Κερατόκωνος (KERATOCONUS)

Συχνότητα, Αιτιολογία, Συμπτώματα

Στην Ελλάδα συναντάται με συχνότητα περίπου 2/1000 κατοίκους δηλ. πάνω από 20.000 ασθενείς συνολικά. Η αιτία του κερατόκωνου δεν είναι γνωστή, αν και μοιάζει να είναι πολυπαραγοντική. Η κληρονομικότητα παίζει σχετικά μικρό ρόλο αφού μόνο το 6-8% των ασθενών έχουν συγγενείς με κερατόκωνο. Το δυνατό και συνεχές τρίψιμο των ματιών, παρόλο που δεν προκαλεί κερατόκωνο, μπορεί να συμβάλλει στην εξέλιξη της ασθένειας. Ο κερατόκωνος εμφανίζεται και στα δύο μάτια, σε διαφορετικό βαθμό. Συνήθως προσβάλλει νεαρά άτομα , κυρίως στην εφηβεία. Η εξέλιξη συνηθέστερα είναι αργή και ξεκινά στα 15 περίπου και δείχνει να «παγώνει» στα 35.

Στα συμπτώματα του κερατόκωνου περιλαμβάνονται η θόλωση της όρασης, η προοδευτική αύξηση της μυωπίας αλλά και του αστιγματισμού, εξαναγκάζοντας σε συχνές αλλαγές γυαλιών που στην πορεία της εξέλιξης της νόσου ο ασθενής δεν έχει πλέον ικανοποιητική όραση με καμία νέα συνταγή γυαλιών, μειώνοντας την οπτική οξύτητα του ασθενούς.

Συχνά όμως ο κερατόκωνος μπορεί να είναι ασυμπτωματικός και η διάγνωσή του γίνεται κατά τον προεγχειρητικό έλεγχο διαθλαστικής χειρουργικής.

Άλλα συμπτώματα είναι:

-Ευαισθησία στο φως

-Ανώμαλος αστιγματισμός, μη διορθούμενος με γυαλιά

-Παραμόρφωση της όρασης ,κυρίως τη νύχτα

-Δυσανεξία σε μαλακούς φακούς επαφής

-Ερεθισμός ματιών και υπερβολικό τρίψιμο ματιών

Διάγνωση

Η διάγνωση του κερατόκωνου δεν είναι εύκολη υπόθεση αν και τα κλινικά συμπτώματα είναι αρκετά για να υποψιαστούμε την ύπαρξή του. Για την πλέον αξιόπιστη διάγνωση απαιτείται εξειδικευμένος εξοπλισμός , τοπογραφία κερατοειδούς, αναλύοντας τρισδιάστατα μηχανικά και δομικά τις στοιβάδες του κερατοειδούς. Η πλέον σύγχρονη τοπογραφία κερατοειδούς προσφέρει υψηλή ανάλυση όχι μόνο στην

πρόσθια αλλά και στην οπίσθια επιφάνεια του κερατοειδούς , ενω ταυτόχρονα ελέγχει με μεγάλη ακρίβεια σημείο προς σημείο το πάχος του κερατοειδή, αφού το τοίχωμα φαίνεται λεπτότερο στο σημείο που εξελίσσεται ο κώνος.

Τοπογραφία Κερατοειδούς (Pentacam)

Η υπολογιστική τοπογραφία κερατοειδούς μας δίνει πολλές χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την καμπυλότητα, το πάχος, την ασφαιρικότητα, αλλά και την απεικόνιση του μετωπικού κύματος του οφθαλμού , συγκρίνοντάς το με το ιδεατό μέτωπο κύματος υπολογίζοντας τις καμπυλομετρικές παρεκκλίσεις και το μέγεθος της ανωμαλίας.

Η τεχνολογία της Pentacam τοπογραφίας επιτρέπει να σχεδιάσουμε ακριβείς και εξατομικευμένες διορθώσεις με Excimer Laser τελευταίας γενιάς, αφού θα καθορίσει τη μεθοδολογία που θα απαιτηθεί για την θεραπεία του κερατόκωνου.

Αντιμετώπιση

Γυαλιά-Φακοί Επαφής

Η συνταγογράφηση γυαλιών μπορεί να προσφέρει βελτίωση της όρασης αλλά μπορεί να απαιτούνται συχνές αλλαγές στις συνταγές όταν η νόσος εξελίσσεται, χωρίς να αφήνει πάντα απόλυτα ικανοποιημένο τον ασθενή.

Η χρήση ειδικών φακών επαφής έχει σκοπό να βελτιώσει στο μέγιστο την απόδοση της όρασης, αφού οι φακοί δεν ειναι δυνατόν να θεραπεύσουν τον κερατόκωνο. Οι φακοί μπορεί να είναι είτε μαλακοί τορικοί φακοί (με ικανοποιητική διόρθωση μέρους του αστιγματισμού) είτε εξατομικευμένοι κερατοκωνικοί φακοί επαφής. Οι κερατοκωνικοί φακοί μπορεί να είναι μαλακοί , με μέτρια ποιότητα της όρασης, ημίσκληροι φακοί ασφαιρικού ή κερατοκωνικού σχεδιασμού, με υψηλή αεροδιαπερατότητα και τα πλεον καλά αποτελέσματα όρασης.

Χειρουργική αντιμετώπιση- Θεραπεία

UVA –Crosslinking / Excimer Laser

Για την θεραπεία του κερατόκωνου που εξελίσεται η πιο επιτυχημένη μέθοδος είναι η διασύνδεση κολλαγόνου με τη χρήση σταγόνων βιταμίνης Β1 ριβοφλαβίνης και UVA ακτινοβολίας. Επειδή στον κερατόκωνο ο κερατοειδής είναι πιο λεπτός απο το φυσιολογικό και πιο ελαστικός , η μέθοδος έχει σκοπό να σκληρήνει και να διατηρήσει την καμπυλότητα του κερατοειδούς στο ίδιο επίπεδο , ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να παρατηρηθεί και μια στατιστικά σημαντική βελτίωση της όρασης. Η μέθοδος αυτής της ενδυνάμωσης επιτυγχάνεται μεσω της διασύνδεσης των ινών του κολλαγόνου μεταξύ τους υπό την επήρεια της υπεριώδους ακτινοβολίας συγκεκριμένης ενέργειας, ενώ η βιταμίνη βοηθά στην απορρόφηση της ακτινοβολίας μόνο από τον κερατοειδή.

(+) δεν υπάρχουν επιπλοκές από την ακτινοβολία

(+) το πρωτόκολλο ειναι δοκιμασμένο στην κλινική πράξη

(+) η θεραπεία είναι σε μια μόνο συνεδρία διάρκειας 1,5 ώρας

(-) αδυναμία θεραπείας σε ασθενείς με προχωρημένο κερατόκωνο.

Σε κάποιους ασθενείς , όπως κρίνεται από τον προεγχειρητικό έλεγχο και μετά από μελέτη από τον εξειδικευμένο οφθαλμίατρο, μπορεί να γίνει εφαρμογή συνδιαστικά και Excimer Laser που σκοπό έχει όχι την διόρθωση των βαθμών μυωπίας/αστιγματισμού, αλλά την εξατομικευμένη τοπογραφικά σμίλευση της επιφάνειας του κερατοειδούς για την βέλτιστη ποιότητα όρασης.

Άλλες μέθοδοι (ανάλογα το βαθμό εξέλιξης του κερατόκωνου)

-Μεταμόσχευση Κερατοειδούς

-Κερατοπλαστική

-Μερική μεταμόσχευση κερατοειδούς

-Αστιγματικοί ενδοφακοί

-Ενδοστρωματικοί δακτύλιοι κερατοειδούς