Μάνος Καρατζογιάννης : «Δεν υπάρχει δημοκρατία χωρίς χώρο για την ετερότητα».

Το Καρναβάλι του 1996 στο Corto Maltese θα γνώριζα το μοναδικό φίλο, συνοδοιπόρο και άνθρωπο που θα τον αγαπούσα όχι μόνο όσο ζούσε αλλά και μετέπειτα, τον Παναγιώτη.

Το 2002 σε διακοπές στην όμορφη Αστυπάλαια θα ανακάλυπτα τον «άλλο» Παναγιώτη, αφού αγάπησε έναν όμορφο άνδρα.

Και το 2016 στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας θα πλούτιζα τις γνώσεις μου,  μιας και  θα μάθαινα τη σημασία της λέξης ετερότητα, κάτι το οποίο το όφειλα στους Καθηγητές μου στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Πάτρας, ως ακροατής φοιτητής.

Μετά από όλα αυτά θα ταξίδευα στο μαγικό κόσμο του Μάνου Καρατζογιάννη, βλέποντας με άλλα μάτια, την Τέχνη, την Ομορφιά, την Ετερότητα και το σεβασμό στον άλλο.

Εμπνεόμενος από το έργο «Άνθρωποι και Ποντίκια» του Τζόν Στάινμπεκ  που σκηνοθετείτε την Καλλιτεχνική Περίοδο 2019-2020 για το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας. Την τελευταία δεκαετία μεγάλα κομμάτια του παγκόσμιου πληθυσμού έχουν οδηγηθεί να ζουν σε άθλιες συνθήκες. Πως από τη μια ο άνθρωπος έφτασε στο φεγγάρι, αλλά από την άλλη δεν μπορεί να ζήσει σε αξιοπρεπείς και ανθρώπινες συνθήκες, ποιοι νομίζετε ότι είναι οι λόγοι ;

«Ο άνθρωπος είναι μαλακός σα χόρτο» γράφει ο Σεφέρης στον «Τελευταίο Σταθμό».. Εύπλαστος, μετέωρος, ευάλωτος, ανοιχτός στο καλό και στο κακό...

Σ’ αυτό το δίπολο κινήθηκε άλλωστε ολόκληρη η ανθρώπινη ιστορία.. Από ‘κει και πέρα απ' τη στιγμή που ο κύριος άξονας και η βασική προτεραιότητα του σύγχρονου μας πολιτισμού έγινε το χρήμα κι όχι ο ίδιος ο άνθρωπος, η βαρβαρότητα καραδοκεί. Χρειάζεται όμως η ελπίδα, δε νομίζετε; 

Είμαστε άλλωστε όπου πέσει το μάτι μας, όπου ακουμπάει η καρδιά μας...

Από φέτος είσαστε στη Δραματική Σχολή Πάτρας, τι είναι αυτό που διακρίνετε στη νέα γενιά ηθοποιών και κατά πόσο τους έχει επηρεάσει πιστεύετε η επαφή τους με την τηλεόραση κατά την προηγούμενη δεκαετία;

Δε διδάσκω στη Δραματική Σχολή της πόλης σας. Δίδασκα όμως επί μια διετία στη Δραματική Σχολή του Γιώργου Αρμένη κι έχω σκηνοθετήσει μεταξύ άλλων αρκετούς νέους ηθοποιούς. Παρατηρώ ότι από τις σχολές μας λείπει η άσκηση των νέων ηθοποιών να «ακούν», να μπορούν να εκτελέσουν μια απλή φαινομενικά οδηγία και να την κάνουν προσωπική, «δική τους»..

Αυτό από μόνο του αρκεί για να σχηματιστεί η θεατρική τους αντίληψη και σιγά - σιγά μια προσωπική μέθοδος, ένας οικείος τρόπος λειτουργίας. Και βέβαια οι αναφορές, σε συγγραφείς, σκηνοθέτες, ποιητές, ζωγράφους, κινηματογρα-φιστές, χορευτές... Χρειάζονται για να δημιουργήσουν έναν κοινό τόπο συνεννόησης σε μια εποχή όπου κυριαρχεί η ασυννενοησία.

Όλα αυτά συμβάλλουν στο να διαμορφωθεί σιγά - σιγά το σκηνικό ήθος και η αφοσίωση που απαιτεί η δουλειά μας, ειδικά σε μια εποχή σαν τη σημερινή που η σχέση μας με τη γλώσσα μας αλλά και το αίσθημα βάλλεται καθημερινά... Κι η γλώσσα και το αίσθημα είναι εργαλεία της δουλειάς μας.

Θέλω να πω πως η αλλοτρίωση της δουλειάς μας δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της τηλεοπτικής παραγωγής, αλλά συνισταμένη  πολλών, πιο βασικών ακόμη, πραγμάτων.

Πρωταγωνιστείτε μαζί με άλλους εξαίρετους ηθοποιούς στην παράσταση «Φυλές» της Νίνα Ρέιν στο Θέατρο Μεταξουργείο. Ο πατέρας της οικογένειας Κριστοφέρ λέει κάποια στιγμή «χωρίς τις λέξεις δεν μπορούμε να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας». Αναρωτιέμαι μήπως με την επέλαση των κοινωνικών δικτύων χάσαμε & το λογο· ίσως το επόμενο βήμα είναι οι λέξεις να εξαφανιστούν και να αντικατασταθούν από εικονίδια που θα αποδίδουν ένα διαφορετικό νόημα, ή μπορεί η σιωπή ορισμένες φορές να πει τα πάντα ;

Αχ δεν ξέρω. Ξέρω μόνο ότι σιωπώ μόνο με πολύ δικούς μου ανθρώπους στη ζωή.. Όταν δηλαδή τους εμπιστεύομαι. Και μπορούμε να μείνουμε μετέωροι στο κενό που προϋποθέτει η σιωπή. Αλλά και στη σκηνή σιωπώ μόνο όταν είμαι σίγουρός για την παύση. Ότι «αντέχει», «σηκώνει»... είναι γεμάτη. Η σιωπή είναι χρυσός γιατί ακούς.. Είναι πλούτος να «ακούς», να συναισθάνεσαι, να μπαίνεις στη θέση, στον κόπο του άλλου.

Τώρα, όσο για τα σόσιαλ μίντια αισθάνομαι ότι καλλιεργούν περισσότερο την αυτοαναφορικότητά μας και το ναρκισσισμό μας παρά την επικοινωνία μας με τους άλλους, τη γνήσια συναναστροφή... Ένα εικονίδιο, όσο ευφάνταστο κι αν είναι δεν μπορεί να αντικαταστήσει το συναίσθημα που γεννά ο λόγος, η ίδια η επαφή.

Το Φθινόπωρο το 2018 o  Ζαχαρίας (Ζακ) Κωστόπουλος κατά την προσωπική μου άποψη δολοφονείται από μια κοινωνία η οποία διαχρονικά δεν ανέχεται τη μοναδικότητα και τη διαφορετικότητα. Σας θυμίζω τους στίχους του ποιητή Κώστα Βάρναλη «Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα προσμένουμε ίσως κάποιο θάμα…». Γιατί δεν βρέθηκε ένας άνθρωπος να αντιδράσει στον όχλο, τι πιστεύετε ;

Ο Φόβος είναι ο εχθρός...Σε  όλα. Και η απάντηση για όλα. Όταν φοβάσαι «κλείνεις», δε γνωρίζεις, δε μαθαίνεις, δεν απορείς..

Ποια διαφορετικότητα; Ζούμε σε μια κοινωνία φόβου για το «Άλλο». Κι ο φόβος είναι η αρχή του μίσους. Ο Ζακ δολοφονήθηκε δύο φορές. Η δεύτερη ήρθε με την εικόνα που έφτιαξαν για εκείνον. Κι αυτή όπως αποδείχθηκε ήταν αποτέλεσμα του φόβου..

Ο ίδιος, για όσους έτυχε να τον γνωρίσουμε - είχε συμμετάσχει  λίγους μήνες πριν δολοφονηθεί, στο Θέατρο Σταθμός, του οποίου τα τελευταία τρία χρόνια έχω την καλλιτεχνική ευθύνη - ήταν ευγενέστατος και γλυκύτατος. Να νικήσουμε τον Φόβο..

Δεν υπάρχει δημοκρατία χωρίς χώρο για την ετερότητα. Και να τιμωρηθούν οι ένοχοι. Επιτέλους!

Λίγα 24ωρα πριν αρχίσουμε να «ταξιδεύουμε» στην τρίτη δεκαετία  του 21ου αιώνα, τι είναι αυτό που σας γεμίζει δύναμη και πίστη για το αύριο ;

Τα μικρά παιδιά, η αγάπη, ο έρωτας, η φύση, τα ζώα, τα τραγούδια, η φιλία, η μουσική, η έρευνα, η τέχνη, η επιστήμη, πάντα το θέατρο, η καλοσύνη...