Μονοπώλιο της βίας δεν υφίσταται

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή κυρίαρχο θέμα στην επικαιρότητα, ειδικότερα μετά τον Δεκέμβρη του 2008, αποτελεί η ένταση της καταστολής των διαδηλωτών ή/και των ταραχοποιών από τις αστυνομικές δυνάμεις. Η φράση δε που ανακυκλώνεται συχνότερα από όσους χρησιμοποιούν το δημόσιο βήμα είναι το λεγόμενο «μονοπώλιο της βίας», ένας όρος που εμπεριέχει αλήθεια αλλά δεν παύει να είναι ενοχλητικός και ίσως επικίνδυνος όταν αναπαράγεται με τόση ευκολία. Κατά την άποψή μου οι λέξεις μονοπώλιο και βία δε γίνεται να μπαίνουν στην ίδια πρόταση γιατί παράγουν ένα αποτέλεσμα απεχθές και γκροτέσκο, καθώς η πρώτη αναφέρεται στην προσφορά μιας υπηρεσίας ή ενός αγαθού κατ’αποκλειστικότητα από μια επιχείρηση. Είναι προφανές ότι ούτε η βία είναι αγαθό ούτε βέβαια και η αστυνομία επιχείρηση (αν και υπάρχει μερίδα του πληθυσμού που θα διαφωνήσει κάθετα και με τα δύο συμπεράσματα).

Δεδομένης λοιπόν της ανωτέρω ανάλυσης καθώς και  της νόμιμης εξουσίας που διαθέτουν οι αστυνομικές δυνάμεις γίνεται αντιληπτό ότι τα επιχειρήματα που περιλαμβάνουν στον πυρήνα τους την ανωτέρω φράση, η οποία για κάποιους αποτελεί και δόγμα, θα πρέπει να γίνονται δεκτά με σκεπτικισμό. Άλλως αν επιθυμούμε να θέσουμε στη σωστή του βάση το ανωτέρω επιχείρημα πρεπει να το επαναπροσδιορίσουμε ως εξής: μοναδικός φορέας άσκησης αναγκαίας βίας είναι το κράτος, και για το λόγο αυτό νομιμοποιείται. Πλην όμως η νομιμοποίηση αυτή έρχεται αντιμέτωπη με τον κρυφό δαίμονα της εκάστοτε εξουσίας, την αυθαιρεσία. Και πολύ φοβάμαι ότι ο δαίμονας αυτός έκανε την εμφάνισή του κατά τα πρόσφατα γεγονότα και μια ματιά στα άρθρα 2 και 3 του Κώδικα Δεοντολογίας Αστυνομικών αρκεί για να μας πείσει για αυτό.

Κατ’άρθρον 2 λοιπόν ο αστυνομικός «(…) για την τήρηση και εφαρμογή του νόμου χρησιμοποιεί κατ΄ αρχήν μη βίαια μέσα.  Η προσφυγή στη βία επιτρέπεται μόνον όταν είναι απολύτως αναγκαία και στο μέτρο που προβλέπεται και απαιτείται για την εφαρμογή του νόμου(…) Δεν προβαίνει σε καταχρηστική χρήση χημικών». Ενώ στο άρθρο 3 αναφέρεται ότι «Κατά τη σύλληψη ενεργεί με σύνεση και σταθερότητα, τηρεί άψογη συμπεριφορά και αποφεύγει κάθε πράξη που μπορεί να βλάψει την τιμή και την υπόληψη του συλληφθέντος και γενικά να προσβάλει την αξιοπρέπειά του. Χρησιμοποιεί την απολύτως αναγκαία βία και δεσμεύει τον συλληφθέντα μόνον όταν αντιδρά βίαια ή είναι ύποπτος φυγής.».

 Βέβαια δεν αναμένει κανείς από την αστυνομία και τις δυνάμεις των Μ.Α.Τ συγκεκριμένα όταν αντιμετωπίζουν έκνομες ενέργειες να δρουν με το Σύνταγμα στο ένα χέρι και τον Κώδικα Δεοντολογίας στο άλλο, όμως το λειτούργημα που επέλεξαν να ασκήσουν έχει κανόνες με τεράστια βαρύτητα καθώς δεν αποτελούν απλούς κανόνες επιτέλεσης ενός έργου αλλά κανόνες άσκησης εξουσίας. Συνεπώς εικόνες ξεγυμνώματος ήδη παραδομένων συλληφθέντων και ιπτάμενων αστυνομικών που προσγειώνονται σε διαδηλώτριες δεν έχουν θέση ούτε στην αστυνομία ούτε στη δημοκρατία μας.