Ποδαρικό με ένα αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ που προκάλεσε προβληματισμό
Επιτυχημένα κύλησε η προβολή της ταινίας για το λιμό της Αθήνας το ’41-’42 που πραγματοποιήθηκε στο Ιντεάλ παρουσία του σκηνοθέτη Αντώνη Παπαδόπουλου. «Στόχος μου με το ντοκιμαντέρ για το λιμό της Αθήνας τον χειμώνα του 1941-1942 που μου πήρε ενάμιση χρόνο έρευνας, ήταν να διατηρήσουμε την ιστορική μας μνήμη. Δεν πάμε πουθενά χωρίς αυτήν, διαφορετικά θα γίνουμε Καλιφόρνια».
Αυτά ανέφερε στην χθεσινή εκδήλωση προβολής του φιλμ «Η Γενοκτονία της μνήμης» στο Ιντεάλ, ο Πατρινής καταγωγής σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής από το 1999 του Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους της Δράμας Αντώνης Παπαδόπουλος.
Η προβολή πήγε πολύ καλά από πλευράς προσέλευσης θεατών καθώς η αίθουσα γέμισε ενώ ακολούθησε ενδιαφέρουσα συζήτηση για την ταινία και το θέμα της που μάλλον είναι πολύ επίκαιρο σήμερα, όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε.
Η επίκουρη καθηγήτρια κινηματογράφου στο τμήμα θεατρικών σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών Χρυσάνθη Σωτηροπούλου ανέφερε στην εισήγηση της ότι ο Αντώνης Παπαδόπουλος κατάφερε να ισορροπήσει τον όγκο του πρωτότυπου υλικού με την πραγματικότητα, τις συνταρακτικές εικόνες των νεκρών και ασθενών, με αποτέλεσμα η ταινία του να μην είναι ούτε αυστηρά επιστημονική ούτε και εντελώς συγκινησιακή.
Μάλιστα όπως εξήγησε ο κ. Παπαδόπουλος, επιδίωξη του ήταν να κάνει μία καθαρά κινηματογραφική δουλειά χωρίς να κάνει κάποια χάρη στο κοινό. «Δεν ήθελα το κοινό να κλαίει αλλά να βουρκώνει», τόνισε.
Οι εικόνες της ταινίας με τα συσσίτια, τα σκελετωμένα παιδιά της κατοχής, τους ετοιμοθάνατους ασθενείς στα νοσοκομεία, μία πεθαμένη γυναίκα στο δρόμο που την είχε φάει στο πρόσωπο ένα σκυλί αλλά και τους πρόχειρους ομαδικούς τάφους που σκάβονταν για τους εκατοντάδες νεκρούς από την πείνα που μάζευαν τα κάρα του Δήμου, ήσαν πραγματικά συγκλονιστικές.
Όπως ανέφερε ο Μανόλης Γλέζος που μιλάει στην ταινία, τουλάχιστον 300.000 υπολογίζονται οι νεκροί Έλληνες κατά τον πρώτο σκληρό αυτό χειμώνα της κατοχής από τους Γερμανούς ενώ μέχρι το τέλος του πολέμου έχασαν τη ζωή άλλοι 300.000 ως συνέπεια των αρρωστιών και των προβλημάτων υγείας που προκάλεσε η πείνα.
Όσο για τους υπαιτίους, οι ευθύνες για το λιμό των κατοίκων της Αθήνας βαρύνουν κατά κύριο λόγο όπως συμπεραίνεται από το ντοκιμαντέρ, την τότε διοίκηση της Αθήνας που ανήκε στους Ιταλούς κατακτητές, τους Γερμανούς αλλά ευθύνες επιρρίπτονται και στους Εγγλέζους που είχαν κηρύξει εμπάργκο κατά των Γερμανών καθώς και στην ανεπαρκέστατη κατοχική κυβέρνηση με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Τσολάκογλου ο οποίος συνθηκολόγησε με τους Γερμανούς στις 20 Απριλίου του 1941.
Από τα αποκαλυπτικά στοιχεία της ταινίας είναι τα στρατόπεδα συγκέντρωσης που είχαν φτιάξει οι Ιταλοί όπως στη Λάρισα με κύριο κίνητρο την αντεκδίκηση για τις νίκες των Ελλήνων στην Αλβανία στο έπος του ’40. Μάλιστα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Λάρισας όπως παρουσιάζει η ταινία, εξοντώθηκαν τα περισσότερα από τα παλικάρια της 5ης Μεραρχίας Κρητών που μάχονταν κατά το τέλος του Ελληνοιταλικού πολέμου στην Τρεμπεσίνα.
«Η ταινία καταρρίπτει το μύθο του καλού Ιταλού στρατιώτη και του κακού Γερμανού. Οι Ιταλοί μάλιστα δεν μου άνοιξαν ούτε ένα αρχείο, ούτε μία σελίδα για την έρευνα μου», υπογράμμισε με νόημα ο κ. Παπαδόπουλος.
Η ταινία πάντως όπως επισήμανε ένας εκ των θεατών, ο κ. Βλάσης Βελλόπουλος που ανήκει στην προπολεμική γενιά που βίωσε ως παιδάκι την πείνα της κατοχής στην Πάτρα, αν και συγκλονιστική δεν αποτύπωσε την φρίκη του λιμού σε όλη της τη διάσταση.
Ο σκηνοθέτης απήντησε σε αυτό ότι είχε κι άλλο κινηματογραφημένο υλικό που ωστόσο δεν χώρεσε στην κόπια των 52 λεπτών που του ζήτησε η ΕΡΤ. Να σημειωθεί ότι η ταινία «Η Γενοκτονία της μνήμης» αποτελεί παραγωγή της ΕΡΤ για το ψηφιακό της πρόγραμμα.
Στο μεταξύ στη συζήτηση που ακολούθησε ακούστηκαν πολλές απόψεις όπως για την επικαιρότητα της ταινίας σε σχέση με την θλιβερή κατάσταση με τους μετανάστες στην Πάτρα και την Αθήνα, για το ρόλο των ανθρώπων της τέχνης σε περιόδους κρίσης όπως τότε στην κατοχή που διπλασιάστηκαν οι θεατρικές παραστάσεις ή σήμερα και για την ανάγκη καταβολής των Γερμανικών αποζημιώσεων, θέμα που δυστυχώς εξήντα πέντε χρόνια μετά δεν έχει διευθετηθεί.
Ο κ. Παπαδόπουλος είπε επίσης ότι οι Γερμανοί κατακτητές πήραν τότε από την Τράπεζα της Ελλάδος όλο το χρυσό της χώρας!
Παρών στην προβολή ήταν και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας Γιάννης Βόγλης που ανήκει στην προπολεμική γενιά, με τον πατέρα του να έχει σκοτωθεί στο Αλβανικό μέτωπο. Όπως τόνισε, σε όλες τις κρίσεις οι ηθοποιοί μαζεύονται και δίνουν δυναμικό παρών ενώ πρόσθεσε ότι σήμερα επιχειρείται μία άλλη κατάκτηση του ευρωπαικού νότου από τον προηγμένο βορρά μέσω της οικονομίας και της καταπίεσης των αδυνάτων.
Από τις συγκινητικές στιγμές του φιλμ ήταν και η συνέντευξη της ηθοποιού Άννας Καλουτά η οποία έφυγε από τη ζωή την άνοιξη του 2010. Η Άννα Καλουτά θυμήθηκε πώς το έσκασε από το παράθυρο του θεάτρου που έμπαιναν τα σκηνικά για να μην την πιάσουν οι Γερμανοί και έτρεχε ντυμένη τσολιαδάκι στην οδό Πανεπιστημίου.
Στη συζήτηση τέλος τονίστηκαν και τα ελάχιστα θετικά στοιχεία της περιόδου της κατοχής που ήταν η αλληλεγγύη μεταξύ των σκλαβωμένων Ελλήνων, η μεγάλη θρησκευτικότητα του λαού και η γρήγορη ωρίμανση της τότε νεολαίας.
Παρόντες στην προβολή ήταν ακόμα η πρόεδρος της Κινηματογραφικής Λέσχης Πάτρας Ελένη Δάσιου που συντόνισε και τη βραδιά, ο βοηθός Δημάρχου Κωνσταντίνος Μπουρδούλης, ο Κωστής Καπέλας και η Όλγα Νικολοπούλου από το Πολύεδρο, η Κλεοπάτρα Δίγκα από το Εικαστικό Εργαστήρι του Δήμου Πάτρέων, η δημοτική σύμβουλος Μαριάννα Σταματιάδου ενώ ο εκπρόσωπος του Μητροπολίτη Πατρών κ. Χρυσοστόμου, ζήτησε ένα αντίγραφο της ταινίας για να προβληθεί στον τηλεοπτικό σταθμό Λύχνο.
«Η Γενοκτονία της μνήμης» θα προβληθεί και στην Αθήνα την προσεχή Κυριακή 16 Ιανουαρίου στο σινέ Φιλίπ στην πλατεία Αμερικής.
Τάκης Γ. Μαρτάτος
Ακολουθήστε το thebest.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο thebest.gr
