Όλγα Κεφαλογιάννη: «Ζούμε την εποχή της αμφισβήτησης των πάντων»

Του Περικλή Δημητρολόπουλου

Κυρία Κεφαλογιάννη, πείτε μας για την ηρωίδα που σας έχει εμπνεύσει.

Είναι η Αντιγόνη του Σοφοκλή. Ήμουν μαθήτρια του Λυκείου ακόμα όταν ήλθα σε επαφή με την Αντιγόνη. Προσπαθώντας να κατανοήσω το κείμενο, σύντομα ξεπέρασα το στάδιο της απλής μελέτης για το σχολείο και προσπάθησα να καταπιαστώ με το νόημα πίσω από τους καλοζυγισμένους στίχους του Σοφοκλή. Δύσκολο το κείμενο, αλλά ήθελα να έχω πλήρη εικόνα της κεντρικής ηρωίδας γιατί μου είχε κινήσει το ενδιαφέρον.

Φαντασθείτε μία νεαρή γυναίκα, την Αντιγόνη, αιώνες πριν, να περιφρονεί την εξουσία, δημόσια. Να λειτουργεί επαναστατικά. Είχε σοβαρό λόγο, βέβαια. Ηθικό χρέος απέναντι στον νεκρό αδελφό της και τους θεούς. Ο Σοφοκλής, δημιούργησε μία επαναστάτρια - ηρωίδα που βάζει το Ηθικό πάνω από τον Νόμο. Μία γυναίκα που μάχεται τον αυταρχισμό του βασιλιά για να υπηρετήσει την ηθική! Αδιαφορεί για τις συνέπειες. Αγνοεί τις συμβουλές των δικών της. Και προχωρά μέχρι τέλους, κερδίζοντας την αθανασία.

Ήμουν στην εφηβεία και καταγοητεύθηκα από έναν συγκεκριμένο στίχο που ακόμα θυμάμαι και δεν το κρύβω ότι σαν γυναίκα με εκφράζει απόλυτα. Σε κάποιο σημείο της πλοκής, η αδελφή της η Ισμήνη, προσπαθεί να μεταπείσει την Αντιγόνη για την απόφασή της να αψηφήσει τις διαταγές του βασιλιά, υπενθυμίζοντάς της ότι θα πρέπει για το καλό της να είναι αρεστή. Η Αντιγόνη δεν πείθεται και της απαντά «...ξέρω όμως να είμαι αρεστή σε εκείνους που πρέπει περισσότερο ν' αρέσω...».

Υπάρχει καλύτερη διατύπωση για το δικαίωμα της επιλογής της γυναίκας διαχρονικά; Δεν νομίζω. Η Αντιγόνη είναι η προσωποποίηση της ελευθερίας, της ρηξικέλευθης σκέψης, του νεανικού ιδεαλισμού που χαρακτηρίζει τους νέους διαχρονικά. Είναι η γυναίκα - πρότυπο που δεν υποκύπτει στις κοινωνικές συμβάσεις. Που σηκώνει το βάρος της απόφασής της και αδιαφορεί για το συμφέρον της. Αναλαμβάνει ακέραιες τις ευθύνες των πράξεών της. Ασυμβίβαστη υποστηρίζει τις θέσεις της. Την κοσμοθεωρία της. Δεν είναι τυχαίο ότι από αυτήν εμπνεύσθηκαν μεγάλοι καλλιτέχνες και πειραματίσθηκαν με τις πλευρές του χαρακτήρα της για να εκφράσουν το ηθικό εκτόπισμα της δημοκρατικής σκέψης.

Ζούμε στην εποχή της αμφισβήτησης των πάντων. Πιστεύουμε ότι έχουμε κατακτήσει όλους τους στόχους μας και ότι έχουμε όλες τις απαντήσεις. Τελικά αυτό δεν ισχύει. Όταν οι πολίτες αποξενώνονται από την ηθική, η δημοκρατία, η πολιτική και η κοινωνία στερούνται ουσίας. Κινδυνεύουν.

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ θεωρώ ότι η Αντιγόνη παραμένει επίκαιρη. Για όλους μας. Γυναίκες και άνδρες. Μια τεράστια παρακαταθήκη για ολόκληρο τον κόσμο. Την οποία πρέπει να μελετήσουμε, να κατανοήσουμε και κυρίως να διαφυλάξουμε και να προβάλουμε. Γι' αυτό και πιστεύω ακράδαντα ότι ο πολιτισμός είναι το απόλυτο συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας. Η πυξίδα μας. Πλεονέκτημα που ενώνει, συνθέτει, δίνει ταυτότητα και υπόσταση, δημιουργεί αυτοπεποίθηση. Κάτι που η δοκιμαζόμενη από την κρίση Ελλάδα χρειάζεται όσο ποτέ άλλοτε. Γι' αυτό και ο πολιτισμός πρέπει να είναι απόλυτη εθνική προτεραιότητα. Μακριά από τη μικροπολιτική φθορά και κοντά στους πολίτες που διψούν για πραγματικούς ήρωες και μεγάλες αλήθειες της ζωής.

* Η Όλγα Κεφαλογιάννη είναι τομεάρχης Πολιτισμού και Αθλητισμού της Νέας Δημοκρατίας

ΑΠΕ-ΜΠΕ