Δυνατή και αναγκαία η λειτουργία και επέκταση ενός αστικού μέσου σταθερής τροχιάς στην Πάτρα

Η συζήτηση για το τραίνο στην Πάτρα κυριαρχείται από το ζήτημα της διέλευσης της νέας σιδηροδρομικής γραμμής. Αγνοείται έτσι η τουλάχιστον εξίσου σημαντική διάσταση της προοπτικής ενός συστήματος μέσων σταθερής τροχιάς για ένα βιώσιμο μέλλον των αστικών μεταφορών στην Πάτρα, αναφέρουν σε κείμενο τους οι εξής φορείς: Κίνηση για την προώθηση επίγειου μέσου σταθερής τροχιάς στην Πάτρα, Κοινο_Τοπία (Εταιρεία Κοινωνικής Δράσης και Πολιτισμού), Σύλλογος Φίλων του Σιδηροδρόμου (ΣΦΣ), Κίνηση «Πρόταση» για έναν άλλο τρόπο ζωής και Πολίτες Εν Δράσει.

Οι συλλογικοί φορείς που υπογράφουν το παρόν κείμενο θέτουν στο δημόσιο διάλογο τη διάσταση αυτή. Θεωρούν, όπως τονίζουν, απόλυτα θεμελιώδες ότι η χάραξη και υλοποίηση της νέας Σιδηροδρομικής Γραμμής μέσα στο πολεοδομικό συγκρότημα της Πάτρας οφείλει να μπορεί να συνδυάζεται, να επιτρέπει και να ευνοεί την ανάπτυξη μέσων αστικής σταθερής τροχιάς, και σε καμιά περίπτωση να την παρεμποδίζει.

Η Πάτρα είναι η πρώτη πόλη στην Ελλάδα που απέκτησε ηλεκτροκίνητη δημόσια συγκοινωνία σταθερής τροχιάς (1902–τραμ). Αποτελεί πολεοδομικό συγκρότημα με γραμμική ανάπτυξη 40χλμ περίπου κατά μήκος της παραλίας, που διατρέχεται από σιδηροδρομικό άξονα για πάνω από 100 χρόνια και είναι κατάλληλο πεδίο εφαρμογής αστικού και προαστιακού μέσου σταθερής τροχιάς. Η ύπαρξη του λιμένα-πύλης προς την Ευρώπη, του ΠΓΝΠ, του Πανεπιστημίου, της ΒΙ.ΠΕ., του Αεροδρομίου του Αράξου έχουν δημιουργήσει και στην Πάτρα φαινόμενα ανάλογα της Αθήνας και κάθε άλλου μεγάλου μητροπολιτικού κέντρου όπου

·     κυριαρχούν τα ΙΧ αυτοκίνητα

·     υπάρχει σοβαρότατο πρόβλημα στάθμευσης

·     οι δραστηριότητες βρίσκονται σε δυσαρμονία τις περισσότερες φορές με το δίκτυο της Δημόσιας Συγκοινωνίας

·     υπάρχουν σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις (ατμοσφαιρική ρύπανση, ηχορύπανση, κορεσμός του διαθέσιμου δημόσιου αστικού χώρου) και κατά συνέπεια υποβάθμιση της ποιότητας ζωής.

Άλλες πόλεις στην Ευρώπη, με το μέγεθος και το δυναμισμό δραστηριοτήτων της Πάτρας, έχουν ως κορμό των συγκοινωνιών τους ανεπτυγμένα συστήματα σταθερής τροχιάς (ελαφρύ τραμ, tram-train, προαστιακό) και συμπληρωματικό δίκτυο αξιόπιστων και φιλικά σχεδιασμένων λεωφορείων. Ένα τέτοιο δίκτυο πρόκειται να κατασκευασθεί και στο πάρκο του Ελληνικού από το παραλιακό μέτωπο του Αγίου Κοσμά ως τους σταθμούς Ελληνικού και Αργυρούπολης του Μετρό, με τους οποίους το Τραμ θα έχει ανταπόκριση.

Για τους παραπάνω λόγους συνεχίζει η ανακοίνωση των φορέων, θεωρούμε ότι απαιτείται άμεσα ο εκσυγχρονισμός λειτουργίας του αστικού μέσου σταθερής τροχιάς, κατά μήκος της αστικής και ημιαστικής διαδρομής, πάνω στη νέα υπό κατασκευή Σιδηροδρομική Γραμμή κανονικού εύρους Αθηνών-Πατρών (και μελλοντικά Πύργου), που θα παίξει το ρόλο ενός σύγχρονου επίγειου «Αχαϊκού Τραμ» με πυκνές στάσεις.

Για το λόγο αυτό, είναι απαραίτητη η διατήρηση των υπαρχουσών στάσεων του προαστιακού, στην αστική και ημιαστική περιοχή Πατρών, και η κατασκευή κλάδων προς το ΠΓΝΠ/Πανεπιστήμιο, το Πρώην ΑΤΕΙ, το Παμπελοποννησιακό και το Νοσοκομείο του Αγίου Ανδρέα που θα έχουν σαν αποτέλεσμα την πύκνωση των δρομολογίων. Έτσι θα αποτελέσει ένα σύγχρονο και πλήρες μέσο μαζικής μεταφοράς αστικής/ημιαστικής σταθερής τροχιάς που θα εκτείνεται μεταξύ Ψαθόπυργου-Κάτω Αχαΐας μαζί με τους 2 προαναφερόμενους κλάδους και με προοπτική κατασκευής κλάδου προς τη ΒΙΠΕ και το Αεροδρόμιο του Αράξου.

Παράλληλα, εφόσον χωροθετηθούν πάρκινγκ–μετεπιβίβασης (Park and Ride) σε περιφερειακούς σταθμούς του Τραμ, σε συνδυασμό με δημιουργία τροφοδοτικών γραμμών λεωφορείων, δημιουργούνται ουσιαστικές προϋποθέσεις για σημαντική κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση, πεζοδρομήσεις και δίκτυο ποδηλατοκίνησης στο ιστορικό κέντρο της Πάτρας και όχι μόνο.

Πιστεύουμε λοιπόν ότι είναι απαραίτητη μια ολοκληρωμένη παρέμβαση με συνοδά έργα, ώστε η προτεινόμενη λύση να μην περιλαμβάνει μόνο τα λειτουργικά χαρακτηριστικά της γραμμής αλλά και τη συνολική ανάπλαση του παραλιακού μετώπου, και την αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος. Με αυτόν τον τρόπο θα καλυφθούν οι σύγχρονες ανάγκες της πόλης, ανεξάρτητα από τον τρόπο χάραξης της υπεραστικής γραμμής (επίγεια, υπόγεια, κλπ). Αυτό προϋποθέτει τη συνεργασία εμπλεκομένων φορέων, (Υπουργείο, ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, Περιφέρεια, Δήμος, ΟΛΠΑ, Πανεπιστήμιο, ΤΕΕ κλπ.), ώστε η πόλη να μεγιστοποιήσει τα οφέλη από τη διέλευση του σιδηροδρόμου.

Χωρίς να θέλουμε να υποδείξουμε λεπτομερείς λύσεις αλλά αρχές, κατευθύνσεις και ιδέες, θεωρούμε ότι ως ενεργοί πολίτες δικαιούμαστε να απαιτούμε δημόσιες συγκοινωνίες πρώτα απ’ όλα ενεργειακά βιώσιμες, ασφαλείς, ελκυστικές στο κοινό, λειτουργικές, εύχρηστες ώστε να αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της λειτουργίας μιας σύγχρονης πόλης, καταλήγει η ανακοίνωση των φορέων.