Οι δημοτικές εκλογές στην Πάτρα από το 1828 μέχρι σήμερα - Οι δημογέροντες, οι δήμαρχοι, ο "Καλλικράτης" και οι ψηφοφόροι

Μια ιστορική αναδρομή στην αυτοδιοικητική πορεία της Αχαϊκής πρωτεύουσας

Ο Δήμος Πατρέων είναι δήμος της Ελλάδας, στην Περιφερειακή Ενότητα Αχαΐας (τ. Νομός) της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Έδρα του δήμου είναι η πόλη της Πάτρας από την ημέρα της σύστασής του, το 1835, έως σήμερα.

Ο δήμος ιδρύθηκε με το Β.Δ. 8/4/1835 και περιελάμβανε τους οικισμούς: Πάτραι, Επάνω Συχενά, Κάτω Συχαινά, Ρωμανός, Κυνηγού, Εγλυκάδα, Μποζαΐτικα και Μονή Γηροκομείου. Είχε 5.469 κατοίκους και κατατάχτηκε στην Β' τάξη.

Ανήκε στην Επαρχία Παλαιάς Πάτρας του Νομού Αχαΐας.

Οι πρώτες δημοτικές εκλογές της Πάτρας ως πόλη του ελεύθερου πια Ελληνικού κράτους πραγματοποιήθηκαν στις 30 Νοεμβρίου του 1828 με την εκλογή Δημογερόντων σύμφωνα με το Οθωμανικό σύστημα διοίκησης. Με τον νόμο που ψηφίστηκε στις 30 Απριλίου του 1822 από την Α' Εθνοσυνέλευση Επιδαύρου οι δημογέροντες εκλέγονταν με ετήσια θητεία.

Μια αναδρομή από τους Δημογέροντες μέχρι τους Δημάρχους

Τον Οκτώβριο του 1828 η Πάτρα είχε απαλλαγεί οριστικά από την κυριαρχία των Τούρκων με την βοήθεια του Μαιζώνος, ο οποίος εκδίωξε τους τελευταίους Τούρκους που είχαν μείνει στο κάστρο της πόλης και του Ρίου.

Έτσι το 1836 διεξήχθησαν οι πρώτες εκλογές για ανάδειξη Δημάρχου.

Η Πάτρα είχε ανακηρυχθεί σε Δήμο με Βασιλικό διάταγμα του 1835, το οποίο δεν δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.

Αρχικά ο δήμαρχος είχε αρκετές δικαιοδοσίες με καθήκοντα αστυνομικά, εκλογικά, εκπαιδευτικά και διάφορα άλλα, τα οποία όμως σταδιακά του αφαιρέθηκαν.

Πρώτος δήμαρχος ήταν ο Ιωάννης Ζαΐμης, που διορίστηκε από την αντιβασιλεία, και ανέλαβε καθήκοντα στις 26 Ιουνίου 1836.

Το 1844 δήμαρχος εκλέγεται ο Περικλής Καλαμογδάρτης, ο πρώτος εκλεγμένος από τον λαό, έως τότε ήταν διορισμένοι.

Το 1925 προσαρτάται στον δήμο οι καταργημένες κοινότητες Μποζαΐτικα και Καστρίτσι. Με νέα διοικητική μεταβολή στους νομούς το 1930 (ΦΕΚ 115Α - 16/04/1930) γίνεται δήμος του νομού Αχαΐας.

Το 1930 προστίθεται η καταργημένη κοινότητα Γλαύκου και το 1933 η πρώην κοινότητα Εγλυκάδας με τον οικισμό Περιβόλα.

Το 1940 πολλοί οικισμοί περιφερειακά της πόλης της Πάτρας (Πάτραι τότε) προστίθενται στον Δήμο. Αυτοί είναι: Διάκου, Δασύλλιο, Νέο Καστρίτσι, Μποτοβάγια, Άνθεια, Άνω Αρόη, Άγιοι Απόστολοι, Κρύα, Ζαβλάνι, Αεριόφως, Εβραιομνήματα, Τερψιθέα, Άγιος Σπυρίδων, Ψαροφάι, Γηροκομείο, Γούβα, Πτωχοκομείο, Κάτω Αρόη, Φρούριο, Έξω Αγυιά, Τριτάκη, Προσφυγικός συνοικισμός, Νεκροταφείο, Μάμος.

Το 1951 νέοι οικισμοί γύρω από την πόλη προστίθενται και αυτοί στον δήμο, οι οικισμοί αυτοί είναι: Άνω Συχαινά, Κοτρώνι, Κάτω Συχαινά και οι κοινότητες Άνω Καστρίτσι και Κάτω Καστρίτσι. Το 1954 αποσπώνται το Άνω Καστρίτσι και το Κάτω Καστρίτσι και γίνονται ανεξάρτητες κοινότητες.

Το 1997 ο δήμος συστάθηκε με τον Νόμο 2539/1997 περί «Συγκρότησης της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης», γνωστό ως Σχέδιο Καποδίστριας. Ο δήμος είχε πληθυσμό 163.466 κατοίκων, σύμφωνα με την Απογραφή του 2001, καθιστώντας τον τέταρτο μεγαλύτερο δήμο της Ελλάδας.

Δήμαρχοι του καποδιστριακού Δήμου Πατρέων υπήρξαν, με χρονολογική σειρά, οι: Ευάγγελος Φλωράτος (1999-2002), Ανδρέας Καράβολας (2003-2006) και ο Ανδρέας Φούρας (2007-2010).

Η πόλη της Πάτρας διαιρείται σε τέσσερα δημοτικά διαμερίσματα:

το 1ο δημοτικό διαμέρισμα (πρώην Αρκτικός Τομέας) (πληθυσμός 31.730 κάτοικοι)

το 2ο δημοτικό διαμέρισμα (πρώην Νότιος Τομέας) (πληθυσμός 31.151 κάτοικοι)

το 3ο δημοτικό διαμέρισμα (πρώην Ανατολικός Τομέας) (πληθυσμός 24.841 κάτοικοι)

το 4ο δημοτικό διαμέρισμα (πρώην Κεντρικός Τομέας) (πληθυσμός 72.678 κάτοικοι)

Περιλαμβάνει επίσης τα τοπικά διαμερίσματα Πατρέων, Ελικίστρας, Μοίρας και Σουλίου.

Ο Δήμος Πατρέων, με τη σημερινή του μορφή, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης, την 1η Ιανουαρίου 2011, με τη συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Πατρέων, Βραχναίικων, Μεσσάτιδος, Παραλίας και Ρίου. Η έκταση του νέου Δήμου είναι 333.14 τ.χλμ. και ο μόνιμος πληθυσμός του 213.984 κάτοικοι, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011.

Δείτε αναλυτικά τα στοιχεία για τις εκλογικές αναμετρήσεις και τους δημάρχους της Πάτρας