Γιάννης Δημαράς στον Πρωθυπουργό: Πρώτο μέλημά μας πρέπει να είναι η αντιμετώπιση της φτώχειας

Υπόμνημα στον Πρωθυπουργό κατέθεσε ο Δήμαρχος Πατρέων κ. Γιάννης Δημαράς στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στα Καλάβρυτα για τα προβλήματα της Αχαΐας. Αναλυτικά το υπόμνημα:

«Κύριε Πρόεδρε

Έχουμε όλοι συναίσθηση της δυσκολίας της κατάστασης. Και νομίζω ότι όλοι όσοι ασχολούμαστε με  τα κοινά πρέπει να στρέψουμε τα βλέμματα και το ενδιαφέρον μας πρωτίστως στους συμπολίτες μας που δοκιμάζονται περισσότερο από τη σημερινή κρίση. Θα έλεγα ότι η φτώχεια, η διαρκώς αυξανόμενη φτώχεια, είναι αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο πρόβλημα και η μεγαλύτερη απειλή για την κοινωνική συνοχή.

Κάθε Τετάρτη που την ημέρα αυτή την έχω αφιερώσει σε συναντήσεις με πολίτες της Πάτρας, συμπολίτες μου, συμπολίτες  μας κύριε Πρόεδρε γιατί και  σεις Αχαιός, Πατρινός είστε, μού  εξιστορούν απερίγραπτα δράματα. Και δεν είναι ένας ή δύο. Είναι η συντριπτική πλειοψηφία από τους 40-50 πολίτες που συναντώ κάθε Τετάρτη, που βρίσκονται σε τραγική κατάσταση.

Νομίζω ότι χρέος μας είναι, ο καθένας στο πλαίσιο του δικού του θεσμικού ρόλου, να αναζητήσουμε τους τρόπους που θα ανακουφίσουν αυτούς τους ανθρώπους. Και στην κατεύθυνση αυτή θεωρώ απαραίτητη, αναγκαία και επείγουσα τη συνεργασία της κυβέρνησης με τους Δήμους.

Ενδεικτικά να σας αναφέρω ότι και να αποφασίσουμε εμείς σήμερα να απαλλάξουμε τους πάμφτωχούς συμπολίτες μας από τα τέλη ύδρευσης, δεν μπορούμε να το κάνουμε γιατί προσκρούει στην ισχύουσα νομοθεσία. Νομίζω ότι ειδικώς αυτή την περίοδο, πρέπει να υπάρξουν νομοθετικές διευθετήσεις που θα μας βοηθήσουν να σταθούμε στο πλευρό των συμπολιτών μας που περνούν τραγικά δύσκολες ώρες.

Είναι λογικό ο καθένας από εμάς μπαίνοντας στα κοινά, να έχει οράματα, όνειρα, σχέδια που θέλει να υλοποιήσει. Σας ομολογώ ότι  κάθε Τετάρτη αισθάνομαι ότι είναι πολυτέλεια τα όνειρα  και τα οράματα με τα οποία  πήγα στο Δήμο και βάζω ως  πρώτο στόχο πώς να αντιμετωπίσω τη διαρκώς αυξανόμενη φτώχεια και δυστυχία που βλέπω γύρω μου.

Φυσικά, δεν το βάζουμε κάτω, δεν εγκαταλείπουμε τα οράματα και τα σχέδια, αλλά, ο εφιάλτης που ζούμε μάς υποχρεώνει να επανακαθορίσουμε τις προτεραιότητες μας.

Γνωρίζω και κατανοώ ότι θα είναι όχι μόνον μάταιο, αλλά και εκτός πραγματικότητας να αραδιάσω έναν κατάλογο οικονομικών αιτημάτων. Άλλωστε πιστεύω ότι η Αυτοδιοίκηση πρέπει να βρει τρόπους να δημιουργήσει πόρους, αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα της περιοχής που διοικεί και την περιουσία που της ανήκει. Δικό μου όραμα δεν είναι μια κρατικοδίαιτη Αυτοδιοίκηση σε ένα έστω και πλούσιο Κράτος. Δικό μου όραμα είναι μια ισχυρή Αυτοδιοίκηση σε ένα ουσιαστικά αποκεντρωμένο Κράτος, που θα δίνει το πεδίο στην Αυτοδιοίκηση να καθορίζει μόνη της τα του οίκου της.

Στη δική μου λογική καλήδημοτική αρχή δεν πρέπει να θεωρείται αυτή που φωνάζει περισσότερο και πιο δυνατά, που  συγκρούεται πιο δυναμικά με την όποια κεντρική εξουσία, αλλά αυτή που μπορεί να νοικοκυρέψει και να αναπτύξει τον τόπο ευθύνης της στηριζόμενη στις τοπικές δυνάμεις. Για να συμβεί αυτό όμως, χρειάζεται ένα διαφορετικό Κράτος, στο οποίο οι Δήμοι θα είναι πραγματικές τοπικές κυβερνήσεις με δυνατότητα και δικαίωμα απόφασης επί όλων των θεμάτων που έχουν τοπικό χαρακτήρα.

Το παράδειγμα που προανέφερα για  την απαλλαγή των φτωχών από τα δημοτικά τέλη είναι ενδεικτικό. Προσωπικά πιστεύω σε μια Αυτοδιοίκηση που θα έχει το δικαίωμα να χαράξει τη δική της κοινωνική πολιτική, φυσικά αναλαμβάνοντας  την ευθύνη και συνεπώς κάνοντας τους απαραίτητους σχεδιασμούς, ώστε να μην καταστήσει προβληματικό το δημοτικό ταμείο και στη συνέχεια να διεκδικεί από το Κράτος την κάλυψη των ελλειμμάτων. Όχι, αυτό είναι όπως λέει και ο λαός μας «μνημόσυνο με ξένα κόλυβα».

Ένα άλλο, τελείως διαφορετικό μοντέλο, προτείνω εγώ. Ένα μοντέλο στο οποίο δεν θα υπάρχουν ΚΑΠ, ΣΑΤΑ, Πράσινα Ταμεία και ένα σωρό άλλες πηγές πόρων προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Θα υπάρχει εξ αρχής προσδιορισμένο με συντελεστή, το ποσό που ανήκει σε κάθε Δήμο από τη γενική φορολογία. Το πώς θα κατανείμει αυτό το ποσό ο κάθε Δήμος, πόσα για έργα, πόσα για λειτουργικά, πόσα για εκδηλώσεις, πόσα για κοινωνική πολιτική θα είναι θέμα του κάθε Δημοτικού Συμβουλίου, της κάθε Δημοτικής Αρχής. Ταυτόχρονα θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να επιβάλλει τοπικούς φόρους, ή ελαφρύνεις, να επιβάλλει και να εισπράττει πρόστιμα που αφορούν παραβάσεις είτε αυτές είναι πολεοδομικές, είτε κυκλοφοριακές κ.λπ. και να θεσπίζει κίνητρα για την προστασία του περιβάλλοντος, την αειφόρο ανάπτυξη, την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας κ.λπ.

Για να μην σας κουράζω, στη δική μου φιλοσοφία η Κεντρική κυβέρνηση έχει στην ευθύνη της την Εξωτερική Πολιτική, την Εθνική Ασφάλεια και την Άμυνα, την Παιδεία, την καταπολέμηση του κοινού εγκλήματος, τα μεγάλα έργα εθνικής σημασίας, την εθνική ανάπτυξη, τη δημοσιονομική και φορολογική πολιτική, τη θέσπιση και εφαρμογή κανόνων διαφάνειας και ό,τι άλλο κριθεί εθνικής σημασίας και όλα τα υπόλοιπα βρίσκονται στην αποκλειστική αρμοδιότητα και ευθύνη της Αυτοδιοίκησης. Από τη γενική φορολόγηση κατανέμονται οι πόροι στην κεντρική κυβέρνηση και στην Αυτοδιοίκηση η οποία έχει πλέον το δικαίωμα, να ασκήσει και δική της φορολογική πολιτική.

Αναρωτιέμαι, γιατί φοβόμαστε  ένα τέτοιο μοντέλο, τόσο αποκεντρωμένης  λειτουργίας; Γιατί επιμένουμε σε ένα συγκεντρωτικό Κράτος που πνίγει με τη δαιδαλώδη γραφειοκρατία του, κάθε τοπική πρωτοβουλία;

Κύριε Πρόεδρε, Κύριοι Υπουργοί

Όπως γνωρίζετε, έχω την τιμή να είμαι Δήμαρχος της Πάτρας ως επικεφαλής ενός δημοτικού σχήματος που δεν είχε κομματικό  χρίσμα ή στήριξη από κάποιο μεγάλο κόμμα. Στελέχη από όλα τα κόμματα, από το ΠΑΣΟΚ, τη ΝΔ, τον ΣΥΡΙΖΑ, την Δημοκρατική Αριστερά, λειτουργούν μαζί ασχολούμενοι με τα τοπικά ζητήματα και διατηρώντας το καθένα τις κομματικές του προτιμήσεις. Σας διαβεβαιώνω ότι συνεργάζονται και συνεννοούνται θαυμάσια για τα θέματα που αφορούν την πόλη. Αποδεικνύουν στην πράξη ότι τα προβλήματα δεν έχουν χρώμα, αλλά είναι εξίσου βασανιστικά για όλους τους πολίτες.

Θα έλεγα ότι στην Πάτρα δεν δοκιμάζεται απλά η δημοτική αρχή του Γιάννη Δημαρά, αλλά  ένα πολιτικό μοντέλο τοπικής αυτοδιοίκησης που στα λόγια όλοι επικαλούμαστε, αλλά στην πράξη δεν του έχουμε δώσει ευκαιρίες να λειτουργήσει. Παρακαλώ, παρακολουθείστε αυτό το μοντέλο, βοηθήστε το βοηθώντας την πόλη. Επιτυγχάνοντας αυτό το μοντέλο, νομίζω ότι θα έχει αρχίσει να γράφεται ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ένα κεφάλαιο στο οποίο θα πρωταγωνιστεί ο πολίτης και οι τοπικές δυνάμεις.

Σε μια περίοδο κύριε Πρόεδρε που τόση συζήτηση γίνεται για την επίτευξη ευρείας συναίνεσης, η περίπτωση του Δήμου της Πάτρας, δείχνει ότι  η συνεννόηση και η συναίνεση δεν είναι ανέφικτες. Γι αυτό νομίζω ότι έχει ιδιαίτερη σημασία και για σας, αυτό το μοντέλο που δοκιμάζουμε να πετύχει. Χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας και ελπίζουμε να την έχουμε.

Όσο αφορά για τα ιδιαίτερα ζητήματα της Πάτρας  θα σας θέσω μόνο τρία, ελπίζοντας ότι θα τύχουν της προσωπικής σας υποστήριξης. Θα αναφερθώ μόνο σε αυτά που έχουν υποβληθεί προς τα αρμόδια υπουργεία με κοινό αίτημα του Δημάρχου και όλων ανεξαιρέτως των βουλευτών του νομού, χωρίς να τύχουν της οποιαδήποτε ανταπόκρισης:

Η απόδοση του κεντρικού θαλάσσιου μετώπου της πόλης στο Δήμο. Η εντολή σας δεν έχει υλοποιηθεί παρότι είχε ανακοινωθεί ότι η διαδικασία θα είχε ολοκληρωθεί μέσα στο 2010. Τον περασμένο Οκτώβριο υπογράφτηκε ένα πρωτόκολλο με τον ΟΛΠΑ, παρόντος και του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης. Πέρασαν επτά μήνες από τότε και τα αρμόδια Υπουργεία δεν έχουν κάνει απολύτως τίποτα. Εάν είχαν πραγματικά τη βούληση να υλοποιήσουν την εντολή σας τους έφθανε μια εβδομάδα για να το κάνουν. Το τελευταίο που δεν αντέχουν σήμερα οι πολίτες είναι η κοροϊδία.

Η Πάτρα ολόκληρη έχει μετατραπεί σε απέραντο και άθλιο καταυλισμό μεταναστών. Για το κέντρο της Αθήνας η Κυβέρνηση έδειξε ενδιαφέρον. Για την πόλη μας όχι. Ο αρμόδιος Υπουργός όχι μόνο δεν ήλθε στην Πάτρα τον Ιανουάριο, όπως είχε δεσμευτεί, για να παρουσιάσει τον όποιο σχεδιασμό και χρονοδιάγραμμα έχει για την αντιμετώπιση του προβλήματος, αλλά ούτε απαντά στο κοινό αίτημα των εννέα βουλευτών και του Δημάρχου αυτή η παρουσίαση να γίνει στο γραφείο του στην Αθήνα.

Βιώσιμη κινητικότητα με ενίσχυση της αστική συγκοινωνίας: Η Καλλικρατική Πάτρα τριπλασίασε την έκτασή της και αύξησε τον πληθυσμό της κατά 40.000 κάτοικους. Είναι πλέον αρκετά μεγαλύτερη από τον Πειραιά. Το κέντρο της απέχει 29 χλμ από το άκρο της. Δεν έχει όμως ούτε μετρό, δεν έχει τραμ και εάν εφαρμοστεί ο αυστηρά νόμος δεν θα έχει ούτε αστικό ΚΤΕΛ, λόγω της παλαιότητας των οχημάτων του. Κι, όμως οι Πατρινοί συμβάλουν με τη φορολόγησή τους στην κρατική επιδότηση με 600 εκ. ευρώ (το 2009) στην αστική συγκοινωνία των Αθηναίων και των Θεσσαλονικιών. Ούτε κοινωνικά σωστό, ούτε συνταγματικά ορθό είναι.  Αντίθετα λογικό και ρεαλιστικό είναι έστω 5  από τα 12 περίπου εκ. ευρώ που οι κάτοικοί της Πάτρας πληρώνουν για την επιδότηση της συγκοινωνίας της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, που έχουν σύγχρονα μέσα μαζικής μεταφοράς, να επιστρέψει στην πόλη τους για την ανανέωση, δια μέσου του Δήμου, της αστικής συγκοινωνίας τους."