Πόλεμος στην Ουκρανία: Τα πέντε σενάρια για το 2023

Κρίσιμα ερωτήματα γεννιούνται σε όλο τον κόσμο για την εξέλιξη που θα έχει ο πόλεμος της Ουκρανίας το 2023, με την ρωσο-ουκρανική πολεμική σύρραξη να εισέρχεται στον δεύτερο ημερολογιακό της έτος, έχοντας όλο αυτό το διάστημα επηρεάσει την παγκόσμια οικονομία, επηρεάζοντας τόσο το διεθνές εμπόριο όσο και τον ενεργειακό χάρτη.

Τα ερωτήματα και η αγωνία που κυριαρχεί για την εξέλιξη του πολέμου, είναι ακόμα κρισιμότερα για την Ευρώπη, με στρατιωτικούς αναλυτές μιλώντας στο BBC να αποκαλύπτουν τα πιο πιθανά σενάρια.

Νέα επίθεση την άνοιξη ετοιμάζει ο Πούτιν
Οι Ρώσοι στρατιώτες είναι καταδικασμένοι να «ξεχειμωνιάσουν» στην παγωμένη Ουκρανία τονίζει αναπληρωτής διευθυντής του Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών στο Έξετερ του Ηνωμένου Βασιλείου, υπογραμμίζοντας ότι αυτή την κατάληξη είχαν όσοι κατά το παρελθόν αποπειράθηκαν να εισβάλουν σε ευρωπαϊκό έδαφος από μεγάλες ευρασιατικές στέπες.

Σύμφωνα με τον ίδιο ο Πούτιν ετοιμάζει μια νέα ρωσική επίθεση την άνοιξη. Μάλιστα, ανέφερε χαρακτηριστικά τα παραδείγματα των Ναπολέων, Χίτλερ και Στάλιν οι οποίοι κράτησαν τους στρατούς τους σε κίνηση προκειμένου να αντέξουν τους βαρύς χειμώνες.

 Όπως επισημαίνει ο Βρετανός αναπληρωτής διευθυντής του Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία, χρειάζονται μια παύση στην σύρραξη, όμως οι Ουκρανοί είναι καλύτερα εξοπλισμένοι και έχουν πλέον ισχυρότερο κίνητρο με τα βλέμματα να στρέφονται στην ανακατάληψη του Ντονμπάς. Οι ουκρανικές επιθέσεις ενδέχεται, ωστόσο, να σταματήσουν στα νοτιοδυτικά, μετά την ανάκτηση της Χερσώνας, τονίζει ο ίδιος.

Για το 2023, ο καθοριστικός παράγοντας θα είναι η τύχη της εαρινής επίθεσης της Ρωσίας. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε παραδεχτεί ότι περίπου 50.000 από τους πρόσφατα κινητοποιημένους στρατιώτες βρίσκονται ήδη στο μέτωπο- οι υπόλοιποι 250.000 εκπαιδεύονται για το επόμενο έτος.

«Δεν υπάρχει άλλη προοπτική από τη συνέχιση του πολέμου ή μία ασταθή κατάπαυση πυρός» αναφέρει. Ο Πούτιν, όμως, έχει καταστήσει σαφές ότι δεν θα σταματήσει. Και η Ουκρανία έχει ξεκαθαρίσει ότι εξακολουθεί να παλεύει για τη ζωή της.

Σκληρή αντεπίθεση των Ουκρανών
Από την δική του πλευρά ο Αντρέι Πιοντκόβσκι, αναλυτής από την Ουάσινγκτον, πιστεύει ότι το Κίεβο μέχρι την άνοιξη θα έχει πλέον ανακτήσει το μεγαλύτερο μέρος των χαμένων εδαφών της, με τους παράγοντες που θα διαμορφώσουν αυτή την εξέλιξη να είναι δυο.

Ο πρώτος σύμφωνα με τον ίδιο είναι τόσο το κίνητρο, όσο και η αποφασιστικότητα του ουκρανικού στρατού που έχει επιτύχει σοβαρά πλήγματα κατά των Ρώσων, ενώ ο δεύτερος είναι πως η Δύση, έχει ωριμάσει και συνειδητοποιήσει το μέγεθος της ιστορικής πρόκλησης που αντιμετωπίζει. Αυτό φαίνεται καλύτερα και από μια πρόσφατη δήλωση του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ.

«Το τίμημα που πληρώνουμε είναι σε χρήματα. Ενώ το τίμημα που πληρώνουν οι Ουκρανοί είναι σε αίμα. Αν τα αυταρχικά καθεστώτα δουν ότι η βία ανταμείβεται, όλοι θα πληρώσουμε πολύ υψηλότερο τίμημα. Και ο κόσμος θα γίνει ένας πιο επικίνδυνος κόσμος για όλους μας» τονίζει.

Ο ακριβής χρόνος της αναπόφευκτης ουκρανικής νίκης θα καθοριστεί από την ταχύτητα με την οποία το ΝΑΤΟ μπορεί να παραδώσει το νέο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας, τονίζει ο αναλυτής. «Περιμένω ότι η Μελιτόπολη θα γίνει το βασικό σημείο μάχης τους επόμενους μήνες, ίσως και εβδομάδες».

«Δεν διαφαίνεται ακόμα το τέλος του πολέμου»

Μια ακόμα διαφορετική εκδοχή για την έκβαση του πολέμου εκφράζει και ο Μπάρμπαρα Ζανκέτα, του τμήματος Πολεμικών Σπουδών King's College του Λονδίνου.

Σύμφωνα με τον αναλυτή ο Ρώσος πρόεδρος κατά την έναρξη του πολέμου δεν περίμενε την ισχυρή παρέμβαση της Δύσης καθώς ούτε και την αποφασιστικότητα και θάρρος που επέδειξαν οι Ουκρανοί. Αυτός ο λανθασμένος υπολογισμός του Βλαντίμιρ Πούτιν οδήγησε μια κατάσταση που δεν φαίνεται ένα τέλος, τουλάχιστον σύντομα.

Παράλληλα, ο φετινός χειμώνας και για τις δυο πλευρές θα είναι δύσκολος, με την Ρωσία να προσπαθεί χτυπήματα σε ουκρανικές υποδομές προκειμένου να κάμψουν την αντοχή των Ουκρανών, οι οποίοι ήδη βιώνουν ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες. «Αλλά η ουκρανική ανθεκτικότητα έχει αποδειχθεί αξιοσημείωτη, θα μείνουν σταθεροί. Ο πόλεμος θα συνεχιστεί», τονίζει ο ίδιος.

Την ίδια ώρα και ενώ οι μάχες βρίσκονται σε εξέλιξη, οι προοπτικές για μια διπλωματική λύση απομακρύνεται όλο και περισσότερο, καθώς και οι δυο πλευρές δεν υποχωρούν στις βασικές απαιτήσεις τους, ενώ δεν υπάρχει κανένα δείγμα για «βήματα πίσω» σε αυτές.

Τέλος όσον αφορά στο πώς θα έρθει το τέλος της σύγκρουσης, η ίδια επισημαίνει πως το κόστος του πολέμου - τόσο σε ανθρώπινο όσο και υλικοτεχνικό επίπεδο - θα «σπάσει» τη δέσμευση της ρωσικής πολιτικής ελίτ. Το κλειδί, όπως τονίζει, είναι εντός της Ρωσίας.

Οι προηγούμενοι πόλεμοι στους οποίους ένας λανθασμένος υπολογισμός υπήρξε κομβικός, όπως το Βιετνάμ για τις Ηνωμένες Πολιτείες ή το Αφγανιστάν για τη Σοβιετική Ένωση, έληξαν μόνο με αυτόν τον τρόπο. Οι εσωτερικές πολιτικές συνθήκες μεταβλήθηκαν στη χώρα που τον έκανε, καθιστώντας την έξοδο τη μόνη βιώσιμη επιλογή. Αυτό, όμως, μπορεί να γίνει μόνο εάν η Δύση διατηρήσει τη στήριξη στην Ουκρανία, εν μέσω της αυξανόμενης πίεσης στο εσωτερικό των χωρών της συμμαχίας για το κόστος του πολέμου.

«Η Ουκρανία θα νικήσει τον πόλεμο»
Ο διοικητής του Στρατού των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, Μπεν Χότζες, τονίζει είναι πολύ δύσκολο με αυτά τα δεδομένα, ο Πούτιν να «παρελάσει στο Κίεβο», λέγοντας μάλιστα ότι η Ουκρανία θα νικήσει στον πόλεμο μέσα στο 2023.

Τα πράγματα, σύμφωνα με τον ίδιο, θα κινηθούν πιο αργά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, αλλά οι ουκρανικές δυνάμεις θα είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν καλύτερα από τις ρωσικές, λόγω του εξοπλισμού που στέλνουν Βρετανία, Καναδάς και Γερμανία. Μέχρι τον Ιανουάριο, η Ουκρανία θα μπορούσε να είναι σε θέση να ξεκινήσει την τελευταία φάση για την απελευθέρωση της Κριμαίας.

«Γνωρίζουμε από την ιστορία ότι ο πόλεμος είναι μια δοκιμασία θέλησης και μια δοκιμασία υλικοτεχνικής υποστήριξης. Όταν βλέπω την αποφασιστικότητα του ουκρανικού λαού και των στρατιωτών, και τη ραγδαία βελτίωση της υλικοτεχνικής κατάστασης της Ουκρανίας, δεν βλέπω άλλο αποτέλεσμα παρά μόνο μια ρωσική ήττα» συμπληρώνει.

Όπως υπογραμμίζει, η αποχώρηση των Ρώσων από τη Χερσώνα τον οδήγησε, εν μέρει, σε αυτό το συμπέρασμα. Το γεγονός έδωσε ψυχολογική ώθηση στον ουκρανικό λαό, έφερε μία βαθιά αμηχανία για το Κρεμλίνο και έδωσε στους Ουκρανούς ένα βασικό επιχειρησιακό πλεονέκτημα - η Κριμαία είναι εντός της εμβέλειας των ουκρανικών οπλικών συστημάτων.

Τι επιδιώκει η κάθε πλευρά
Ο Ντέιβιντ Τζέντελμαν, στρατιωτικός αναλυτής με βάση το Ισραήλ, δεν στέκεται στο πώς θα τελειώσει ο πόλεμος, αλλά στο τι επιδιώκει κάθε πλευρά.

Η Ρωσία διατηρεί τις μισές από τις επιστρατευμένες δυνάμεις της σε αναμονή και όταν έρθει η στιγμή μπορεί να τις κινητοποιήσει. Η κατάληψη των περιοχών Λουγκάνσκ και Ντονέτσκ θα συνεχιστεί, αλλά μια σημαντική ρωσική κίνηση, όπως μια κίνηση από το νότο στο Παβλόγκραντ για την περικύκλωση των ουκρανικών δυνάμεων στο Ντονμπάς, είναι λιγότερο πιθανή.

Πιθανότερη, όπως εκτιμά, είναι η ρωσική πλευρά να διατηρήσει την ίδια τακτική. Η συνεχιζόμενη στόχευση των ουκρανικών ενεργειακών υποδομών κι άλλες επιθέσεις στα ουκρανικά μετόπισθεν θα ολοκληρώσουν αυτή τη στρατηγική φθοράς.