, 400 περίπου νεκροί, 500 έπεσαν στο γκρεμό, 1000 περίπου αιχμάλωτοι, 200 περίπου γυναίκες μαζί με τα μωρά τους αγκαλιά έπεσαν στον γκρεμό να γλιτώσουν την αιχμαλωσία. Μεταξύ των αιχμαλώτων βρίσκονταν η γυναίκα η αδελφή και ο γιος του Νικολάου Σολιώτη.

*Ας θυμηθούμε ακόμη και την κυρά-Φλώρα, γυναίκα του Σισίνη στο Χλιμούτσι της Ανδραβίδας.

Υπάρχουν βέβαια εκατοντάδες κι’ ίσως χιλιάδες επώνυμες γυναίκες που δικαιούνται να μνημονεύονται για τη δράση τους στην Επανάσταση του '21 και πριν απ’ αυτή, και υπάρχουν και εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες ανώνυμες που με την ομαδική τους δράση συνέβαλαν στην απελευθέρωση.

Γιατί όσο και αν οι άνθρωποι έχουν ενισχυμένη την μνήμη τους μονάχα σαν πρόκειται για μεγάλους πολέμαρχους, για φονικές μάχες και για ηρωισμούς με τη στενή έννοια του όρου, η σύγχρονη ιστορία ενδιαφέρεται και για τους οικονομικούς συντελεστές μιας προσπάθειας.

Το πως ο πολεμιστής έφθασε στην μάχη, έχοντας τα στοιχειώδη εφόδια, που βρέθηκαν τα υλικά μέσα, πως κρατήθηκε η παραγωγή σε ώρα πολέμου, όλα αυτά δεν πρέπει να αποτελούν τις φτωχοσυνοικίες της ιστορικής έρευνας, διότι χωρίς (και) αυτά δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί η Ελληνική Επανάσταση.

*Στοιχεία από έρευνα του δημοσιογράφου Τάσσου Σταθόπουλου