100 χρόνια πριν-Έτσι ξεκίνησε η βιομηχανία που έφερε την Πάτρα στα σαλόνια της Ευρώπης

Πρώτος  πρόεδρος  του  Συνδέσμου  εκλέχθηκε  ο  Χαρ.  Τριάντης,  στη  γενική  συνέλευση  της  10ης  Ιουνίου  1918.

Ο Σύνδεσμος κατά το έτος 1924 αριθμεί 64 μέλη:

Χαράλαμπος Τριάντης. αλευρόμυλος.

Δημοσθένης Αλεξόπουλος, Εμπορική και Βιομηχανική Εταιρεία.

Αναστ. Αναστασόπουλους, Εριουργία.

Κωνστ. Πραπόπουλος. μεταλλουργικά.

Κωνστ. Τασσόπουλος. Μηχανικό ξυλουργείο.

Πέτρος Μάμμος. Ζυθοποιία.

Παν. Λιάλιος, Αλευρόμυλος.

Ανδρέας Τασσόπουλος. Μηχ. Ξυλουργία.

Γεώργιος Παπανικολάου, Ξυλουργικόν.

Ανδρέας Παπανικολάου. Εργοστάσιο.

Ιωάν. Μικρούτσικος. Μακαρονοποιείο.

Βασιλ. Ηλιόπουλος. Καλτσοποιΐα.

Ιωάν. Τούλλας. Τυπογραφείο.

Π. Κρητικός. Εργοστ. καλιμκικερκόν.

Κωνστ. Αλεξόπουλος. Πυρήνες - Σαπωνοποιΐα - Οινοπνεύματα.

Αλέκος Μενούνος. Βυρσοδεψία.

Α. Ζαφειρόπουλος. Ανώνυμος Πατραϊκή Εμποροβιομηχανική.

Ι. Ρηγοπούλας. Βερνίκια.

Δ. Διακίδης. Λιθογραφείο.

Γεώργ. Πασπάτης. Οινόπνευμα - Πυρήνες

Σ. Καράμαλης. Ελαιο - Σαπούνια.

Φ. Αγγελόπουλος. Ζαχαροπλαστείο.

Ρουσσόπουλος. Ξυλουργικό Εργοστάσιο.

Κωνστ. Γυφτόπουλος. Μακαγιονοποιΐον.

Ευάγ. Δαδόπουλος. Φακελλοποιείον.

Χαράλ. Βαρυμπόμπης. Οινοπνευματοποιΐα.

Σενεγάλιας και Λεπεσιώνης. Μηχανουργείο.

Π. Ελλούλ. Ξυλουργικό Εργοστάσιο.

Γεώρ. Χαφειρόπουλος, και Μενούνος, Βυρσοδεψία.

Αδελφοί Αναγνωστόπουλοι, Φακελοποιΐα.

Γεώργ. Φοράκης. Επιπλοοποΐα.

Κ. Αρούλιας, Μηχ. Εργοστ. Σταφίδας.

Χριστ. Κατσάμπας. Αν. Πατρ. Εμποροβιομηχανική.

Σταμάτ. Στράτος. Αν. Πατρ. Εμποροβιομηχανική.

Τιμολ. Εμμανουήλ. Αν. Πατρ. Εμποροβιομηχανική.

Βασίλ. Μαραγκόπουλος. Βαφείο.

Αδελφοί Μπουλούκου, σιδηροβιομηχανικά είδη.

Α. Καφετζόπουλος. Οινοπνευματοποιΐα.

Γεώργ. Τριάντης. Αλευρόμυλος.

Σ. Ξανθόπουλος, Αλευροβιομηχανία.

Π. Μπρούντζος. Αλευροβιομηχανία.

Ιωαν. Παπαχρυσάνθου. Μακαρονοποΐα.

Σπύρος Ζερβός. Σαπωνοποιΐα.

Μάνθος Γεωργιάδης. Εργοστάσιο υποκαμίσων - κούκκων.

Θεόδωρ. Καμαρινός. Μηχανουργείο.

Βασίλ. Δημητρουλόπουλος, Πλεκτική.

Παναγ. Πραπόπουλος. είδη από κασσίτερο.

Γιαννόπουλος και Δουκόπουλος, Πιλοποιΐα.

Δ. Σκούρας. Μηχανουργείο.

Π. Σαμαράς. Αν. Οινοπνευματοποιΐα.

Αθαν. Σταύρου. Ξυλουργικό Εργοστάσιο.

Νικόλ. Τριάντης. Αλευρόμυλος.

Π. Μπελεγρής. Εργοστ. ψάθινων πίλων.

Δημ. Καράμπελας. Αλευρόμυλος.

Αδελφοί Χασαπόπουλοι. Επιπλοποιείο.

Γ. Ηλιάδης. Ζαχαρώδη προϊόντα.

Γιώργος Παπαντωνόπουλος. Πλεκτική.

Κ. Γιαννόπουλος. Καθρεπτοποιείο.

Χαράλ. Πετρόπουλος. Πλεκτική.

Νικόλ. Βέτσος. Πλεκτική.

Απολ. Κουντούρης. βερνίκια.

Βέτσος και Αλμπάνης. Ψάθινοι πίλοι.

Γατόπουλος και Υιός. Ψάθινοι πίλοι.

Αγαμέμνων Κρήνης. Ψάθινοι πίλοι.

Α. Μ. Κόλλας. Εργοστ. σταφίδας

Η βιομηχανική  ιστορία  της  Πάτρας   χαρακτηρίστηκε  από  διακυμάνσεις,  κρίσεις  και  ανασυντάξεις  που  σχετίζοταν  με  τις  εκάστοτε  διεθνείς  και  εγχώριες  κοινωνικοοι-κονομικές  εξελίξεις.

Βαθμιαίο  είναι  το  πέρασμα  από  τη  βιοτεχνία  στη  βιομηχανία,  μέχρι  τα  τέλη  του  19ου  αιώνα,  για  να  ακολουθήσει  μία  αναπτυξιακή  στροφή  στις  αρχές  του  20ού.  Έτσι  από  τα  μικρά  ατμοκίνητα  εργοστάσια  των  πρώτων  μεταεπαναστατικών  χρόνων  που  παρήγαγαν  και  επεξεργάζονταν  γιάμπολη  (οπός  γλυκορύζης)  μέχρι  τα  1850  (με  κυριότερο  το  εργοστάσιο  του  Γεωργίου  Κόγκου  ο  οποίος  το  1857  έφερε  την  πρώτη  ατμοκίνητη  μηχανή  δυνάμεως  8  ίππων,  με  δυνατότητα  παραγωγής  700-800  κανταριών  ημερησίως,  ενώ  οι  απασχολούμενοι  εργάτες  δεν  υπερέβαιναν  τους  11),  έχουμε  το  πέρασμα  σε  μεγαλύτερες  παραγωγικές  μονάδες,  όπως  τα  νηματουργία  βάμβακος,  με  πρώτο  αυτό  των  κληρονόμων  του  Γ.  Κόγκου,  οι  οποίοι  μετέτρεψαν  το  παλαιό  εργοστάσιο  παραγωγής  γιάμπολης  (που  είχε  γίνει  ασύμφορη)  και  τις  αποθήκες  –  εργοστάσια  επεξεργασίας  και  συσκευασίας  σταφίδας,  που  αποτελούσε  το  κύριο  παραγωγικό  προϊόν  της  ευρύτερης  περιοχής.

Παράλληλα  δημιουργούνταν  μονάδες  που  κατασκεύαζαν  βαρέλια  και  κιβώτια  για  τη  συσκευασία  της  σταφίδας,  οινοποιητικές  μονάδες,  αλλά  και  αλευρόμυλοι,  με  αποτέλεσμα  να  αναπτύσσονται  παραγωγικές  και  εμπορικές  δραστηριότητες,  οι  οποίες  απαιτούσαν  πολλά  εργατικά  χέρια  και  δημιουργούσαν  προϋποθέσεις  για  συνεχή  οικονομική  και  πολεοδομική  ανάπτυξη  των  αστικών  κέντρων.

Η  ανάπτυξη  του  σιδηροδρομικού  δικτύου,  το  οποίο  ένωσε  την  Αθήνα  και  τον  Πειραιά  με  την  Πελοπόννησο  στα  τέλη  της  δεκαετίας  του  1880,  συνέβαλε  στη  χερσαία  διακίνηση  των  προϊόντων  και  των  πρώτων  υλών,  ενώ  η  Πάτρα  εξελίχθηκε  σε  κέντρο  όχι  μόνο  γεωγραφικό  αλλά  και  οικονομικό,  της  δυτικής  Ελλάδας,  καθώς  από  το  λιμάνι  της  γινόταν  ο  μεγαλύτερος  όγκος  των  εισαγωγών  και  εξαγωγών,  με  κυρίαρχη  δραστηριότητα  την  εξαγωγή  σταφίδας,  που  είχε  σαν  αποτέλεσμα  να  εγκαταστήσουν  την  έδρα  τους  πολλοί  εμπορικοί  οίκοι  κυρίως  αγγλικής  προέλευσης.

Η  κατασκευή  μάλιστα  του  νέου  λιμανιού  ανατέθηκε  το  1881  στη  Γαλλική  εταιρία  του  μηχανικού  Μανιάκ  και  ολοκληρώθηκε  σε  διάφορα  στάδια  στις  αρχές  της  δεκαετίας  του  1890.

Έριδες, τσακωμοί και καταγγελίες -Αυτή είναι η ιστορία κατασκευής του ...

* Το βίντεο είναι από τη σειρά της ΕΡΤ ¨ΑΜΗΧΑΝΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ» και παρουσιάστηκε το 2012. Ο μηχανολόγος μηχανικός Νίκος Σαραφόπουλος, ο συνταξιούχος γυμναστής Σπύρος Τσικλητήρας, ο ναυτιλιακός πράκτορας Γιώργος Σωτηρόπουλος, οι συνταξιούχοι Βασίλης Μήλας και Ελένη Κόκλα, η αρχιτέκτονας Βαρβάρα Δεσπονιάδου, καθώς και ο ιστορικός Βασίλης Λάζαρης μιλησαν στην κάμερα της εκπομπής για την Πάτρα, όπως και ο Σπύρος Μάλλιος που αναφέρθηκε στο οινοποιείο της Αchaia Clauss.

Παράλληλα  συνεχίζονται  και  αναπτύσσονται  περαιτέρω,  βιομηχανικές  δραστηριότητες  όπως  αλευροβιομηχανία,  ελαιουργία  και  σαπωνοποιία,  εριουργία  και  κλωστοϋφαντουργία,  χαρτοποιία κ.λπ., με  αντίστοιχη  αύξηση  της  παραγωγής  και  ανάγκη  εκσυγχρονισμού  και  επέκτασης  των  βιομηχανικών  υποδομών.

Η συγκυρία του ευρωπαϊκού εμπορίου, η γεωγραφική της θέση, καθώς και τα έργα υποδομής είναι τα στοιχεία που θα καθορίσουν την οικονομική εξέλιξη της Πάτρας. Η πύλη, στραμμένη προς την θάλασσα συλλαμβάνει τα μηνύματα της ευρωπαϊκής συγκυρίας και τα μεταδίδει στην αγροτική ενδοχώρα που την περιβάλλει.

Η σταφίδα είναι το ευνοούμενο προϊόν του ευρωπαϊκού εμπορίου και κυρίως του αγγλικού. Το λιμάνι της Πάτρας υπήρξε ο αποκλειστικός λιμένας μετανάστευσης προς την Αμερική όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της Ηπείρου και της Αλβανίας. Μεγάλα ξένα ναυτιλιακά γραφεία και πρακτορεία καθώς και σοβαροί εξαγωγικοί οίκοι ήταν εγκαταστημένοι στην πόλη. Η κοινωνία των Πατρών κατά την εποχή εκείνη είχε άριστη σύνθεση με αρκετούς μορφωμένους και πλούσιους κατοίκους κυρίως ασχολούμενους με το εξαγωγικό εμπόριο, ταξιδεύοντας συχνά στο εξωτερικό, ενώ πολλοί από αυτούς έμεναν στην Αγγλία, όπου είχαν και εμπορικά γραφεία.

Επίσης αναπτυγμένη ήταν και η πνευματική κίνηση με κέντρα και σχολές όπου γίνονταν πολύ συχνά διαλέξεις και διδασκαλίες. Η κοινωνική ζωή ήταν έντονη μεταξύ των πλουσίων και αριστοκρατών της εποχής, τα δε περίφημα καρναβάλια τα οποία διαρκούσαν δύο εβδομάδες με έντονο ρυθμό συγκέντρωναν και πολλούς γλεντζέδες των Αθηνών. Στην κεντρική οδό της πόλης την οδό Μαιζώνος, συναντούσες όχι μόνο τα καλύτερα καταστήματα αλλά και τα καλύτερα σπίτια, όπου κατοικούσαν οι πλουσιότερες οικογένειες.

Η πλατεία Γεωργίου Α' αποτελούσε το κέντρο της κίνησης και του περιπάτου. Εκεί βρίσκονταν το «Δημοτικόν Θέατρον», η λέσχη του εξαγωγικού εμπορίου «Ερμής», τα δικαστήρια και το περίφημο ζαχαροπλαστείο «Βουρδέρη». Στην Πάτρα εκείνη την περίοδο ήκμαζε ως βιομηχανία η οινοποιία και η οινοπνευματοποιία με επικεφαλής τους Αμβουργερ με την «Αχάια» η οποία εξήγαγε όλη σχεδόν την παραγωγή της σε κονιάκ και γλυκούς οίνους σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και κυρίως στην Γερμανία.

Υπήρχε ακόμα βιομηχανία παραγωγής αεριόφωτος και τον φωτισμό της πόλης καθώς και ηλεκτροπαραγωγή προς κίνηση των τραμ για την συγκοινωνία εντός της πόλης και κυρίως τις Ιτιές, όπου ήταν συγκεντρωμένες οι καλύτερες θερινές κατοικίες και τα καλύτερα εξοχικά κέντρα.

Την 20ετία  1985 -  2005 η Πάτρα διανύει ίσως τη χειρότερη οικονομικά περίοδό της με τον κοινωνικό κλονισμό από την αποβιομηχάνιση να είναι ισχυρό. Εταιρείες  -  κολοσσοί  πανελλαδικά,  έκλειναν  η  μία  μετά  την  άλλη.  Εκατοντάδες  εργαζόμενοι  βρέθηκαν  στην  ανεργία,  δεκάδες  βιομήχανοι  πτώχευσαν.  Κι  αυτό  το  γεγονός  εξηγεί  τη  σημασία  που  έχει  η  ανθούσα  βιομηχανία  στην  τοπική  κοινωνία.

Οι 50.000 άνεργοι των βιομηχανιών της Πάτρας - Η άνοδος και η πτώση της κραταιάς οικονομίας... ΦΩΤΟ

* Στοιχεία προέρχονται από το ένθετο Επιλογές της εφημ. Πελοπόννησος (Μάιος 2018)