Μπύρα από την Εποχή του Σιδήρου

Τι έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη

Στους αρχαίους Κέλτες στη σημερινή νοτιοδυτική Γερμανία, άρεσαν οι εκδηλώσεις και οι γιορτές. Ο χώρος εκδηλώσεων ήταν τοποθετημένος κοντά σε ένα ζυθοποιείο που είχε την δυνατότητα να παράγει τεράστιες ποσότητες σκούρας, καπνιστής, ξινής μπύρας.

Πρόσφατα σε ανασκαφές στο Eberdingen-Hochdorf ανακαλύφθηκε ένα Κέλτικο χωριό 2.550 ετών, στο οποίο χρησιμοποιούσαν υψηλής ποιότητας βύνη κριθαριού, το πρωτεύον συστατικό για την παρασκευή μπύρας.

Το αρχαιότερο ζυθοποιείο που έχει ανακαλυφθεί ως σήμερα, χρονολογείται στα 5.500 χρόνια πριν στην μέση ανατολή, αλλά τα αρχαιολογικά ευρήματα σε αυτό τον τομέα είναι πολύ φτωχά.

Η τεχνική που χρησιμοποιούσαν οι κέλτες στο συγκεκριμένο χωριό ήταν η εξής: Το κριθάρι βρεχόταν και μούλιαζε σε ειδικά δοχεία μέχρι να βγάλει βλαστό (φυτρώσει). Έπειτα οι καρποί στέγνωναν στον ήλιο και καίγονταν οι άκρες των δοχείων για να πάρει ο καρπός την μυρωδιά του καπνιστού και να σκουρύνει το χρώμα τους.

Τα βακτήρια του γαλακτικού οξέως, ενεργοποιούνταν καθώς στέγνωναν οι βρεγμένοι καρποί και έδιναν την ξινή γεύση στην μπύρα. Αντίθετα με την σύγχρονη μπύρα που αρωματίζεται με λυκίσκο, η συγκεκριμένη μπύρα εικάζεται πως εμπλουτιζόταν με αψιθιά (αψέντι), σπόρους καρότου και μερικούς σπόρους Υοσκύαμου (Δαιμοναριά) ενός φυτού που κάνει την μπύρα να προκαλεί περισσότερη μέθη. Όλα αυτά τα συστατικά κάνουν την γεύση της μπύρας πολύ διαφορετική από την σημερινή.

Πυρακτωμένες πέτρες τοποθετούνταν στην υγροποιημένη βύνη κατά την διαδικασία ζυθοποίησης. Μια τεχνική που χρησιμοποιήθηκε αργότερα και στην Ευρώπη, και έδινε γεύση καραμέλας στο μείγμα. Εικάζεται πως η ζύμωση επιτυγχάνονταν βάζοντας μέλι ή φρούτα επειδή και τα δύο περιέχουν φυσική μαγιά.

Πρόσφατα στο Βερολίνο κατά την διάρκεια ανοικοδόμησης ενός μεσαιωνικού κτίσματος του 14ου αιώνα, βρέθηκε κριθάρι που θα μπορούσε να φτιάξει 500 λίτρα μπύρας, που αντιστοιχεί σε 60 κιβώτια.

Ίσως ανακατασκευάζοντας την συνταγή μπύρας των Κελτών, θα καταλάβουν αυτό που έλεγε ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Ιουλιανός 1.600 χρόνια πριν σε ένα ποίημα του πως: «Η Κέλτικη μπύρα μυρίζει σαν κατσίκα».