40 χρόνια "Φάντομ" στην Ελλάδα και την Ανδραβίδα - ΦΩΤΟ

Μια εκδήλωση γεμάτη συγκίνηση και αναμνήσεις ήταν αυτή που πραγματοποιήθηκε το πρωί της Παρασκευής με αφορμή τη συμπλήρωση σαράντα χρόνων παρουσίας στον ουρανό της Ελλάδας των πολεμικών αεροσκαφών F-4E PHANTOM.

Σαράντα χρόνια από την άφιξή τους στην 117 Πτέρυγα Μάχης Ανδραβίδας και την αδιάλειπτη παραμονή τους σε ενεργό υπηρεσία. Χοροστατούντος του Μητροπολίτη Ηλείας κ.κ. Γερμανού, πραγματοποιήθηκε η τελετή στο αεροδρόμιο της Ανδραβίδας για τον εορτασμό της επετείου, παρουσία της Ηγεσίας της Πολεμικής Αεροπορίας και επίσημων προσκεκλημένων, η οποία ήταν ανοικτή για όλα τα στελέχη που υπηρέτησαν ή υπηρετούν στα Phantom (εν ενεργεία και εν αποστρατεία). Μάλιστα στο πλαίσιο της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκε πτήση με F-4E δύο αξιωματικών (Ι) ε.α. με προϋπηρεσία στα αεροσκάφη PHANTOM, οι οποίοι επελέγησαν κατόπιν κλήρωσης.

Η σημαντική από κάθε άποψη επέτειος της 40χρονης συνεχούς παρουσίας, προσφοράς και θυσιών των θρυλικών μαχητικών αεροσκαφών F-4E Phantom II και της φωτοαναγνωριστικής τους εκδόσεως RF-4E, καθώς και των πιλότων τους στην Ελλάδα και στην Πολεμική Αεροπορία, γιορτάστηκε με αυτή την ειδική τελετή στην 117 Πτέρυγα Μάχης , στην Αεροπορική Βάση της Ανδραβίδας.

Η εκδήλωση θα περιελάμβανε στατική έκθεση αεροσκαφών και προβολή βίντεο στον χώρο της 339 Μοίρας, επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων στο μνημείο πεσόντων Αεροπόρων, καθώς και πτήση/επίδειξη σμήνους αεροσκαφών των 338, 339 και 348 Μοιρών. Από αυτές οι 338 και 339 εδρεύουν στην Ανδραβίδα και επιχειρούν με τα εκσυγχρονισμένα F-4E Phantom ΙΙ, στο πλαίσιο του προγράμματος «Peace Ikarus 2000», ενώ η 348 Μοίρα Τακτικής Αναγνωρίσεως, επιχειρεί με τα φωτοαναγνωριστικά RF-4E Phantom II, εδρεύοντας στην 110 ΠΜ στην Αεροπορική Βάση Λάρισας.

Ο διοικητής της 117 ΠΜ, Σμήναρχο (Ι) Δημήτριος Τζουμερκιώτης, ανέγνωσε την ημερήσια διαταγή αναφερόμενος στην προσφορά των Phantom, ενώ και ο εκπρόσωπος της Ηγεσίας της Πολεμικής Αεροπορίας, ο Αρχηγός Τακτικής Αεροπορίας Αντιπτέραρχος (Ι) Χρήστος Βαϊτσης μίλησε για τα Phantom και την ιστορία τους στη χώρα μας, ενώ έκλεισε την ομιλία του ζητώντας από το κοινό να χειροκροτήσουν τους εν αποστρατεία και εν ενεργεία πιλότους των αεροσκαφών αυτών. Εκατοντάδες επισκέπτες παρακολούθησαν τις εκδηλώσεις και μεταξύ άλλων παραβρέθηκαν ο Διοικητής Διοίκησης Αεροπορικής Εκπαίδευσης Υποπτέραρχος Αθανάσιος Τσαλίκης, ο διοικητής του ΚΕΑΤ και Ανώτερος Διοικητής Φρουράς Ηλείας, Ταξίαρχος (Ι) Αθανάσιος Σταθιάς, καθώς επίσης και οι βουλευτές Διονυσία Αυγερινοπούλου, Ανδρέας Μαρίνος και Γιώργος Νταβρής. 

Ένας βετεράνος των Phantom στην 117 ΠΜ
Ανάμεσα στους εν ενεργεία και εν αποστρατεία πιλότους των Phantom ήταν και ο Αντιπτέραρχος (Ι) ε.α. Οδυσσέας Γαλανόπουλος. Η παρουσία των δύο εγγονών του, με ένα πλακάτ που είχαν ζωγραφίσει και έγραφε «Phantom 40 χρόνια – Go παππού» κέντρισαν το ενδιαφέρον των παριστάμενων. Μιλώντας για την εμπειρία του, από την αρχή της παρουσίας των Phantom στην Ελλάδα ανέφερε τα εξής: «Πραγματικά ήταν μια μέρα συγκίνησης γιατί βρέθηκα μέσα σε αυτό το αεροσκάφος, μετά από 20 χρόνια. Όμως αυτό το διάστημα χάθηκε μέσα μου και ένοιωσα πως η τελευταία μου πτήση ήταν σαν χθες.

Για τους νεότερους συναδέλφους θα ήθελα να ευχηθώ καλές και ασφαλείς προσγειώσεις. Όταν πρωτοήρθαν τα αεροσκάφη αυτά, ήμουν από τους πρώτους που εκπαιδεύτηκα εδώ στην Ανδραβίδα. Άλλοι συνάδελφοι εκπαιδεύτηκαν νωρίτερα στην Αμερική, εμείς ήμασταν η πρώτη σειρά που εκπαιδεύτηκε εδώ στην Ανδραβίδα. Όμως ήρθαμε πριν έρθουν τα αεροσκάφη». Σχολιάζοντας την παρουσία των εγγονών του στην χθεσινή γιορτή είπε πως «αυτή είναι η μεγαλύτερη χαρά της ζωής μου. Ίσως νοιώθω κάποιες ενοχές γιατί ποτέ δε με άφησε η δουλειά μου να δω πως μεγαλώνουν τα παιδιά μου. Και έχω την ευκαιρία τώρα να δω πως μεγαλώνουν τα εγγόνια μου…»

Ποια είναι τα Phantom
Είναι διθέσιο, δικινητήριο μαχητικό πολλαπλού ρόλου. Είναι Αμερικάνικης κατασκευής και τα πρώτα F-4 βγήκαν από τη γραμμή παραγωγής το 1963. Τα πρώτα Ελληνικά Phantom αποκτήθηκαν το 1974 με το αμυντικό πρόγραμμα Peace Icarus. Παρά το γεγονός ότι είναι αεροσκάφος δεύτερης γενιάς, 36 Ελληνικά Phantom έχουν εκσυγχρονιστεί με σύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα (πρόγραμμα Peace Icarus 2000) με αποτέλεσμα να έχει παραταθεί το όριο της επιχειρησιακής τους ζωής. Τα F-4E Phantom επιχειρούν από την 117 Πτέρυγα Μάχης/Αεροπορική Βάση Ανδραβίδας και εξοπλίζουν τις 338 Μ και 339 Μ. Το 1972 παραγγέλθηκαν για την ΠΑ 36 αεροσκάφη F-4E (Πρόγραμμα Peace Icarus I). Τα αεροσκάφη αυτά εξόπλισαν δυο πολεμικές μοίρες, την 338 Μοίρα Δίωξης/Βομβαρδισμού και την 339 Μοίρα Παντός Καιρού.

Τα πρώτα έξι F-4E Phantom προσγειώθηκαν στην 117 ΠΜ την Παρασκευή 5 Απριλίου 1974. Το πρώτο που προσγειώθηκε ήταν αυτό με αύξοντα αριθμό της USAF 72-01500. Το 1977 η ΠΑ παράγγειλε επιπλέον 18 αεροσκάφη F-4E και 6 αναγνωριστικά αεροσκάφη RF-4E αναβαθμίζοντας την ποιότητα καθώς και τον στόλο των φωτοαναγνωριστικών αεροσκαφών που διέθετε μέχρι τότε. Το 1990 στο πλαίσιο μείωσης των αμυντικών δαπανών, η USAF προχώρησε σε μείωση του στόλου των αεροσκαφών της και έτσι παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα, 28 αεροσκάφη F-4E της εθνοφρουράς της Ιντιάνα με την ονομασία Southeastern Regional Agreement (SRA). Tα αεροσκάφη αυτά είχαν αναβαθμιστεί πρόσφατα και διέθεταν το προηγμένο σύστημα βομβαρδισμού και ναυτιλίας Navigation & Weapons Delivery System καθιστώντας τα σχεδόν εφάμιλλα, σε δυνατότητες προσβολής επίγειων στόχων, με αεροσκάφη τρίτης γενιάς. Τα αεροσκάφη αυτά εντάχθηκαν στην 338 Μ.
Στα τέλη του 1997 και μετά από 23 χρόνια υπηρεσίας στην ΠΑ αποφασίστηκε η αναβάθμιση των αεροσκαφών που αγοράστηκαν στο πλαίσιο των προγραμμάτων Peace Icarus I και Peace Icarus IΙ. Το σχέδιο προέβλεπε τη δομική ενίσχυση των αεροσκαφών και για την ποιοτική αναβάθμιση των ηλεκτρονικών τους.

Στόχος ήταν η εφαρμογή ενός προγράμματος Structure Life Extension Program στα 72 F-4E/RF-4E που είχαν απομείνει σε υπηρεσία και η αναβάθμιση των μαχητικών ικανοτήτων Avionics Upgrade Program 39 F-4 (29 αεροσκαφών Ρeace Ιcarus Ι και 10 Ρeace Ιcarus ΙΙ). Τον Δεκέμβριο του 1998, υπογράφηκε η σύμβαση μεταξύ της Γερμανικής Αεροδιαστημικής Βιομηχανίας και της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας.

Η αναβάθμιση των ηλεκτρονικών περιλάμβανε την εγκατάσταση του σύγχρονου Radar AN/APG-65 GR, νέου υπολογιστή αποστολής, ΗUD, έγχρωμων οθόνων πολλαπλής λειτουργίας, GΡS/ΙΝS, ΙFF Ιnterrogator, ασύρματου V/UΗF, υψομέτρου-Radar, καταγραφέα εικόνας-βίντεο κα. Οι αλλαγές αυτές επέτρεψαν τη δυνατότητα μεταφοράς πυραύλων ΑΙΜ-120 AMRAAM καθώς και άλλων προηγμένων όπλων αέρος/εδάφους, ενώ επεκτάθηκε η επιχειρησιακή τους ζωή έως και το έτος 2015. Το συνολικό κόστος του προγράμματος ανήλθε σε 315 εκατομμύρια δολάρια και μετά την ολοκλήρωση τα αναβαθμισμένα αεροσκάφη έλαβαν τον τίτλο F-4E Peace Icarus 2000. Το πρωτότυπο αναβαθμισμένο F-4Ε πέταξε στις 28 Απριλίου 1999.

Την Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2002, στις εγκαταστάσεις της ΕΑΒ στην Τανάγρα, πραγματοποιήθηκε η τελετή παράδοσης στην ΠΑ του πρώτου αεροσκάφους παραγωγής του προγράμματος, με αριθμό "01507", ενώ ήδη στην 117 ΠΜ βρίσκονταν άλλα τρία αναβαθμισμένα αεροσκάφη, μεταξύ των οποίων και το αρχικό "Ρrincess of Andraνida" (01523). Με τα νέα δεδομένα η ΠΑ προχώρησε σε αναδιοργάνωση του στόλου των F-4 συγκεντρώνοντας όλα τα αεροσκάφη των προγραμμάτων PI I&II στην Ανδραβίδα. Τα SRA ενσωματώθηκαν το 1997 στην 337 Μοίρα Παντός Καιρού, πετώντας με ρόλο αναχαίτισης μέχρι τις 27 Δεκεμβρίου του 2005 οπότε και αποσύρθηκαν.