Ο Καθηγητής Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών Γιάννης Ματσούκας την Τετάρτη στο βήμα της Διακιδείου

Αυτή την Τετάρτη 28 Ιανουαρίου 2015 στις 19.00 το απόγευμα στην αίθουσα της Διακιδείου Σχολής Λαού (στην οδό Κανάρη 58) έχει προσκληθεί να ομιλήσει ο Καθηγητής Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών, Γιάννης Ματσούκας, με θέμα «Το Πανεπιστήμιο Πατρών στην πρωτοπορία της Φαρμακευτικής Έρευνας - Καινοτόμα Φαρμακευτικά Προϊόντα με στόχο Κλινικές Δοκιμές».

Ο κ. Ματσούκας που είναι και ο ιθύνων νους του ετήσιου Ιατρικού Συνεδρίου του Μεταπτυχιακού Προγράμματος χημείας του Πανεπιστημίου της Πάτρας, στο οποίο κάθε χρόνο έρχονται σημαντικές προσωπικότητες της επιστήμης, θα αναφερθεί στην ομιλία του «στην συμβολή του Πανεπιστημίου Πατρών στην Πρωτοπορία της Φαρμακευτικής Έρευνας. Καινοτόμα Φαρμακευτικά Προϊόντα με στόχο Κλινικές Δοκιμές, το παράδειγμα της Ελμυελίνης».

Σύμφωνα με περίληψη της ομιλίας του, η Ελμυελίνη είναι ένα εικοσαπεπτίδιο, επίτοπος, της πρωτεΐνης MOG (Myelin Oligodendrocyte Glycoprotein), συνδεδεμένο μέσω πεπτιδικής γέφυρας με το σάκχαρο Μαννάνη. Από τις μέχρι σήμερα βιολογικές αξιολογήσεις σε πειραματόζωα, η Ελμυελίνη εμφανίζει ιδιότητες θεραπευτικού εμβολίου, στην αντιμετώπιση της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας.

Ειδικότερα, τα Ολιγοδενδροκύτταρα είναι νευρογλοιακά κύτταρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού, υπεύθυνα για την παραγωγή της Μυελίνης που συνδέεται με την Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Η Μυελίνη αποτελεί εργαλείο για την σύνθεση αναλόγων εναντίον της ασθένειας. Η Μυελίνη (πολυπρωτεΐνη αποτελούμενη κυρίως από τις πρωτεΐνες MOG, MBP, PLP) είναι το κάλυμμα που προστατεύει τους νευράξονες, μέσω των οποίων διαβιβάζονται όλα τα ερεθίσματα στους ιστούς του οργανισμού.

Η Μαννάνη είναι ο φορέας που μεταφέρει τον επίτοπο της πρωτεΐνης MOG στα δενδριτικά κύτταρα, τα οποία διαθέτουν τους αντίστοιχους υποδοχείς και στη συνέχεια μέσω ενός ιδιαίτερα πολύπλοκου μηχανισμού εμποδίζεται η καταστροφή του άξονα της μυελίνης.

Η απομυελίνωση, δηλαδή η καταστροφή του άξονα της Μυελίνης από τα Τ κύτταρα τα οποία αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος και της άμυνας του οργανισμού ενάντια σε οτιδήποτε ξένο προς αυτόν (πχ μικροοργανισμοί, ιοί), οδηγεί στην εκδήλωση νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Σκοπός της έρευνας που πραγματοποιείται στο Πανεπιστήμιο Πατρών, είναι η ανάπτυξη καινοτόμων αναλόγων που θα εμποδίζουν την απομυελίνωση και θα ρυθμίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

Η Ελμυελίνη ανακαλύφθηκε στο Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών από την ερευνητική ομάδα του Καθηγητή Χημείας Γιάννη Ματσούκα, στο πλαίσιο πολυετούς έρευνας για νέα ανάλογα εναντίον της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας.

Στην ενδιαφέρουσα όπως προμηνύεται ομιλία του ο κ. Ματσούκας θα αναφέρει και τα μέχρι τώρα αποτελέσματα σχετικά με την Ελμυελίνη ως εν δυνάμει φαρμακευτικό προϊόν.

Ο Καθηγητής Χημείας Γιάννης Ματσούκας ανήκει στην πρώτη σειρά φοιτητών του Πανεπιστημίου Πατρών, οι οποίοι εισήχθησαν με την ίδρυσή του, το 1966. Ήταν επίσης μεταξύ των 8 πρώτων φοιτητών του Πανεπιστημίου, που απεφοίτησαν το 1971. Ο κ. Ματσούκας έχει γεννηθεί στην Πάτρα, φοίτησε στο Στρούμπειο Δημοτικό σχολείο και στη συνέχεια στο Ά Γυμνάσιο Αρρένων.

Μετά τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Πατρών, συνέχισε την έρευνά του στα Πανεπιστήμια New Brunswick και Calgary του Καναδά, του οποίου είναι σήμερα Καθηγητής στο Τμήμα Ιατρικής. Έχει διατελέσει Πρόεδρος του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών καθώς και Διευθυντής και Επιστημονικός Υπεύθυνος του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Ιατρική Χημεία» για την περίοδο 1997-2013.

Έχει δημοσιεύσει άνω των 500 άρθρων (Δημοσιεύσεις, Πρακτικά Συνεδρίων, Άρθρα Βιβλίων, Μονογραφίες, Ανακοινώσεις). Οι δημοσιεύσεις του είναι σε περιοδικά της ειδικότητάς του με υψηλούς δείκτες απήχησης. Είναι Συντονιστής ενός μεγάλου Δικτύου Βιοϊατρικής Έρευνας στο οποίο συμμετέχουν ερευνητές πολλών εργαστηρίων από Ελλάδα και εξωτερικό.  Έχει επίσης συντονίσει πολλά Εθνικά και Κοινοτικά Προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης προϊόντων με φαρμακευτικό ενδιαφέρον.

Έχει δώσει σειρά διαλέξεων σε σεμινάρια και συνέδρια πολλών Πανεπιστημίων και Ερευνητικών Ιδρυμάτων διαφόρων χωρών και έχει αναπτύξει συνεργασίες με ερευνητικά Ιδρύματα σε Ελλάδα και εξωτερικό.  Έχει επιβλέψει 26 Διδακτορικά Διπλώματα, 30 Μεταπτυχιακά Διπλώματα Ειδίκευσης (Master) και  άνω των 150 Διπλωματικών Εργασιών τεταρτοετών φοιτητών, σε πρωτότυπα ερευνητικά αντικείμενα, ενώ έχει συμμετάσχει σε μεγάλο αριθμό Συμβουλευτικών Τριμελών Επιτροπών παρακολούθησης μεταπτυχιακών φοιτητών.

Έχει βραβευθεί από την Ακαδημία Αθηνών για εξαίρετη έρευνα και από τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (ΟΒΙ) για Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας του. Έχει πολλές βραβεύσεις και διακρίσεις για το ερευνητικό του έργο και την προσφορά του από την Διεθνή Ακαδημαϊκή Κοινότητα και την Τοπική Κοινωνία. Είναι πρωτοπόρος στην ανάπτυξη της Τεχνολογίας Μιμητών Πεπτιδίων – που αποτελούν μια Νέα γενιά Φαρμακευτικών Προϊόντων – την οποία Τεχνολογία έχει αναπτύξει με τον συνεργάτη του Καθηγητή Graham Moore του Πανεπιστημίου Calgary στον Καναδά.

Υπήρξε Επιστημονικός Υπεύθυνος και Διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Ιατρική Χημεία:  Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Φαρμακευτικών Προϊόντων» των Τμημάτων Χημείας, Ιατρικής και Φαρμακευτικής, το οποίο έχει αξιολογηθεί από το Υπουργείο Παιδείας ως Πρόγραμμα Αριστείας, το πρώτο στην Ελλάδα που έχει λάβει τον τίτλο Euromaster.

Το Πρόγραμμα έχει διοργανώσει 15 Συνέδρια με Διεθνή συμμετοχή και έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον κορυφαίων ερευνητών για το υψηλής στάθμης εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο που πραγματοποιεί. Μεταξύ των προσκληθέντων ήταν επίσης οι βραβευμένοι με Nobel Jean-Marie Lehn, Andrew V. Scally, Ada Yonath, Harald zur Hausen και ο James D. Watson.

Η ερευνητική του δραστηριότητα έχει αποφέρει στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στην πόλη χρηματοδοτήσεις ύψους άνω των 12.000.000 € από τις οποίες έχει ωφεληθεί η Έρευνα στο Πανεπιστήμιο Πατρών, με εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας, δεκάδες υποτροφίες και πολλές θέσεις εργασίας. Το ερευνητικό του έργο στην ανάπτυξη καινοτόμων εργαστηριακών συνθέσεων, αποτέλεσε την βάση μεγάλων επενδύσεων από Ελληνική Φαρμακευτική Βιομηχανία και τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας.

Η επένδυση έγινε μέσω σύστασης του Τεχνοβλαστού, ELDRUG, ο οποίος στεγάζεται στο Επιστημονικό Πάρκο Πατρών και στον οποίο συμμετέχουν συνεργάτες του ερευνητές καθώς και το Πανεπιστήμιο Πατρών. Ο κ. Ματσούκας έχει διδάξει Οργανική Χημεία και Φασματοσκοπία Πυρηνικού Μαγνητικού Συντονισμού (NMR), σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές.