Η εκπαίδευση... στη δίνη των ιδιαιτέρων

Η πανδημία της COVID-19 έχει αφήσει εκτός των άλλων τα σημάδια της και στην παρεχόμενη εκπαίδευση παγκοσμίως, χωρίς να αποτελεί εξαίρεση η ελληνική. Εκτός από την έκπτωση του εκπαιδευτικού προϊόντος, λόγω της τηλεκπαίδευσης σ’ όλες τις βαθμίδες, τα μεγάλα κενά που δημιουργήθηκαν στην ύλη έχουν υποθηκεύσει το γνωστικό επίπεδο των μαθητών. Οι Έλληνες γονείς, την περίοδο της καραντίνας για να αντιμετωπίσουν το «πρόβλημα» και να εξασφαλίσουν τη δια ζώσης διδασκαλία κάνοντας χρήση διαφόρων κωδικών εξόδου από το σπίτι), κατέφυγαν στα ιδιαίτερα μαθήματα με αμφίβολα και ελάχιστα τις περισσότερες φορές βαθμολογικά

αποτελέσματα. Μια πραγματικότητα που αποκαλύπτεται με τον καλύτερο τρόπο στις βαθμολογικές επιδόσεις των υποψηφίων των Πανελλαδικών Εξετάσεων 2020 και 2021. Δεν είναι τυχαίο ότι στην πλειονότητα τους πανελλαδικώς οι αριστούχοι των παραπάνω Εξετάσεων και όχι μόνο, ανήκουν στην κατηγορία αυτών των υποψηφίων που προετοιμάστηκαν στα οργανωμένα φροντιστήρια. Κάθε χρόνο χιλιάδες ελληνικές οικογένειες εναποθέτουν στην αδήλωτη «βιομηχανία» των ιδιαιτέρων την εκπαίδευση των παιδιών τους με ταυτόχρονη δαπάνη εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ και χωρίς στο τέλος τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Η γενίκευση του φαινομένου για χρόνια σ’ όλα τα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας «απαγόρευσε» την καταπολέμηση του. Το συντεταγμένο κράτος έκλεινε και συνεχίζει να κλείνει τα μάτια μπροστά στην ανάπτυξη του. Οι χαμηλές αποδοχές των εκπαιδευτικών του δημοσίου (που πρέπει με κάποιο τρόπο να συμπληρώσουν το μισθό τους), η διαχρονική ομηρία χιλιάδων αναπληρωτών, οι αυξανόμενες κάθε χρόνο στρατιές των άνεργων εκπαιδευτικών δεν του «επιτρέπουν», ακόμη και σήμερα την όποια ανάληψη πολιτικού κόστους για την αντιμετώπιση του, με στόχο την εξάλειψη του από τον εκπαιδευτικό χάρτη. Για παράδειγμα, στα ελληνικά νησιά και στις απομακρυσμένες περιοχές της επικράτειας μεγάλο ερωτηματικό αποτελεί η προετοιμασία των μαθητών για τις όποιες εξετάσεις τους.

Από την άλλη πλευρά, δεν είναι άμοιρη των ευθυνών της και η οργανωμένη φροντιστηριακή εκπαίδευση. Η χωροταξική «σουπερμαρκετοποίηση» της τα τελευταία χρόνια, που καταλήγει τις περισσότερες φορές σε έκπτωση του παρεχόμενου εκπαιδευτικού προϊόντος «προσανατολίζει» έτι περισσότερο την ελληνική οικογένεια στην παραπαιδεία. Η παράταση της πανδημίας και ο φόβος για ενδεχόμενο νέου lockdown συνέτεινε φέτος στην πανελλαδική αύξηση των ιδιαιτέρων. Η κλασική αναλογία ανέκαθεν, μαθημάτων στα οργανωμένα νόμιμα φροντιστήρια και στα ιδιαίτερα της παραπαιδείας (65% προς 35%), τη φετινή χρονιά έχει διαφοροποιηθεί, ωμε αυξημένο το ποσοστό των ιδιαίτερων και σημαντικές οικονομικές απώλειες στον κρατικό κορβανά και στα ελληνικά νοικοκυριά.

Ιδιαίτερα... αλόγιστα ιδιαίτερα, χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα με πολλά παράλογα και παράδοξα κατά τη διεξαγωγή τους... προβλήματα, επιστημονικής επάρκειας, νομικής και ηθικής φύσεως κ.λπ. Για το ηθικό μέρος του θέματος και την παρανομία που απορρέει απ’ αυτό, δεκαετίες τώρα το κράτος, η εκπαιδευτική κοινότητα και στο σύνολο της η ελληνική κοινωνία προκλητικά σφυρίζουν αδιάφορα, με τους μαθητές να εκπαιδεύονται ανελλιπώς στη «μυθοπλασία» του παράνομου του πράγματος. Οι νουθεσίες προς τους μαθητές, οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις δεν άλλαξαν καθόλου. «Αν σε ρωτήσουν με ποιόν κάνεις μάθημα, θα πεις με τον θείο μου.» «Μην το μάθει η συμμαθήτρια σου.» Στην ερώτηση: «Πώς τη λένε την καθηγήτρια που κάνεις Χημεία;» η απάντηση έρχεται αργοπορημένα «Χμ,...κα Ελένη» και άλλα τέτοια πολλά. Πρακτικές που συμβαίνουν, διαιωνίζονται και δεν αμφισβητούνται από κανέναν, όπως και η επιθυμία της οικογένειας για μόρφωση των παιδιών της που δεν πρόκειται πότε να λιγοστέψει.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι ένα και μοναδικό. Γιατί θα πρέπει μεγάλο μέρος της νεολαίας να εκπαιδεύεται μέσα στο ψέμα; Με τι πνευματικά υλικά θωρακίζεται αυτό, ώστε να λειτουργήσει με αυτοπεποίθηση και ενσυναίσθηση μέσα στο κοινωνικό γίγνεσθαι; Πώς μπορεί να επιβιώσει στη σημερινή κοινωνία που ταλανίζεται σε υπερθετικό βαθμό από την κρίση των αξιών και προσπαθεί να φροντίσει τον βηματισμό της στα όρια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας;

Η θεραπεία του επιδίκου θέματος είναι φανερό ότι βρίσκεται στα χέρια της επίσημης πολιτείας, της οικογένειας και του σχολείου. Το τελευταίο μάλιστα έχει τη δυνατότητα να διαμορφώσει πολίτες με αυτενέργεια και κριτική σκέψη, προσανατολίζοντας τους σε αξίες, σε υγιείς και νόμιμους κανόνες εκπαίδευσης και πρότυπα συμπεριφοράς. Εν κατακλείδι, η επίσημη πολιτεία χέρι-χέρι με την κοινωνία, αφού σταματήσουν να στρουθοκαμηλίζουν, πρέπει να προχωρήσουν σε πράξεις...