Ο πανεπιστημιακός καθηγητής και συγγραφέας Γιώργος Ρουσσόπουλος την Τετάρτη στο Πολύεδρο

Στο Πολύεδρο στην οδό Κανακάρη 147, στην Πάτρα θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση παρουσίασης δύο βιβλίων του Γιώργου Ρουσσόπουλου, ομότιμου καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, την Τετάρτη 4 Δεκέμβρη 2019 στις 8 το βράδυ. Πρόκειται για την «Γνωσιολογία»  που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαζήση και την «Γενική Επιστημολογία»  από τις εκδόσεις Οκτώ.

Τα βιβλία θα παρουσιάσουν η Κατερίνα Καλέρη καθηγήτρια στο τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστήμιο Πατρών  και ο Τάσος Πατρώνης  επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Πατρών.

Η «Γνωσιολογία» εισάγει τους αναγνώστες στον φιλοσοφικό κλάδο, στην αρμοδιότητα του οποίου υπάγονται τα ζητήματα της γνώσης, ειδικά της γνώσης που παράγουν οι επιστήμες. Από τα χρόνια του Καντ και μετά, η γνωσιολογία επηρεάστηκε από τις εξελίξεις στις επιστήμες - αυτή η διαλεκτική των σχέσεων της γνωσιολογίας με τις επιστήμες διαμορφώνει το πλαίσιο μέσα στο οποίο η γνωσιολογία συγκροτείται και ανασυγκροτείται τις τελευταίες δεκαετίες. Παρακολουθούμε τις εξελίξεις στην γνωσιολογία, όπως αυτές αναπτύσσονται στο πλαίσιο τριών σχεδίων ανασυγκρότησης της φιλοσοφίας, μετά την κρίση της ύστερα από τον θάνατο του Έγελου.

 Αναφερόμαστε στο νεοκαντιανό, το νεοεμπειριστικό και το συστηματικό σχέδιο ανασυγκρότησης της φιλοσοφίας και υποστηρίζουμε ότι αυτά βρίσκονται αντιμέτωπα με σοβαρά αδιέξοδα, για την υπέρβαση των οποίων απαιτείται να διατυπώσουμε ένα νέο σχέδιο ανασυγκρότησης της φιλοσοφίας: χρειαζόμαστε ένα αναστοχαστικό, κριτικό σχέδιο το οποίο λαμβάνει υπόψη -πέρα από τα ανωτέρω σχέδια- την επιστημολογία, όπως αυτή διαμορφώνεται ως συνισταμένη των σχεδίων θεμελίωσης των επιστημών και της ανθρωπολογικο-ερμηνευτικής προσέγγισης της επιστημονικής γνώσης.

Η «Γενική Επιστημολογία» εξετάζει το πρόβλημα των σχέσεων της φιλοσοφίας με τη γνώση και την επιστήμη εστιάζοντας στην επιστημολογία: προτείνει μια ενιαία σύλληψη της επιστημολογίας η οποία προκύπτει ως συνισταμένη τεσσάρων επιμέρους συνιστωσών - μιας επιστημονικής, μιας ανθρωπολογικής, μιας ιστορικής και μιας φιλοσοφικής. Η επιστημονική συνιστώσα αναδεικνύει τη σύνδεση της επιστημολογίας με τα σχέδια θεμελίωσης των διαφόρων επιστημών• η ανθρωπολογική φέρνει στο προσκήνιο τις συνθήκες υπό τις οποίες παράγεται, συντίθεται και ερμηνεύεται η γνώση από τα υποκείμενα (τους επιστήμονες)• η ιστορική συνιστώσα εστιάζει στην ανάδειξη της σημασίας των ιστορικών εξελίξεων των επιστημών στη διαμόρφωση της επιστημολογίας, ενώ η φιλοσοφική συνιστώσα διατρέχει κριτικά, αναστοχαστικά τη συνολική επιστημολογική σύλληψη, υπενθυμίζοντας τη βαθιά, συνεχή και αναγκαία σύνδεσή τους.

Με αυτή την προοπτική, οι σχέσεις της φιλοσοφίας με τη γνώση και την επιστήμη φωτίζονται με νέους τρόπους που δεν ήταν σαφείς σε προηγούμενες συλλήψεις της επιστημολογίας. Ο πρώτος στόχος της ανά χείρας μελέτης είναι να αποφύγει την περιοριστική σύλληψη της επιστημολογίας που κυριαρχούσε μέχρι πρόσφατα (και συνεχίζει να κυριαρχεί σε ορισμένους κύκλους), σύμφωνα με την οποία η επιστημολογία είτε εστιάζει στη διαμόρφωση των σχεδίων θεμελίωσης των επιστημών είτε ενσωματώνεται στη φιλοσοφία της επιστήμης. Αναδεικνύοντας την ανθρωπολογική συνιστώσα και τη συμβολή τής κριτικής-αναστοχαστικής φιλοσοφίας στη διαμόρφωση της επιστημολογίας -που είναι ο δεύτερος στόχος της μελέτης μας-, διαμορφώνεται μια γενική επιστημολογική σύλληψη που αποσκοπεί να αναφερθεί όχι μόνο στα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες αλλά και στις κοινωνικές επιστήμες.

Επιπλέον, η γενική αυτή σύλληψη της επιστημολογίας δίνει ιδιαίτερη έμφαση στον ρόλο του επιστήμονα-ερευνητή ως του υποκειμένου που παράγει και συνθέτει γνώση μέσω των πρακτικο-ερμηνευτικών διαδικασιών στις οποίες εμπλέκεται.

*Ο Γιώργος Ρουσόπουλος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, δίδαξε φιλοσοφία, φιλοσοφία της επιστήμης και μαθηματική ανάλυση στο Πολυτεχνείο Κρήτης, καθώς και επιστημολογία στο Τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει γεννηθεί το 1951 στο Βόλο. Σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και φιλοσοφία στις ΗΠΑ και την Αγγλία. Έλαβε μεταπτυχιακό δίπλωμα στα μαθηματικά από το University of Rochester και κατόπιν μεταπτυχιακό δίπλωμα στη φιλοσοφία από το University of California. Διδάκτορας φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Ήταν μεταπτυχιακός υπότροφος του Βρετανικού Συμβουλίου στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Έχει μεταφράσει τη "Φιλοσοφία της Λογικής" του Κουάιν (2008), έχει δημοσιεύσει άρθρα στις περιοχές της γνωσιολογίας, της επιστημολογίας και της φιλοσοφίας των μαθηματικών και έχει γράψει τα βιβλία: "Επιστημολογία των μαθηματικών" (1990), "Μαθηματικός ρεαλισμός" (1999), "Αναλυτική της παράστασης" (1998) και "Γνωσιολογία" (2009). Επίσης, έχει επιμεληθεί τους τόμους "Αλήθεια" (2002) και "Σύγχρονος εμπειρισμός" (2008). Πρώτο του λογοτεχνικό έργο το "Καιρός για μυθιστόρημα".